Voorblad > B baal 1. █ Zelfstandig naamwoord Zak of bundel geperste handelswaar, stro of hooi. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/baal1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004744 Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/baal Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/baal#Woordherkomst_en_-opbouw ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1, woordverwant: Ballen https://de.wiktionary.org/wiki/Ballen www.dwds.de/wb/Ballen ● Engelse term bij 1, woordverwant: bale www.etymonline.com/word/bale https://en.wiktionary.org/wiki/bale#Etymology_3 ● Franse term bij 1, woordverwant: ballot https://fr.wiktionary.org/wiki/ballot 2. █ Zelfstandig naamwoord Plaatsnaam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/baal3 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Baal_(België)#Toponymie Baal = Baarlo https://nl.wikipedia.org/wiki/Baarlo_(Limburg)#Naam https://nl.wikipedia.org/wiki/Baal_(Nederland) https://de.wikipedia.org/wiki/Baal_(Hückelhoven), van Latijn palus zomp? ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#baal baan █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem, van een schaaf: zool 1. Glad vlak. 1.1. Dat vlak van een hamer dat met het voorwerp, waarop men slaat, in aanraking komt. 1.2. De onderkant van een schaaf. Zool. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004749&article=vlak http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089728&article=baan ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#baan baard █ Zelfstandig naamwoord Aks oftewel bijl waarin de vorm van een baard in het blad te herkennen is. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1370&article=barte Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID8245&lemmodern=baard&article=bijl Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=02284&article=barte ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Barte https://de.wiktionary.org/wiki/Barte www.dwds.de/wb/Barte https://de.wikipedia.org/wiki/Barte_(Heraldik) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#baard baardaks baard•aks █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: baard Aks oftewel bijl waarin de vorm van een baard in het blad te herkennen is. Geheugen van Nederland www.geheugenvannederland.nl/nl/geheugen/view?identifier=RMO01%3A009908 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bartaxt https://de.wikipedia.org/wiki/Bartaxt ● Engelse term, woordverwant: bearded axe https://en.wikipedia.org/wiki/Bearded_axe + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#baardaks bacteriekanker bac•tē•rie•kan•ker █ Zelfstandig naamwoord Bepaalde bacterieziekte. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacteriekanker ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bacteriekanker bacteriën bac•tē•ri•en █ Zelfstandig naamwoord Domein van microscopisch kleine eencellige organismen die zich door deling snel kunnen vermenigvuldigen, met name bekend als verwekkers van ziekte, bederf en gisting. Bron, bewerkte tekst: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacteriën ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bacterien bacterievuur bac•tē•rie•vuur █ Zelfstandig naamwoord Bepaalde bacterieziekte. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacterievuur ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bacterievuur bacterieziekte bac•tē•rie•ziek•te █ Zelfstandig naamwoord Ziekte veroorzaakt door bacteriën. Bron: Wikipedia https://nl.wiktionary.org/wiki/bacterieziekte ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bacterieziekte bajonetvorm ba•jō•net•vorm █ Zelfstandig naamwoord Bepaalde groeivorm. Kromming aan de basis van een scheut die lijkt op de vorm van een spiesbajonet van een musket. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bajonetvorm bajonetvorming ba•jō•net•vor•ming █ Zelfstandig naamwoord Kromgroei aan de basis van scheuten die lijkt op de vorm van een spiesbajonet van een musket. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bajonetvorming bak █ Zelfstandig naamwoord In de context van deze lijst. Vierkant of rechthoekig maaksel met dichte bodem, met of zonder glazen deksel, om planten in te zetten om ze te telen of als versiering in een tuin oftewel hof. Plantenbak. Kweekbak. Bloembak. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004917&article=kweeken Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bak1 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bak Bron: Aveve https://avevewinkels.be/Producten/tuin/serres-en-kweekbakken/kweekbakken ● Verwante termen:
https://www.dwds.de/wb/Kasten ● Engelse term, woordverwant: back ● Engelse term, vertaalequivalent: box https://en.wiktionary.org/wiki/back#Etymology_2 ● Franse term: bac https://fr.wiktionary.org/wiki/bac + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bak bakermat bā•ker•mat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: bakerkorf, bakermand Langwerpige, lage biezen mand waarin de baker oftewel kraamverzorgster een pasgeboren zuigeling verzorgde. De oorspronkelijke bakermat lijkt op een uitgestrekte wan. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bakermat Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bakermat_(begrip) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004951 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004948 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004950 Coby Geerlof-de Boet http://artonsundays.com/de-bakermat/ Jos Martens http://users.telenet.be/joosdr/eeuwbouw7baker.htm ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bakermat bakhuis bak•huis █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bakkes. Bakkes is een samentrekking van bakhuis. Strikt genomen is een bakhuis een huisje met vier wanden met aan een kant de bakoven en aan de andere kant ruimte om de te bakken waren te stellen in rekken. Kleinere bouwsels, mogelijk zonder wanden, worden ook een bakhuis genoemd. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bakhuis_(gebouw) Bron: Het MOT www.mot.be/nl/opzoeken/bakovens ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Backhuus ● Duitse term: Backhaus ● Duitse term, samentrekking: Bakkes https://de.wikipedia.org/wiki/Backhaus www.plattmakers.de/nl/4738/Backhuus ● Luxemburgse term: Bakes https://lb.wikipedia.org/wiki/Bakes + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bakhuis bakkemuis bak•ke•muis █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: bakkemoes, bakkemuus/bakkemüs ■ bakke (bakken) + muis Peer die in de restwarmte van de bakoven gedroogd is. Droogpeer. Gedroogde bakpeer. Een peer die op deze wijze gedroogd is lijkt op een muis. Vandaar bakkemuis. Deze droogpeer is gekend in beide provincies Limburg en Noordrijn-Westfalen. De peren werden verwerkt tot perenmoes.  Beeld © Vlam Streekproducten
Uit het Woordenboek van de Limburgse Dialecten: "Als ze destijds in de houtoven brood gebakken hadden, droogden ze de peren op de nog warme ovenvloer. Daarvan bakten ze met kermis "vlaai"; een delicatesse met ietwat wilde smaak die refereerde aan het ooft van weleer bakkemûzevlaai (As, ... ), bakkemouzevlóój; zie ook vlaai" http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=bakkemuizenvlaai PDF: http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-3/2004_Limburgse%20Dialecten%20III%202,3%20(Eten%20en%20drinken)%20(bd).pdf "gedroogde appelvlaai", Bron: Woordenboek van de Limburgse Dialecten http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=gedroogde-appelvlaai PDF: http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-3/2004_Limburgse%20Dialecten%20III%202,3%20(Eten%20en%20drinken)%20(bd).pdf "gedroogde appeltjes", Bron: Woordenboek van de Limburgse Dialecten http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=gedroogde%20appeltjes PDF: http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-3/2004_Limburgse%20Dialecten%20III%202,3%20(Eten%20en%20drinken)%20(bd).pdf "perenmoes", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M052704.re.66 Streekproduct "bakkemoezevlaai" in Belgisch Limburg www.streekproduct.be/producten/limburgse-bakkemoezevlaai Beeld, vlaai met perenmoes: www.streekproduct.be/sites/default/files/styles/gallery/public/gallery/bakkemoezeweb2.jpg Bakkerij Knaepen, Bocholt (B) www.bakkerij-knapen.be www.streekproduct.be/producenten/bakkerij-knapen In deze Duitse opname, gemaakt in de Selfkant, kan men zien hoe de peren vroeger gedroogd werden: https://youtu.be/SL87CshJm3o?t=1575 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bakkemuis bakkes bak•kes █ Zelfstandig naamwoord Samentrekking van het woord bakhuis. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004978 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=02135 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bakkes ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bakkes bakoven bak•ōven █ Zelfstandig naamwoord 1. Oven om levenswaren te bakken. 1.1. Bouwsel waarin de eigenlijke bakoven staat. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bakoven balk █ Zelfstandig naamwoord Lang, dik stuk timmerhout. In vorm gekapt of gezaagd. Vierzijdig of, in een gebint, soms slechts tweezijdig gekantrecht. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/balk Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Balk_(bouwkunde) Kijk ook bij bint. ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Balk, Balken www.plattmakers.de/nl/10965/Balk www.plattmakers.de/nl/2976/Balken ● Duitse term: Balken https://de.wikipedia.org/wiki/Balken https://de.wiktionary.org/wiki/Balken www.dwds.de/wb/Balken https://de.wikipedia.org/wiki/Gebälk https://de.wikipedia.org/wiki/Träger_(Statik) ● Engelse term, woordverwant aan Fries beam en Nederlands boom: beam https://en.wikipedia.org/wiki/Beam_(structure) ● Franse term: poutre; verkleinvorm: poutrelle, sommier https://fr.wikipedia.org/wiki/Poutre_(construction) https://fr.wiktionary.org/wiki/poutre https://fr.wiktionary.org/wiki/poutrelle https://fr.wiktionary.org/wiki/sommier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#balk balkengat bal•ken•gat █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: balkgat Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Balkengat Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/balkengat ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#balkengat ballonfles bal•lon•fles █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bolfles ■ Ingeburgerd synoniem, leenwoord: dame-jeanne Wijdbuikige, bolle glazen fles (of kruik) waarin drank bewaard wordt. "tamezaan", een wisselvorm van dame-jeanne, Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A014678 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086121&article=dame-jeanne ● Verwante termen:
https://fr.wikipedia.org/wiki/Dame-jeanne + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#ballonfles ballonmandfles bal•lon•mand•fles █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bolmandfles ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#ballonmandfles ban █ Zelfstandig naamwoord 1. Dwangbevel, uitroeping van een gerechtelijke handeling. 1.1. Bepaald rechtsgebied, gebied waarover een ban uitgeroepen is. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ban1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22ban%22 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bann https://de.wiktionary.org/wiki/Bann ● Engelse term: ban www.etymonline.com/word/ban + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#ban band █ Zelfstandig naamwoord 1. *Datgene wat dient om vast te binden. 2. **Datgene wat rondom iets wordt gebonden. 3. **Benaming voor allerlei soorten van teenhout, voornamelijk bij de waterbouw en de kuiperij in gebruik. *, **, ***Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005111 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22band%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/band1 ● Verwante termen: ● Duitse term: Band Artikel 5 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PB00556 www.dwds.de/wb/Band#1 https://de.wiktionary.org/wiki/Band ● Engelse termen: band, bend, bind, bond www.etymonline.com/word/band www.etymonline.com/word/bend www.etymonline.com/word/bind www.etymonline.com/word/bond https://en.wiktionary.org/wiki/bind#Noun ● Franse term, woordverwant: bande ● Franse term, vertaalequivalent: lien https://fr.wiktionary.org/wiki/bande#Étymologie https://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_de_pièces_héraldiques#Bande https://fr.wiktionary.org/wiki/lien + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#band bandijzer band•ij•zer 1. █ Zelfstandig naamwoord Gesmeed ijzer in lange platte repen, waarvan men, door samenklinking de banden, de ijzeren hoepels voor vaten maakt. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005132 1.1. █ Zelfstandig naamwoord 1.1. ■ Voluit: gatig bandijzer 1.1. ■ Voluit, met leenwoord: geperforeerd bandijzer Buigbare, verzinkte metalen band, voorzien van gaten waardoor men nagels en schroeven in een houten lichaam kan aanbrengen. Met een bandijzer kan men een beslagring voor een kapblok maken. ● Verwante termen: ● Duitse term bij 1.1: Lochbandeisen ● Engelse term: perforated metal tape ● Franse term bij 1.1: feuillard perforé + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bandijzer bankhaak bank•haak █ Zelfstandig naamwoord Bij het werken op de werkbank. Houten hulpmiddel in de vorm van een plankje met een of twee aanslagen om te bewerken voorwerpen op de plaats te houden. ● Verwante termen:
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB01050 ● Engelse term: bench hook https://en.wikipedia.org/wiki/Bench_hook ● Franse term: crochet d'établi + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bankhaak bankschroef bank•schroef █ Zelfstandig naamwoord Hulpmiddel op een werkbank om werkstukken in vast te klemmen door middel van het aandraaien van een schroef. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bankschroef Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bankschroef Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bankschroef ● Verwante termen: ● Duitse term: Schraubstock https://de.wikipedia.org/wiki/Schraubstock ● Engelse term: bench vise https://en.wikipedia.org/wiki/Vise ● Franse term: étau https://fr.wikipedia.org/wiki/Étau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bankschroef banmolen ban•mō•len █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: dwangmolen In feodale tijden. Molen waar de naburige boeren (wonend in een ban) verplicht waren hun graan te laten malen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Banmolen ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bannmühle ● Duitse term: Zwangmühle https://de.wikipedia.org/wiki/Bannmühle_(Begriffsklärung) ● Luxemburgse term, woordverwant: Bannmillen https://lb.wikipedia.org/wiki/Bannmillen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#banmolen banwoud ban•woud █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: voorst, vorst Woud waarover een ban, een gerechtelijke handeling (rechtsdwang), uitgeroepen is, in het bijzonder het toekennen van het uitsluitende jachtrecht aan de feodale heerser. "banwoud, vorst", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M082536&article=banwoud "banwoud", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=02219&article=banwoud "vorst", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/vorst4 "voorst", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/voorst2 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#banwoud barochorie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/barochorie ● Verwante term: -chorie ● Engelse term: barochory https://en.wiktionary.org/wiki/barochory + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#barochorie bast █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: secundaire schors Aan bomen. Die laag welke onmiddellijk onder de schors is gelegen, derhalve de laag die zich bevindt tussen de schors en het spint; niet zelden ook gebruikt in de zin van schors (vooral in Nederland), en ook wel genoemd secundaire schors. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005375 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bast1 Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bast "bastvezel", Bron: Wisiwis, UGent Plantentuin wisiwis.ugent.be/glossary.php#bastvezel ● Verwante termen: ● Duitse term: Bast Bijvoeglijk naamwoord "basten" www.dwds.de/wb/Bast www.dwds.de/wb/etymwb/Bast https://de.wiktionary.org/wiki/Bast www.dwds.de/wb/basten ● Engelse term: Bast https://en.wiktionary.org/wiki/bast#Etymology www.etymonline.com/word/bast + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bast bat █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Bat Bron: Wikipedia, Frans https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Batte ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bat bats █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schop Al dan niet groot, stuk oftewel klomp van iets. Daarvan afgeleid bil (lichaamsdeel). Daarvan afgeleid schop waarvan het blad lijkt op het menselijk achterwerk. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bats1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005421 Bron: Elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten, Meertens Instituut www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/9342 "Het blad van de schop heeft in het midden een soort geul (van de achterzijde gezien); dat is de reden dat de schop ook wel een bats wordt genoemd, een gewestelijke uitdrukking voor "achterwerk"." Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/schop.shtml ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bats www.plattmakers.de/nl/4971/Bats ● Duitse term, woordverwant: Batzen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PB01150 www.dwds.de/wb/Batzen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bats be...
