baal 1. █ Zelfstandig naamwoord Zak of bundel geperste handelswaar, stro of hooi. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/baal1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004744 Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/baal Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/baal#Woordherkomst_en_-opbouw ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1, woordverwant: Ballen https://de.wiktionary.org/wiki/Ballen www.dwds.de/wb/Ballen ● Engelse term bij 1, woordverwant: bale www.etymonline.com/word/bale https://en.wiktionary.org/wiki/bale#Etymology_3 ● Franse term bij 1, woordverwant: ballot https://fr.wiktionary.org/wiki/ballot 2. █ Zelfstandig naamwoord Plaatsnaam. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/baal3 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Baal_(België)#Toponymie Baal = Baarlo https://nl.wikipedia.org/wiki/Baarlo_(Limburg)#Naam https://nl.wikipedia.org/wiki/Baal_(Nederland) https://de.wikipedia.org/wiki/Baal_(Hückelhoven), van Latijn palus zomp? ● Verwante termen bij 2: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#baal baard
█ Zelfstandig naamwoord Aks oftewel bijl waarin de vorm van een baard in het blad te herkennen is. Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1370&article=barte Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID8245&lemmodern=baard&article=bijl Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=02284&article=barte ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Barte https://de.wiktionary.org/wiki/Barte www.dwds.de/wb/Barte https://de.wikipedia.org/wiki/Barte_(Heraldik) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#baard baardaks
baard•aks █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: baard Aks oftewel bijl waarin de vorm van een baard in het blad te herkennen is. Geheugen van Nederland www.geheugenvannederland.nl/nl/geheugen/view?identifier=RMO01%3A009908 ● Verwante termen:
● Duitse term, woordverwant: Bartaxt https://de.wikipedia.org/wiki/Bartaxt ● Engelse term, woordverwant: bearded axe https://en.wikipedia.org/wiki/Bearded_axe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#baardaks Bepaalde bacterieziekte.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacteriekanker ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bacteriekanker bacteriën
bac•tē•ri•en █ Zelfstandig naamwoord Domein van microscopisch kleine eencellige organismen die zich door deling snel kunnen vermenigvuldigen, met name bekend als verwekkers van ziekte, bederf en gisting. Bron, bewerkte tekst: Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacteriënbac•tē•rie•vuur
█ Zelfstandig naamwoord Bepaalde bacterieziekte. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacterievuur ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bacterievuur bacterieziekte
bac•tē•rie•ziek•te █ Zelfstandig naamwoord Ziekte veroorzaakt door bacteriën. Wikipedia https://nl.wiktionary.org/wiki/bacterieziekte ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bacterieziekte Bepaalde groeivorm. Kromming aan de basis van een scheut die lijkt op de vorm van een spiesbajonet van een musket.
Kromgroei aan de basis van scheuten die lijkt op de vorm van een spiesbajonet van een musket.
bak
█ Zelfstandig naamwoord bloembak
bā•ker•mat
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: bakerkorf, bakermand Langwerpige, lage biezen mand waarin de baker oftewel kraamverzorgster een pasgeboren zuigeling verzorgde. De oorspronkelijke bakermat lijkt op een uitgestrekte wan.
Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bakermat Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bakermat_(begrip) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004951 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004948 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004950 Coby Geerlof-de Boet http://artonsundays.com/de-bakermat/ Jos Martens http://users.telenet.be/joosdr/eeuwbouw7baker.htm ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bakermat bakhuis
bak•huis █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bakkes. Bakkes is een samentrekking van bakhuis. Strikt genomen is een bakhuis een huisje met vier wanden met aan een kant de bakoven en aan de andere kant ruimte om de te bakken waren te stellen in rekken. Kleinere bouwsels, mogelijk zonder wanden, worden ook een bakhuis genoemd.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bakhuis_(gebouw) Het MOT www.mot.be/nl/opzoeken/bakovens ● Verwante termen: ● Duitse term: Backhaus
● Duitse term, samentrekking: Bakkes ● Nederduitse term: Backhuus https://de.wikipedia.org/wiki/Backhaus www.plattmakers.de/nl/4738/Backhuus ● Luxemburgse term: Bakes https://lb.wikipedia.org/wiki/Bakes bak•ke•muis
■ bakke (bakken) + muis█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: bakkemoes, bakkemuus/bakkemüs Peer die in de restwarmte van de bakoven gedroogd is. Droogpeer. Gedroogde bakpeer. Een peer die op deze wijze gedroogd is lijkt op een muis. Vandaar bakkemuis. Deze droogpeer is gekend in beide provincies Limburg en Noordrijn-Westfalen. De peren werden verwerkt tot perenmoes.
 Beeld © Vlam Streekproducten
Uit het Woordenboek van de Limburgse Dialecten: "Als ze destijds in de houtoven brood gebakken hadden, droogden ze de peren op de nog warme ovenvloer. Daarvan bakten ze met kermis "vlaai"; een delicatesse met ietwat wilde smaak die refereerde aan het ooft van weleer bakkemûzevlaai (As, ... ), bakkemouzevlóój; zie ook vlaai" http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=bakkemuizenvlaai PDF: http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-3/2004_Limburgse%20Dialecten%20III%202,3%20(Eten%20en%20drinken)%20(bd).pdf "gedroogde appelvlaai" in het Woordenboek van de Limburgse Dialecten http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=gedroogde-appelvlaai PDF: http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-3/2004_Limburgse%20Dialecten%20III%202,3%20(Eten%20en%20drinken)%20(bd).pdf "gedroogde appeltjes" in het Woordenboek van de Limburgse Dialecten http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=gedroogde%20appeltjes PDF: http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-3/2004_Limburgse%20Dialecten%20III%202,3%20(Eten%20en%20drinken)%20(bd).pdf "perenmoes" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M052704.re.66
Streekproduct "bakkemoezevlaai" in Belgisch Limburg www.streekproduct.be/producten/limburgse-bakkemoezevlaai Beeld, vlaai met perenmoes: www.streekproduct.be/sites/default/files/styles/gallery/public/gallery/bakkemoezeweb2.jpg
Bakkerij Knaepen, Bocholt (B)
www.bakkerij-knapen.be www.streekproduct.be/producenten/bakkerij-knapen In deze Duitse opname, gemaakt in de Selfkant, kan men zien hoe de peren vroeger gedroogd werden: https://youtu.be/SL87CshJm3o?t=1575
● Verwante termen: Samentrekking van het woord bakhuis.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004978 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=02135 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bakkes ● Verwante termen: 1. Oven om levenswaren te bakken.
1.1. Bouwsel waarin de eigenlijke bakoven staat.
● Verwante termen: balk
█ Zelfstandig naamwoord Lang, dik stuk timmerhout. In vorm gekapt of gezaagd. Vierzijdig of, in een gebint, soms slechts tweezijdig gekantrecht. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/balk Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Balk_(bouwkunde) Kijk ook bij bint.
● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Balk, Balken www.plattmakers.de/nl/10965/Balk www.plattmakers.de/nl/2976/Balken ● Duitse term: Balken https://de.wikipedia.org/wiki/Balken https://de.wiktionary.org/wiki/Balken www.dwds.de/wb/Balken https://de.wikipedia.org/wiki/Gebälk https://de.wikipedia.org/wiki/Träger_(Statik) ● Engelse term, woordverwant aan Fries beam en Nederlands boom: beam https://en.wikipedia.org/wiki/Beam_(structure) ● Franse term: poutre; verkleinvorm: poutrelle, sommier https://fr.wikipedia.org/wiki/Poutre_(construction) https://fr.wiktionary.org/wiki/poutre
https://fr.wiktionary.org/wiki/poutrelle https://fr.wiktionary.org/wiki/sommier + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#balk █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: balkgat Leestekens van het Landschap
www.leestekensvanhetlandschap.nl/balkengat ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#balkengat ballonfles
bal•lon•fles █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bolfles ■ Ingeburgerd synoniem leenwoord: dame-jeanne Wijdbuikige, bolle glazen fles (of kruik) waarin drank bewaard wordt.
"tamezaan", een wisselvorm van dame-jeanne, in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086121&article=dame-jeanne ● Verwante termen:
https://fr.wikipedia.org/wiki/Dame-jeanne + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#ballonfles ballonmandfles
bal•lon•mand•fles █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bolmandfles ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#ballonmandfles 1. Dwangbevel, uitroeping van een gerechtelijke handeling.
1.1. Bepaald rechtsgebied, gebied waarover een ban uitgeroepen is.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ban1 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22ban%22 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bann https://de.wiktionary.org/wiki/Bann ● Engelse term: ban www.etymonline.com/word/ban + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#ban 2. **Datgene wat rondom iets wordt gebonden. 3. **Benaming voor allerlei soorten van teenhout, voornamelijk bij de waterbouw en de kuiperij in gebruik. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005111 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22band%22 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/band1 ● Verwante termen: ● Duitse term: Band Artikel 5 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PB00556 www.dwds.de/wb/Band#1 https://de.wiktionary.org/wiki/Band ● Engelse termen: band, bend, bind, bond
www.etymonline.com/word/band www.etymonline.com/word/bend www.etymonline.com/word/bind www.etymonline.com/word/bond https://en.wiktionary.org/wiki/bind#Noun ● Franse term, woordverwant: bande ● Franse term, vertaalequivalent: lien https://fr.wiktionary.org/wiki/bande#Étymologie https://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_de_pièces_héraldiques#Bande https://fr.wiktionary.org/wiki/lien + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#band bandijzer
band•ij•zer
1. █ Zelfstandig naamwoord Gesmeed ijzer in lange platte repen, waarvan men, door samenklinking de banden, de ijzeren hoepels voor vaten maakt. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005132 1.1. █ Zelfstandig naamwoord 1.1. ■ Voluit: gatig bandijzer
1.1. ■ Voluit, met leenwoord: geperforeerd bandijzer Buigbare, verzinkte metalen band, voorzien van gaten waardoor men nagels en schroeven in een houten lichaam kan aanbrengen.
Met bandijzer kan men een beslagring voor een kapblok maken.
● Verwante termen: ● Duitse term bij 1.1: Lochbandeisen ● Engelse term: perforated metal tape ● Franse term bij 1.1: feuillard perforé + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bandijzer bankhaak,
https://www.youtube.com/watch?v=UrChzlfOrB0 https://www.youtube.com/watch?v=Th6Cu0sqhjs bankschroef
bank•schroef █ Zelfstandig naamwoord Hulpmiddel op een werkbank om werkstukken in vast te klemmen door middel van het aandraaien van een schroef. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bankschroef Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bankschroef Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bankschroef ● Verwante termen: werkbank + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bankschroef ■ Synoniem: dwangmolen
In feodale tijden. Molen waar de naburige boeren (wonend in een ban) verplicht waren hun graan te laten malen. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Banmolen ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bannmühle ● Duitse term: Zwangmühle https://de.wikipedia.org/wiki/Bannmühle_(Begriffsklärung) ● Luxemburgse term, woordverwant: Bannmillen https://lb.wikipedia.org/wiki/Bannmillen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#banmolen ■ Synoniemen: voorst, vorst
Woud waarover een gerechtelijke handeling (rechtsdwang) uitgeroepen is, in het bijzonder het toekennen van het uitsluitende jachtrecht aan de feodale heerser.
"banwoud, vorst" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M082536&article=banwoud "banwoud" in Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=02219&article=banwoud "vorst" Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/vorst4 "voorst" in Etymologiebank.nl
www.etymologiebank.nl/trefwoord/voorst2
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#banwoud barochorie
█ Zelfstandig naamwoord Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/barochorie ● Verwante term: -chorie ● Engelse term: barochory https://en.wiktionary.org/wiki/barochory + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#barochorie Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bast bat
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Bat Wikipedia, Frans https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Batte ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bat Al dan niet groot, stuk oftewel klomp van iets. Daarvan afgeleid bil (lichaamsdeel). Daarvan afgeleid schop waarvan het blad lijkt op het menselijk achterwerk.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bats1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005421 Elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten, Meertens Instituut www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/9342 "Het blad van de schop heeft in het midden een soort geul
(van de achterzijde gezien); dat is de reden dat de schop ook wel een
bats wordt genoemd, een gewestelijke uitdrukking voor "achterwerk"."
Bron: Joost de Vree www.joostdevree.nl/shtmls/schop.shtml ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bats www.plattmakers.de/nl/4971/Bats ● Duitse term, woordverwant: Batzen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PB01150 www.dwds.de/wb/Batzen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bats be...
be•bei•te•len
Met de beitel bewerken.█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebeitelen, (de) bebeiteling bebijlen
be•bij•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebijlen, (de) bebijling Met de bijl bewerken.
