Voorblad > D dagactief dag•ac•tief █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: diurnaal ■ Antoniem: nachtactief De gewoonte hebbend overdag actief te zijn. Gezegd van dieren en planten. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Diurnaal_levend_organisme ● Verwante termen: ● Duitse term: tagaktiv www.duden.de/rechtschreibung/tagaktiv https://de.wikipedia.org/wiki/Temporaler_Spezialist ● Engelse term: diurnal https://en.wikipedia.org/wiki/Diurnality ● Franse term: diurne https://fr.wikipedia.org/wiki/Diurne_(comportement_animal) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dagactief dagbouw dag•bouw █ Zelfstandig naamwoord ■ Antoniem: diepbouw Het delven aan de oppervlakte, in een groeve. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dagbouw Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013568&article=dagbouw ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Tagebau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dagbouw dagroofvogel dag•roof•vō•gel █ Zelfstandig naamwoord Roofvogel die overdag jaagt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dagroofvogel dagvlinder dag•vlinder █ Zelfstandig naamwoord Vlinder die behoort tot een soortgroep van vlinders die vooral overdag actief is en waarvan de vleugels, in tegenstelling tot de nachtvlinder, in rust niet opgevouwen kunnen worden. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vlinders ● Verwante termen: ● Duitse term: Tagfalter https://de.wikipedia.org/wiki/Tagfalter ● Franse term: papillon de jour https://fr.wikipedia.org/wiki/Rhopalocères + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dagvlinder dagzomen dag•zō•men █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) dagzomen, (de) dagzoming Aan de oppervlakte oftewel aan de dag komen van de zoom een aardlaag. Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/dagzomen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dagzomen dagzoom dag•zoom █ Zelfstandig naamwoord 1. Aardlagen lopen zelden waterpas, bijna altijd schuin. Wanneer zij zich tot aan de aardoppervlakte voortzetten, dan komt een zoom ter breedte van een schuine doorsnede van de aardlaag aan de dag. Die zoom heet de dagzoom van de aardlaag, 2. Doorsnijding van een aardlaag met de terreinoppervlakte. Bron van 1 en 2, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A003676.re.37 Zoom van een aardlaag die aan de dag komt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dagzoom Oosthoek 1916 langs Ensie www.ensie.nl/oosthoek1916/dagzoom ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dagzoom dakboom dak•boom █ Zelfstandig naamwoord Een boom waarvan de kroon geleid is in de vorm van een dak. Afbeeldingen langs Google. ● Verwante termen: ● Franse term: arbre en forme de toit + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dakboom dal █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: daal, del, delle ■ Synoniem: vallei, van Latijn vallis en vola of Germaans vallen, wallen en wal? https://en.wiktionary.org/wiki/vallis 1. Geologische term. 2. Plaatsnaam. Dalhem, Remersdaal, Voerendaal ... Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dal_(aardrijkskunde) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dal1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22dal%22 "del", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Del_(geografie) "del", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013300 "del", Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4861 "del", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/del1 "del", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22del%22 Plaatsnamen: Bosdel, Genk (B) Rosdel, Hoegaarden (B) www.natuurpunt.be/natuurgebied/rosdel ● Verwante termen: ● Duitse termen: Dal, Dälle, Dell, Delle, Tal ● Nederduitse term: Daal Dal of Tal? De letter D is stemhebbend en de letter T is stemloos, al naargelang regionale verschillen. https://de.wikipedia.org/wiki/Tal www.dwds.de/wb/Tal www.dwds.de/wb/Delle www.plattmakers.de/nl/1523/Daal www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PD01743 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RD01454 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RD00375 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RD00338 Moarkendell, Bollendorf, Rijnland-Palts (D) ● Engelse termen: dale, dell, valley https://en.wikipedia.org/wiki/Valley https://en.wikipedia.org/wiki/Dale_(landform) https://en.wikipedia.org/wiki/Dell_(landform) www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=dell www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=dale ● Franse term: vallée https://fr.wikipedia.org/wiki/Vallée + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dal dalstelsel dal•stel•sel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: drainagepatroon Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Drainagepatroon ● Verwante termen: ● Duitse term: Flusssytem https://de.wikipedia.org/wiki/Flusssystem ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki//Drainage_system_(geomorphology) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dalstelsel dalweg dal•weg █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: talweg Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Talweg ● Verwante term: dal ● Duitse term: Talweg https://de.wikipedia.org/wiki/Talweg ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Thalweg ● Franse term: https://fr.wikipedia.org/wiki/Talweg + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dalweg dam █ Zelfstandig naamwoord 1. Waterkundig bouwsel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dam_(waterkering) https://nl.wikipedia.org/wiki/Stuwdam www.leestekensvanhetlandschap.nl/dam 2. Plaatsnaam. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dam_(toponiem) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dam dammen dam•men █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) dammen, (de) damming "bedammen" www.ensie.nl/betekenis/bedammen ● Verwante termen: ● Duitse term: dämmen www.dwds.de/wb/dämmen https://de.wiktionary.org/wiki/dämmen ● Engelse term: dam www.etymonline.com/word/dam + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dam danslinde dans•lin•de █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Etagelinde https://nl.wikipedia.org/wiki/Linde_van_Sambeek ● Verwante termen: ● Duitse term: Tanzlinde https://de.wikipedia.org/wiki/Tanzlinde ● Franse term: tilleul à danser + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#danslinde daverwatig dā•ver•wā•tig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: daverwaat Van een zeis. Al te dun van waat (= snede). Bron: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Jaargang 11, www.dbnl.org www.dbnl.org/tekst/_tij003189201_01/_tij003189201_01_0046.php Kijk voor verdere uitleg bij daverwaat. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#daverwatig daverwaat dā•ver•waat 1. █ Zelfstandig naamwoord ■ daver (van daveren) + waat (snede) Van een zeisblad. Snede (= waat) die 1. door slecht haren zodanig beschadigd is dat ze onbruikbaar is geworden, 2. door veelvuldig scherpen te dun geworden is en daardoor te zwak is geworden. e-WLD www.e-wld.nl/lemma/search/?search=daverwaat "waat", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waat 2. █ Bijvoeglijk naamwoord Van een zeisblad. Zwak door slijtage of hobbelig door slecht haren. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013195.re.6 "een daverwaat zeisblad" of "een daverwatig zeisblad" e-WLD http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=daverwatig ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#daverwaat db...