bebeitelen be•bei•te•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebeitelen, (de) bebeiteling Met de beitel bewerken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bebeitelen bebijlen be•bij•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebijlen, (de) bebijling Met de bijl bewerken. ● Verwante termen: ● Duitse term: bebeilen. Naamwoorden van handeling: Bebeilen, Bebeilung + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bebijlen bebossen be•bos•sen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebossen, (de) bebossing Van een bos voorzien. Een aantal bomen planten die samen een bos vormen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bebossen bebossingsgraad be•bos•sings•graad █ Zelfstandig naamwoord Mate waarin een afgebakend gebied bebost is. Om te weten hoeveel van de totale oppervlakte van het gebied met bos bezet is deelt men de beboste oppervlakte door de totale oppervlakte en vermenigvuldigt men vervolgens met 100. Deze uitkomst wordt uitgedrukt in aantal per honderd oftewel percent. In de Belgische, Nederlandstalige, ambtenarij wordt deze graad bosindex genoemd. ● Verwante termen:
● Engelse term: forestation coefficient + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bebossingsgraad bebouwen be•bou•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebouwen, (de) bebouwing 1. *De grond bewerken, er landbouw op oefenen. 2. **Met gebouwen bezetten. *, **Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005528 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bebouwen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bebouwen bed █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bedding Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005542&lemmodern=bed&article=stroom http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005581&lemmodern=bedding&article=stroombed http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005542&lemmodern=bed&article=tuinbouw http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005542&lemmodern=bed&article=akkerbouw http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005581&lemmodern=bedding&article=stroombed Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/bedding ● Verwante termen: ● Duitse termen: Beet, Bett https://de.wikipedia.org/wiki/Beet https://de.wiktionary.org/wiki/Flussbett https://de.wikipedia.org/wiki/Gewässerbett ● Engelse term: bedding https://en.wikipedia.org/wiki/Bedding_(horticulture) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bed bedekkingsgraad be•dek•kings•graad 1. █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedekking_(vegetatiekunde) 2. █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedekkingsgraad ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bedekkingsgraad beek 1. █ Zelfstandig naamwoord Ondiepe, smalle waterstroom. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beek Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beek_(watergang) 2. █ Zelfstandig naamwoord Plaatsnaam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beek2 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beek ● Verwante termen: ● Nederduitse termen, woordverwant: Bääk (Duits ä = Nederlands e), Beek ● Duitse term, woordverwant en vertaalequivalent: Bach https://de.wikipedia.org/wiki/Bach https://de.wikipedia.org/wiki/Bach_(Begriffsklärung) www.dwds.de/wb/Bach www.plattmakers.de/nl/317/Bääk https://de.wikipedia.org/wiki/Gewässernamen_auf_-bach https://de.wikipedia.org/wiki/Beek + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beek beekbed beek•bed █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: beekbedding ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bachbett https://de.wiktionary.org/wiki/Bachbett + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beekbed beeldbepaler beeld•be•pā•ler █ Zelfstandig naamwoord Element in de ruimte dat sterk de aandacht trekt oftewel het beeld (mee) bepaalt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beeldbepaler beeldhouwen beeld•hou•wen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) beeldhouwen Uit hout een beeld vervaardigen door middel van houwen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005913 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beeldhouwkunst ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beeldhouwen beemd █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: bant, bamd, bampd, bampt, bamt, beemt, bemd Grasland aan een beek of rivier. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beemd Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beemd Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/beemd "bamt" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID51242 "beemt", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=02678 "bemt" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=03219 "beemtgracht" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID7125 "casterbant" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID58602 ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant aan beemd: Band, Bande, Banden (dit is geen meervoud!), Bänd, Bende (ook Bändel?, Bendel?) ● Duitse term: Bachwiese www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB00992 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB00375 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB00374 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB00373 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB02739 bend http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=28278&article=bend http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71927&article=bend http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005944&article=bend Plaatsnamen: In den Benden, Eschweiler Kalverbenden, Aachen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beemd beer █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bere 1. Modder. 2. Plaatsnaam die naar modder verwijst. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M006007&lemmodern=beer https://nl.wiktionary.org/wiki/beer#Zelfstandig_naamwoord_3 beerput https://nl.wikipedia.org/wiki/Beerput https://nl.wiktionary.org/wiki/beerput Berenheide. www.inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/112371 https://nl.wikipedia.org/wiki/Berenheidemolen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beer begeleidsoort be•ge•leid•soort █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: begeleidende soort In de vegetatiekunde. Soort wiens aanwezigheid in een plantengemeenschap niet bepalend is voor de vorming van de gemeenschap. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/begeleidende-soort ● Verwante termen: ● Duitse term: Begleitart https://de.wikipedia.org/wiki/Begleitart + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#begeleidsoort begrazen be•grā•zen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) begrazen, (de) begrazing Op iets grazen. De begroeiing door vee laten opeten. Bron, gedeeltelijke overname: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/begrazen Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Begrazing Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M006181 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#begrazen begrazingsdruk be•grā•zings•druk █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: begrazingdruk Mate waarin begraasd wordt, vooral doelend op de merkbare uitwerking van de begrazing. "een hoge of lage begrazingsdruk" "de begrazingsdruk verhogen of verlagen" ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#begrazingsdruk behaard be•haard █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem, indien de beharing op rijp lijkt: berijpt Bedekt met haren. Van bladeren, stengels en takken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#behaard beheerplan be•heer•plan █ Zelfstandig naamwoord Geschreven ontwerp oftewel voornemen om goed te beheren. Terreinkennis, kennis en kunde, regelmaat, toekomstgerichtheid en organiseren zijn hierin belangrijke factoren. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/natuurbeheerplan ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beheerplan beheers- be•heers █ Eerste woorddeel in een samengesteld woord Het eerste woorddeel beheers- kan verwijzen naar de werkwoorden beheersen en beheren. Indien dit woordddel verwijst naar beheren, dan is de letter s op het einde een verbindingsletter. Beheersdoel en beheerdoel, bijvoorbeeld, zijn allebei juiste schrijfwijzen die verwijzen naar beheren. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beheers- beheersdoel be•heers•doel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: beheerdoel Datgene wat men wil bereiken met het beheren. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beheersdoel beheren be•hē•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beheer, (het) beheren, (de) behering Een bepaalde plaats in zijn macht hebben. Zorg dragen voor. Door handelen richting geven aan ontwikkelingen. Door handelen tot een bepaalde toestand komen. ● Verwante termen:
● Engelse term: manage. Naamwoord van handeling: management ● Franse term: gérer. Naamwoord van handeling: gestion https://fr.wiktionary.org/wiki/gérer https://fr.wiktionary.org/wiki/gestion ● Franse term: aménager? https://fr.wiktionary.org/wiki/aménager https://fr.wiktionary.org/wiki/aménagement + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beheren behouwen be•hou•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) houwen, (de) houwing ■ Synoniemen: behakken, bekappen, beslaan Door houwen bewerken. ● Verwante termen: ● Duitse term: behauen. Naamwoorden van handeling: Behauen, Behauung https://de.wiktionary.org/wiki/behauen www.dwds.de/wb/behauen ● Engelse term: behew. Naamwoord van handeling: behewing https://en.wiktionary.org/wiki/behew + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#behouwen beitel bei•tel █ Zelfstandig naamwoord ■ Van bijten. Bepaald gereedschap. Smal, langwerpig ijzer met scherpe snede en handvat om een vlak in hout te kappen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beitel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beitel Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/beitel ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Beitel https://de.wikipedia.org/wiki/Beitel https://de.wiktionary.org/wiki/Beitel ● Franse termen: ciseau, fermoir https://fr.wiktionary.org/wiki/ciseau https://fr.wiktionary.org/wiki/fermoir http://justinstorck.free.fr/f/fermoir.php + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beitel beitelen bei•te•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) beitelen Met de beitel werken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beitelen beits █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Duits Beize Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/beits Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A000691 ● Verwante term: beitsen ● Duitse term: Beize https://de.wiktionary.org/wiki/Beize www.dwds.de/wb/Beize#1 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beits beitsen beit•sen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beitsen, (de) beitsing Met beits behandelen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beitsen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beitsen bekken bek•ken █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroomgebied ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bekken beklierd be•klierd █ Bijvoeglijk naamwoord Van klieren voorzien. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beklierd belegen be•lē•gen █ Bijvoeglijk naamwoord Van hout. Droog. ● Verwante term: drogen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#belegen beluik be•luik 1. █ Zelfstandig naamwoord Het beluiken. 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: beloke, beloken, bijloke, blook Dat wat door beluiken gemaakt is; een omheining.ga Plaatsnaam: Blook, Blookstraat, Genk (B) www.dbnl.org/tekst/menn002genk01_01/menn002genk01_01_0001.php Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID2141 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=MNW&actie=article&uitvoer=HTML&id=03168 Plaatsnaam: Bijlokemeersen, Gent https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/103065 https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijloke ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beluik beluiken be•lui•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beluik, (het) beluiken, (de) beluiking Van een luik (omheining) voorzien. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beluiken bemanteling be•man•te•ling █ Zelfstandig naamwoord Dat wat door bemantelen gemaakt is. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bemanteling bemesten be•mes•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bemesten, (de) bemesting Bodem van mest voorzien. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bemesten ben █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: benne, beun, bun Wissen mand. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ben1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M006981 "bun", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bun%22 "beun", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beun1 ● Verwante termen: ● Duitse term: Benne www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=benne ● Engelse term: bin www.etymonline.com/word/bin https://en.wiktionary.org/wiki/bin#Etymology_1 https://en.wikipedia.org/wiki/Recycling_bin https://en.wikipedia.org/wiki/Coal_bin ● Franse termen: banne, benne www.cnrtl.fr/etymologie/banne www.cnrtl.fr/definition/benne www.cnrtl.fr/etymologie/benne + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#ben benedenloop be•nē•den•loop █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: benedenstroom ■ Antoniem: bovenloop Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Benedenloop ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#benedenloop benedenstroom be•nē•den•stroom █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: benedenloop ■ Antoniem: bovenstroom ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#benedenstroom benedenstrooms be•nē•den•strooms █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Benedenstrooms ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#benedenstrooms beplanten be•plan•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beplanten, (de) beplanting Van planten (= vegetatie) voorzien door middel van planten (= werkwoord). ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beplanten beplanting be•plan•ting █ Zelfstandig naamwoord Dat wat geplant is, door de mens of de natuur. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beplanting berd █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bord Kijk bij bord. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#berd bergwoud berg•woud █ Zelfstandig naamwoord Woud op een berg. Woud in een berggebied. ● Verwante termen: ● Duitse term: Bergwald https://de.wikipedia.org/wiki/Bergwald + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bergwoud berijpt be•rijpt █ Bijvoeglijk naamwoord 1. Bedekt met rijp of rijm. 1.1. Bedekt met een laag fijne haren die doet denken aan rijp of rijm. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007341 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#berijpt berkensap ber•ken•sap █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Berkensap Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007357.re.21 ● Verwante termen: ● Duitse term: Birkensaft https://de.wikipedia.org/wiki/Birkensaft https://de.wiktionary.org/wiki/Birkensaft ● Engelse term: birch sap https://en.wikipedia.org/wiki/Birch_sap + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#berkensap berkenteer ber•ken•teer █ Zelfstandig naamwoord Teer gewonnen van berk. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#berkenteer berkenweerschijnzwam ber•ken•weer•schijn•zwam █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Berkenweerschijnzwam ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#berkenweerschijnzwam berm █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: barm 1. Rand. 2. Hoop, tas. Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22berm%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/berm Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Berm_(strook) "wegberm" ● Verwante term:
● Duitse termen: Bermen, Bräme https://de.wikipedia.org/wiki/Berme https://de.wiktionary.org/wiki/Berme www.dwds.de/wb/Berme "Bräme: laubholz, das den rand eines waldes, feldes, einer wiese säumt", Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GB10415 "Bräme", Frühneuhochdeutsches Wörterbuch https://fwb-online.de/lemma/br%C3%A4me.h1.1f www.plattmakers.de/nl/4408/Barm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DB01736 ● Engelse termen: berm, brim www.etymonline.com/word/berm www.etymonline.com/word/brim ● Franse term: berme https://fr.wiktionary.org/wiki/berme#Étymologie http://artflx.uchicago.edu/cgi-bin/dicos/pubdico1look.pl?strippedhw=berme&dicoid=LITTRE1872 www.cnrtl.fr/etymologie/berme https://fr.wikipedia.org/wiki/Berme_(homonymie) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#berm bermen ber•men █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) bermen ■ Wisselvorm: barmen Tassen. Geoogst gewas op een hoop leggen. Bron: Ensie www.ensie.nl/betekenis/bermen?q=bermen ● Verwante term: berm + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bermen berrie ber•rie █ Zelfstandig naamwoord ■ Waarschijnlijke wisselvorm: baar Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007427 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/berrie http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22baar%22 Verwant aan de verwante werkwoorden baren (dragen, op de wereld brengen), Nederduits beren en Engels bear. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22baren%22 www.plattmakers.de/nl/2554/beren www.etymonline.com/word/bear Draagbaar is een tautologie. ● Verwante termen: ● Duitse term: Bahre www.dwds.de/wb/Bahre www.dwds.de/wb/etymwb/gebären + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#berrie bes █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bezie Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bes1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bes_(botanisch) ● Verwante termen: ● Duitse term: Beere https://de.wikipedia.org/wiki/Beere www.dwds.de/wb/Beere ● Engelse term: berry https://en.wikipedia.org/wiki/Berry_(botany) www.etymonline.com/word/berry ● Franse term, woordverwant aan bes: baie https://fr.wikipedia.org/wiki/Baie_(botanique) www.cnrtl.fr/etymologie/baie, artikel 3 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bes beschaduwen be•schā•du•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beschaduwen, (de) beschaduwing ■ Synoniem: beschimmen Van bomen. Iemand of iets schaduw doen hebben. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007455 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID29 ● Verwante termen: ● Engelse term: shadow cast + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beschaduwen beschaduwing be•schā•du•wing █ Zelfstandig naamwoord Van hogere bomen op lagere bomen. Het werpen van schaduw. Beschaduwing is een belangrijke factor in het beheer. Een doorgeschoten oude knotboom die langs opgaande bomen staat heeft in de loop der tijd scheuten aangemaakt die tot aan de kruin van de opgaande bomen reiken. Als men de oude knotboom knot zonder de schaduwwerpende opgaande bomen te verwijderen zal de knotboom sterven door lichtgebrek. ● Verwante termen:
beschieten be•schie•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beschieten, (de) beschieting ■ Synoniem: aanaarden Een oppervlak bekleden (met). Beschieten doet men bij het onderhouden van houtwallen. De grond aan de oppervlakte van een wal zakt na enige tijd af waardoor de wal uit vorm geraakt. De wal terug in vorm brengen met de afgezakte grond is het beschieten. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beschieten beschoeien be•schoei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beschoeien, (de) beschoeiing Schoeien, voorzien van schoenen. Voorzien van een beschermende laag. Van timmerwerk. Bekleden met planken. Van waterbouwkunde. Een oever beschermen tegen uitspoeling met geheide palen en daarop gevestigde planken. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007524 "schoeien", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schoeien "schoeien", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062779 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beschoeien beschoeiing be•schoei•ing █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: schoeiing 1. Dat wat door beschoeien gemaakt is. 1.1. In de waterbouwkunde. Paalwerk, waartegen, aan de zijde van de grond die gekeerd moet worden, een planken bekleding is aangebracht. Bron van 1.1.: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007525 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beschoeiing beslaan be•slaan █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beslag, (het) beslaan, (de) beslaging ■ Synoniemen: behakken, behouwen, bekappen Van hout. Met de bijl of de dissel tot vlakke kanten bewerken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007595&lemmodern=beslaan&article=bijl ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beslaan beslagbijl be•slag•bijl █ Zelfstandig naamwoord Bijl om te hout beslaan. Vormgevend bijl. Beslagbijlen bestaan in veel verschillende vormen. In timmerwerk worden beslagbijlen gebruikt om boomstammen te kantrechten en op deze balken vlakken voor verbindingen te slaan, bijvoorbeeld pennen. Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/beslagbijl?lang=nl ● Verwante termen:
● Duitse termen: Bandhacke, Bundhacke, Lochaxt, Stemmaxt https://de.wikipedia.org/wiki/Bandhacke Bijkomende uitleg over de Duitse termen: Bund en wisselvorm Band betekenen verbinding. Bandhacke, Bundhacke ... zijn dus aksen waarmee men verbindingen kapt. Een afgeleid of woordverwant woord van Bund kennen we in het Nederlands als bundel. Stemm- in Stemmaxt heeft betrekking op het werkwoord stemmen. Ook met een Stemmeisen* stemt men. Een Stemmeisen is een steekbeitel. stemmen www.dwds.de/wb/stemmen www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s/ www.dwds.de/wb/Stemmeisen De stemmaxt met steel bestaat in verschillende vormen en wordt niet alleen gebruikt om verbindingen te kappen. Het wordt ook gebruikt om bomen op een bepaalde manier te vellen. "axt, deren man sich beim fällen der bäume bedient, ... 'eine axt, womit die bäume gestemmt, d. h. nahe über der wurzel gefället werden'" Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS44467 En het wordt gebruikt om kerven te slaan in stammen die door bebijlen gekantrecht worden. Een wijze die voorkomt in Duitsland en mogelijk Oostenrijk. "Those side-axes are special tools to be cherished, elevated to a position of preeminence among tools, preserved only for use where they are uniquely suited which is not removing bulk wast or even any waste beyond what is necessary which means no more than 2, three at the most, millimeters at the surface. If you are rough hewing any further from the line than half a centimeter please consider not grabbing that sweet axe until you’ve gotten it down a few, or more, millimeters." Bron: https://shinglemaker.wordpress.com/2017/05/05/axe-working-with-friends/ www.gransforsbruk.com/de/product/gransfors-stemmaxt/ Bandhacke www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IB00922 https://de.wikipedia.org/wiki/Bandhacke Bundaxt www.dwds.de/wb/Bundaxt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=bundaxt Stemmaxt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS44467 www.langenwang.info/produkte/forst/hacken/48.htm www.langenwang.info/produkte/forst/hacken/48st.htm https://ernestdubois.files.wordpress.com/2016/05/p6241580.jpg En om de verwarring nog groter te maken is er ook nog de Bindaxt ... Bind- is hier, net zoals Band-, een wisselvorm van Bund. De Bindaxt is eigenlijk hetzelfde als de Bundaxt, maar Bindaxt wordt al eens gebruikt om een aks met een steel te benoemen en in dit geval kan er een verschil gemaakt worden met de Bundaxt, hier dan aks zonder steel (= steekaks) ... Welkom in de wereld van taalverwarring. Bindaxt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=bindaxt "Die Bundaxt, plur. die -äxte, bey den Zimmerleuten, eine Axt, oder vielmehr ein starkes Eisen in Gestalt eines Winkelhakens* mit einer Schneide an dem längern Schenkel, etwas damit glatt abzustoßen; welche mit der Bindaxt** nicht zu verwechseln ist, obgleich Bund hier auch von binden und verbinden abzustammen scheinet." * aks zonder steel, steekaks ** aks met steel Bron: Johann Christoph Adelung, Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart, 1793–1801, www.zeno.org/Adelung-1793/A/Bundaxt,+die "Die Bindaxt, plur. die -äxte, bey den Zimmerleuten, ein Nahme der gewöhnlichen Zimmeraxt, womit das Holz beschlagen, und zum Abbinden* oder Verbinden geschickt gemacht wird." *Abbinden: Bauhölzer zu einer Holzkonstruktion verbinden (Bron: Wiktionary) Bron: Johann Christoph Adelung, Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart, 1970, www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DB02624 https://de.wiktionary.org/wiki/abbinden Voorbeeld van een zware aks met steel, afbeelding: http://mobil.frag-den-heimwerker.com/wp-content/uploads/2014/05/bundaxt.jpg, bronbladzijde: http://mobil.frag-den-heimwerker.com/bundaxt/ ● Engelse term, om verbinden te slaan en te slechten: mortice axe + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beslagbijl beslagen hout be•slā•gen hout █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Hout dat door beslaan met de bijl of de dissel rechte kanten heeft. ● Verwante termen: ● Duitse termen: beschlagenem Holz, beschlagenes Holz + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beslagen-hout beslagring be•slag•ring █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: mensel Van houten handvatten van bepaalde werktuigen. Ring die splijten van het hout voorkomt. Gebruikt bij vijlen en kapmessen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Zwinge www.dwds.de/wb/Zwinge ● Engelse term, van Frans virole: ferrule https://en.wiktionary.org/wiki/ferrule#Etymology ● Franse term: virole https://fr.wiktionary.org/wiki/virole + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beslagring besproeien be•sproei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) besproeien, (de) besproeiing ■ Synoniem: beregenen Natmaken met fijne druppels. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/besproeien ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#besproeien bestand be•stand █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: inventaris 1. Een aantal planten (bomen) dat als groep geteld wordt. Bijvoorbeeld de bomen in een bos of in een park. 1.1. Verzameling van gegevens van het aantal planten dat als groep geteld wordt. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bestand https://nl.wiktionary.org/wiki/houtbestand https://nl.wiktionary.org/wiki/boombestand https://nl.wiktionary.org/wiki/bomenbestand ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bestand bestandsboom be•stands•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die gewassen is in een bestand, wat invloed heeft op de groeivorm. Een bestandsboom heeft typisch een hoge kroon en groeit door lichtconcurrentie tot een hoge boom. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bestandsboom bestandsopname be•stands•op•nā•me █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bestandsopname bestuiven be•stui•ven █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bestuiven, (de) bestuiving Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestuiving Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007897 Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#bestuiving www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#pollinatie ● Verwante termen: ● Duitse term: bestäuben. Naamwoorden van handeling: Bestäuben, Bestäubung https://de.wikipedia.org/wiki/Bestäubung https://de.wiktionary.org/wiki/bestäuben ● Engelse term: pollinate. Naamwoord van handeling: pollination https://en.wikipedia.org/wiki/Pollination https://en.wiktionary.org/wiki/pollinate ● Franse term: polliniser. Naamwoord van handeling: pollinisation https://fr.wikipedia.org/wiki/Pollinisation https://fr.wiktionary.org/wiki/polliniser + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bestuiven bestuiver be•stui•ver █ Zelfstandig naamwoord Organisme dat bestuift. Bijen en hommels zijn belangrijke bestuivers. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestuiving#Wijzen_van_bestuiving ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bestuiver betuinen be•tui•nen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) betuinen, (de) betuining Van een tuin voorzien. Een tuin is een levende of dode omheining die de toegang tot een grondstuk verhindert of vee buiten opgesloten houdt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#betuinen beugelzaag beu•gel•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: boogzaag Zaag waarin het blad opgehangen is in een beugel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beugelzaag Beugel is afgeleid van het werkwoord buigen. www.etymologiebank.nl/trefwoord/beugel ● Verwante termen: ● Duitse term: Bügelsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Bügelsäge https://de.wiktionary.org/wiki/Bügelsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Handbügelsäge ● Engelse term: bow saw https://en.wikipedia.org/wiki/Bow_saw https://en.wikipedia.org/wiki/Hacksaw + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beugelzaag beukbank beuk•bank █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: boekbank, bookbank Bank waarop de beuker eikenschors beukt met de beukhamer. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beukbank beuken beu•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beuken, (de) beuking ■ Wisselvormen: boeken, boken [bō•ken] 1. Op iets hard slaan met iets dat men in de hand houdt. Bron, bewerkte tekskt: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008071 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008071&article=schors Bron: elektronische Woordenbank van de Nederlandse dialecten http://ewnd.ivdnt.org/boeken/woord/201536 1.1. Van te slaan eikenhakhout. Op de schors slaan om de schors te laten lossen. De schors wordt geoogst om er looistof uit te halen. 1.2. Bepaalde manier om essen banden te oogsten. Op essenhout slaan om het te klieven. Tussen de groeiringen laat het hout zo los. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beuken1 Verwantschap met buizen, pochen en poken. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M012093 www.etymologiebank.nl/trefwoord/pochen www.etymologiebank.nl/trefwoord/poken ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/etymwb/pochen www.dwds.de/wb/pochen https://de.wiktionary.org/wiki/pochen woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemma=pochen ● Franse term: pochen, naast buchen/puchen "à rattacher au moyen néerlandais buuschen (buizen), moyen haut allemand biuschen, bûschen « battre »" www.cnrtl.fr/etymologie/buquer https://fr.wiktionary.org/wiki/buquer http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M012093&article=buquer&domein=0&conc=true http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M012093 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beuken-werkwoord beukenmast beu•ken•mast █ Zelfstandig naamwoord Beukennoten die dienen als veevoer. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beukenmast beuker beu•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boker ■ Synoniem, voor het werktuig: beukhamer 1.1. Houten hamer om vlas te beuken. Beukhamer. 1.2. Hamer, soms met een kop met een bijzondere vorm, om schors te beuken oftewel los te kloppen van de stam, voor de schorsoogst om looizuur te winnen. Beukhamer. 2. Loonwerker die vlas beukt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008075 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008071&article=beukhamer http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=04941 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008071&article=beuker ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beuker beukhamer beu•hā•mer █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: boekhamer, bookhamer ■ Synoniem: beuker, wisselvorm: boker 1. Houten hamer om vlas te beuken. 2. Hamer, soms met een kop met een bijzondere vorm, om schors te beuken oftewel los te kloppen van de stam, voor de schorsoogst om looizuur te winnen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008075 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008071&article=beukhamer http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=04941 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008071&article=beuker ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beukhamer beun █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beun2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22beun%22 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beun beurtjaar beurt•jaar █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beurtjaar ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beurtjaar bevervelling bē•ver•vel•ling █ Zelfstandig naamwoord Het vellen door de bever. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bevervelling bevervraat bē•ver•vraat █ Zelfstandig naamwoord Het aanvreten van bomen door de bever. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bevervraat bevloeien be•vloei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bevloeien, (de) bevloeiing Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bevloeien ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bevloeien bevolken be•vol•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bevolken, (de) bevolking Van volk (fauna of flora) voorzien. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008217 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bevolken ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bevolken bevolkingsdichtheid be•vol•kings•dicht•heid █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bevolkingsdichtheid ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bevolkingsdichtheid bevijlen be•vij•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bevijlen, (de) bevijling Iets met de vijl bewerken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008180 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bevijlen bevruchten be•vruch•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bevruchting, (de) bevruchting Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bevruchting Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008259 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008260 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bevruchten bewaarfruit be•waar•fruit █ Zelfstandig naamwoord Fruit dat zich in de juiste omstandigheid enige tijd laat bewaren. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bewaarfruit bewaarlijst be•waar•lijst █ Zelfstandig naamwoord Term die door de overheden van het Brusselse en Waalse gewest gebruikt wordt. Definitie van het Waalse Gewest: De bewaarlijst bestaat uit "een lijst van onroerende goederen die met vernietiging of voorlopige of definitieve wijziging worden bedreigd en die op korte termijn gedurende een bepaalde periode worden beschermd in afwachting van definitieve bescherming als deze opeisbaar wordt" (CWATUPE art.187, 6 °). De termen "bedreigd" en "op korte termijn" impliceren dat er dringend maatregelen moeten worden genomen om het erfgoed te beschermen. Vertaald van: La liste de sauvegarde consiste en "une liste des biens immobiliers menacés de destruction ou de modification provisoire ou définitive, protégés à bref délai pour une période déterminée dans l’attente d’une protection définitive s’il échet" (CWATUPE art.187, 6°). Les termes "menacé" et "à bref délai" supposent une urgence quant à la nécessité de prendre une mesure de protection du Patrimoine. Bron: http://geoportail.wallonie.be/catalogue/fb122cc3-3f83-4d24-be0e-bcd66ace8843.html Artikel 206 uit het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO) www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2004040935&table_name=wet ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bewaarlijst beweiden be•wei•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beweiden, (de) beweiding 1. Met grond als voorwerp. Dieren daarop laten weiden. 2. Met grazende dieren als voorwerp. Ze ergens laten weiden. Bron van 1 en 2, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008327 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#beweiden bewortelen be•wor•te•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bewortelen, (de) beworteling Van wortels voorzien. Bron: Ensie www.ensie.nl/vandale1898/bewortelen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bewortelen bezagen be•zā•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bezagen, (de) bezaging Door zagen bewerken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008432 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bezagen bezem bē•zem █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bezem#Woordherkomst_en_-opbouw Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bezem Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bezem ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Besen ● Engelse term, woordverwant: besom https://en.wiktionary.org/wiki/besom www.etymonline.com/word/besom ● Engelse term, vertaalequivalent: broom https://en.wiktionary.org/wiki/broom www.etymonline.com/word/broom + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bezem bezembinden bē•zem•bin•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bezembinden, (de) bezembinding ■ Synoniem: bezemmaker [bē•zem•mā•ker] Een bezem of bezems maken, in hoofdzaak door middel van binden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008457.re.35 ● Verwante termen: ● Duitse term: besenbinden. Naamwoorden van handeling: Besenbinden, Besenbindung + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bezembinden bezembinder bē•zem•bin•der █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bezemmaker Handwerker die bezems maakt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bezembinder ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Besenbinder https://de.wikipedia.org/wiki/Besenbinder + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bezembinder bezempers bē•zem•pers █ Zelfstandig naamwoord Werktuig om bezems te maken. Pers om rijs samen te drukken. Kleine rijspers. Heimatverein Achim www.heimatverein-achim.de/Wat_dat.html#Besenbinden ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bezempers bi...