● Duitse term: bebeilen. Naamwoorden van handeling: Bebeilen, Bebeilung
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bebijlen bebossen
be•bos•sen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebossen, (de) bebossing Van een bos voorzien. Een aantal bomen planten die samen een bos vormen. Om te weten hoeveel van de totale oppervlakte van het gebied met bos bezet is deelt men de beboste oppervlakte door de totale oppervlakte en vermenigvuldigt men vervolgens met 100. Deze uitkomst wordt uitgedrukt in aantal per honderd oftewel percent. In de Belgische, Nederlandstalige, ambtenarij wordt deze graad bosindex genoemd.
● Verwante termen:
● Engelse term: forestation coefficient + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bebossingsgraad bebouwen
be•bou•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bebouwen, (de) bebouwing 1. *De grond bewerken, er landbouw op oefenen. 2. **Met gebouwen bezetten. *, **Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005528 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bebouwen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bebouwen bed
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bedding Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005542&lemmodern=bed&article=stroom http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005581&lemmodern=bedding&article=stroombed http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005542&lemmodern=bed&article=tuinbouw http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005542&lemmodern=bed&article=akkerbouw http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005581&lemmodern=bedding&article=stroombed Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/bedding ● Verwante termen: ● Duitse termen: Beet, Bett https://de.wikipedia.org/wiki/Beet https://de.wiktionary.org/wiki/Flussbett https://de.wikipedia.org/wiki/Gewässerbett ● Engelse term: bedding https://en.wikipedia.org/wiki/Bedding_(horticulture) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bed bedekkingsgraad
be•dek•kings•graad 1. █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedekking_(vegetatiekunde) 2. █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedekkingsgraad ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bedekkingsgraad 1. █ Zelfstandig naamwoord
Ondiepe, smalle waterstroom. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beek Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beek_(watergang) 2. █ Zelfstandig naamwoord
Plaatsnaam. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beek2 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beek ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant en vertaalequivalent: Bach ● Nederduitse termen, woordverwant: Bääk (Duits ä = Nederlands e), Beek https://de.wikipedia.org/wiki/Bach https://de.wikipedia.org/wiki/Bach_(Begriffsklärung) www.dwds.de/wb/Bach www.plattmakers.de/nl/317/Bääk https://de.wikipedia.org/wiki/Gewässernamen_auf_-bach https://de.wikipedia.org/wiki/Beek + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beek ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bachbett https://de.wiktionary.org/wiki/Bachbett + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beekbed Element in de ruimte dat sterk de aandacht trekt oftewel het beeld (mee) bepaalt.
beeld•hou•wen
█ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) beeldhouwen Uit hout een beeld vervaardigen door middel van houwen.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005913 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beeldhouwkunst ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beeldhouwen Grasland aan een beek of rivier.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beemd Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beemd "beemt" in Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank
"bemt"
"beemtgracht"
● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant aan beemd: Band, Bande, Banden (dit is geen meervoud!), Bänd, Bende (ook Bändel?, Bendel?) ● Duitse term: Bachwiese www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB00992 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB00375 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB00374 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB00373 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB02739 bend http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=28278&article=bend http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71927&article=bend http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005944&article=bend Plaatsnamen:
In den Benden, Eschweiler Kalverbenden, Aachen beer █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bere 1. Modder. 2. Plaatsnaam die naar modder verwijst. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M006007&lemmodern=beer https://nl.wiktionary.org/wiki/beer#Zelfstandig_naamwoord_3 beerput https://nl.wikipedia.org/wiki/Beerput
https://nl.wiktionary.org/wiki/beerput https://nl.wikipedia.org/wiki/Berenheidemolen ● Verwante termen: ■ Synoniem: begeleidende soort
In de vegetatiekunde. Soort wiens aanwezigheid in een plantengemeenschap niet bepalend is voor de vorming van de gemeenschap.
Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/begeleidende-soort ● Duitse term: Begleitart
begrazen
be•grā•zen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) begrazen, (de) begrazing Op iets grazen. De begroeiing door vee laten opeten. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Begrazing Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M006181 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#begrazen Mate waarin begraasd wordt, vooral doelend op de merkbare uitwerking van de begrazing.
"een hoge of lage begrazingsdruk"
"de begrazingsdruk verhogen of verlagen"
Bedekt met haren. Van bladeren, stengels en takken.
Geschreven ontwerp oftewel voornemen om goed te beheren. Terreinkennis, kennis en kunde, regelmaat, toekomstgerichtheid en organiseren zijn hierin belangrijke factoren.
Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/natuurbeheerplan ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beheerplan be•heers
█ Voorvoegsel Het voorzetsel beheers- kan verwijzen naar de werkwoorden beheersen en beheren. Indien dit voorvoegsel verwijst naar beheren, dan is de letter s op het einde een verbindingsletter. Beheersdoel en beheerdoel, bijvoorbeeld, zijn allebei juiste schrijfwijzen die verwijzen naar beheren.
Datgene wat men wil bereiken met beheren.
beheren
be•hē•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beheer, (het) beheren, (de) behering Een bepaalde plaats in zijn macht hebben. Zorg dragen voor. Door handelen richting geven aan ontwikkelingen. Door handelen tot een bepaalde toestand komen. ● Verwante termen:
● Engelse term: manage. Naamwoord van handeling: management
● Franse term: gérer. Naamwoord van handeling: gestion
https://fr.wiktionary.org/wiki/gérer https://fr.wiktionary.org/wiki/gestion ● Franse term: aménager? https://fr.wiktionary.org/wiki/aménager https://fr.wiktionary.org/wiki/aménagement ■ Synoniemen: behakken, bekappen, beslaan
Door houwen bewerken. ● Verwante termen: ● Duitse term: behauen. Naamwoorden van handeling: Behauen, Behauung https://de.wiktionary.org/wiki/behauen www.dwds.de/wb/behauen ● Engelse term: behew. Naamwoord van handeling: behewing https://en.wiktionary.org/wiki/behew + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#behouwen Bepaald gereedschap. Smal, langwerpig ijzer met scherpe snede en handvat om een vlak in hout te kappen.
Etymologiebank.nl
www.etymologiebank.nl/trefwoord/beitel Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beitel Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/beitel ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Beitel https://de.wikipedia.org/wiki/Beitel https://de.wiktionary.org/wiki/Beitel https://fr.wiktionary.org/wiki/fermoir
http://justinstorck.free.fr/f/fermoir.php + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beitel Met de beitel werken.
Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/beits Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A000691 ● Verwante term: beitsen ● Duitse term: Beize https://de.wiktionary.org/wiki/Beize www.dwds.de/wb/Beize#1 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beits Met beits behandelen.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beitsen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beitsen bekken
bek•ken █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroomgebied ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bekken Van klieren voorzien.
Van hout. Droog.
1. █ Zelfstandig naamwoord
Het beluiken. 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: beloke, beloken, bijloke, blook Dat wat door beluiken gemaakt is; een omheining.ga Plaatsnaam: Blook, Blookstraat, Genk (B)
www.dbnl.org/tekst/menn002genk01_01/menn002genk01_01_0001.php Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID2141 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=MNW&actie=article&uitvoer=HTML&id=03168 Plaatsnaam: Bijlokemeersen, Gent
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/103065
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijloke ● Verwante termen: beluiken
be•lui•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beluik, (het) beluiken, (de) beluiking Van een luik (omheining) voorzien.
Dat wat door bemantelen gemaakt is.
Bodem van mest voorzien.
Wissen mand.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ben1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M006981 "bun", Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bun%22 "beun", Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beun1 ● Verwante termen: ● Duitse term: Benne www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=benne ● Engelse term: bin www.etymonline.com/word/bin https://en.wiktionary.org/wiki/bin#Etymology_1 https://en.wikipedia.org/wiki/Recycling_bin https://en.wikipedia.org/wiki/Coal_bin ● Franse termen: banne, benne www.cnrtl.fr/etymologie/banne www.cnrtl.fr/definition/benne www.cnrtl.fr/etymologie/benne + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#ben benedenstroom
be•nē•den•stroom █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: benedenloop ■ Antoniem: bovenstroom ● Verwante termen: benedenstrooms
be•nē•den•strooms █ Bijvoeglijk naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Benedenstrooms ● Verwante termen: Van planten (= vegetatie) voorzien door middel van planten (= werkwoord).
Dat wat geplant is, door de mens of de natuur.
Kijk bij bord.
Kijk bij beer.
Woud op een berg. Woud in een berggebied.
● Verwante termen: ● Duitse term: Bergwald https://de.wikipedia.org/wiki/Bergwald + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bergwoud 1. Bedekt met rijp of rijm.
1.1. Bedekt met een laag fijne haren die doet denken aan rijp of rijm.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007341 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#berijpt berkensap
ber•ken•sap █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Berkensap Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007357.re.21 ● Verwante termen: ● Duitse term: Birkensaft https://de.wikipedia.org/wiki/Birkensaft https://de.wiktionary.org/wiki/Birkensaft ● Engelse term: birch sap https://en.wikipedia.org/wiki/Birch_sap + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#berkensap Teer gewonnen van berk.
berkenweerschijnzwam
ber•ken•weer•schijn•zwam █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Berkenweerschijnzwam ● Verwante termen: 1. Rand.
2. Hoop, tas.
Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22berm%22 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/berm Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Berm_(strook) "wegberm"
● Verwante term:
● Nederduitse term: Barm https://de.wikipedia.org/wiki/Berme https://de.wiktionary.org/wiki/Berme www.dwds.de/wb/Berme "Bräme: laubholz, das den rand eines waldes, feldes, einer wiese säumt", Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GB10415 "Bräme", Frühneuhochdeutsches Wörterbuch https://fwb-online.de/lemma/br%C3%A4me.h1.1f www.plattmakers.de/nl/4408/Barm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DB01736 ● Engelse termen: berm, brim www.etymonline.com/word/berm www.etymonline.com/word/brim ● Franse term: berme https://fr.wiktionary.org/wiki/berme#Étymologie http://artflx.uchicago.edu/cgi-bin/dicos/pubdico1look.pl?strippedhw=berme&dicoid=LITTRE1872 www.cnrtl.fr/etymologie/berme https://fr.wikipedia.org/wiki/Berme_(homonymie) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#berm █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) bermen ■ Wisselvorm: barmen Tassen. Geoogst gewas op een hoop leggen.
Ensie www.ensie.nl/betekenis/bermen?q=bermen ● Verwante term: berm + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bermen ber•rie █ Zelfstandig naamwoord ■ Waarschijnlijke wisselvorm: baar Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007427 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/berrie http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22baar%22 Verwant aan de verwante werkwoorden baren (dragen, op de wereld brengen), Nederduits beren en Engels bear.
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22baren%22 www.plattmakers.de/nl/2554/beren Draagbaar is een tautologie.
● Verwante termen: ● Duitse term: Bahre www.dwds.de/wb/Bahre www.dwds.de/wb/etymwb/gebären + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#berrie
■ Wisselvorm: bezie
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bes1 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bes_(botanisch) ● Verwante termen: ● Duitse term: Beere https://de.wikipedia.org/wiki/Beere www.dwds.de/wb/Beere ● Engelse term: berry https://en.wikipedia.org/wiki/Berry_(botany) www.etymonline.com/word/berry ● Franse term, woordverwant aan bes: baie https://fr.wikipedia.org/wiki/Baie_(botanique) beschaduwen be•schā•du•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beschaduwen, (de) beschaduwing ■ Synoniem: beschimmen Van bomen. Iemand of iets schaduw doen hebben. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007455 Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID29 Van hogere bomen op lagere bomen. Het werpen van schaduw. Beschaduwing is een belangrijke factor in het beheer.
Een doorgeschoten oude knotboom die langs opgaande bomen staat heeft in de loop der tijd scheuten aangemaakt die tot aan de kruin van de opgaande bomen reiken. Als men de oude knotboom knot zonder de schaduwwerpende opgaande bomen te verwijderen zal de knotboom sterven door lichtgebrek.
● Verwante termen:
beschieten
be•schie•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beschieten, (de) beschieting ■ Synoniem: aanaarden Een oppervlak bekleden (met).
Beschieten doet men bij het onderhouden van houtwallen. De grond aan de oppervlakte van een wal zakt na enige tijd af waardoor de wal uit vorm geraakt. De wal terug in vorm brengen met de afgezakte grond is het beschieten.
Schoeien, voorzien van schoenen. Voorzien van een beschermende laag.
Beschoeien, iets voorzien van schoenen of een beschermende laag.
Van timmerwerk. Bekleden met planken. Van waterbouwkunde. Een oever beschermen tegen uitspoeling met geheide palen en daarop gevestigde planken.
"schoeien" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062779 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beschoeien 1. Dat wat door beschoeien gemaakt is.
1.1. In de waterbouwkunde. Paalwerk, waartegen, aan de zijde van de grond die gekeerd moet worden, een planken bekleding is aangebracht. Bron van 1.1.: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007525 beslaan
be•slaan █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beslag, (het) beslaan, (de) beslaging ■ Synoniemen: behakken, behouwen, bekappen Van hout. Met de bijl of de dissel tot vlakke kanten bewerken. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007595&lemmodern=beslaan&article=bijl Bijl om te hout beslaan. Vormgevend bijl.
Beslagbijlen bestaan in veel verschillende vormen. In timmerwerk worden beslagbijlen gebruikt om boomstammen te kantrechten en op deze balken vlakken voor verbindingen te slaan, bijvoorbeeld pennen.
MOT www.mot.be/resource/Tool/beslagbijl?lang=nl ● Verwante termen:
● Duitse term, woordverwant: Beschlagbeil
● Duitse termen: Bandhacke, Bundhacke, Lochaxt, Stemmaxt https://de.wikipedia.org/wiki/Bandhacke Bijkomende uitleg over de Duitse termen:
Bund en wisselvorm Band betekenen verbinding. Bandhacke, Bundhacke ... zijn dus aksen waarmee men verbindingen kapt.
Een afgeleid of woordverwant woord van Bund kennen we in het Nederlands als bundel.
Stemm- in Stemmaxt heeft betrekking op het werkwoord stemmen. Ook met een Stemmeisen* stemt men. Een Stemmeisen is een steekbeitel.
De stemmaxt met steel bestaat in verschillende vormen en wordt niet alleen gebruikt om verbindingen te kappen.
Het wordt ook gebruikt om bomen op een bepaalde manier te vellen.
"axt, deren man sich beim fällen der bäume bedient, ... 'eine axt, womit die bäume gestemmt, d. h. nahe über der wurzel gefället werden'" Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS44467 En het wordt gebruikt om kerven te slaan in stammen die door
bebijlen gekantrecht worden. Een wijze die voorkomt in Duitsland en
mogelijk Oostenrijk.
"Those side-axes are special tools to be cherished, elevated to a position of preeminence among tools, preserved only for use where they are uniquely suited which is not removing bulk wast or even any waste beyond what is necessary which means no more than 2, three at the most, millimeters at the surface. If you are rough hewing any further from the line than half a centimeter please consider not grabbing that sweet axe until you’ve gotten it down a few, or more, millimeters." Bron: https://shinglemaker.wordpress.com/2017/05/05/axe-working-with-friends/ Bandhacke
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IB00922 https://de.wikipedia.org/wiki/Bandhacke Bundaxt www.dwds.de/wb/Bundaxt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=bundaxt Stemmaxt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS44467 www.langenwang.info/produkte/forst/hacken/48.htm www.langenwang.info/produkte/forst/hacken/48st.htm https://ernestdubois.files.wordpress.com/2016/05/p6241580.jpg En om de verwarring nog groter te maken is er ook nog de Bindaxt ...
Bind- is hier, net zoals Band-, een wisselvorm van Bund.
De Bindaxt is eigenlijk hetzelfde als de Bundaxt, maar Bindaxt wordt al eens gebruikt om een aks met een steel te benoemen en in dit geval kan er een verschil gemaakt worden met de Bundaxt, hier dan aks zonder steel (= steekaks) ... Welkom in de wereld van taalverwarring.
Bindaxt
"Die Bundaxt, plur. die -äxte, bey den Zimmerleuten, eine Axt, oder vielmehr ein starkes Eisen in Gestalt eines Winkelhakens* mit einer Schneide an dem längern Schenkel, etwas damit glatt abzustoßen; welche mit der Bindaxt** nicht zu verwechseln ist, obgleich Bund hier auch von binden und verbinden abzustammen scheinet." * aks zonder steel, steekaks
** aks met steel
Bron: Johann Christoph Adelung, Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart, 1793–1801, www.zeno.org/Adelung-1793/A/Bundaxt,+die
"Die Bindaxt, plur. die -äxte, bey den Zimmerleuten, ein Nahme der gewöhnlichen Zimmeraxt, womit das Holz beschlagen, und zum Abbinden* oder Verbinden geschickt gemacht wird." *Abbinden: Bauhölzer zu einer Holzkonstruktion verbinden (Bron: Wiktionary)
Bron: Johann Christoph Adelung, Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart, 1970, www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DB02624 https://de.wiktionary.org/wiki/abbinden ● Engelse term, om verbinden te slaan en te slechten: mortice axe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beslagbijl Hout dat door beslaan met de bijl of de dissel rechte kanten heeft.
● Verwante termen: ● Duitse termen: beschlagenem Holz, beschlagenes Holz + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beslagen-hout Van houten handvatten van bepaalde werktuigen. Ring die splijten van het hout voorkomt. Gebruikt bij vijlen en kapmessen.
● Duitse term: Zwinge
besproeien
be•sproei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) besproeien, (de) besproeiing ■ Synoniem: beregenen Natmaken met fijne druppels. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/besproeien ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#besproeien 1. Een aantal planten (bomen) dat als groep geteld wordt. Bijvoorbeeld de bomen in een bos of in een park.
1.1. Verzameling van gegevens van het aantal planten dat als groep geteld wordt.
Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bestand https://nl.wiktionary.org/wiki/houtbestand https://nl.wiktionary.org/wiki/boombestand https://nl.wiktionary.org/wiki/bomenbestand ● Verwante termen:
Boom die gewassen is in een bestand, wat invloed heeft op de groeivorm. Een bestandsboom heeft typisch een hoge kroon en groeit door lichtconcurrentie tot een hoge boom.
be•stands•op•nā•me
█ Zelfstandig naamwoord ● Verwante term: bestuiven
be•stui•ven █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bestuiven, (de) bestuiving Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestuiving Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007897 Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#bestuiving www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#pollinatie ● Verwante termen: ● Duitse term: bestäuben. Naamwoorden van handeling: Bestäuben, Bestäubung https://de.wikipedia.org/wiki/Bestäubung https://de.wiktionary.org/wiki/bestäuben ● Engelse term: pollinate. Naamwoord van handeling: pollination https://en.wikipedia.org/wiki/Pollination https://en.wiktionary.org/wiki/pollinate ● Franse term: polliniser. Naamwoord van handeling: pollinisation https://fr.wikipedia.org/wiki/Pollinisation https://fr.wiktionary.org/wiki/polliniser + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bestuiven Organisme dat bestuift. Bijen en hommels zijn belangrijke bestuivers.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestuiving#Wijzen_van_bestuiving ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bestuiver Van een tuin voorzien. Een tuin is een maaksel van dood hout, meestal gevlochten, dat de toegang tot een grondstuk verhindert
■ Synoniem: boogzaag
Zaag waarin het blad opgehangen is in een beugel.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beugelzaag ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Bügelsäge https://de.wiktionary.org/wiki/Bügelsäge ● Engelse term: bow saw https://en.wikipedia.org/wiki/Bow_saw https://en.wikipedia.org/wiki/Hacksaw + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beugelzaag beu•ken•mast
█ Zelfstandig naamwoord Beukennoten die dienen als veevoer.
beun
█ Zelfstandig naamwoord Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/beun2 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22beun%22 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#beun beurtjaar
beurt•jaar █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beurtjaar ● Verwante termen: Het vellen door de bever.
Het aanvreten van bomen door de bever.
bevloeien
be•vloei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bevloeien, (de) bevloeiing Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bevloeien ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bevloeien Van volk (fauna of flora) voorzien.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008217 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bevolken ● Verwante termen: bevolkingsdichtheid
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bevolkingsdichtheidbe•vol•kings•dicht•heid █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bevolkingsdichtheid ● Verwante termen: bevijlen
be•vij•len
█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bevijlen, (de) bevijling Iets met de vijl bewerken. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008180 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bevijlen be•vruch•ten
█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bevruchting, (de) bevruchting Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bevruchting Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008259 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008260 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bevruchten bewaarfruit
be•waar•fruit
█ Zelfstandig naamwoord Fruit dat zich in de juiste omstandigheid enige tijd laat bewaren.
be•waar•lijst █ Zelfstandig naamwoord Term die door de overheden van het Brusselse en Waalse gewest gebruikt worden.
Definitie van het Waalse Gewest: De bewaarlijst bestaat uit "een lijst van onroerende goederen die met vernietiging of voorlopige of definitieve wijziging worden bedreigd en die op korte termijn gedurende een bepaalde periode worden beschermd in afwachting van definitieve bescherming als deze opeisbaar wordt" (CWATUPE art.187, 6 °). De termen "bedreigd" en "op korte termijn" impliceren dat er dringend maatregelen moeten worden genomen om het erfgoed te beschermen. Vertaald van: La liste de sauvegarde consiste en "une liste des biens immobiliers menacés de destruction ou de modification provisoire ou définitive, protégés à bref délai pour une période déterminée dans l’attente d’une protection définitive s’il échet" (CWATUPE art.187, 6°). Les termes "menacé" et "à bref délai" supposent une urgence quant à la nécessité de prendre une mesure de protection du Patrimoine. Artikel 206 uit het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO) www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2004040935&table_name=wet beweiden
be•wei•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) beweiden, (de) beweiding 1. Met grond als voorwerp. Dieren daarop laten weiden. 2. Met grazende dieren als voorwerp. Ze ergens laten weiden. Bron van 1 en 2, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008327 ● Verwante termen: bewortelen
be•wor•te•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bewortelen, (de) beworteling Van wortels voorzien.
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bewortelenbezagen
be•zā•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bezagen, (de) bezaging Door zagen bewerken. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008432 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bezagen bezem
bē•zem █ Zelfstandig naamwoord Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bezem#Woordherkomst_en_-opbouw Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bezem Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bezem ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Besen
● Engelse term, woordverwant: besomhttps://en.wiktionary.org/wiki/besom www.etymonline.com/word/besom ● Engelse term, vertaalequivalent: broom https://en.wiktionary.org/wiki/broom www.etymonline.com/word/broom + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bezem bezembinden
bē•zem•bin•den
█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bezembinden, (de) bezembinding ■ Synoniem: bezemmaker [bē•zem•mā•ker] Een bezem of bezems maken, in hoofdzaak door middel van binden
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008457.re.35 ● Verwante termen: ● Duitse term: besenbinden. Naamwoorden van handeling: Besenbinden, Besenbindung + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bezembinden bezembinder
bē•zem•bin•der █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bezemmaker Handwerker die bezems maakt. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bezembinder ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Besenbinder https://de.wikipedia.org/wiki/Besenbinder + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bezembinder Werktuig om bezems te maken. Pers om rijs samen te drukken. Kleine rijspers.
Heimatverein Achim www.heimatverein-achim.de/Wat_dat.html#Besenbinden ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bezempers bi...
Vlieggedrag van bepaalde vogels.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bidden_(vogel) ● Verwante termen: vogelvlucht + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bidden Schimmel waarvan de zwamvlok eikenhout na de velling rood tot bruin verkleurt.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biefstukzwam bies
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bies_(gewas) https://nl.wikipedia.org/wiki/Mattenbies Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bies1 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bies%22 https://nl.wikipedia.org/wiki/Rus_(geslacht) https://nl.wikipedia.org/wiki/Russenfamilie ● Verwante termen:
● Duitse term: Binse. Binse is woordverwant aan bunt.
www.dwds.de/wb/Binse https://de.wikipedia.org/wiki/Binsen https://de.wiktionary.org/wiki/Binse + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bies Splitsing in twee takken. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bifurcatie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bifurcatie Bepaalde insectengroep die leeft van nectar en stuifmeel.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijen honingbij, alleenlevende bij ● Verwante term: bestuiven + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bijen bij•en•kast █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: klos ■ Synoniem, onfeitelijk: kloskorf Klos (stuk stamhout) waarin een bijenvolk huist.
● Verwante termen:bijenkorf
bij•en•korf █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijenkorf_(voorwerp) bijenstal
bij•en•stal █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: biebank, biehal, bijenhal, bijenhuis, bijenhurde, bijenkas, bijenkeet, bijenstok Gebouw met een of meerdere open kanten waaronder bijenkasten staan.
Imkerpedia www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Bijenstal Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijenkorf_(voorwerp)#Bijenstal "biebank", "biehal", "bijenhurde", "bijenkas", "bijenkeet", "bijenstok" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008686.re.43 "biestok" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M008686.re.68 "immenstok" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18981 imme = honingbij
"bijenhuis" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
bijensterfte
bij•en•sterf•te █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bijensterfte Gemeenschap van honingbijen.
● Duitse term: Bienenvolk
bijenwas
bij•en•was █ Zelfstandig naamwoord Licht kneed- en tevens brandbare stof gemaakt door honingbijen. Deze stof kan verwerkt worden tot een middel dat men kan insmeren in hout als oppervlaktebehandeling. Tevens natuurlijke grondstof voor kaarsen. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijenwas https://nl.wikipedia.org/wiki/Was_(substantie) Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/was1 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bijenwas bijgroei
bij•groei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: aanwas Kijk bij aanwas. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bijgroei Bepaald hakwerktuig.
Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bijl#Woordherkomst_en_-opbouw Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijl Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bijl1 Kijk ook bij aks. ● Verwante termen: ● Nederduitse term, woordeverwant: Biel
www.plattmakers.de/nl/1113/Biel ● Duitse term, woordverwant: Beil ● Duitse termen: Axt, Hacke https://de.wikipedia.org/wiki/Beil https://de.wiktionary.org/wiki/Beil www.dwds.de/wb/Beil https://de.wikipedia.org/wiki/Axt https://de.wiktionary.org/wiki/Axt www.dwds.de/wb/Axt https://de.wiktionary.org/wiki/Hacke Commentaar over Duits Hacke: Met de bijl hakt men en daarom is het logisch dat dit werktuig ook Hacke genoemd wordt.
● Engelse term, woordverwant: bill, zoals in billhook en twybil. Oud-Engels bil.
● Engelse term, vertaalequivalent: axe www.etymonline.com/word/bill https://en.wiktionary.org/wiki/bill#Etymology_1 https://en.wiktionary.org/wiki/billhook https://en.wikipedia.org/wiki/Axe https://en.wiktionary.org/wiki/axe ● Deense term, woordverwant: bil
● Noorse term, woordverwant: bile
● Zweedse term, woordverwant: bila
● Franse term: hachehttps://fr.wikipedia.org/wiki/Hache ● Waalse termen: hatche, hepe. Kijk ook bij heep. https://wa.wikipedia.org/wiki/Hepe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bijl bijplanten
bij•plan•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) bijplanten, (de) bijplanting Door ergens te planten toevoegen aan een al aanwezig aantal. ● Verwante termen: Buigzame draad om te binden. Gegloeide draad.
● Engelse termen: tie wire, binding wire+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#binddraad binden
bin•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) binden, (de) binding 1. Met touw of iets dergelijks vastmaken.
1.1. Houtverbindingen maken.
● Verwante termen: ● Duitse term bij 1, woordverwant: binden ● Duitse term bij 1.1, woordverwant: binden ● Duitse term bij 1.1, met voorvoegsel: abbinden, verbinden ● Engelse term: bind https://en.wiktionary.org/wiki/bind#Verb https://www.etymonline.com/word/bind ● Franse term: lier
bindmiddel
bind•mid•del █ Zelfstandig naamwoord 1. Algemene benaming voor datgene waarmee iets samengebonden wordt. 1.1. Eigenlijk, als algemene benaming voor een band, een touw, een snoer en dergelijke. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001219 bindroede
bind•roe•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: banderoede, bandroede, binderoede ■ Synoniem: bindwis Buig- en wringbare roede om te binden.
"banderoede" en "bandroede", Waasch Idioticon
www.delpher.nl/nl/boeken/view?objectsearch=sloot&coll=boeken&identifier=MMUBL07:000000514
● Verwante termen: ● Duitse term: Binderute + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bindroede bindwis
bind•wis █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bindroede Wis om te binden. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086804&article=bindwisch Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M074038&article=bindwissen ● Verwante termen: ● Franse term: hart, pleyon, plion https://fr.wiktionary.org/wiki/hart https://fr.wiktionary.org/wiki/hart#Ancien_français https://fr.wiktionary.org/wiki/pleyon www.linternaute.fr/dictionnaire/fr/definition/plion/ + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bindwis bin•nen•dijks
█ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: buitendijks Aan de landzijde van de dijk gelegen. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID8715&article=binnendijks
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#binnendijks binnenknop
bin•nen•knop █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#binnenknop binnenteelt
bin•nen•teelt █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#binnenteelt Oorspronkelijk: Houtverbinding gemaakt door binden met een bindmiddel zoals touw. Later: Houtverbinding gemaakt door pennen en gaten. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bint2 ● Verwante term bij 1: 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Korte vorm van bintbalk, zie bint 1. Balk in een bint oftewel gebint.
■ Van Grieks bios, leven Voorvoiegsel ter aanduiding dat het door het tweede lid genoemde betrekking heeft op levende organismen oftewel biologish is. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bio- https://en.wiktionary.org/wiki/βίος ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bio- biobrandstof
biō•brand•stof █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biobrandstof ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biobrandstof Stof die organismen doodt.
biodiversiteit
biō•di•ver•si•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: levensverscheidenheid Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biodiversiteit "verscheidenheid", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M077866&article=verschillende ● Verwante termen: Afgesloten opstelling waarin micro-organismen of planten water filteren.
● Engelse term: biofilter
https://en.wiktionary.org/wiki/biofilter#Noun + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biofilter biofilteren
Filteren met micro-organismen en planten. Filteren met een biofilter.biō•fil•te•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) biofilteren, (de) biofiltering Biofiltratie ...
Het naamwoord van handeling biofiltratie is koeterwaals om de volgende redenen. Biofiltratie wordt door luie Nederlandstalige mensen uit het Engels - biofiltration - overgenomen en ook in het Engels is het woord eigenlijk koeterwaals omdat het een verfransing is, een afgeleide van het Franse werkwoord filtrer, Engels werkwoord, korte infinitief, filter. Biofiltering is het juiste Engelse naamwoord van handeling.
● Engelse term: biofilter
https://en.wiktionary.org/wiki/biofilter#Verb + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biofilteren Gang in de bodem die ontstaat door gravende dieren of door wegrottende wortels.
biogeografie
biō•geō•grā•fie █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biogeografie ● Verwante termen: soortvorming ● Duitse term: Biogeographie https://de.wikipedia.org/wiki/Biogeographie ● Engelse term: biogeography https://en.wikipedia.org/wiki/Biogeography ● Franse term: biogéographie https://fr.wikipedia.org/wiki/Biogéographie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biogeografie Voorkomen van een bepaald organisme dat een bepaalde toestand aangeeft.
www.milieurapport.be/woordenboek/bio-indicator www.encyclo.nl/begrip/bio-indicator ● Verwante termen: ● Engelse term: bioindicator https://en.wikipedia.org/wiki/Bioindicator + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bio-indicator biologie
biō•lō•gie █ Zelfstandig naamwoord Leer van de levende wezens of organismen, in de meest ruime zin alles omvattend wat de kennis van die wezens of organismen betreft; bepaald de leer waarin de levensgewoonten en -uitingen van organismen onderzocht en beschreven worden. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001243 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biologie biologisch
biō•lo•gisch █ Bijvoeglijk naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001244 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/biologisch ● Verwante termen: biologische afbraak
biō•lō•gi•sche af•braak █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Proces waarbij organische verbindingen afgebroken worden door de natuurlijke oftewel biologische activiteit (stofwisseling) van micro-organismen. Bron: bewerkte tekst van Wikipedia
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologische_afbraak ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biologische-afbraak biologische landbouw
biō•lō•gi•sche land•bouw █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Landbouwvorm die nadrukkelijk rekening houdt met milieueffecten. Bron: Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Biologische_landbouw ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biologische-landbouw biomassa
biō•mas•sa █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biomassa ● Verwante termen: biomechanica
biō•mē•chā•ni•cā █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen:
biomeiler
biō•mei•ler █ Zelfstandig naamwoord Grote composthoop van houtsnippers* die lijkt op een meiler waarin door broei warmte wordt opgewekt voor menselijk gebruik. Bij de opbouw van de meiler wordt ongeveer 500 liter chloorvrij water (= 0,5 m³) per 1 m³ biomassa** toegevoegd om bepaalde bacteriën in staat te stellen de houtsnippers af te breken tot compost, een proces waarbij warmte wordt opgewekt. * Niet van inlandse eik en naaldhout. Bron: Stichting Biomeiler
** Cijfers van Stichting Biomeiler: "ongeveer 50.000 liter water voor 100 m³". Bron: Stichting Biomeiler Kijk ook bij meiler.
● Verwante termen:
bioom
bi•oom █ Zelfstandig naamwoord Grote groep van welbepaalde plant- en dierengemeenschappen die goed aangepast zijn aan de omgeving van een welbepaald gebied. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bioom ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bioom ■ Antoniem: biota
Alle organismen in een bepaald gebied.
● Verwante termen: ● Engelse term: biota https://en.wiktionary.org/wiki/biota + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biota biotisch
biō•tisch █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: abiotisch ● Verwante termen: ● Engelse term: biotic https://en.wiktionary.org/wiki/biotic + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biotisch biotische factor
biō•ti•sche fa•ctor █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Antoniem: abiotische factor Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Biotische_factor Factor = Omstandigheid die meewerkt om een bepaalde toestand in het leven te roepen Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M016308&article=omstandigheid ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biotische-factor biotoop
biō•toop █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar een dier of plant geheel in zijn c.q. haar omgeving is ingepast; homogeen woon- of groeigebied; natuurlijke leefomgeving. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001255 ● Duitse term: Biotop
https://de.wikipedia.org/wiki/Biotop www.spektrum.de/lexikon/biologie/biotop/8830 ● Franse term: biotope https://fr.wikipedia.org/wiki/Biotope
● Engelse term: biotope
https://en.wikipedia.org/wiki/Biotope https://en.wiktionary.org/wiki/biotope + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#biotoop Het tenietgaan van een biotoop.
bioturbatie
biō•tur•bā•tie █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bioturbatie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bioturbatie bl...
Bepaald deel aan een plant dat groeit aan stammen, takken en stengels. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Blad Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blad1 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blad Aarde die ontstaan is uit een laag rottende bladeren.
Het afstoten van bladeren. Dit gebeurt in de herfst en bij stress.
bladbezettingblad•be•zet•ting █ Zelfstandig naamwoord Het aantal bladeren aan een boom of struik. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bezetting https://nl.wiktionary.org/wiki/bezetten ● Verwante termen: bladgroen
blad•groen █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: chlorofyl Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bladgroen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladgroen bladgroenkorrel
blad•groen•kor•rel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: chloroplast Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Chloroplast ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladgroenkorrel Werktuig met een lange steel om bladeren bijeen te halen.
Het MOT www.mot.be/resource/Tool/bladhark?lang=nl bladhoudend
blad•hou•dend █ Bijvoeglijk naamwoord ● Verwante termen: blad + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladhoudend bladknop
blad•knop █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladknop blad•mi•neer•der
█ Zelfstandig naamwoord Naam voor soorten insecten waarvan de larven eten van het mesofyl van de bladeren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bladmineerder ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladmineerder bladoksel
blad•ok•sel █ Zelfstandig naamwoord De hoek die het blad met de as maakt waaraan het bevestigd is. Bron, gewijzigde tekst: Van Dale 1898 langs Ensie www.ensie.nl/vandale1898/bladoksel Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Bladoksel ● Verwante termen: Van een plant. Het opnemen van stoffen door de bladeren.
bladrozet
blad•rō•zet █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bladrozet ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladrozet bladstand
blad•stand █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Fyllotaxis https://nl.wikipedia.org/wiki/Bebladering ● Verwante termen: blad + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladstand bladval
blad•val █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Duitse term: Blattfall www.spektrum.de/lexikon/biologie/blattfall/9178 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladval bladverlies
blad•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bladverlies De eigenschap hebbend blad te verliezen.
bladvoeder
blad•voe•der █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bladvoer loofvoeder ● Verwante termen: Kweekklok die geen licht doorlaat. Bepaalde gewassen krijgen zo een witte kleur.
Bijl om bomen (vooral inlandse eiken) te blekken oftewel ontschorsen.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009362.re.3 Van Dale 1898 langs Ensie www.ensie.nl/vandale1898/blekbijl ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blekbijl blekijzer
blek•ij•zer █ Zelfstandig naamwoord Het MOT www.mot.be/resource/Tool/blekijzer?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse termRindeeisen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR01731 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blekijzer blekken
blek•ken 1. █ Werkwoord 1. █ Naamwoord van handeling: (het) blekken Ontschorsen om looi te oogsten. Vooral van inlandse eik. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blekken Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009362 "zonder blikken of blozen", blikken = bleek worden
"blaken van gezondheid"
● Verwante termen bij 1:
2. █ Naamwoord van handeling: (het) blekken ■ Wisselvormen: blaken (blā•ken), blakeren (blā•ke•ren) 1. Branden.
1.1. Zwart worden of een roetkleur krijgen door verbranden. 1.1.1. Zwart verven. Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID73482 "blaken" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blaken "blaken" in Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22blaken%22 "blakeren" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/blakeren "blakeren" in Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22blakeren%22 blak 1, blak 2 en blekken in Taaldacht door Olivier van Renswoude
www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-b/Engels black [blek] = Nederlands blek
● Verwante termen bij 2: ● Engelse term bij 2: black (werkwoord!) ● Verwante Engelse term bij 2: black (zelfstandig naamwoord) www.etymonline.com/word/black#etymonline_v_41380 www.etymonline.com/word/black#etymonline_v_13555 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blekken Witte plek. Ontschorste plek op een boom dat dient als merk oftewel teken. Het teken geeft aan dat de boom geveld mag worden of juist niet.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009372&lemmodern=bles Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bles ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bles ■ Synoniem: deelbijl
Bijl om de te vellen bomen te blessen oftewel merken.