bidden bid•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bidden, (de) bidding Vlieggedrag van bepaalde vogels. https://nl.wikipedia.org/wiki/Bidden_(vogel) ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bidden biefstukzwam bief•stuk•zwam █ Zelfstandig naamwoord Schimmel waarvan de zwamvlok eikenhout na de velling rood tot bruin verkleurt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biefstukzwam ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biefstukzwam bies █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bies_(gewas) https://nl.wikipedia.org/wiki/Mattenbies Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bies1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bies%22 https://nl.wikipedia.org/wiki/Rus_(geslacht) https://nl.wikipedia.org/wiki/Russenfamilie ● Verwante termen: ● Duitse term: Binse. Binse is woordverwant aan bunt. www.dwds.de/wb/Binse https://de.wikipedia.org/wiki/Binsen https://de.wiktionary.org/wiki/Binse + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bies bifurcatie bi•fur•cā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Latijn bi (twee) en Latijn furca (vork) Splitsing in twee takken. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bifurcatie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bifurcatie bijen bij•en █ Zelfstandig naamwoord Bepaalde insectengroep die leeft van nectar en stuifmeel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijen honingbij, alleenlevende bij ● Verwante term: bestuiven + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijen bijenkast bij•en•kast █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Duitse term: + Lemmaschakel: - bijenklos bij•en•klos █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: klos ■ Synoniem, onfeitelijk: kloskorf Klos (stuk stamhout) waarin een bijenvolk huist. Imkerpedia www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Bijenklossen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijenklos bijenkorf bij•en•korf █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijenkorf_(voorwerp) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijenkorf bijenstal bij•en•stal █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: biebank, biehal, bijenhal, bijenhuis, bijenhurde, bijenkas, bijenkeet, bijenstok Gebouw met een of meerdere open kanten waaronder bijenkasten staan. Imkerpedia www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Bijenstal Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijenkorf_(voorwerp)#Bijenstal "biebank", "biehal", "bijenhurde", "bijenkas", "bijenkeet", "bijenstok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008686.re.43 "biestok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008686.re.68 "immenstok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18981 imme = honingbij "bijenhuis", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008686.re.44 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijenstal bijensterfte bij•en•sterf•te █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijensterfte bijenvolk bij•en•volk █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: volk Gemeenschap van honingbijen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Bienenvolk + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijenvolk bijenwas bij•en•was █ Zelfstandig naamwoord Licht kneed- en tevens brandbare stof gemaakt door honingbijen. Deze stof kan verwerkt worden tot een middel dat men kan insmeren in hout als oppervlaktebehandeling. Tevens natuurlijke grondstof voor kaarsen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijenwas https://nl.wikipedia.org/wiki/Was_(substantie) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/was1 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijenwas bijgroei bij•groei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: aanwas Kijk bij aanwas. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijgroei bijl █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: aks Bepaald hakwerktuig. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bijl#Woordherkomst_en_-opbouw Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijl Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bijl1 Kijk ook bij aks. ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/1113/Biel ● Duitse term, woordverwant: Beil ● Duitse termen: Axt, Hacke https://de.wikipedia.org/wiki/Beil https://de.wiktionary.org/wiki/Beil www.dwds.de/wb/Beil https://de.wikipedia.org/wiki/Axt https://de.wiktionary.org/wiki/Axt www.dwds.de/wb/Axt https://de.wiktionary.org/wiki/Hacke Commentaar over Duits Hacke: Met de bijl hakt men en daarom is het logisch dat dit werktuig ook Hacke genoemd wordt. ● Engelse term, woordverwant: bill, zoals in billhook en twybil. Oud-Engels bil. ● Engelse term, vertaalequivalent: axe www.etymonline.com/word/bill https://en.wiktionary.org/wiki/bill#Etymology_1 https://en.wiktionary.org/wiki/billhook https://en.wikipedia.org/wiki/Axe https://en.wiktionary.org/wiki/axe ● Deense term, woordverwant: bil ● Noorse term, woordverwant: bile ● Zweedse term, woordverwant: bila ● Franse term: hache https://fr.wikipedia.org/wiki/Hache ● Waalse termen: hatche, hepe. Kijk ook bij heep. https://wa.wikipedia.org/wiki/Hepe + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijl bijplanten bij•plan•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bijplanten, (de) bijplanting Door ergens te planten toevoegen aan een al aanwezig aantal. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bijplanten binddraad bind•draad █ Zelfstandig naamwoord Buigzame draad om te binden. Gegloeide draad. ● Verwante termen: ● Engelse termen: tie wire, binding wire + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#binddraad binden bin•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) binden, (de) binding 1. Met touw of iets dergelijks vastmaken. 1.1. Houtverbindingen maken. ● Verwante termen: ● Duitse term bij 1, woordverwant: binden ● Duitse term bij 1.1, woordverwant: binden ● Duitse term bij 1.1, met voorvoegsel: abbinden, verbinden ● Engelse term: bind https://en.wiktionary.org/wiki/bind#Verb https://www.etymonline.com/word/bind ● Franse term: lier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#binden bindmiddel bind•mid•del █ Zelfstandig naamwoord 1. Algemene benaming voor datgene waarmee iets samengebonden wordt. 1.1. Eigenlijk, als algemene benaming voor een band, een touw, een snoer en dergelijke. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001219 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bindmiddel bindroede bind•roe•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: banderoede, bandroede, binderoede ■ Synoniem: bindwis Buig- en wringbare roede om te binden. "banderoede" en "bandroede", Waasch Idioticon www.delpher.nl/nl/boeken/view?objectsearch=sloot&coll=boeken&identifier=MMUBL07:000000514 ● Verwante termen: ● Duitse term: Binderute + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bindroede bindwis bind•wis █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bindroede Wis om te binden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086804&article=bindwisch Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M074038&article=bindwissen ● Verwante termen: ● Franse term: hart, pleyon, plion https://fr.wiktionary.org/wiki/hart https://fr.wiktionary.org/wiki/hart#Ancien_français https://fr.wiktionary.org/wiki/pleyon www.linternaute.fr/dictionnaire/fr/definition/plion/ + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bindwis binnendijks bin•nen•dijks █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: buitendijks Aan de landzijde van de dijk gelegen. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID8715&article=binnendijks ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#binnendijks binnenknop bin•nen•knop █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#binnenknop binnenteelt bin•nen•teelt █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#binnenteelt bint 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Oorspronkelijke wisselvorm: bind 1. ■ Wisselvorm: gebint Oorspronkelijk: Houtverbinding gemaakt door binden met een bindmiddel zoals touw. Later: Houtverbinding gemaakt door pennen en gaten. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bint2 ● Verwante term bij 1: 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Korte vorm van bintbalk, zie bint 1. Balk in een bint oftewel gebint. ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bint bio- █ Voorvoegsel ■ Van Grieks bios, leven Voorvoiegsel ter aanduiding dat het door het tweede lid genoemde betrekking heeft op levende organismen oftewel biologish is. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bio- https://en.wiktionary.org/wiki/βίος ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bio- biobrandstof biō•brand•stof █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biobrandstof ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biobrandstof biocide biō•ci•de █ Zelfstandig naamwoord Stof die organismen doodt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biocide ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biocide biodiversiteit biō•di•ver•si•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: levensverscheidenheid Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biodiversiteit "verscheidenheid", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M077866&article=verschillende ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biodiversiteit biofilter biō•fil•ter █ Zelfstandig naamwoord Afgesloten opstelling waarin micro-organismen of planten water filteren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biofilter ● Verwante termen: ● Engelse term: biofilter https://en.wiktionary.org/wiki/biofilter#Noun + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biofilter biofilteren biō•fil•te•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) biofilteren, (de) biofiltering Filteren met micro-organismen en planten. Filteren met een biofilter. Biofiltratie ... Het naamwoord van handeling biofiltratie is koeterwaals om de volgende redenen. Biofiltratie wordt door luie Nederlandstalige mensen uit het Engels - biofiltration - overgenomen en ook in het Engels is het woord eigenlijk koeterwaals omdat het een verfransing is, een afgeleide van het Franse werkwoord filtrer, Engels werkwoord, korte infinitief, filter. Biofiltering is het juiste Engelse naamwoord van handeling. ● Verwante termen: ● Engelse term: biofilter https://en.wiktionary.org/wiki/biofilter#Verb + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biofilteren biogalerij biō•ga•le•rij █ Zelfstandig naamwoord Gang in de bodem die ontstaat door gravende dieren of door wegrottende wortels. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biogalerij biogeografie biō•geō•grā•fie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biogeografie ● Verwante termen: soortvorming ● Duitse term: Biogeographie https://de.wikipedia.org/wiki/Biogeographie ● Engelse term: biogeography https://en.wikipedia.org/wiki/Biogeography ● Franse term: biogéographie https://fr.wikipedia.org/wiki/Biogéographie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biogeografie bio-indicator biō•in•di•cā•tor █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: biologische indicator Voorkomen van een bepaald organisme dat een bepaalde toestand aangeeft. www.milieurapport.be/woordenboek/bio-indicator www.encyclo.nl/begrip/bio-indicator ● Verwante termen: ● Engelse term: bioindicator https://en.wikipedia.org/wiki/Bioindicator + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bio-indicator biologie biō•lō•gie █ Zelfstandig naamwoord Leer van de levende wezens of organismen, in de meest ruime zin alles omvattend wat de kennis van die wezens of organismen betreft; bepaald de leer waarin de levensgewoonten en -uitingen van organismen onderzocht en beschreven worden. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001243 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biologie biologisch biō•lo•gisch █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001244 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/biologisch ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biologisch biologische afbraak biō•lō•gi•sche af•braak █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Proces waarbij organische verbindingen afgebroken worden door de natuurlijke oftewel biologische activiteit (stofwisseling) van micro-organismen. Bron: bewerkte tekst van Wikipedia Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologische_afbraak ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biologische-afbraak biologische landbouw biō•lō•gi•sche land•bouw █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Landbouwvorm die nadrukkelijk rekening houdt met milieueffecten. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologische_landbouw ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biologische-landbouw biomassa biō•mas•sa █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biomassa ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biomassa biomechanica biō•mē•chā•ni•cā █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen:
biomeiler biō•mei•ler █ Zelfstandig naamwoord Grote composthoop van houtsnippers* die lijkt op een meiler waarin door broei warmte wordt opgewekt voor menselijk gebruik. Bij de opbouw van de meiler wordt ongeveer 500 liter chloorvrij water (= 0,5 m³) per 1 m³ biomassa** toegevoegd om bepaalde bacteriën in staat te stellen de houtsnippers af te breken tot compost, een proces waarbij warmte wordt opgewekt. * Niet van inlandse eik en naaldhout. Bron: Stichting Biomeiler ** Cijfers van Stichting Biomeiler: "ongeveer 50.000 liter water voor 100 m³". Bron: Stichting Biomeiler www.biomeiler.nl/wat-is-een-biomeiler/ www.biomeiler.nl/veelgestelde-vragen/ Video: Biomeiler - Tap warmte uit de natuurlijke kringloop https://vimeo.com/117902306 Kijk ook bij meiler. ● Verwante termen:
bioom bi•oom █ Zelfstandig naamwoord Grote groep van welbepaalde plant- en dierengemeenschappen die goed aangepast zijn aan de omgeving van een welbepaald gebied. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bioom ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bioom biota biō•ta █ Zelfstandig naamwoord ■ Antoniem: biota Alle organismen in een bepaald gebied. ● Verwante termen: ● Engelse term: biota https://en.wiktionary.org/wiki/biota + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biota biotisch biō•tisch █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: abiotisch ● Verwante termen: ● Engelse term: biotic https://en.wiktionary.org/wiki/biotic + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biotisch biotische factor biō•ti•sche fa•ctor █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Antoniem: abiotische factor Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biotische_factor Factor = Omstandigheid die meewerkt om een bepaalde toestand in het leven te roepen Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M016308&article=omstandigheid ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biotische-factor biotoop biō•toop █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar een dier of plant geheel in zijn c.q. haar omgeving is ingepast; homogeen woon- of groeigebied; natuurlijke leefomgeving. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001255 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biotoop ● Verwante termen: ● Duitse term: Biotop https://de.wikipedia.org/wiki/Biotop www.spektrum.de/lexikon/biologie/biotop/8830 ● Franse term: biotope https://fr.wikipedia.org/wiki/Biotope ● Engelse term: biotope https://en.wikipedia.org/wiki/Biotope https://en.wiktionary.org/wiki/biotope + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biotoop biotoopverlies biō•toop•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord Het tenietgaan van een biotoop. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#biotoopverlies bioturbatie biō•tur•bā•tie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bioturbatie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bioturbatie bl...