■ Synoniem: vlekken
Bomen merken door een stuk van de schors af te kappen op ooghoogte.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009373 "vlekken", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M080839&article=merken blijvende kroon
blij•ven•de kroon █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blijvende-kroon Boom die getroffen is door de bliksem.
Schade die veroorzaakt is door de bliksem.
█ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Een houtverbinding die niet te zien is. Een blinde of gesloten pen-en-gatverbinding heeft een blind gat. Dit wil zeggen dat het gat niet volledig doorgaand is, waardoor de verbinding onzichtbaar oftewel blind is. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blinde-verbinding blindhout
blind•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat de aanschouwer niet kan zien. Bijvoorbeeld, hout waarop fineer gelijmd wordt.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009426.re.11 Ensie www.ensie.nl/betekenis/blindhout ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blindhout 1. Een werkwoord dat veronderstelt wordt een gemeenschappelijke wortel met zwellen te hebben; in omvang toenemen.
1.1. Van planten. In bloei staan. Uitlopen, het openen van knoppen en het vormen van bloemen.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bloeien Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bloeien%22 ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/blühen https://de.wiktionary.org/wiki/blühen Blust betekent zowal bloesem als bloei van de bloesem www.dwds.de/wb/Blust www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB01719 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=EP03397 www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=53069 ● Engelse term: blow www.etymonline.com/word/blow#etymonline_v_13631 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bloeien bloeiperiode
bloei•pē•ri•o•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bloeitijd Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009485 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bloeiperiode bloeiwijze
bloei•wij•ze █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloeiwijze https://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Bloeiwijze https://nl.wiktionary.org/wiki/bloeiwijze http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009482.re.33 ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Engelse term: ● Franse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bloeiwijze Bepaald gedeelte van een plant dat de voortplantingsorgaan bevat, een geheel met opvallende kroonbladen.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloem_(plant) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009486 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bloem ● Verwante termen: 2. █ Zelfstandig naamwoord Bloemdragende plant.
● Verwante termen:+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bloem bloembed
bloem•bed █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009487 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bloembed Weide, grasland, hooiland waarop veel bloemdragende planten staan, al dan niet geplant door mensenhand.
█ Zelfstandig naamwoord Knop waaruit een bloem groeit.
Het vallen van de bloemen.
Het verliezen van de bloemen.
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bloemverliesbloesem
bloe•sem █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam ■ Wisselvorm: blos Bloem(en) aan een boom of struik. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bloesem Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloesem "blos" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
● Duitse term: Blust
Blust betekent zowal bloesem als bloei van de bloesem www.dwds.de/wb/Blust www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AB01719 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=EP03397 www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=53069 ● Engelse term: blossom. "blos" in blossom is woordverwant aan Nederlands blos, wat een wisselvorm is van bloesem.
2. Een stuk hout.
3. Katrol.
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009504
● Duitse term: Bloch
● Nederduitse term: Block https://de.wiktionary.org/wiki/Bloch www.plattmakers.de/nl/434/Block + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blok blokhout
blok•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout gezaagd in kleine blokken als brandhout. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blokhout blook
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: beluik Kijk bij beluik. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#blook bo...
Duitse term
Bodden
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://de.wikipedia.org/wiki/Bodden Plattmakers www.plattmakers.de/nl/5384/Bodden Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=04782&article=bodden Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009587&article=bodden + Bladwijzer: - ■ Woordverwant aan botte
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010693&article=bodeker ● Verwante termen: ● Duitse term: Böttcher www.dwds.de/wb/Böttcher www.dwds.de/wb/Bottich www.dwds.de/wb/Büttner Büttenredner : tonprater, Bütte = ton https://de.wikipedia.org/wiki/Büttenrede https://de.wikipedia.org/wiki/Bütte www.dwds.de/wb/Bütte De samentsteller vermoedt dat er een verband is tussen Bütte en boeten (herstellen, oorspronkelijk ook slaan en vuur maken). Vakman: ketelboeter, Duits Kesselbüßer Familinaam: Ketelbutters https://de.wikipedia.org/wiki/Kesselflicker#Bezeichnungen bodem
bō•dem █ Zelfstandig naamwoord Bovenste laag van de aardkorst die door planten beworteld wordt. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bodem ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Boden + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodem bodembedekker
bō•dem•be•dek•ker █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodembedekker Deelgebied van de biologie gericht op organismen in de bodem.
● Engelse term: soil biology
https://en.wikipedia.org/wiki/Soil_biology + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodembiologie Het zakken van de bodem.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bodemdaling ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemdaling bodemecologie
bō•dem•ēcō•lō•gie █ Zelfstandig naamwoord Leer van de betrekkingen tussen organismen en hun leefomgeving in de bodem. Deelgebied van de ecologie. Soilpedia, Bodemecologie - Wat is het en wat kun je ermee?, PDF https://soilpedia.nl/Bikiwiki%20documenten/SKB%20Cahiers/Bodemecologie.pdf ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Bodenökologie https://de.wikipedia.org/wiki/Bodenökologie
● Engelse term: soil ecology
https://en.wikipedia.org/wiki/Soil_ecology ● Franse term: écologie_du_sol https://fr.wikipedia.org/wiki/Écologie_du_sol + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemecologie Het ecosysteem in de bodem.
bodemflora
bō•dem•flō•ra █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemflora bodemgebruik
bō•dem•ge•bruik █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemgebruik bodemgeschiktheid
bō•dem•ge•schikt•heid █ Zelfstandig naamwoord Mate waarin de bodem geschikt is als groeiplaats voor een bepaalde plantensoort. ● Verwante termen: bodem + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemgeschiktheid bodemgesteldheid
bō•dem•ge•steld•heid █ Zelfstandig naamwoord De eigenschappen oftewel samenstelling van de bodem; de grondsoort, de aanwezigheid van grondwater, de zuurtegraad, de voedselrijkdom en het humusgehalte. Ann Van Roy, AnneTannes Tuin www.annetanne.be/kruidenklets/uit-de-kruidenmand/aanleg-kruidentuin/bodem/ ● Verwante termen: bodem + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemgesteldheid Van de bovenste bodemlaag op een helling. *De langzame hellingafwaartse beweging van gronddeeltjes onder invloed van de zwaartekracht, als gevolg van het herhaaldelijk bevriezen en weer opdooien van de bodem. *Bron: Wageningen Universiteit www.bodemenwater.wur.nl/inleidingbodem/leertekst/tools/glossary.htm#Kruipen www.bodemenwater.wur.nl/inleidingbodem/leertekst/tekst/hoofdstuk_02/02_04_00_Hellingprocessen.htm Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Massabeweging Bodemkruipen is een vorm van kryoturbatie.
bodemkunde
bō•dem•kun•de █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bodemkunde ● Verwante termen: █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemopbouw bodemporie
bō•dem•pō•rie █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemporie bodemsoort
bō•dem•soort █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: bodem + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemsoort ■ Koeterwaalse, ontraden synoniemen: bodemcompactie, bodemcompactatie (van Frans compactage du sol)
● Duitse term: Bodenverdichtunghttps://de.wikipedia.org/wiki/Bodenverdichtung + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bodemverdichting boekweit
boek•weit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: beukentarwe Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boekweit boek = beuk weit, Duits Weizen = tarwe "weit" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weit "beukentarwe" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009702&article=beukentarwe
grut: grof gemalen boekweit of haver
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022540&lemmodern=grut "grut" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/gort ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boekweit ● Verwante termen: ● Duitse term: Buchweizenpfannkuchen ● Nederduitse term: Bookweetpannkoken www.plattmakers.de/nl/11723/Bookweetpannkoken + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boekweitkoek boender
boen•der █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boender boer
█ Zelfstandig naamwoord Iemand wiens bedrijf bestaat uit landbouw en veeteelt; huisman, landman, bouwman, landbouwer, veehouder. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009733
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boerEtymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boer1 ● Verwante termen: █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: turfput boezem
boe•zem █ Zelfstandig naamwoord Plaatsruimte voor de inloop (inwijk) van een stroom, en bij overdracht: Zodanige uitgestrekte waterplas, waarin zich een of meer rivieren als in een vergaarbak ontlasten. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009867 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boezem_(water) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009867&lemmodern=boezem&article=water ● Verwante termen: boezemwater + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boezem boezemwater
boe•zem•wā•ter █ Zelfstandig naamwoord Een tot de boezem behorende plas, vaart, tocht enz. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009878 ● Verwante termen: boezem + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boezemwater bok
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: buk Benaming van allerlei voorwerpen, meestal steunendeop drie of vier stutten, dienend om iets op te zetten. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank, artikel 4.
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009900 "buk", Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID306 Het werkwoord bukken is woordverwant aan bok.
Nederduits bucken, www.plattmakers.de/nl/14871/bucken
Duits bücken, https://de.wiktionary.org/wiki/bücken
● Verwante termen:
● Nederduitse term: Buck www.plattmakers.de/nl/335/Buck ● Duitse term: Bock. "Sägebock" www.dwds.de/wb/Bock ● Engelse term: buck www.etymonline.com/word/buck werkwoord "buck", to saw a felled tree into shorter lengths https://en.wiktionary.org/wiki/buck#Verb_2 ● Franse term: chèvre https://fr.wiktionary.org/wiki/chèvre https://fr.wikipedia.org/wiki/Chèvre_(outil) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bok Stam, schacht van een boom.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank ● Verwante termen: ● Duitse term: Bohle https://de.wikipedia.org/wiki/Bohle www.dwds.de/wb/Bohle www.dwds.de/wb/dwb/bohle www.dwds.de/wb/wdg/Bohle https://de.wiktionary.org/wiki/Bohle ● Engelse term: bole https://en.wiktionary.org/wiki/bole#Etymology_1 www.etymonline.com/word/bole www.etymonline.com/word/poll ● Franse term: bille ● Franse afgeleide termen: billon, billot. Van bille, cognaat met bol. https://fr.wiktionary.org/wiki/bille www.cnrtl.fr/etymologie/bille, kijk aldaar bij definitie 2. https://fr.wiktionary.org/wiki/billon https://fr.wiktionary.org/wiki/billot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bol Vormboom, soms geënt, waarvan de kroon gesnoeid is in de vorm van een bol. Catalpa of Acacia.
● Duitse term: Kugelbaum+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bolboom bollaard
bol•laard █ Zelfstandig naamwoord ■ bol (stam) + aard Knotboom.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009949&article=bollaard ● Verwante termen: ● Engelse term: pollard
www.etymonline.com/word/pollard www.etymonline.com/word/bollard www.etymonline.com/word/poll https://en.wiktionary.org/wiki/pollard Poll in pollard wordt toegewezen aan het werkwoord poll (knotten). Maar de gelijkenis met Nederlands bollaard (knotboom) is te groot om dit zonder meer te aanvaarden.
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bollaard bolle akker
bol•le ak•ker █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Wisselvorm: bolakker Akker die door een bepaalde manier van ploegen in de loop der tijd bol geworden is.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bolle_akker Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/bolle_akker ● Verwante termen: akker + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bolle-akker bolle scheerhaag
bol•le scheer•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bolle scheerheg Bol geschoren heg.
● Verwante termen: bolster
bol•ster █ Zelfstandig naamwoord Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bolster Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bolster ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bolster bolwerk
bol•werk █ Zelfstandig naamwoord ■ Het Franse boulevard is afgeleid van bolwerk Met hout versterkt verdedigingswerk. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bolwerk Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bolwerk_(bouwwerk) ● Verwante termen: bol ● Duitse term, woordverwant: Bollwerk https://de.wikipedia.org/wiki/Bollwerk ● Franse term, van Nederlands en Nederduits: boulevard https://fr.wiktionary.org/wiki/boulevard#Étymologie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bolwerk bomen
bō•men █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) bomen ■ Synoniemen: kloeten, punten*, punteren* Een vaartuig (boot, vlot ...) in ondiep water met een boom voortbewegen.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bomen Van Dale
www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/bomen *"punteren" in Woordenboek of Diksjenaer van 't Mestreechs door H.J.E. Endepols *"punten" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank:
Met een puntig voorwerp stoten of steken. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M056799 Meerdere bomen van dezelfde soort dicht tegeneen in één plantgat geplant. Na enige tijd vergroeien de stammen in elkaar waardoor het lijkt alsof het hier om één oude boom gaat met een grote stamomvang. Deze plantwijze werd toegepast in parken.
https://bomen-in-hengelo.blogspot.com/2011/04/een-12-apostelenboom-als-nieuwkomer.html https://www.hglochem.nl/sites/default/files/editor_documents/lvl%202014-03%2012-16.pdf https://www.monumentaltrees.com/nl/nld/gelderland/apeldoorn/209_kroondomeinhetloo/25886/ ● Verwante termen: Verzameling bomen in de open ruimte. Kleiner dan een bos.
Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bomengroep https://nl.wiktionary.org/wiki/boomgroep ● Verwante termen: In een rij geplante bomen.
Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bomenrij Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010181 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bomenrij bonenstaak
bō•nen•staak █ Zelfstandig naamwoord Staak, lang en smal stuk hout, waarlangs klim- of staakboonen zich omhoog winden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010261 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bonenstaak ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bonenstaak boniteit
bō•ni•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Leenwoord uit het Frans, letterlijke vertalingen: goedheid, deugdelijkheid Van de bosbouw. Kwaliteit van het hout of van de bodem.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001455 Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/boniteit ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boniteit boogzaag boog•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: beugelzaag, spanzaag
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010134.re.35 ● Verwante termen:
Kijk bij bol.
Hout van de bol oftewel boomstam.
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boolhout boolplank
bool•plank █ Zelfstandig naamwoord Plank met onbezaagde zijkanten. Bool/bol = boomstam. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boolplank ■ Synoniem, onproductief en heden marginaal voorkomend in de Nederlandse taal: teer
Verhout gewas. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boom1 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boom_(plant) Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/boom#Woordherkomst_en_-opbouw Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/boom Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=3566 ● Verwante termen bij 1:
● Nederduitse term bij 1, woordverwant aan boom: Boom https://de.wikipedia.org/wiki/Baum https://de.wiktionary.org/wiki/Baum www.dwds.de/wb/Baum www.plattmakers.de/nl/70/Boom. ● Engelse term bij 1, vertaalequivalent: tree ● Engelse term bij 1, woordverwant aan boom: beam. Engels beam is woordverwant aan Fries beam.
www.etymonline.com/word/tree www.etymonline.com/word/beam https://en.wikipedia.org/wiki/Beam_(nautical) ● Franse term bij 1, woordverwant aan boom: bôme. Nederlands giek https://fr.wikipedia.org/wiki/Bôme https://fr.wiktionary.org/wiki/bôme 2. █ Zelfstandig naamwoord
Langwerpig gebruiksvoorwerp gemaakt van een boomstam, voorkomend in verschillende dikten en lengten. Gebruiksvoorwerp dat de vorm heeft van een boomstam. stam, steel, halm, helm, knuppel, staak
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164&article=samenstelling ● Verwante termen bij 2:
● Duitse term bij 2, woordverwant: Baum https://de.wiktionary.org/wiki/Baum Einbaum, Hebebaum, Heubaum, Schalgbaum https://de.wikipedia.org/wiki/Hebebaum https://de.wiktionary.org/wiki/Hebebaum https://de.wikipedia.org/wiki/Schlagbaum https://de.wiktionary.org/wiki/Schlagbaum ● Engelse term bij 2, woordverwant: boom www.etymonline.com/word/boom ● Noorse term: bom ● Zweedse term: bom + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boom ■ Synoniem: houtaarde
Aarde die gevormd is uit een vergane boom of bomen. In oude, holle knotbomen kan men boomaarde vinden.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.72 houtaarde, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009268&article=hout-aarde ● Verwante termen: boomalg
boom•alg █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem:Pleurococcus Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Pleurococcus ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomalg Fruit van bomen.
boomgaard
boom•gaard █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen, samentrekkingen: bogaard, bongerd, bongert Met bomen beplant stuk grond waar vruchten of noten geteeld worden. Vroeger typisch omheind met een meidoornheg. Bron: Gedeeltelijke overname van Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomgaard Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boomgaard
● Verwante termen:
● Duitse term, woordverwant: Baumgarten. *Duits Garte + -en, (*Nederlands gaarde) www.dwds.de/wb/Baumgarten www.dwds.de/wb/Garten#et-1 van Bizune [bitsune], bi = twee; twee tuinen (tuin = aflsluiting) > grondstuk omheind met twee tuinen
Bungert, Bongert https://de.wiktionary.org/wiki/Bungert Noordelijk Duits Boomgarten
boomgraf
boom•graf █ Zelfstandig naamwoord Boom waaronder een lijk of een kadaver begraven licht. Een boomgraf kan dienen om een misdaad onontdekt te laten. ● Verwante termen: boom ● Duitse termen: Baumsarg, Totenbaum https://de.wiktionary.org/wiki/Totenbaum + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomgraf boomgrens
boom•grens █ Zelfstandig naamwoord Denkbeeldige horizontale lijn in de hoge bergen waarboven bomen niet kunnen leven. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomgrens Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.99 ● Verwante termen: boomheide
boom•hei•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: boomhei Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomhei ● Verwante termen: boomheiligdom
boom•hei•lig•dom █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomheiligdom ● Verwante termen: boom + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomheiligdom Holte in een boom, ontstaan door rot of spechtpikken.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boomholte Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.113 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.112 ● Verwante termen:
● Duitse term: Baumhöhle
www.lochstein.de/hrp/themen/baeume/baeume.htm ● Engelse term: tree hollow https://en.wikipedia.org/wiki/Tree_hollow + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomholte Hout gewonnen van bomen. Te onderscheiden van struikhout.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010196 boomkar
boom•kar █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: mallejan Kar om gevelde bomen te vervoeren.
kar: 2 tot 3 wielen
wagen: 4 of meer wielen
"mallejan" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M038278.re.14 "mallejan" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/mallejan "mallewagen" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M038318 ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomkar
Gestel dat een boom beschermd tegen vraat.
boomkwekerij
boom•kwē•ke•rij █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010204 ● Verwante termen:
● Duitse term: Baumschule. Schule betekent hier niet plaats waar men leert, maar groep; een groep bomen. "een school vissen"
https://de.wikipedia.org/wiki/Baumschule www.etymologiebank.nl/trefwoord/school2 ● Engelse term: tree nursery https://en.wikipedia.org/wiki/Plant_nursery ● Franse term: pépinière https://fr.wikipedia.org/wiki/Pépinière + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomkwekerij Een afgestorven grote boom, meestal een stamboom, die ter plaatse gevallen is en is blijven liggen. Men kan zo een boom laten vallen of liggen als beheermaatregel.
*Op een boomlijk kunnen andere bomen groeien en in dit geval noemt het boomlijk in het Duits Ammenstamm (Amme = vroedvrouw), in het Zwitserduits Moderholz en in het Engels nurse log.
● Verwante termen:
● *Zwitserduitse term: Moderholz ● *Engelse term: nurse log https://en.wikipedia.org/wiki/Nurse_log + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomlijk Nest in een boom. Bepaalde vogelsoorten (boombroedeers) en eekhoorns maken boomnesten.
● Verwante termen:
boomnester boombroeder hegbewoner
boomnester eekhoorn, ook boomholte
in boomholte, in kroon
boom•op•slag
█ Zelfstandig naamwoord Boomgewas dat opkomt, zonder door de mens te zijn geplant of gezaaid. Bron: gewijzigde overname van Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
"opslag" in Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Opslag_(plantenmorfologie) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomopslag Paal om een jonge boom aan te binden. Deze paal dient als steun om de boom rechtop te laten groeien.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boompaal Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010164.re.162 ● Verwante termen: 1. Plantverband.
2. Van jonge bomen. Planten met naakte wortels of met wortels in een kluit aarde.
Pomp gemaakt van een uitgeholde boomstam.
Waterput gemaakt van een uitgeholde, inlandse eiken boomstam.
Boom die tot een plantkundige soort behoort.
Stam, rechtopgaande houtige schacht van een boom, waaruit zich zijdelings de takken ontwikkelen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010228 ● Verwante termen: ● Duitse term: Baumstamm https://de.wiktionary.org/wiki/Baumstamm ● Engelse term: tree trunk https://en.wikipedia.org/wiki/Trunk_(botany) ● Franse term: tronc d'arbre https://fr.wikipedia.org/wiki/Tronc_(botanique) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boomstam Boot gemaakt van een uitgeholde boomstam.
Doodkist gemaakt van een uitgeholde boomstam.
In sommige Belgische streektalen ook tronkkist genoemd, van Frans tronc, 7. https://fr.wiktionary.org/wiki/tronc
█ Zelfstandig naamwoord
■ Wisselvorm: boomstamtrom Trom oftewel trommel gemaakt van een uitgeholde boomstam.
█ Zelfstandig naamwoord Hoogste punt van een boom.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010233 Van een plantensoort. Groeiend tot een boom.
Wagen om gevelde bomen te vervoeren.
blokwagen
wagen: 4 of meer wielen
kar: 2 tot 3 wielen
boor
█ Zelfstandig naamwoord 1. Werktuig (het werktuig in zijn geheel) om te boren, al draaiende ronde gaten in hout te maken. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010272 2. Boorijzer, het borende metalen deel dat in het boorwerktuig zit.
Ensie.nl www.ensie.nl/vandale1898/boorijzer Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boor_(gereedschap) lepelboor
spiraalboor
boorijzer, drill bit
● Verwante termen: ● Duitse term: Bohrer https://de.wiktionary.org/wiki/Bohrer www.dwds.de/wb/Bohrer ● Engelse termen: bore, drill https://en.wiktionary.org/wiki/drill#Noun ● Franse term, werktuig: perceuse ● Franse termen, boorijzer: foret, mèche www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands-frans/vertaling/boor + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boor Door vraat ontstaan gat op een houtoppervlak. Uitvliegopening.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010287 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boorgat bootshaak
boot•shaak █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010341 ● Verwante termen:
bord
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: berd Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bord www.etymologiebank.nl/trefwoord/berd Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bord%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22berd%22 "bred" in Taaldacht
● Duitse termen: Bord, Brett
https://de.wiktionary.org/wiki/Brett https://de.wiktionary.org/wiki/Bord www.dwds.de/wb/Brett www.dwds.de/wb/Bord#2 www.plattmakers.de/nl/627/Brett ● Engelse term: board
www.etymonline.com/word/board
● Zweedse term: bräda, bräde https://sv.wiktionary.org/wiki/bräda https://sv.wiktionary.org/wiki/bräde + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bord boren
bō•ren
█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) boren, (de) boring ■ Synoniem: drillen
Met een werktuig dat om zijn as draait een rond gat in iets maken.
Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/boren Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/boren "drillen", Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=07719&article=boren "drillen", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015097&article=boren
● Verwante termen:
● Duitse termen: bohren. Naamwoorden van handeling: Bohren, Bohrung
https://de.wiktionary.org/wiki/bohren www.dwds.de/wb/bohren ● Engelse term, woordverwant: bore ● Engelse term, modern vertaalequivalent: drill In het moderne Engels is er een semantisch verschil tussen bore en drill, maar etymologisch gezien zijn het synoniemen. https://en.wiktionary.org/wiki/bore#Verb www.etymonline.com/word/bore www.etymonline.com/word/*bhorh- https://en.wiktionary.org/wiki/drill#Verb www.etymonline.com/word/drill www.etymonline.com/word/*tere- ● Franse termen: forer, percer ● Franse term, bredere betekenis: creuser https://fr.wiktionary.org/wiki/forer https://fr.wiktionary.org/wiki/percer www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands-frans/vertaling/boren + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boren borstel
bor•stel █ Zelfstandig naamwoord Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/borstel ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#borstel ■ Synoniemen: hout, woud
Plaats met daarop een grote groep bomen. Ecosysteem waarin bomen dominant aanwezig zijn.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bos_(vegetatie) Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bos
● Verwante termen bij 1:
● Duitse term bij 1, woordverwant: Busch ● Duitse term bij 1, vertaalequivalent: Wald www.dwds.de/wb/Busch https://de.wiktionary.org/wiki/Busch https://de.wiktionary.org/wiki/Wald www.dwds.de/wb/Wald ● Engelse term bij 1, woordverwant: bush ● Engelse termen bij 1, vertaalequivalenten: forest, woods https://en.wiktionary.org/wiki/forest https://en.wiktionary.org/wiki/woods https://en.wiktionary.org/wiki/woodland#Noun 2. █ Zelfstandig naamwoord Bundel. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bos ● Verwante termen bij 2: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bos bos•be•heer
█ Zelfstandig naamwoord Het beheren van een bos of bossen. Het organiseren van en toezicht houden op werken in het bos.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001496.re.5&lemmodern=bosbeheer Het in stand houden van een bos.
bosbestand
bos•be•stand
█ Zelfstandig naamwoord Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bosbestand ● Verwante termen:
Bouw (bewerking van het land, telen) die er op gericht is hout uit bossen te oogsten.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010540 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bosbouw ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan woudbouw: Waldbau https://de.wikipedia.org/wiki/Waldbau ● Engelse term: forestry https://en.wikipedia.org/wiki/Forestry ● Franse term: sylviculture https://fr.wikipedia.org/wiki/Sylviculture https://fr.wiktionary.org/wiki/sylviculture + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosbouw Brand in een bos.
● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan woudbrand: Waldbrand https://de.wikipedia.org/wiki/Waldbrand + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosbrand Decreet uitgevaardigd door het Vlaams Parlement over de bossen in het Vlaams Gewest.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bosdecreet "decreet" op Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Decreet_(staatsrecht) ● Verwante termen: bos + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosdecreet bosfragmentatie
bos•frag•men•tā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: bosdeling, bosopdeling, bosversnippering In een bos het strooksgewijs rooien van bomen met als gevolg ...
- een deling van het bos (fragmentatie) - meestal ook de vorming van een hindernis voor de fauna (bijvoorbeeld door de aanleg van een weg) - een afname van het aantal bomen in het oorspronkelijke bos
- een afname van levensruimte voor fauna en flora
- de vernietiging van alle of bijna alle leven op en in de gerooide bodem, de bodem die een nieuwe bestemming krijgt
https://nl.wikipedia.org/wiki/Habitatfragmentatie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosfragmentatie Het planten van bomen in een open plek in het bos.
Kijk bij bebossingsgraad.
■ Synoniem: bosbestandsopname
Het opmaken van een beschrijvende lijst of staat van een bepaald bos of alle bossen in een afgebakend gebied. "inventarisatie" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M028272 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosinventarisatie boskant
bos•kant 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. Zoom, rand van een bos. 2. Nabij een bos gelegen kant, zijde, buurt, gedeelte van een stad of van een oord. Bron, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010557 2. █ Bijwoord
Boskant beslagen. Van bomen waarvan met bijl of zaag op enkele plaatsen de bast en het spint is weggenomen, zodat de boom reeds enigszins de regelmatige vorm van een vierkante balk heeft gekregen, maar toch nog hier en daar de bast van de boom zichtbaar blijft; in tegenstelling met meskant, regelmatig beslagen of bezaagd, zodat er van de bast niets meer te zien is.
Bron, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010558 "wankant" in
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083732 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boskant ■ Synoniem: houtkap
Het kappen van alle bomen in een bos.
Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/boskap ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boskap Klimaat dat binnen een bos onder invloed van de schermwerking van de bomen ontstaat, vooral onder invloed van het kronendak.
● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosklimaat Aan de achterkant van een bostrekker bevestigde lier.
bosontwikkelingsfase
bos•ont•wik•ke•lings•fā•se █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosontwikkelingsfase Zwaar uitgevoerde ploeg die aarde met daarin wortels kan keren.
bosrand
bos•rand █ Zelfstandig naamwoord Buitenste zoom van een bos. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010530.re.124 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosrand bosreservaat
bos•rē•ser•vaat █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bosreservaat ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosreservaat Bundels oftewel bossen maken.
bosstructuur
bos•struc•tuur █ Zelfstandig naamwoord Ecopedia www.ecopedia.be/pagina/bosstructuur ● Verwante termen: bos + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosstructuur Trekker die aangepast is om in het bos te werken. Deze trekker heeft een beschermende kooi tegen vallende bomen.
bostype
bos•ty•pe █ Zelfstandig naamwoord Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bostypen www.ecopedia.be/pagina/bostypes-van-vlaanderen ● Verwante termen: bos ● Duitse term: Waldtyp https://de.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Waldtyp ● Engelse term: forest type A designation or name given to a forest based on the most abundant tree type or types in the stand; groups of tree species commonly growing in the same stand because their environmental requirements are similar. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bostype Het groter maken van een bos door bomen bij te planten aan de buitenkant van het bos.
Plantverband in een bos. In dit verband staan de bomen dicht bijeen.
bosverjonging
bos•ver•jon•ging █ Zelfstandig naamwoord Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/bosverjonging ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bosverjonging boswachter
bos•wach•ter █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boswachter Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010589 ● Verwante termen: █ Zelfstandig naamwoord Aarden wal die werd gebruikt om bijvoorbeeld wild en vee te keren, grenzen te markeren, stuifzanden te beteugelen, overstromingen te voorkomen en vijanden te weren. Bron, bewerkte tekst: Het beheer van boswallen door Martijn Boosten en Patrick Jansen http://www.probos.nl/images/pdf/artikelen/RCE_Wallenbundel2012hfdst13.pdf ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#boswal Weg door een bos.
■ Wisselvorm: bottel [bot + el]
■ Synoniem: knop
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bot2 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bot%22 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010617.re.1 Bottel, verkleinwoord van bot. [bot + el] "rozenbottel"
"bottel" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010698 "rozenbottel". Kijk bij rozenbottel.
Het bijvoeglijk naamwoord bot (onscherp, stomp) komt van het zelfstandig naamwoord bot.
Rijns bott (stumpf). -> www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB06227 Nederduits butt -> www.plattmakers.de/nl/2015/butt
● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan bot: Beutel. Duits Beutel, Nederlands bottel -> rozenbottel. www.dwds.de/wb/Hagebutte www.dwds.de/wb/Beutel www.dwds.de/wb/Butz www.dwds.de/wb/Butze www.dwds.de/wb/Butzen ● Engelse term, woordverwant aan bot en vertaalequivalent: bud
www.etymonline.com/word/bud ● Franse term, woordverwant aan bot: bouton. Van het werkwoord bouter = botten. www.cnrtl.fr/etymologie/bouton www.cnrtl.fr/etymologie/bouter + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bot De bouw van boten.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001478.re.1 boot http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010325 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#botenbouw botte
bot•te
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: but, butte Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/botte Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010693&article=bütte Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=05231&article=bütte ● Verwante termen: ● Duitse termen: Bottich, Bütte https://de.wikipedia.org/wiki/Bottich www.dwds.de/wb/Bottich https://de.wikipedia.org/wiki/Bütte www.dwds.de/wb/Bütte ● Engelse term: butt www.etymonline.com/word/butt www.etymonline.com/word/bottle ● Franse term: bouteille bot•ten
█ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) botten ■ Synoniem: uitlopen Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010712 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/botten ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#botten 1. Het bouwen van een verblijf. Het verblijven op een bepaalde plaats.
2. Het bouwen, bebouwen, bewerken van het land (mesten, ploegen, eggen en zaaien), de akkerbouw enzovoort. 3. Het verbouwen, telen, zaaien van enig gewas. 4. Het maaien, binnenhalen enzovoort van veldvruchten, de oogst. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010750 1. Ergens verblijf houden, wonen. Een verblijf oftwel woonst maken.
2. Het land bewerken (mesten, ploegen, eggen en zaaien), de akkerbouw enzovoort. 3. Telen, zaaien van enig gewas. 4. Maaien, binnenhalen enzovoort van veldvruchten, de oogst. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010761 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010750 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bouwen bouwgrond
bouw•grond █ Zelfstandig naamwoord 1. Bouwland. Land waarop gebouwd wordt. 2. De met teelaarde vermengde bovenlaag van de akker. ● Verwante termen: Hout dat geschikt of voorbestemd is om te bouwen.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010761.re.85 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bouwhout bouwland
bouw•land █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010780 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bouwland bovenloop
bō•ven•loop █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenloop ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bovenloop Van een boom. Hoger staand dan een naburige boom.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011053 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bovenstaand Boom die groter is dan de nevenstaande boom. Een bovenstaander werpt schaduw op de nevenstaande boom.
bovenstam
bō•ven•stam █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bovenstam bovenstroom
bō•ven•stroom █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bovenloop ■ Antoniem: benedenstroom ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bovenstroom ■ Antoniem: benedenstrooms
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenstrooms ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bovenstrooms Bij het zagen met de kraanzaag. De zager die bovenaan staat.
● Duitse term: Obermann+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bovenzager br...
braak 1. █ Zelfstandig naamwoord Bepaald werktuig om te breken. Vlasbraak. Weetje: In het Engels kent men brake (van Nederlands brake [brā•ke] en Nederlands/Nederduits braak) als een houvast om hout te breken.
Kijk ook bij lattenspriet.
● Verwante termen bij1: ● Nederduitse term: Braak www.plattmakers.de/nl/5408/Braak ● Engelse term: brake. Van Nederlands brake [brā•ke] en Nederlands/Nederduits braak www.etymonline.com/word/brake 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: brakel [brā•kel] ■ Synoniem: dries
Bouwland dat niet gebruikt wordt. Omgeploegd, braakliggend land. Diepgeploegd, gebroken land, akkerland ontgonnen in heidegrond. Gebroken land, akker die gedurende zekere tijd wel omgeploegd (en bemest), maar niet bezaaid wordt, en dus geen vrucht draagt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011156 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=05339 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/braak Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/braak4 www.plattmakers.de/nl/7805/Braak ● Duitse term: Brache www.dwds.de/wb/Brache ● Engelse term: fallow. Van Nederlands valg en valge, verwant aan vaal (= kleur) www.etymonline.com/word/fallow https://en.wiktionary.org/wiki/fallow http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=61240&article=fallow http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M073199&article=fallow Felge www.dwds.de/wb/etymwb/Felge#wb-2
3. █ Bijvoeglijk naamwoord. Bijwoordelijke bepaling bij liggen
Braak liggen = tijdelijk niet gebruikt worden.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011157 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/braak Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/braak2 ● Verwante termen bij 3:
www.plattmakers.de/nl/14017/braak ● Duitse term: brach www.dwds.de/wb/brach ● Engelse term: fallow www.etymonline.com/word/fallow https://en.wiktionary.org/wiki/fallow + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#braak braak•land
█ Zelfstandig naamwoord Land dat braak ligt
● Nederduitse term: Braakland
www.plattmakers.de/nl/16522/Braakland ● Duitse term: Brachland + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#braakland Sikkelvormig werktuig op een lange tot middellange steel om vooral bramen en in mindere mate hondsroos te kappen en weg te trekken.
"doornhaak", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doornhaak E-WLD, Woordenboek van de Limburgse Dialecten http://e-wld.nl/lemma/search/?search=BRAAMMES%2C%20BRAAMHAAK http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-2/1991_Limburgse Dialecten II,6 (Imker, stro- of buntgrasvlechter).pdf  Braammes zonder steel, aangeboden door V.E.W. (Van Eyck Wilsele)
● Verwante term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#braammes █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bramenstruweel Bosje van bramen. Bramengroep. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011180.re.23 ● Verwante termen bramel
brā•mel █ Zelfstandig naamwoord ■ braam + el 1. Braamstruik. 2. Braambes. Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-b/ Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011977 ● Verwante term: ● Duitse term: Bremel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PB05932 www.lagis-hessen.de/de/subjects/rsrec/id/549/sn/shwb?type=Lemma ● Engelse term: bramble www.etymonline.com/word/bramble + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bramel Van boomstammen. Met bramen omwinden. Een maatregel om vraat te voorkomen.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011180.re.3 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bramen Kijk bij braamstruweel.
brand
1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Synoniem: vuur Vuur, vuurgloed, ontstaande doordat iets brandt. Hetgeen door vuur verteerd wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011249 Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/brand Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brand ● Verwante termen bij 1: ● Engelse term, woordverwant: brand ● Engelse term, vertaalequivalent: fire https://en.wiktionary.org/wiki/brand#Etymology www.etymonline.com/word/brand 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Synoniem*: rode
Plaatsnaam die verwijst naar een plaats waar men brandstof zoals turf haalt of *een plaats die gebrandrooid is om er te bouwen. ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term: Brand https://de.wikipedia.org/wiki/Brand_(Ortsname) 3. █ Zelfstandig naamwoord Branderig gevoel bij aanraking van brandharen.
Plantenziekte die een zwarte verkleuring veroorzaakt.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brand Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=12290&lemmodern=brand&article=ziekte ● Verwante termen bij 4: Van bepaalde loofbomen. Zonnebrand. Kijk bij zonnebrand.
branden
bran•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) branden, (de) branding ■ Vergeten wisselvorm: barnen Nederlands barnen, Engels burn
Haak op een zware lange paal om de gevels van brandend vakwerk en brandend stro of riet op het dak naar beneden te trekken. De brandhaak wordt door twee mensen vastgehouden.
Het MOT www.mot.be/resource/Tool/brandhaak?lang=nl ● Verwante termen:
brandhaar
brand•haar █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandhaar ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brandhaar brandhaard
brand•haard █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar een brand het felst woedt en vanwaar het vuur zich verspreidt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001564.re.10 Hout dat geschikt en bestemd is om verbrand te worden tot verwarming. Hout waarmee men stookt.
Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011295 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandhout ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Brennholz https://de.wikipedia.org/wiki/Brennholz ● Engelse term: firewood https://en.wikipedia.org/wiki/Firewood ● Franse termen: bois de chauffage, bois de feu https://fr.wikipedia.org/wiki/Bois_énergie https://fr.wiktionary.org/wiki/bois_de_chauffage https://fr.wiktionary.org/wiki/bois_de_feu https://fr.wiktionary.org/wiki/bois_de_brûle + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brandhout brandmerk
brand•merk
█ Zelfstandig naamwoord Door branden of schroeien gemaakt merk oftewel teken op hout. Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Brandmerk Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/brandmerk ● Verwante termen: brandmerken
brand•mer•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) brandmerken, (de) brandmerking ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brandmerken brandplekpaddenstoelen
brand•plek•pad•den•stoe•len █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brandplekpaddenstoelen brandrooien
brand•rooi•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) brandrooi, (het) brandrooien, (de) brandrooiing Door branden rooien.
brand•stof
█ Zelfstandig naamwoord Stof geschikt om te verbranden. Om lucht te verwarmen, te koken, te smeden enzovoort.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011350 "stof" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066724 Weg in een bos waarop brandweerwagens kunnen rijden tot aan een brandhaard.
brede kijkbrē•de kijk █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniem: volledige beschouwing
In de context van het opstellen van een beheerplan en het uitvoeren van beheer. Verschillende belangen in beeld brengen. Op een competente en geïnformeerde manier tegemoet komen aan de bescherming van verschillende belangen en deze verschillen in een bepaald evenwicht tegenover en bij elkaar plaatsen.
Deze verschillende belangen kunnen gaan over natuur, landschap, cultuurhistorie, recreatie, economie enzovoort, of over een beheer dat gericht is op bepaalde flora en fauna tezamen in plaats van enkel gericht op, bijvoorbeeld, vogelhabitats. Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/brede_kijk www.encyclo.nl/lokaal/10880&page=10 "kijk", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M032137 "enggeestig" en "enggeestigheid", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A005717.re.3 "tunnelvisie", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tunnelvisie_(onderzoek) ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brede-kijk breed•bijl
█ Zelfstandig naamwoord Bijl met een breed snijvlak.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011411.re.9&article=breedbijl ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Breitbeil ● Engelse term: broadaxe
https://en.wikipedia.org/wiki/Broadaxe https://en.wiktionary.org/wiki/broadaxe https://en.wiktionary.org/wiki/broadax + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#breedbijl Houtverbinding gemaakt in de breedte. Twee of meer planken die met elkaar verbonden zijn door de zijvlakken aan elkaar te lijmen.
breeuwen
breeu•wen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) breeuwen ■ Wisselvorm: brauwen ■ Synoniemen: kalefaten, kalefateren, kalfaten In de boten- en scheepsbouw. De naden van de romp dicht maken.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Breeuwen Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011443 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/breeuwen1 Brauw in wenkbrauw is woordverwant aan breeuwen oftewel brauwen.
● Verwante term: breken
brē•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) breken, (de) breking Veroorzaken dat iets op onregelmatige en gewelddadige wijze vaneen gescheiden wordt, zodat het geen geheel meer vormt of althans samenhang en stevigheid verloren heeft. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011482
Heide ontginnen, weiden scheuren. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID26423&article=scheuren Engels fallow, Nederlands valgen, Duits felgen
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M073200&article=fallow https://en.wiktionary.org/wiki/fallow#Etymology_2
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M073200&article=felgen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#breken Bacterie die de watermerkziekte veroorzaakt. ● Verwante termen: ● Engelse term: Brenneria salicis https://en.wikipedia.org/wiki/Brenneria_salicis + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brenneria-salicis In levend of dood hout. Plaats waar iets gebroken is. Verbreking van de samenhang van de houtstructuur.
Bij het vellen met de kettingzaag. Smal stuk stamhout dat men niet doorzaagt zodoende men de boom in een vooraf bepaalde richting kan laten vallen.
breukwond
breuk•wond █ Zelfstandig naamwoord Van bomen en struiken. Plaats waar het hout door breken beschadigd is en de samenhang daardoor gedeeltelijk of geheel verbroken wordt. brit
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: briet Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brit1 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22brit%22 ● Verwante termen:
● Duitse term: Brēte
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Wander&lemid=WB01473 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brit broedbiotoop
broed•bio•toop █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar een broedvogel geheel in zijn of haar omgeving is ingepast om te broeden. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001255 Van vogels. Op bevruchte eieren zitten om voor nageslacht te zorgen.
uitbroeden, Wiktionary
https://nl.wiktionary.org/wiki/uitbroeden
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#broeden Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001612.re.3 Mogelijkheid om te broeden. Omstandigheid of -heden die broeden toelaten.
Voorbeeld 1: Een vrije boomholte voor een boombroeder. Voorbeeld 2: Een plaats waar een grondbroeder kan broeden zonder verstoring door de mens.
Voorbeeld 3: Een dichte heg voor merels en heggenmussen.
broed•ge•val
█ Zelfstandig naamwoord Broeden dat plaats vindt. Een voorkomen van broeden.
broed•tijd
█ Zelfstandig naamwoord 1. Tijd van het jaar waarin vogels broeden. Broedperiode.
2. De tijdsduur waarin vogels broeden, vanaf het moment dat het nest gemaakt is tot het uitbroeden.
broedvogel
broed•vō•gel █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Broedvogel ● Verwante termen:
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooibroei Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/broeien ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#broei broeihoop
broei•hoop █ Zelfstandig naamwoord Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/broeihoop ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#broeihoop broek
█ Zelfstandig naamwoord Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/broek2 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22broek%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Bruch www.dwds.de/wb/Bruch#2 www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#b + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#broek broek•bos
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Broekbos Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/broekbos ● Verwante termen: broken
brō•ken █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) broken ■ Wisselvorm van breken. Het Engelse bijvoeglijk naamwoord broken (vervoeging van Engels break) is woordverwant aan gebroken. 1.1. IJs dat een ijsdek vormt breken met een brookhamer.
Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22broken%22
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#broken bron
█ Zelfstandig naamwoord Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/bron www.leestekensvanhetlandschap.nl/bron_water ● Verwante termen: kwel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bron Beek die als eerste water levert aan een beek die water krijgt van twee of meer beken. Of soms, de beek die het meeste water levert aan een beek die water krijgt van twee of meer beken.
Bos waarin zich een bron bevindt.
brookhamer
brook•hā•mer █ Zelfstandig naamwoord ■ Van broken = breken Grote hamer oftewel sleg om een ijsdek te breken. Bijvoorbeeld om een vaargeul te maken. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011834.re.3 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brookhamer broos
█ Bijvoeglijk naamwoord Zeer licht breekbaar, licht barstend, teer, brijzelig, niet buigzaam. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011837 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#broos Engelse term brown oak Vertaald uit het Engels, met toegevoegde tekst: Het hout van een eik (Quercus) die besmet is met Fistulina hepatica (Biefstukzwam). Het hout heeft een rijke, donkerbruine kleur. (Toegevoegde tekst: Bruine strepen bevattend en een bruine verkleuring vertonend. Na de velling verkleurt de zwamvlok van de biefstukzwam het hout.) Hoewel mechanisch zwakker dan hout van niet-geïnfecteerde bomen, wordt het toch zeer gewaardeerd door meubelmakers voor decoratieve doeleinden. Bron: Encyclopedia.com
https://www.encyclopedia.com/earth-and-environment/ecology-and-environmentalism/environmental-studies/brown-oak#brownoak The Wood Database www.wood-database.com/brown-oak ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#brown-oak
bruinrot
bruin•rot █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Witrot#Bruinrot Ecopedia https://www.ecopedia.be/encyclopedie/bruinrot ● Verwante termen: ● Duitse term: Braunfäule https://de.wikipedia.org/wiki/Braunfäule + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bruinrot bruinstreperig
bruin•strē•pe•rig █ Bijvoeglijk naamwoord Van hout van een eik die aangetast is door de biefstukzwam. Bruine strepen bevattend en een bruine verkleuring vertonend. Na de velling verkleurt de zwamvlok van de biefstukzwam het hout. HoutInfoBois www.houtinfobois.be/nl/tools/woordenlijst/#B ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bruinstreperig Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/briel www.etymologiebank.nl/trefwoord/briel2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/breul www.etymologiebank.nl/trefwoord/breugel2 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M011556 Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID19892 Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4070 Taaldacht www.taaldacht.nl/2020/01/09/een-oud-woord-voor-woest-drasland/ De Briel, Hechtel, (B) www.inventaris.onroerenderfgoed.be/themas/14669 https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote-Brogel#Etymologie https://nl.wikipedia.org/wiki/Kleine-Brogel#Toponymie ● Verwante termen: ● Duitse term: Brühll https://de.wikipedia.org/wiki/Brühll https://de.wikipedia.org/wiki/Brühl_(Topoynm) https://de.wikipedia.org/wiki/Brühl_(Rheinland) www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#b https://de.wikipedia.org/wiki/Brögel https://de.wikipedia.org/wiki/Brohl ● Franse termen: breuil, brueil https://fr.wiktionary.org/wiki/breuil#Étymologie https://nl.wikipedia.org/wiki/Brueil-en-Vexin www.filae.com/nom-de-famille/BREUIL.html www.cnrtl.fr/etymologie/breuil + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bruul bu...
buigbaar
buig•baar █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: buigzaam Gebogen kunnen worden. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M012036 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#buigbaar Krom maken of worden.
Bron: Etymologiebank.nl
www.etymologiebank.nl/trefwoord/buigen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#buigen 1. Te buigen of gebogen hout.
2. Houten middel om wissen te buigen.
█ Zelfstandig naamwoord buig•zaam █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: buigbaar ■ Antoniem: star
In staat onder lichte druk te buigen. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M012044 https://nl.wiktionary.org/wiki/buigzaam ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#buigzaam buitendijks
buitenhoutbui•ten•dijks █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: binnendijks Aan de waterzijde van de dijk gelegen. Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID9061&article=buitendijks bui•ten•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. Hout dat blootgesteld is aan de weerselementen.
2. Hout dat zichtbaar is, tegenovergestelde van blindhout.
Teelt die in de open lucht plaats vindt, in vollegrond.
bun•del
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: bindel, bondel ■ Wisselvormen van bund: bind, bond ■ Synoniemen: bos, pak Een aantal gelijke voorwerpen die bij elkaar gebonden zijn. Samenstelling uit bund en el. el is een diminutiefsuffix.
● Duitse term, woordverwant: Bündel
● Engelse term, woordverwant: bundle
Tot een bundel samenvoegen.
● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: bündeln. Naamwoorden van handeling: Bündeln, Bündelung https://de.wiktionary.org/wiki/bündeln ● Engelse term, woordverwant: bundle. Naamwoord van handeling: bundling
Knoop om een bundel vast te binden.
1. █ Zelfstandig naamwoord Oude eenheid van grondoppervlakte. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bunder Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bunder Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bunder%22 Weetje: Bonn, stad in Duitsland, is mogelijk woordverwant aan bunder.
2. █ Zelfstandig naamwoord
Plaatsnaam die verwijst naar 1. Oude Bunders, Maasmechelen (B)
Boendersstraat, Ellikom en Wijshagen (B)
Bounder, Voeren https://inventaris.onroerenderfgoed.be/themas/5005 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/304425 ● Verwante termen: ● Duitse term: Bunder https://de.wikipedia.org/wiki/Bunder www.dwds.de/wb/Bünt ● Franse term: Bonnier https://fr.wikipedia.org/wiki/Bonnier_(unité) ● Engelse woordverwante term: bound www.etymonline.com/word/bound#etymonline_v_15664 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bunder bunt █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: bent
■ Wisselvorm met voorvoegsel: bentgras
■ Synoniem: pijpenstrootje
■ Mogelijk woordverwant aan bies
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Pijpenstrootje Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bunt Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bunt%22 "bentgras", Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bentgras "bent" plaatsnaam, Etymologiebank.nl
www.etymologiebank.nl/trefwoord/bent3
"bentgras", Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bent%22 "buntsteken", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Buntsteken ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant aan bunt: Binse, Binz www.dwds.de/wb/Binse www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#b ● Engelse term, woordverwant: bent, bentgrass www.etymonline.com/word/bent https://en.wikipedia.org/wiki/Agrostis + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#bunt
■ **Van Frans burin, daarvoor van Italiaans burino dat zelf een Germaanse wortel heeft, uit de familie van boren
Bepaald gereedschap om vormen in hout te steken.
**Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A001693 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Burijn Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/burijn *Frankisch graven > Frans graver > Nederlands graveren
buurbestuiving
buur•be•stui•ving █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: geitonogamie Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Buurbestuiving ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Engelse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/b#buurbestuiving 1. Boom die langs een andere boom staat.
2. Boom die bij de buren staat. Deze boom komt in beeld als hij al dan niet vermeende overlast veroorzaakt zoals bladval, schaduwworp, zichtontneming of met de stam of de kroon over de erfgrens reikt of een gevaar voor de veiligheid vormt.
buur•plant
█ Zelfstandig naamwoord Plantensoort met bepaalde eigenschappen die bewust langs een andere plantensoort geplant wordt om voordeel te halen uit deze eigenschappen.
Een voorbeeld. Een plant kan een geur verspreiden die bepaalde insecten verjaagd waardoor een naburig voedingsgewas niet beschadigd wordt door deze insecten.
Voorblad | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
|