blad █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: loof Bepaald deel aan een plant dat groeit aan stammen, takken en stengels. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Blad Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blad1 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Blatt www.plattmakers.de/nl/906/Blatt ● Duitse term: Blatt ● Engelse term, woordverwant: blade ● Engelse term, vertaalequivalent: leaf, woordverwant aan loof www.etymonline.com/word/blade www.etymonline.com/word/*bhel- www.etymonline.com/word/leaf https://en.wiktionary.org/wiki/lamina#Noun ● Franse term: feuille + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blad bladaarde blad•aar•de █ Zelfstandig naamwoord Aarde die ontstaan is uit een laag rottende bladeren. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladaarde bladafstoting blad•af•stō•ting █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: bladafstoot, abscissie Het afstoten van bladeren. Dit gebeurt in de herfst en bij stress. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Abscissie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladafstoting bladbezetting blad•be•zet•ting █ Zelfstandig naamwoord Het aantal bladeren aan een boom of struik. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bezetting https://nl.wiktionary.org/wiki/bezetten ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladbezetting bladerdak blā•der•dak █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladerdak bladgroen blad•groen █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: chlorofyl Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bladgroen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladgroen bladgroenkorrel blad•groen•kor•rel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: chloroplast Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Chloroplast ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladgroenkorrel bladhark blad•hark █ Zelfstandig naamwoord Werktuig met een lange steel om bladeren bijeen te halen. Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/bladhark?lang=nl ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladhark: bladhoudend blad•hou•dend █ Bijvoeglijk naamwoord ● Verwante termen: blad + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladhoudend bladklier blad•klier █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladklier bladknop blad•knop █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladknop bladlater blad•lā•ter █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante term: blad + Lemmaschakel: - bladmineerder blad•mi•neer•der █ Zelfstandig naamwoord Naam voor soorten insecten waarvan de larven eten van het mesofyl van de bladeren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bladmineerder ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladmineerder bladoksel blad•ok•sel █ Zelfstandig naamwoord De hoek die het blad met de as maakt waaraan het bevestigd is. Bron, gewijzigde tekst: Van Dale 1898 langs Ensie www.ensie.nl/vandale1898/bladoksel Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Bladoksel ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladoksel bladopname blad•op•nā•me █ Zelfstandig naamwoord Van een plant. Het opnemen van stoffen door de bladeren. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladopname bladrozet blad•rō•zet █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bladrozet ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladrozet bladstand blad•stand █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Fyllotaxis https://nl.wikipedia.org/wiki/Bebladering ● Verwante termen: blad + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladstand bladstrooisel blad•strooi•sel █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Duitse term: Blattstreu + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladstrooisel bladval blad•val █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Duitse term: Blattfall www.spektrum.de/lexikon/biologie/blattfall/9178 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladval bladverlies blad•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladverlies bladverliezend blad•ver•lie•zend █ Bijvoeglijk naamwoord De eigenschap hebbend blad te verliezen. ● Verwante termen: blad + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladverliezend bladvoeder blad•voe•der █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bladvoer loofvoeder ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bladvoeder bleekklok bleek•klok █ Zelfstandig naamwoord Kweekklok die geen licht doorlaat. Bepaalde gewassen krijgen zo een witte kleur. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bleekklok blekbijl blek•bijl █ Zelfstandig naamwoord Bijl om bomen (vooral inlandse eiken) te blekken oftewel ontschorsen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009362.re.3 Bron: Van Dale 1898 langs Ensie www.ensie.nl/vandale1898/blekbijl ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blekbijl blekijzer blek•ij•zer █ Zelfstandig naamwoord Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/blekijzer?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse termRindeeisen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR01731 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blekijzer blekken blek•ken 1. █ Werkwoord 1. █ Naamwoord van handeling: (het) blekken Ontschorsen om looi te oogsten. Vooral van inlandse eik. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blekken Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009362 "zonder blikken of blozen", blikken = bleek worden "blaken van gezondheid" ● Verwante termen bij 1:
2. █ Naamwoord van handeling: (het) blekken ■ Wisselvormen: blaken (blā•ken), blakeren (blā•ke•ren) 1. Branden. 1.1. Zwart worden of een roetkleur krijgen door verbranden. 1.1.1. Zwart verven. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID73482 "blaken", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blaken "blaken", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22blaken%22 "blakeren", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blakeren "blakeren", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22blakeren%22 blak 1, blak 2 en blekken in Taaldacht door Olivier van Renswoude www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-b/ Engels black [blek] = Nederlands blek ● Verwante termen bij 2: ● Engelse term bij 2: black (werkwoord!) ● Verwante Engelse term bij 2: black (zelfstandig naamwoord) www.etymonline.com/word/black#etymonline_v_41380 www.etymonline.com/word/black#etymonline_v_13555 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blekken bles █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: merk, vlek Witte plek. Ontschorste plek op een boom dat dient als merk oftewel teken. Het teken geeft aan dat de boom geveld mag worden of juist niet. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009372&lemmodern=bles Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bles ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bles blesbijl bles•bijl █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: deelbijl Bijl om de te vellen bomen te blessen oftewel merken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blesbijl blessen bles•sen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) blessen ■ Synoniem: vlekken Bomen merken door een stuk van de schors af te kappen op ooghoogte. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009373 "vlekken", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M080839&article=merken ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blessen blijvende kroon blij•ven•de kroon █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blijvende-kroon bliksemboom blik•sem•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die getroffen is door de bliksem. ● Verwante termen: boom + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bliksemboom bliksemschade blik•sem•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade die veroorzaakt is door de bliksem. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bliksemschade blinde verbinding blin•de ver•bin•ding █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Een houtverbinding die niet te zien is. Een blinde of gesloten pen-en-gatverbinding heeft een blind gat. Dit wil zeggen dat het gat niet volledig doorgaand is, waardoor de verbinding onzichtbaar oftewel blind is. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blinde-verbinding blindhout blind•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat de aanschouwer niet kan zien. Bijvoorbeeld, hout waarop fineer gelijmd wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009426.re.11 Bron: Ensie www.ensie.nl/betekenis/blindhout ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blindhout bloeien bloei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) bloei, (het) bloeien, (de) bloeiing 1. Een werkwoord dat veronderstelt wordt een gemeenschappelijke wortel met zwellen te hebben; in omvang toenemen. 1.1. Van planten. In bloei staan. Uitlopen, het openen van knoppen en het vormen van bloemen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bloeien Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bloeien%22 ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/blühen https://de.wiktionary.org/wiki/blühen Blust betekent zowal bloesem als bloei van de bloesem www.dwds.de/wb/Blust www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB01719 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=EP03397 www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=53069 ● Engelse term: blow www.etymonline.com/word/blow#etymonline_v_13631 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloeien bloeiperiode bloei•pē•ri•o•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bloeitijd Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009485 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloeiperiode bloeiwijze bloei•wij•ze █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloeiwijze https://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Bloeiwijze https://nl.wiktionary.org/wiki/bloeiwijze http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009482.re.33 ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Engelse term: ● Franse term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloeiwijze bloem 1. █ Zelfstandig naamwoord Bepaald gedeelte van een plant dat de voortplantingsorgaan bevat, een geheel met opvallende kroonbladen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloem_(plant) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009486 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bloem ● Verwante termen: 2. █ Zelfstandig naamwoord Bloemdragende plant. ● Verwante termen: 3. █ Zelfstandig naamwoord Fijn meel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloem_(keuken) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloem bloembed bloem•bed █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009487 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloembed bloemenweide bloe•men•wei•de █ Zelfstandig naamwoord Weide, grasland, hooiland waarop veel bloemdragende planten staan, al dan niet geplant door mensenhand. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloemenweide bloemknop bloem•knop █ Zelfstandig naamwoord Knop waaruit een bloem groeit. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloemknop bloemval bloem•val █ Zelfstandig naamwoord Het vallen van de bloemen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloemval bloemverlies bloem•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord Het verliezen van de bloemen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloemverlies bloesem bloe•sem █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam ■ Wisselvorm: blos Bloem(en) aan een boom of struik. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bloesem Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloesem "blos", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 3., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009536 ● Verwante termen: ● Duitse term: Blust Blust betekent zowal bloesem als bloei van de bloesem www.dwds.de/wb/Blust www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB01719 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=EP03397 www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=53069 ● Engelse term: blossom. "blos" in blossom is woordverwant aan Nederlands blos, wat een wisselvorm is van bloesem. www.etymonline.com/word/blossom https://en.wiktionary.org/wiki/blossom Artikel 3., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009536 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bloesem blok █ Zelfstandig naamwoord 1. Van een boom. Stam zonder wortels en de kroon. Bol. 2. Een stuk hout. 3. Katrol. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009504 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Block ● Duitse term: Bloch https://de.wiktionary.org/wiki/Bloch www.plattmakers.de/nl/434/Block ● Engelse term, woordverwant: block www.etymonline.com/word/block + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blok blokhout blok•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout gezaagd in kleine blokken als brandhout. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blokhout blook █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: beluik Kijk bij beluik. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#blook bo...
Duitse term Bodden █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://de.wikipedia.org/wiki/Bodden Bron: Plattmakers www.plattmakers.de/nl/5384/Bodden Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=04782&article=bodden Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009587&article=bodden + Lemmaschakel: - bodeker bō•dē•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Woordverwant aan botte Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010693&article=bodeker ● Verwante termen: ● Duitse term: Böttcher www.dwds.de/wb/Böttcher www.dwds.de/wb/Bottich www.dwds.de/wb/Büttner Büttenredner : tonprater, Bütte = ton https://de.wikipedia.org/wiki/Büttenrede https://de.wikipedia.org/wiki/Bütte www.dwds.de/wb/Bütte De samentsteller vermoedt dat er een verband is tussen Bütte en boeten (herstellen, oorspronkelijk ook slaan en vuur maken). Vakman: ketelboeter, Duits Kesselbüßer Familinaam: Ketelbutters https://de.wikipedia.org/wiki/Kesselflicker#Bezeichnungen ● Engelse term: bodger https://en.wikipedia.org/wiki/Bodging#Etymology https://en.wiktionary.org/wiki/bodge#English + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodeker bodem bō•dem █ Zelfstandig naamwoord Bovenste laag van de aardkorst die door planten beworteld wordt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bodem ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Boden + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodem bodembedekker bō•dem•be•dek•ker █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodembedekker bodembiologie bō•dem•biō•lō•gie █ Zelfstandig naamwoord Deelgebied van de biologie gericht op organismen in de bodem. ● Verwante termen: ● Engelse term: soil biology https://en.wikipedia.org/wiki/Soil_biology + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodembiologie bodemdaling bō•dem•dā•ling █ Zelfstandig naamwoord Het zakken van de bodem. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bodemdaling ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemdaling bodemecologie bō•dem•ēcō•lō•gie █ Zelfstandig naamwoord Leer van de betrekkingen tussen organismen en hun leefomgeving in de bodem. Deelgebied van de ecologie. Soilpedia, Bodemecologie - Wat is het en wat kun je ermee?, PDF https://soilpedia.nl/Bikiwiki%20documenten/SKB%20Cahiers/Bodemecologie.pdf ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bodenökologie https://de.wikipedia.org/wiki/Bodenökologie ● Engelse term: soil ecology https://en.wikipedia.org/wiki/Soil_ecology ● Franse term: écologie_du_sol https://fr.wikipedia.org/wiki/Écologie_du_sol + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemecologie bodemecosysteem bō•dem•ēcō•sys•teem █ Zelfstandig naamwoord Het ecosysteem in de bodem. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemecosysteem bodemfauna bō•dem•fau•na █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemfauna bodemflora bō•dem•flō•ra █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemflora bodemgebruik bō•dem•ge•bruik █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemgebruik bodemgeschiktheid bō•dem•ge•schikt•heid █ Zelfstandig naamwoord Mate waarin de bodem geschikt is als groeiplaats voor een bepaalde plantensoort. ● Verwante termen: bodem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemgeschiktheid bodemgesteldheid bō•dem•ge•steld•heid █ Zelfstandig naamwoord De eigenschappen oftewel samenstelling van de bodem; de grondsoort, de aanwezigheid van grondwater, de zuurtegraad, de voedselrijkdom en het humusgehalte. Ann Van Roy, AnneTannes Tuin www.annetanne.be/kruidenklets/uit-de-kruidenmand/aanleg-kruidentuin/bodem/ ● Verwante termen: bodem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemgesteldheid bodemkruipen bō•dem•krui•pen █ Zelfstandig naamwoord Van de bovenste bodemlaag op een helling. *De langzame hellingafwaartse beweging van gronddeeltjes onder invloed van de zwaartekracht, als gevolg van het herhaaldelijk bevriezen en weer opdooien van de bodem. *Bron: Wageningen Universiteit www.bodemenwater.wur.nl/inleidingbodem/leertekst/tools/glossary.htm#Kruipen www.bodemenwater.wur.nl/inleidingbodem/leertekst/tekst/hoofdstuk_02/02_04_00_Hellingprocessen.htm Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Massabeweging Bodemkruipen is een vorm van kryoturbatie. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemkruipen bodemkunde bō•dem•kun•de █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bodemkunde ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemkunde bodemopbouw bō•dem•op•bouw █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemopbouw bodemporie bō•dem•pō•rie █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemporie bodemsoort bō•dem•soort █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemsoort bodemverdichting bō•dem•ver•dich•ting █ Zelfstandig naamwoord ■ Koeterwaalse, ontraden synoniemen: bodemcompactie, bodemcompactatie (van Frans compactage du sol) Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bodemverdichting ● Verwante termen: ● Duitse term: Bodenverdichtung https://de.wikipedia.org/wiki/Bodenverdichtung + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bodemverdichting boekweit boek•weit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: beukentarwe Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boekweit boek = beuk weit, Duits Weizen = tarwe "weit", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weit "beukentarwe", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009702&article=beukentarwe grut: grof gemalen boekweit of haver http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022540&lemmodern=grut "grut", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/gort ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boekweit boekweitkoek boek•weit•koek █ Zelfstandig naamwoord Pannenkoek gemaakt van boekweitmeel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boekweitkoek ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Bookweetpannkoken www.plattmakers.de/nl/11723/Bookweetpannkoken ● Duitse term: Buchweizenpfannkuchen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boekweitkoek boender boen•der █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boender boer █ Zelfstandig naamwoord Iemand wiens bedrijf bestaat uit landbouw en veeteelt; huisman, landman, bouwman, landbouwer, veehouder. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009733 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boer1 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boer boerenkuil boe•ren•kuil █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: turfput Kijk bij turfput. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boerenkuil boezem boe•zem █ Zelfstandig naamwoord Plaatsruimte voor de inloop (inwijk) van een stroom, en bij overdracht: Zodanige uitgestrekte waterplas, waarin zich een of meer rivieren als in een vergaarbak ontlasten. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009867 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boezem_(water) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009867&lemmodern=boezem&article=water ● Verwante termen: boezemwater + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boezem boezemwater boe•zem•wā•ter █ Zelfstandig naamwoord Een tot de boezem behorende plas, vaart, tocht enz. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009878 ● Verwante termen: boezem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boezemwater bok █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: buk Benaming van allerlei voorwerpen, meestal steunendeop drie of vier stutten, dienend om iets op te zetten. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank, artikel 4. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009900 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bok1 "buk", Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID306 Het werkwoord bukken is woordverwant aan bok. Nederduits bucken, www.plattmakers.de/nl/14871/bucken Duits bücken, https://de.wiktionary.org/wiki/bücken Engels buck, https://en.wiktionary.org/wiki/buck#Etymology_2 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Buck www.plattmakers.de/nl/335/Buck ● Duitse term: Bock. "Sägebock" www.dwds.de/wb/Bock werkwoord "aufbocken" https://de.wiktionary.org/wiki/aufbocken ● Engelse term: buck www.etymonline.com/word/buck werkwoord "buck", to saw a felled tree into shorter lengths https://en.wiktionary.org/wiki/buck#Verb_2 ● Franse term, bok: chèvre ● Franse term, paardje: chevalet https://fr.wiktionary.org/wiki/chèvre https://fr.wikipedia.org/wiki/Chèvre_(outil) https://fr.wiktionary.org/wiki/chevalet + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bok bol █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bool Stam, schacht van een boom. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009949 ● Verwante termen: ● Duitse term: Bohle https://de.wikipedia.org/wiki/Bohle www.dwds.de/wb/Bohle www.dwds.de/wb/dwb/bohle www.dwds.de/wb/wdg/Bohle https://de.wiktionary.org/wiki/Bohle ● Engelse term: bole https://en.wiktionary.org/wiki/bole#Etymology_1 www.etymonline.com/word/bole www.etymonline.com/word/poll ● Franse term: bille ● Franse afgeleide termen: billon, billot. Van bille, cognaat met bol. https://fr.wiktionary.org/wiki/bille www.cnrtl.fr/etymologie/bille, kijk aldaar bij definitie 2. https://fr.wiktionary.org/wiki/billon https://fr.wiktionary.org/wiki/billot + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bol bolboom bol•boom █ Zelfstandig naamwoord Vormboom, soms geënt, waarvan de kroon gesnoeid is in de vorm van een bol. Catalpa of Acacia. ● Verwante termen: ● Duitse term: Kugelbaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bolboom bollaard bol•laard █ Zelfstandig naamwoord ■ bol (stam) + aard Knotboom. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009949&article=bollaard ● Verwante termen: ● Engelse term: pollard www.etymonline.com/word/pollard www.etymonline.com/word/bollard www.etymonline.com/word/poll https://en.wiktionary.org/wiki/pollard Poll in pollard wordt toegewezen aan het werkwoord poll (knotten). Maar de gelijkenis met Nederlands bollaard (knotboom) is te groot om dit zonder meer te aanvaarden. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bollaard bolle akker bol•le ak•ker █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Wisselvorm: bolakker Akker die door een bepaalde manier van ploegen in de loop der tijd bol geworden is. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bolle_akker Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/bolle_akker ● Verwante termen: akker + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bolle-akker bolle scheerhaag bol•le scheer•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bolle scheerheg Bol geschoren heg. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bolle-scheerhaag bolster bol•ster █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bolster Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bolster ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bolster bolwerk bol•werk █ Zelfstandig naamwoord ■ Het Franse boulevard is afgeleid van bolwerk Met hout versterkt verdedigingswerk. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bolwerk Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bolwerk_(bouwwerk) ● Verwante termen: bol ● Duitse term, woordverwant: Bollwerk https://de.wikipedia.org/wiki/Bollwerk ● Franse term, van Nederlands en Nederduits: boulevard https://fr.wiktionary.org/wiki/boulevard#Étymologie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bolwerk bomen bō•men █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) bomen ■ Synoniemen: kloeten, punten*, punteren* Een vaartuig (boot, vlot ...) in ondiep water met een boom voortbewegen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bomen Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/bomen *"punteren", Bron: Woordenboek of Diksjenaer van 't Mestreechs door H.J.E. Endepols *"punten", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank: Met een puntig voorwerp stoten of steken. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M056799 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bomen bomenboeket bō•men•boe•ket █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem, onder voorbehoud: prop Meerdere bomen van dezelfde soort dicht tegeneen in één plantgat geplant. Na enige tijd vergroeien de stammen in elkaar waardoor het lijkt alsof het hier om één oude boom gaat met een grote stamomvang. Deze plantwijze werd toegepast in parken. https://bomen-in-hengelo.blogspot.com/2011/04/een-12-apostelenboom-als-nieuwkomer.html https://www.hglochem.nl/sites/default/files/editor_documents/lvl%202014-03%2012-16.pdf https://www.monumentaltrees.com/nl/nld/gelderland/apeldoorn/209_kroondomeinhetloo/25886/ ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bomenboeket bomengroep bō•men•groep █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boomgroep Verzameling bomen in de open ruimte. Kleiner dan een bos. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bomengroep https://nl.wiktionary.org/wiki/boomgroep ● Verwante termen: ● Duitse term: Baumgruppe https://de.wiktionary.org/wiki/Baumgruppe ● Engelse term: clump https://en.wiktionary.org/wiki/clump + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bomengroep bomenrij bō•men•rij █ Zelfstandig naamwoord In een rij geplante bomen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bomenrij Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010181 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bomenrij bonenstaak bō•nen•staak █ Zelfstandig naamwoord Staak, lang en smal stuk hout, waarlangs klim- of staakboonen zich omhoog winden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010261 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bonenstaak ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bonenstaak boniteit bō•ni•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Leenwoord uit het Frans, letterlijke vertalingen: goedheid, deugdelijkheid Van de bosbouw. Kwaliteit van het hout of van de bodem. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001455 Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/boniteit ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boniteit boogzaag boog•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: beugelzaag, spanzaag Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010134.re.35 ● Verwante termen: ● Engelse term: bow saw + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boogzaag bool █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bol Kijk bij bol. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bool boolhout bool•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout van de bol oftewel boomstam. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boolhout boolplank bool•plank █ Zelfstandig naamwoord Plank met onbezaagde zijkanten. Bool/bol = boomstam. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boolplank boom 1. █ Zelfstandig naamwoord ■ Fries: beam ■ Synoniem, onproductief en heden marginaal voorkomend in de Nederlandse taal: teer Verhout gewas, in het bijzonder dit gewas in volgroeide vorm. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boom1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boom_(plant) Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/boom#Woordherkomst_en_-opbouw Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/boom Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=3566 ● Verwante termen bij 1:
● Duitse term bij 1, woordverwant aan boom: Baum https://de.wikipedia.org/wiki/Baum https://de.wiktionary.org/wiki/Baum www.dwds.de/wb/Baum www.plattmakers.de/nl/70/Boom. ● Engelse term bij 1, vertaalequivalent: tree ● Engelse term bij 1, woordverwant aan boom: beam. Engels beam is woordverwant aan Fries beam. www.etymonline.com/word/tree www.etymonline.com/word/beam https://en.wikipedia.org/wiki/Beam_(nautical) ● Franse term bij 1, woordverwant aan boom: bôme. Nederlands giek https://fr.wikipedia.org/wiki/Bôme https://fr.wiktionary.org/wiki/bôme 2. █ Zelfstandig naamwoord Langwerpig gebruiksvoorwerp gemaakt van een boomstam, voorkomend in verschillende dikten en lengten. Gebruiksvoorwerp dat de vorm heeft van een boomstam. stam, steel, halm, helm, knuppel, staak Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164&article=samenstelling ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2, woordverwant: Baum https://de.wiktionary.org/wiki/Baum Einbaum, Hebebaum, Heubaum, Schalgbaum https://de.wikipedia.org/wiki/Hebebaum https://de.wiktionary.org/wiki/Hebebaum https://de.wikipedia.org/wiki/Schlagbaum https://de.wiktionary.org/wiki/Schlagbaum ● Engelse term bij 2, woordverwant: boom www.etymonline.com/word/boom ● Noorse term: bom ● Zweedse term: bom + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boom boomaarde boom•aar•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: houtaarde Aarde die gevormd is uit een vergane boom of bomen. In oude, holle knotbomen kan men boomaarde vinden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.72 "houtaarde", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009268&article=hout-aarde ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomaarde boomalg boom•alg █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem:Pleurococcus Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Pleurococcus ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomalg boomband boom•band █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: singelband Band om een boom aan te binden. "singelband", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Singelband ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomband boomfase boom•fā•se █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomfase boomfruit boom•fruit █ Zelfstandig naamwoord Fruit van bomen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomfruit boomgaard boom•gaard █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen, samentrekkingen: bogaard, bongerd, bongert Met bomen beplant stuk grond waar vruchten of noten geteeld worden. Vroeger typisch omheind met een meidoornheg. Bron, gedeeltelijke overname: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomgaard Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boomgaard ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Baumgarten. *Duits Garte + -en, (*Nederlands gaarde) www.dwds.de/wb/Baumgarten www.dwds.de/wb/Garten#et-1 Bitz, Bitze https://de.wiktionary.org/wiki/Bitze van Bizune [bitsune], bi = twee; twee tuinen (tuin = aflsluiting) > grondstuk omheind met twee tuinen Bungert, Bongert https://de.wiktionary.org/wiki/Bungert Nederduits Boomgarten + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomgaard boomgraf boom•graf █ Zelfstandig naamwoord Boom waaronder een lijk of een kadaver begraven licht. Een boomgraf kan dienen om een misdaad onontdekt te laten. ● Verwante termen: boom ● Duitse termen: Baumsarg, Totenbaum https://de.wiktionary.org/wiki/Totenbaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomgraf boomgrens boom•grens █ Zelfstandig naamwoord Denkbeeldige horizontale lijn in de hoge bergen waarboven bomen niet kunnen leven. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomgrens Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.99 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomgrens boomheide boom•hei•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boomhei Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomhei ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomheide boomheiligdom boom•hei•lig•dom █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomheiligdom ● Verwante termen: boom + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomheiligdom boomholte boom•hol•te █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boomhol Holte in een boom, ontstaan door rot of spechtpikken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomholte Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.113 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.112 ● Verwante termen: ● Duitse term: Baumhöhle www.lochstein.de/hrp/themen/baeume/baeume.htm ● Engelse term: tree hollow https://en.wikipedia.org/wiki/Tree_hollow + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomholte boomhout boom•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout gewonnen van bomen. Te onderscheiden van struikhout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010196 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomhout boomhut boom•hut █ Zelfstandig naamwoord Speelhut, gebouwd in een boom. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomhut ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomhut boomkar boom•kar █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: mallejan Kar om gevelde bomen te vervoeren. kar: 2 tot 3 wielen wagen: 4 of meer wielen "mallejan", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M038278.re.14 "mallejan", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/mallejan "mallewagen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M038318 ● Verwante termen:
boomkorf boom•korf █ Zelfstandig naamwoord Gestel dat een boom beschermd tegen vraat. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomkorf boomkwekerij boom•kwē•ke•rij █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010204 ● Verwante termen: ● Duitse term: Baumschule. Schule betekent hier niet plaats waar men leert, maar groep; een groep bomen. "een school vissen" https://de.wikipedia.org/wiki/Baumschule www.etymologiebank.nl/trefwoord/school2 ● Engelse term: tree nursery https://en.wikipedia.org/wiki/Plant_nursery ● Franse term: pépinière https://fr.wikipedia.org/wiki/Pépinière + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomkwekerij boomlijk boom•lijk █ Zelfstandig naamwoord Een afgestorven grote boom, meestal een stamboom, die ter plaatse gevallen is en is blijven liggen. Men kan zo een boom laten vallen of liggen als beheermaatregel. *Op een boomlijk kunnen andere bomen groeien en in dit geval noemt het boomlijk in het Duits Ammenstamm (Amme = vroedvrouw), in het Zwitserduits Moderholz en in het Engels nurse log. ● Verwante termen:
● *Zwitserduitse term: Moderholz ● *Engelse term: nurse log https://en.wikipedia.org/wiki/Nurse_log + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomlijk boomnest boom•nest █ Zelfstandig naamwoord Nest in een boom. Bepaalde vogelsoorten (boombroedeers) en eekhoorns maken boomnesten. ● Verwante termen:
boomnester boom•nes•ter █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: boombroeder Dier dat een nest bouwt in een boom; in een boomholte of in de kroon. Bij boomnesters denkt men vooral aan vogels, maar ook de eekhoorn maakt een boomnest, hoog in een kruin. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomnester boomopslag boom•op•slag █ Zelfstandig naamwoord Boomgewas dat opkomt, zonder door de mens te zijn geplant of gezaaid. Bron: gewijzigde overname van Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 6.a., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M049316 "opslag", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Opslag_(plantenmorfologie) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomopslag boompaal boom•paal █ Zelfstandig naamwoord Paal om een jonge boom aan te binden. Deze paal dient als steun om de boom rechtop te laten groeien. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boompaal Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.162 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boompaal boomplantwijze boom•plant•wij•ze █ Zelfstandig naamwoord 1. Plantverband. 2. Van jonge bomen. Planten met naakte wortels of met wortels in een kluit aarde. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomplantwijze boompomp boom•pomp █ Zelfstandig naamwoord Pomp gemaakt van een uitgeholde boomstam. ● Verwante termen: boom + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boompomp boomput boom•put █ Zelfstandig naamwoord Waterput gemaakt van een uitgeholde, inlandse eiken boomstam. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomput boomschors boom•schors █ Zelfstandig naamwoord ■ Te onderscheiden van: hegschors 1. Schors, buitenste kurkachtig omkleedsel van een boomstam. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010222 1.1. Schors van volgroeide bomen, anders dan schors van jonger hout zoals hakhout = hegschors, waarvan in laatstvernoemde per gewicht meer of sterker looizuur zou zitten. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Baumrinde www.dwds.de/wb/Baumrinde https://de.wiktionary.org/wiki/Baumrinde + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomschors boomsoort boom•soort █ Zelfstandig naamwoord Boom die tot een plantkundige soort behoort. Bron, gewijzigde tekst: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/boomsoort ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomsoort boomstam boom•stam █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: stam Stam, rechtopgaande houtige schacht van een boom, waaruit zich zijdelings de takken ontwikkelen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010228 ● Verwante termen: ● Duitse term: Baumstamm https://de.wiktionary.org/wiki/Baumstamm ● Engelse term: tree trunk https://en.wikipedia.org/wiki/Trunk_(botany) ● Franse term: tronc d'arbre https://fr.wikipedia.org/wiki/Tronc_(botanique) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomstam boomstamboot boom•stam•boot █ Zelfstandig naamwoord Boot gemaakt van een uitgeholde boomstam. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomstamboot boomstamdoodkist boom•stam•dood•kist █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boomstamdoodskist Doodkist gemaakt van een uitgeholde boomstam. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomstamdoodkist boomstamkist boom•stam•kist █ Zelfstandig naamwoord Kist gemaakt van een uitgeholde boomstam. In sommige Belgische streektalen ook tronkkist genoemd, van Frans tronc, 7. https://fr.wiktionary.org/wiki/tronc ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomstamkist boomstamtrommel boom•stam•trom•mel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boomstamtrom Trom oftewel trommel gemaakt van een uitgeholde boomstam. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomstamtrommel boomtop boom•top █ Zelfstandig naamwoord Hoogste punt van een boom. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010233 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomtop boomvormend boom•vor•mend █ Bijvoeglijk naamwoord Van een plantensoort. Groeiend tot een boom. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boomvormend boomwagen boom•wā•gen █ Zelfstandig naamwoord Wagen om gevelde bomen te vervoeren. blokwagen wagen: 4 of meer wielen kar: 2 tot 3 wielen ● Verwante termen:
boor █ Zelfstandig naamwoord 1. Werktuig (het werktuig in zijn geheel) om te boren, al draaiende ronde gaten in hout te maken. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010272 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boor1 2. Boorijzer, het borende metalen deel dat in het boorwerktuig zit. Bron: Ensie.nl www.ensie.nl/vandale1898/boorijzer Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boor_(gereedschap) lepelboor spiraalboor boorijzer, drill bit ● Verwante termen: ● Duitse term: Bohrer https://de.wiktionary.org/wiki/Bohrer www.dwds.de/wb/Bohrer ● Engelse termen: bore, drill https://en.wiktionary.org/wiki/drill#Noun ● Franse term, werktuig: perceuse ● Franse termen, boorijzer: foret, mèche www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands-frans/vertaling/boor + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boor boorgang boor•gang █ Zelfstandig naamwoord Door vraat ontstane gang in hout. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boorgang boorgat boor•gat █ Zelfstandig naamwoord Door vraat ontstaan gat op een houtoppervlak. Uitvliegopening. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010287 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boorgat bootshaak boot•shaak █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010341 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/bootshaakm?lang=nl ● Verwante termen:
bord █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: berd Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bord www.etymologiebank.nl/trefwoord/berd Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bord%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22berd%22 "bred", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-b/ ● Verwante termen: ● Duitse termen: Bord, Brett https://de.wiktionary.org/wiki/Brett https://de.wiktionary.org/wiki/Bord www.dwds.de/wb/Brett www.dwds.de/wb/Bord#2 www.plattmakers.de/nl/627/Brett ● Engelse term: board www.etymonline.com/word/board ● Zweedse term: bräda, bräde https://sv.wiktionary.org/wiki/bräda https://sv.wiktionary.org/wiki/bräde + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bord boren bō•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) boren, (de) boring ■ Synoniem: drillen Met een werktuig dat om zijn as draait een rond gat in iets maken. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/boren Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boren "drillen", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=07719&article=boren "drillen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015097&article=boren "drillen", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/drillen1 ● Verwante termen: ● Duitse termen: bohren. Naamwoorden van handeling: Bohren, Bohrung https://de.wiktionary.org/wiki/bohren www.dwds.de/wb/bohren ● Engelse term, woordverwant: bore ● Engelse term, modern vertaalequivalent: drill In het moderne Engels is er een semantisch verschil tussen bore en drill, maar etymologisch gezien zijn het synoniemen. https://en.wiktionary.org/wiki/bore#Verb www.etymonline.com/word/bore www.etymonline.com/word/*bhorh- https://en.wiktionary.org/wiki/drill#Verb www.etymonline.com/word/drill www.etymonline.com/word/*tere- ● Franse termen: forer, percer ● Franse term, bredere betekenis: creuser https://fr.wiktionary.org/wiki/forer https://fr.wiktionary.org/wiki/percer www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands-frans/vertaling/boren + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boren borstel bor•stel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/borstel ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#borstel bos 1. █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: hout, woud Plaats met daarop een grote groep bomen. Ecosysteem waarin bomen dominant aanwezig zijn. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bos_(vegetatie) Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bos ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1, woordverwant: Busch ● Duitse term bij 1, vertaalequivalent: Wald www.dwds.de/wb/Busch https://de.wiktionary.org/wiki/Busch https://de.wiktionary.org/wiki/Wald www.dwds.de/wb/Wald ● Engelse term bij 1, woordverwant: bush ● Engelse termen bij 1, vertaalequivalenten: forest, woods https://en.wiktionary.org/wiki/forest https://en.wiktionary.org/wiki/woods https://en.wiktionary.org/wiki/woodland#Noun 2. █ Zelfstandig naamwoord Bundel. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bos ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bos bosbeheer bos•be•heer █ Zelfstandig naamwoord Het beheren van een bos of bossen. Het organiseren van en toezicht houden op werken in het bos. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001496.re.5&lemmodern=bosbeheer ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosbeheer bosbehoud bos•be•houd █ Zelfstandig naamwoord Het in stand houden van een bos. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosbehoud bosbestand bos•be•stand █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bosbestand ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosbestand bosbouw bos•bouw █ Zelfstandig naamwoord Bouw (bewerking van het land, telen) die er op gericht is hout uit bossen te oogsten. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010540 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bosbouw ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan woudbouw: Waldbau https://de.wikipedia.org/wiki/Waldbau ● Engelse term: forestry https://en.wikipedia.org/wiki/Forestry ● Franse term: sylviculture https://fr.wikipedia.org/wiki/Sylviculture https://fr.wiktionary.org/wiki/sylviculture + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosbouw bosbrand bos•brand █ Zelfstandig naamwoord Brand in een bos. ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan woudbrand: Waldbrand https://de.wikipedia.org/wiki/Waldbrand + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosbrand bosdecreet bos•de•creet █ Zelfstandig naamwoord Decreet uitgevaardigd door het Vlaams Parlement over de bossen in het Vlaams Gewest. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bosdecreet "decreet", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Decreet_(staatsrecht) ● Verwante termen: bos + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosdecreet bosfragmentatie bos•frag•men•tā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: bosdeling, bosopdeling, bosversnippering In een bos het strooksgewijs rooien van bomen met als gevolg ... - een deling van het bos (fragmentatie) - meestal ook de vorming van een hindernis voor de fauna (bijvoorbeeld door de aanleg van een weg) - een afname van het aantal bomen in het oorspronkelijke bos - een afname van levensruimte voor fauna en flora - de vernietiging van alle of bijna alle leven op en in de gerooide bodem, de bodem die een nieuwe bestemming krijgt https://nl.wikipedia.org/wiki/Habitatfragmentatie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosfragmentatie bosinbreiding bos•in•brei•ding █ Zelfstandig naamwoord Het planten van bomen in een open plek in het bos. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosinbreiding bosindex bos•in•dex █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bebossingsgraad Kijk bij bebossingsgraad. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosindex bosinventarisatie bos•in•ven•tā•ri•sā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bosbestandsopname Het opmaken van een beschrijvende lijst of staat van een bepaald bos of alle bossen in een afgebakend gebied. "inventarisatie", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M028272 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosinventarisatie boskant bos•kant 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. Zoom, rand van een bos. 2. Nabij een bos gelegen kant, zijde, buurt, gedeelte van een stad of van een oord. Bron, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010557 2. █ Bijwoord Boskant beslagen. Van bomen waarvan met bijl of zaag op enkele plaatsen de bast en het spint is weggenomen, zodat de boom reeds enigszins de regelmatige vorm van een vierkante balk heeft gekregen, maar toch nog hier en daar de bast van de boom zichtbaar blijft; in tegenstelling met meskant, regelmatig beslagen of bezaagd, zodat er van de bast niets meer te zien is. Bron, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010558 "wankant", Bron: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083732 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boskant boskap bos•kap █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boskapping ■ Synoniem: houtkap Het kappen van alle bomen in een bos. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/boskap ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boskap bosklimaat bos•kli•maat █ Zelfstandig naamwoord Klimaat dat binnen een bos onder invloed van de schermwerking van de bomen ontstaat, vooral onder invloed van het kronendak. Bron: Ensie.nl https://www.ensie.nl/betekenis/bosklimaat ● Verwante termen:
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosklimaat boslier bos•lier █ Zelfstandig naamwoord Aan de achterkant van een bostrekker bevestigde lier. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boslier bosontwikkelingsfase bos•ont•wik•ke•lings•fā•se █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosontwikkelingsfase bosploeg bos•ploeg █ Zelfstandig naamwoord Zwaar uitgevoerde ploeg die aarde met daarin wortels kan keren. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosploeg bosrand bos•rand █ Zelfstandig naamwoord Buitenste zoom van een bos. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010530.re.124 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosrand bosreservaat bos•rē•ser•vaat █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bosreservaat ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosreservaat bossen bos•sen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bossen, (de) bossing Bundels oftewel bossen maken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bossen bosstructuur bos•struc•tuur █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/pagina/bosstructuur ● Verwante termen: bos + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosstructuur bostrekker bos•trek•ker █ Zelfstandig naamwoord Trekker die aangepast is om in het bos te werken. Deze trekker heeft een beschermende kooi tegen vallende bomen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bostrekker bostype bos•ty•pe █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bostypen www.ecopedia.be/pagina/bostypes-van-vlaanderen ● Verwante termen: bos ● Duitse term: Waldtyp https://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Waldtyp ● Engelse term: forest type A designation or name given to a forest based on the most abundant tree type or types in the stand; groups of tree species commonly growing in the same stand because their environmental requirements are similar. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bostype bosuitbreiding bos•uit•brei•ding █ Zelfstandig naamwoord Het groter maken van een bos door bomen bij te planten aan de buitenkant van het bos. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosuitbreiding bosverband bos•ver•band █ Zelfstandig naamwoord Plantverband in een bos. In dit verband staan de bomen dicht bijeen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosverband bosverjonging bos•ver•jon•ging █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bosverjonging ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosverjonging boswachter bos•wach•ter █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boswachter Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010589 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boswachter boswal bos•wal █ Zelfstandig naamwoord Aarden wal die werd gebruikt om bijvoorbeeld wild en vee te keren, grenzen te markeren, stuifzanden te beteugelen, overstromingen te voorkomen en vijanden te weren. Bron, bewerkte tekst: Het beheer van boswallen door Martijn Boosten en Patrick Jansen http://www.probos.nl/images/pdf/artikelen/RCE_Wallenbundel2012hfdst13.pdf ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#boswal bosweg bos•weg █ Zelfstandig naamwoord Weg door een bos. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bosweg bot █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bottel [bot + el] ■ Synoniem: knop Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bot2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bot%22 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010617.re.1 Bottel, verkleinwoord van bot. [bot + el] "rozenbottel" "bottel", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bottel1 "bottel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010698 "rozenbottel". Kijk bij rozenbottel. Het bijvoeglijk naamwoord bot (onscherp, stomp) komt van het zelfstandig naamwoord bot. Rijns bott (stumpf). -> www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB06227 Nederduits butt -> www.plattmakers.de/nl/2015/butt ● Verwante termen: ● Duitse term, hier achtervoegsel, woordverwant aan bot: -butte. Hagebutte [Hage + Butte]= rozenbottel. ● Duitse term, woordverwant aan bot: Beutel. Duits Beutel, Nederlands bottel -> rozenbottel. www.dwds.de/wb/Hagebutte www.dwds.de/wb/Beutel www.dwds.de/wb/Butz www.dwds.de/wb/Butze www.dwds.de/wb/Butzen ● Engelse term, woordverwant aan bot en vertaalequivalent: bud www.etymonline.com/word/bud ● Franse term, woordverwant aan bot: bouton. Van het werkwoord bouter = botten. www.cnrtl.fr/etymologie/bouton www.cnrtl.fr/etymologie/bouter + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bot botenbouw bō•ten•bouw █ Zelfstandig naamwoord De bouw van boten. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001478.re.1 boot http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010325 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#botenbouw botte bot•te █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: but, butte Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/botte Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010693&article=bütte Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=05231&article=bütte ● Verwante termen: ● Duitse termen: Bottich, Bütte https://de.wikipedia.org/wiki/Bottich www.dwds.de/wb/Bottich https://de.wikipedia.org/wiki/Bütte www.dwds.de/wb/Bütte ● Engelse term: butt www.etymonline.com/word/butt www.etymonline.com/word/bottle ● Franse term: bouteille www.cnrtl.fr/etymologie/bouteille + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#botte botten bot•ten █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) botten ■ Synoniem: uitlopen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010712 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/botten ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#botten bouw █ Zelfstandig naamwoord 1. Het bouwen van een verblijf. Het verblijven op een bepaalde plaats. 2. Het bouwen, bebouwen, bewerken van het land (mesten, ploegen, eggen en zaaien), de akkerbouw enzovoort. 3. Het verbouwen, telen, zaaien van enig gewas. 4. Het maaien, binnenhalen enzovoort van veldvruchten, de oogst. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010750 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: - bouwen bou•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) bouw, (het) bouwen, (de) bouwing 1. Ergens verblijf houden, wonen. Een verblijf oftwel woonst maken. 2. Het land bewerken (mesten, ploegen, eggen en zaaien), de akkerbouw enzovoort. 3. Telen, zaaien van enig gewas. 4. Maaien, binnenhalen enzovoort van veldvruchten, de oogst. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010761 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010750 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bouwen bouwgrond bouw•grond █ Zelfstandig naamwoord 1. Bouwland. Land waarop gebouwd wordt. 2. De met teelaarde vermengde bovenlaag van de akker. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bouwgrond bouwhout bouw•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat geschikt of voorbestemd is om te bouwen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010761.re.85 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bouwhout bouwland bouw•land █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010780 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bouwland bovenloop bō•ven•loop █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenloop ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bovenloop bovenstaand bō•ven•staand █ Bijvoeglijk naamwoord Van een boom. Hoger staand dan een naburige boom. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011053 ● Verwante termen:
bovenstaander bō•ven•staan•der █ Zelfstandig naamwoord Boom die groter is dan de nevenstaande boom. Een bovenstaander werpt schaduw op de nevenstaande boom. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bovenstaander bovenstam bō•ven•stam █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bovenstam bovenstroom bō•ven•stroom █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bovenloop ■ Antoniem: benedenstroom ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bovenstroom bovenstrooms bō•ven•strooms █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: benedenstrooms Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenstrooms ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bovenstrooms bovenzager bō•ven•zā•ger █ Zelfstandig naamwoord █ Nomen agentis Bij het zagen met de kraanzaag. De zager die bovenaan staat. https://data.cultureelerfgoed.nl/semnet/9e96c21e-50a3-42b5-9ee9-91fa28d9023b.html ● Verwante termen: ● Duitse term: Obermann + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bovenzager br...
braak 1. █ Zelfstandig naamwoord Bepaald werktuig om te braken. Vlasbraak. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/braak Weetje: In het Engels kent men brake (van Nederlands brake [brā•ke] en Nederlands/Nederduits braak) als een houvast om hout te breken. Kijk ook bij lattenspriet. ● Verwante termen bij1:
www.plattmakers.de/nl/5408/Braak ● Nederduitse term: Breche https://de.wikipedia.org/wiki/Breche www.dwds.de/wb/Breche ● Engelse term: brake. Van Nederlands brake [brā•ke] en Nederlands/Nederduits braak www.etymonline.com/word/brake 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: brakel [brā•kel] ■ Synoniem: dries Bouwland dat niet gebruikt wordt. Omgeploegd, braakliggend land. Diepgeploegd, gebroken land, akkerland ontgonnen in heidegrond. Gebroken land, akker die gedurende zekere tijd wel omgeploegd (en bemest), maar niet bezaaid wordt, en dus geen vrucht draagt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011156 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=05339 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/braak Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/braak4 brakel, Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brakel2 ● Verwante termen bij 2: ● Nederduitse term: Braak www.plattmakers.de/nl/7805/Braak ● Duitse term: Brache www.dwds.de/wb/Brache ● Engelse term: fallow. Van Nederlands valg en valge, verwant aan vaal (= kleur) www.etymonline.com/word/fallow https://en.wiktionary.org/wiki/fallow http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=61240&article=fallow http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M073199&article=fallow Felge www.dwds.de/wb/etymwb/Felge#wb-2 3. █ Bijvoeglijk naamwoord. Bijwoordelijke bepaling bij liggen Braak liggen = tijdelijk niet gebruikt worden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011157 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/braak Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/braak2 ● Verwante termen bij 3: ● Nederduitse term: braak www.plattmakers.de/nl/14017/braak ● Duitse term: brach www.dwds.de/wb/brach ● Engelse term: fallow www.etymonline.com/word/fallow https://en.wiktionary.org/wiki/fallow + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#braak braakland braak•land █ Zelfstandig naamwoord Land dat braak ligt ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Braakland www.plattmakers.de/nl/16522/Braakland ● Duitse term: Brachland + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#braakland braammes braam•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: braamhaak, doornhaak Sikkelvormig werktuig op een lange tot middellange steel om vooral bramen en in mindere mate hondsroos te kappen en weg te trekken. "doornhaak", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doornhaak E-WLD, Bron: Woordenboek van de Limburgse Dialecten http://e-wld.nl/lemma/search/?search=BRAAMMES%2C%20BRAAMHAAK http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-2/1991_Limburgse Dialecten II,6 (Imker, stro- of buntgrasvlechter).pdf  Braammes zonder steel, aangeboden door V.E.W. (Van Eyck Wilsele)
● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#braammes braamstruweel braam•stru•weel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bramenstruweel Bosje van bramen. Bramengroep. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011180.re.23 ● Verwante termen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#braamstruweel bramel brā•mel █ Zelfstandig naamwoord ■ braam + el 1. Braamstruik. 2. Braambes. Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-b/ Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011977 ● Verwante term: ● Duitse term: Bremel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PB05932 www.lagis-hessen.de/de/subjects/rsrec/id/549/sn/shwb?type=Lemma ● Engelse term: bramble www.etymonline.com/word/bramble + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bramel bramen brā•men █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bramen, (de) braming Van boomstammen. Met bramen omwinden. Een maatregel om vraat te voorkomen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011180.re.3 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bramen bramenstruweel brā•men•stru•weel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: braamstruweel Kijk bij braamstruweel. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bramenstruweel brand 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Synoniem: vuur Vuur, vuurgloed, ontstaande doordat iets brandt. Hetgeen door vuur verteerd wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011249 Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/brand Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brand ● Verwante termen bij 1: ● Engelse term, woordverwant: brand ● Engelse term, vertaalequivalent: fire https://en.wiktionary.org/wiki/brand#Etymology www.etymonline.com/word/brand 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Synoniem*: rode Plaatsnaam die verwijst naar een plaats waar men brandstof zoals turf haalt of *een plaats die gebrandrooid is om er te bouwen. ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term: Brand https://de.wikipedia.org/wiki/Brand_(Ortsname) 3. █ Zelfstandig naamwoord Branderig gevoel bij aanraking van brandharen. ● Verwante term bij 3: 4. █ Zelfstandig naamwoord 4. ■ Synoniem: vuur Plantenziekte die een zwarte verkleuring veroorzaakt. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brand Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=12290&lemmodern=brand&article=ziekte ● Verwante termen bij 4: ● Duitse term: Brand www.dwds.de/wb/Brand 5. █ Zelfstandig naamwoord Van bepaalde loofbomen. Zonnebrand. Kijk bij zonnebrand. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brand branden bran•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) branden, (de) branding ■ Vergeten wisselvorm: barnen Nederlands barnen, Engels burn ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#branden brandhaak brand•haak █ Zelfstandig naamwoord Haak op een zware lange paal om de gevels van brandend vakwerk en brandend stro of riet op het dak naar beneden te trekken. De brandhaak wordt door twee mensen vastgehouden. Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/brandhaak?lang=nl ● Verwante termen:
brandhaar brand•haar █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandhaar ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandhaar brandhaard brand•haard █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar een brand het felst woedt en vanwaar het vuur zich verspreidt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001564.re.10 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandhaard brandhout brand•hout █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam ■ Vergeten wisselvorm: barnhout Hout dat geschikt en bestemd is om verbrand te worden tot verwarming. Hout waarmee men stookt. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011295 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandhout ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Brennholz https://de.wikipedia.org/wiki/Brennholz ● Engelse term: firewood https://en.wikipedia.org/wiki/Firewood ● Franse termen: bois de chauffage, bois de feu https://fr.wikipedia.org/wiki/Bois_énergie https://fr.wiktionary.org/wiki/bois_de_chauffage https://fr.wiktionary.org/wiki/bois_de_feu https://fr.wiktionary.org/wiki/bois_de_brûle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandhout brandmerk brand•merk █ Zelfstandig naamwoord Door branden of schroeien gemaakt merk oftewel teken op hout. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandmerk Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/brandmerk ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandmerk brandmerken brand•mer•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) brandmerken, (de) brandmerking ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandmerken brandplek brand•plek █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandplek brandplekpaddenstoelen brand•plek•pad•den•stoe•len █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandplekpaddenstoelen brandrooien brand•rooi•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) brandrooi, (het) brandrooien, (de) brandrooiing Door branden rooien. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandrooien brandstof brand•stof █ Zelfstandig naamwoord Stof geschikt om te verbranden. Om lucht te verwarmen, te koken, te smeden enzovoort. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011350 "stof", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066724 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandstof brandweg brand•weg █ Zelfstandig naamwoord Weg in een bos waarop brandweerwagens kunnen rijden tot aan een brandhaard. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brandweg brede kijk brē•de kijk █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniem: volledige beschouwing In de context van het opstellen van een beheerplan en het uitvoeren van beheer. Verschillende belangen in beeld brengen. Op een competente en geïnformeerde manier tegemoet komen aan de bescherming van verschillende belangen en deze verschillen in een bepaald evenwicht tegenover en bij elkaar plaatsen. Deze verschillende belangen kunnen gaan over natuur, landschap, cultuurhistorie, recreatie, economie enzovoort, of over een beheer dat gericht is op bepaalde flora en fauna tezamen in plaats van enkel gericht op, bijvoorbeeld, vogelhabitats. Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/brede_kijk www.encyclo.nl/lokaal/10880&page=10 "kijk", Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/kijk "kijk", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M032137 "enggeestig" en "enggeestigheid", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A005717.re.3 "enggeestig", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/enggeestig "tunnelvisie", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tunnelvisie_(onderzoek) ● Verwante termen:
breedbijl breed•bijl █ Zelfstandig naamwoord Bijl met een breed snijvlak. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011411.re.9&article=breedbijl ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Breitbeil ● Duitse term: Breitaxt https://de.wikipedia.org/wiki/Breitbeil ● Engelse term: broadaxe https://en.wikipedia.org/wiki/Broadaxe https://en.wiktionary.org/wiki/broadaxe https://en.wiktionary.org/wiki/broadax + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#breedbijl breedteverbinding breed•te•ver•bin•ding █ Zelfstandig naamwoord Houtverbinding gemaakt in de breedte. Twee of meer planken die met elkaar verbonden zijn door de zijvlakken aan elkaar te lijmen. ● Verwante term: timmerwerk + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#breedteverbinding breeuwen breeu•wen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) breeuwen ■ Wisselvorm: brauwen ■ Synoniemen: kalefaten, kalefateren, kalfaten In de boten- en scheepsbouw. De naden van de romp dicht maken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Breeuwen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011443 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/breeuwen1 Brauw in wenkbrauw is woordverwant aan breeuwen oftewel brauwen. ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#breeuwen breken brē•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) breken, (de) breking Veroorzaken dat iets op onregelmatige en gewelddadige wijze vaneen gescheiden wordt, zodat het geen geheel meer vormt of althans samenhang en stevigheid verloren heeft. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011482 Heide ontginnen, weiden scheuren. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID26423&article=scheuren Engels fallow, Nederlands valgen, Duits felgen http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M073200&article=fallow https://en.wiktionary.org/wiki/fallow#Etymology_2 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M073200&article=felgen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#breken Brenneria salicis █ Woordgroep Bacterie die de watermerkziekte veroorzaakt. ● Verwante termen: ● Engelse term: Brenneria salicis https://en.wikipedia.org/wiki/Brenneria_salicis + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brenneria-salicis breuk █ Zelfstandig naamwoord In levend of dood hout. Plaats waar iets gebroken is. Verbreking van de samenhang van de houtstructuur. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#breuk breuklijst breuk•lijst █ Zelfstandig naamwoord Bij het vellen met de kettingzaag. Smal stuk stamhout dat men niet doorzaagt zodoende men de boom in een vooraf bepaalde richting kan laten vallen. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/breuklijst ● Verwante termen:
breukwond breuk•wond █ Zelfstandig naamwoord Van bomen en struiken. Plaats waar het hout door breken beschadigd is en de samenhang daardoor gedeeltelijk of geheel verbroken wordt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#breukwond brit █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: briet Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brit1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22brit%22 "briet", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-b/ ● Verwante termen: ● Duitse term: Brēte www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Wander&lemid=WB01473 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brit broedbiotoop broed•bio•toop █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar een broedvogel geheel in zijn of haar omgeving is ingepast om te broeden. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001255 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broedbiotoop broeden broe•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) broeden, (de) broeding Van vogels. Op bevruchte eieren zitten om voor nageslacht te zorgen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/broeden Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Broeden uitbroeden, Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/uitbroeden ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broeden broedgebied broed•ge•bied █ Zelfstandig naamwoord Gebied waar bepaalde vogels broeden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001612.re.3 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broedgebied broedgelegenheid broed•ge•lē•gen•heid █ Zelfstandig naamwoord Mogelijkheid om te broeden. Omstandigheid of -heden die broeden toelaten. Voorbeeld 1: Een vrije boomholte voor een boombroeder. Voorbeeld 2: Een plaats waar een grondbroeder kan broeden zonder verstoring door de mens. Voorbeeld 3: Een dichte heg voor merels en heggenmussen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broedgelegenheid broedgeval broed•ge•val █ Zelfstandig naamwoord Broeden dat plaats vindt. Een voorkomen van broeden. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broedgeval broedtijd broed•tijd █ Zelfstandig naamwoord 1. Tijd van het jaar waarin vogels broeden. Broedperiode. 2. De tijdsduur waarin vogels broeden, vanaf het moment dat het nest gemaakt is tot het uitbroeden. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broedtijd broedperiode broed•pē•ri•ō•de █ Zelfstandig naamwoord Tijd van het jaar waarin vogels broeden. Broedtijd. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broedperiode broedvogel broed•vō•gel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Broedvogel ● Verwante termen:
broei █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooibroei Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/broeien ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broei broeihoop broei•hoop █ Zelfstandig naamwoord Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/broeihoop ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broeihoop broek █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/broek2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22broek%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Bruch www.dwds.de/wb/Bruch#2 www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#b + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broek broekbos broek•bos █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Broekbos Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/broekbos ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broekbos broken brō•ken █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) broken ■ Wisselvorm van breken 1. Krommen, breken, buigen. Kijk ook bij knikken en kreuken. 1.1. IJs dat een ijsdek vormt breken met een brookhamer. Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22broken%22 ● Verwante termen:
bron █ Zelfstandig naamwoord Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/bron www.leestekensvanhetlandschap.nl/bron_water ● Verwante termen: kwel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bron bronbeek bron•beek █ Zelfstandig naamwoord Beek die als eerste water levert aan een beek die water krijgt van twee of meer beken. Of soms, de beek die het meeste water levert aan een beek die water krijgt van twee of meer beken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bronbeek bronbos bron•bos █ Zelfstandig naamwoord Bos waarin zich een bron bevindt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bronbos brookhamer brook•hā•mer █ Zelfstandig naamwoord ■ Van broken = breken Grote hamer oftewel sleg om een ijsdek te breken. Bijvoorbeeld om een vaargeul te maken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011834.re.3 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brookhamer broos █ Bijvoeglijk naamwoord Zeer licht breekbaar, licht barstend, teer, brijzelig, niet buigzaam. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011837 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#broos Engelse term brown oak Vertaald uit het Engels, met toegevoegde tekst: Het hout van een eik (Quercus) die besmet is met Fistulina hepatica (Biefstukzwam). Het hout heeft een rijke, donkerbruine kleur. (Toegevoegde tekst: Bruine strepen bevattend en een bruine verkleuring vertonend. Na de velling verkleurt de zwamvlok van de biefstukzwam het hout.) Hoewel mechanisch zwakker dan hout van niet-geïnfecteerde bomen, wordt het toch zeer gewaardeerd door meubelmakers voor decoratieve doeleinden. Bron: Encyclopedia.com https://www.encyclopedia.com/earth-and-environment/ecology-and-environmentalism/environmental-studies/brown-oak#brownoak The Wood Database www.wood-database.com/brown-oak ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#brown-oak bruinrot bruin•rot █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Witrot#Bruinrot Bron: Ecopedia https://www.ecopedia.be/encyclopedie/bruinrot ● Verwante termen: ● Duitse term: Braunfäule https://de.wikipedia.org/wiki/Braunfäule + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bruinrot bruinstreperig bruin•strē•pe•rig █ Bijvoeglijk naamwoord Van hout van een eik die aangetast is door de biefstukzwam. Bruine strepen bevattend en een bruine verkleuring vertonend. Na de velling verkleurt de zwamvlok van de biefstukzwam het hout. HoutInfoBois www.houtinfobois.be/nl/tools/woordenlijst/#B ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bruinstreperig bruul █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: briel, breul ■ Betwiste wisselvorm: brogil (breugel) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/briel www.etymologiebank.nl/trefwoord/briel2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/breul www.etymologiebank.nl/trefwoord/breugel2 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011556 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID19892 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4070 Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/2020/01/09/een-oud-woord-voor-woest-drasland/ De Briel, Hechtel, (B) www.inventaris.onroerenderfgoed.be/themas/14669 https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote-Brogel#Etymologie https://nl.wikipedia.org/wiki/Kleine-Brogel#Toponymie ● Verwante termen: ● Duitse term: Brühll https://de.wikipedia.org/wiki/Brühll https://de.wikipedia.org/wiki/Brühl_(Topoynm) https://de.wikipedia.org/wiki/Brühl_(Rheinland) www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#b https://de.wikipedia.org/wiki/Brögel https://de.wikipedia.org/wiki/Brohl ● Franse termen: breuil, brueil https://fr.wiktionary.org/wiki/breuil#Étymologie https://nl.wikipedia.org/wiki/Brueil-en-Vexin www.filae.com/nom-de-famille/BREUIL.html www.cnrtl.fr/etymologie/breuil + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bruul bruuske overgang bruus•ke ōver•gang █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bruuske-overgang bu...
buigbaar buig•baar █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: buigzaam Gebogen kunnen worden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M012036 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buigbaar buigen bui•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) buigen, (de) buiging Krom maken of worden. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/buigen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buigen buighout buig•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. Te buigen of gebogen hout. 2. Houten middel om wissen te buigen. ● Verwante term: buigen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buighout buigstelling buig•stel•ling █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buigstelling buigzaam buig•zaam █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: buigbaar ■ Antoniem: star In staat onder lichte druk te buigen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M012044 https://nl.wiktionary.org/wiki/buigzaam ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buigzaam buitendijks bui•ten•dijks █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: binnendijks Aan de waterzijde van de dijk gelegen. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID9061&article=buitendijks ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buitendijks buitenhout bui•ten•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. Hout dat blootgesteld is aan de weerselementen. 2. Hout dat zichtbaar is, tegenovergestelde van blindhout. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buitenhout buitenknop bui•ten•knop █ Zelfstandig naamwoord ■ Antoniem: binnenknop ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buitenknop buitenteelt bui•ten•teelt █ Zelfstandig naamwoord ■ Antoniem: binnenteelt Teelt die in de open lucht plaats vindt, in vollegrond. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buitenteelt bundel bun•del █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: bindel, bondel ■ Wisselvormen van bund: bind, bond ■ Synoniemen: bos, pak Een aantal gelijke voorwerpen die bij elkaar gebonden zijn. Samenstelling uit bund en el. el is een diminutiefsuffix. ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bündel ● Engelse term, woordverwant: bundle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bundel bundelen bun•de•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bundelen, (de) bundeling Tot een bundel samenvoegen. ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: bündeln. Naamwoorden van handeling: Bündeln, Bündelung https://de.wiktionary.org/wiki/bündeln ● Engelse term, woordverwant: bundle. Naamwoord van handeling: bundling https://en.wiktionary.org/wiki/bundle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bundelen bundelknoop bun•del•knoop █ Zelfstandig naamwoord Knoop om een bundel vast te binden. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bundelknoop bunder bun•der ■ Wisselvormen: boender, bonder 1. █ Zelfstandig naamwoord Oude eenheid van grondoppervlakte. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bunder Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bunder Bron: Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bunder%22 Weetje: Bonn, stad in Duitsland, is mogelijk woordverwant aan bunder. 2. █ Zelfstandig naamwoord Plaatsnaam die verwijst naar 1. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bunders Oude Bunders, Maasmechelen (B) Boendersstraat, Ellikom en Wijshagen (B) Bounder, Voeren https://inventaris.onroerenderfgoed.be/themas/5005 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/304425 ● Verwante termen: ● Duitse term: Bunder https://de.wikipedia.org/wiki/Bunder www.dwds.de/wb/Bünt ● Franse term: Bonnier https://fr.wikipedia.org/wiki/Bonnier_(unité) ● Engelse woordverwante term: bound www.etymonline.com/word/bound#etymonline_v_15664 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bunder bunt █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bent ■ Wisselvorm met voorvoegsel: bentgras ■ Synoniem: pijpenstrootje ■ Mogelijk woordverwant aan bies Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Pijpenstrootje Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bunt Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bunt%22 "bentgras", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bentgras "bent" plaatsnaam, Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bent3 "bentgras", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bent%22 "buntsteken", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Buntsteken ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant aan bunt: Binse, Binz www.dwds.de/wb/Binse www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#b ● Engelse term, woordverwant: bent, bentgrass www.etymonline.com/word/bent https://en.wikipedia.org/wiki/Agrostis + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#bunt burijn bu•rijn █ Zelfstandig naamwoord ■ *Synoniem, maar eigenlijk een tautologie: graveersteker ■ **Van Frans burin, daarvoor van Italiaans burino dat zelf een Germaanse wortel heeft, uit de familie van boren Bepaald gereedschap om vormen in hout te steken. **Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001693 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Burijn Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/burijn *Frankisch graven > Frans graver > Nederlands graveren www.cnrtl.fr/etymologie/graver www.etymologiebank.nl/trefwoord/graveren ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#burijn buurbestuiving buur•be•stui•ving █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: geitonogamie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Buurbestuiving ● Verwante termen: ● Duitse term: Nachbarbestäubung ● Duitse term, leenwoord: Geitonogamie https://de.wikipedia.org/wiki/Geitonogamie ● Engelse term: geitonogamy https://en.wikipedia.org/wiki/Geitonogamy + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buurbestuiving buurboom buur•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. Boom die langs een andere boom staat. 2. Boom die bij de buren staat. Deze boom komt in beeld als hij al dan niet vermeende overlast veroorzaakt zoals bladval, schaduwworp, zichtontneming of met de stam of de kroon over de erfgrens reikt of een gevaar voor de veiligheid vormt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buurboom buurplant buur•plant █ Zelfstandig naamwoord 1. Plant die langs een andere plant staat. 1.1. Plant met bepaalde eigenschappen die bewust langs een plant van een andere soort geplant wordt om voordeel te halen uit deze eigenschappen. Een voorbeeld. Een plant kan een geur verspreiden die bepaalde insecten verjaagd waardoor een naburig voedingsgewas niet beschadigd wordt door deze insecten. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/b#buurplant |