DBH Afkorting van diameterborsthoogte. Kijk bij diameterborsthoogte. de...
decoctie de•coc•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: afkoken Kijk bij afkoken. deegplank deeg•plank █ Zelfstandig naamwoord Plank waarop deeg gekneed wordt. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Backbrett, Teigbrett ● Engelse term: pastry board + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#deegplank deegtrog deeg•trog █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: bakkerstrog, baktrog Trog waarin deeg bewaard wordt. ● Verwante termen: ● Duitse term: Teigtrog ● Engelse term: dough trough ● Franse term: bac à pâte + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#deegtrog deel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: diel, til 1. Een stuk van het geheel. 2. Plank. 2.1. Plankenvloer. Dorsvloer. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=06321 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013233 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22deel%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/deel1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/deel2 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/deel#Woordherkomst_en_-opbouw Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/deel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/deel1 "dolen", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-d/ "til", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976,Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068457&article=diele "til", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/til1 "til", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22til%22 "zaagdeel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010361&article=zaagdeelen ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Diel ● Duitse term, woordverwant?: Teil www.dwds.de/wb/Diele#1 www.dwds.de/wb/Diele#2 www.dwds.de/wb/Teil www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=diel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=diele www.plattmakers.de/nl/1358/Deel www.plattmakers.de/nl/527/Deel ● Engelse termen, woordverwant: deal, hill www.etymonline.com/word/deal https://en.wiktionary.org/wiki/deal https://en.wiktionary.org/wiki/deal#Etymology_3 https://en.wiktionary.org/wiki/thill https://en.wiktionary.org/wiki/þille#Old_English + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#deel deelgebied deel•ge•bied █ Zelfstandig naamwoord Afgebakend gebied in een groter gebied. ● Verwante termen: ● Duitse term: Teilfläche http://research-manager.net/efc_glossar/glossar_index/glossar_details.php?title=T&content=T.html + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#deelgebied defragmenteren dē•frag•men•tē•ren █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: verbinden Kijk bij verbinden. degraderen dē•gra•dē•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) degraderen, (de) degradatie ■ Synoniemen: aftakelen, ontwaarden In economische of ecologische waarde afnemen. In vitaliteit afnemen. ● Verwante termen: https://en.wikipedia.org/wiki/Biodegradation https://en.wikipedia.org/wiki/Degradation https://en.wikipedia.org/wiki/Environmental_degradation + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#degraderen degradatiestadium dē•gra•dā•tie•stā•di•um █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: aftakelingsfase Periode van aftakelende ontwikkeling. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#degradatiestadium dekken dek•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) dekken, (de) dekking 1. Daken van een beschermende laag riet, stro, heide of ander materiaal voorzien. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013291 Dekken en dak zijn woordverwant. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dekken 2. Van mannelijke zoogdieren: Paren met. ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: decken www.dwds.de/wb/decken ● Engelse term, woordverwant: thatch www.etymonline.com/word/thatch + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dekken dekking dek•king █ Zelfstandig naamwoord Het zichtmatige afschermen, het aan het zicht onttrekken. Van heggen in blad: Prooidieren aan het zicht ontnemen van predatoren. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976,Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013293 "dekking zoeken" "dekking geven aan" ● Verwante termen: ● Duitse term: Deckung ● Engelse term: cover a hiding place or vegetative shelter for wildlife from predators or inclement weather + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dekking dekpaal dek•paal █ Zelfstandig naamwoord Paal waarin een koe met de hals geklemd werd om ze te laten dekken door een stier. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dekpaal dekspaan dek•spaan █ Zelfstandig naamwoord 1. Schindel. 2. Bepaald gereedschap van de rietdekker. Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/dekspaan?lang=nl Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/dekspaan.shtml ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dekspaan dekzand dek•zand █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dekzand ● Verwante termen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dekzand del █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: dal Kijk bij dal. delen dē•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) delen, de) deling 1. Synoniem van scheuren. Vaste planten scheuren. Kijk bij scheuren. ● Verwante termen bij 1: 2. Een aflegger die voldoende wortel geschoten heeft afscheiden van de ouderplant. Of vergelijkbaar, het individu dat uit een uitloper (stolon) of wortelstok gegroeid is scheiden van de ouderplant. Afbeelding 1: https://media.ooreka.fr/public/image/division-drageons-panorama-10212067.jpg Afbeelding 2: http://media.comprendrechoisir.com/public/image/division-stolons-panorama-10212162.jpg ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term: teilen. Naamwoorden van handeling: Teilen, Teilung www.dwds.de/wb/teilen ● Engelse term: woordverwant: deal ● Engelse term: vertaalequivalent: divide www.etymonline.com/word/deal + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#delen delfstof delf•stof █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Delfstof ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#delfstof delven del•ven █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) delven, (de) delving Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/delven Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22delven%22 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#delven den 1. █ Zelfstandig naamwoord Pijnboom. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013323 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/den1 den <-> dänne/denne <-> danne <-> tanne, www.dwds.de/wb/Tanne www.blankenheimerdorf.de/html/brandholz.html Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dennenfamilie https://nl.wikipedia.org/wiki/Den_(geslacht) www.taaldacht.nl/2015/12/25/o-dennenboom/#more-10894 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Grove_den "dan", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-d/ Nederlands dennenboom, Duits Tannenbaum; beiden hetzelfde woord, maar tegenwoordig met verschillende semantische betekenissen. ● Verwante termen bij 1: ● Nederduitse termen bij 1: Dann, Dänn ● Nederduitse term bij , bijvoeglijk naamwoord, van den gemaakt: dannen wwwplattmakers.de/nl/1877/Dann www.plattmakers.de/nl/12633/Dänn www.plattmakers.de/nl/6733/dannen ● Duitse term bij 1, woordverwant: Tanne ● Duitse term bij 1, vertaalequivalent voor grove den: Kiefer www.dwds.de/wb/Tanne www.dwds.de/wb/Kiefer#2 https://de.wikipedia.org/wiki/Kieferngewächse https://de.wikipedia.org/wiki/Kiefern ● Franse term bij 1: pin 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: din, dön Dorsvloer. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5187 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/den2 ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: Tenne www.duden.de/rechtschreibung/Tenne ● Engelse term bij 2: den www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=den http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=06128 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#den denappel den•ap•pel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: dennenappel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013323.re.6 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kegelvrucht_(naaldboom) ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Dännappel www.plattmakers.de/nl/5246/Dännappel ● Duitse termen: Föhrenzapfen, Kiefernzapfen https://de.wiktionary.org/wiki/Föhrenzapfen https://de.wiktionary.org/wiki/Kiefernzapfen https://de.wikipedia.org/wiki/Zapfen_(Botanik) https://de.wiktionary.org/wiki/Zapfen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#denappel dendritisch den•dri•tisch █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/dendritisch ● Verwante termen: ● Duitse term: dendritisch www.duden.de/rechtschreibung/dendritisch ● Engelse term: dendritic https://en.wikipedia.org/wiki/Drainage_system_(geomorphology)#Dendritic_drainage_pattern https://en.wiktionary.org/wiki/dendritic ● Franse term: dendritique www.larousse.fr/dictionnaires/francais/dendritique/23536 https://fr.wiktionary.org/wiki/dendritique + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dendritisch dendro- den•drō- Van Grieks dendron = boom. Voorvoegsel ter vorming van woorden die aan een boom of bomen zijn gerelateerd. Bron, gewijzigde tekstovername: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/dendro- Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A004081 Etymonline.com www.etymonline.com/word/dendro- www.etymonline.com/word/*deru- ● Verwante termen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dendro- dendrochronologie den•drō•chrō•nō•lō•gie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: jaarringenonderzoek, jaarringonderzoek Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dendrochronologie ● Verwante termen: ● Duitse term: Dendrochronologie https://de.wikipedia.org/wiki/Dendrochronologie ● Engelse term: dendrochronology https://en.wikipedia.org/wiki/Dendrochronology ● Franse term: dendrochronologie https://fr.wikipedia.org/wiki/Dendrochronologie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dendrochronologie dendrologie den•drō•lō•gie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dendrologie ● Verwante termen: ● Duitse term: Dendrologie https://de.wikipedia.org/wiki/Dendrologie ● Engelse term: dendrology https://en.wikipedia.org/wiki/Dendrology ● Franse term: dendrologie https://fr.wikipedia.org/wiki/Dendrologie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dendrologie dendrometrie den•drō•mē•trie █ Zelfstandig naamwoord Het opmeten van bomen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Dendrometrie https://de.wikipedia.org/wiki/Dendrometrie ● Engelse term: dendrometry https://en.wikipedia.org/wiki/Dendrometry ● Franse term: dendrométrie https://fr.wikipedia.org/wiki/Dendrométrie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dendrometrie dendrotelma den•drō•tel•ma █ Zelfstandig naamwoord Regenwaterhoudende boomholte. Boomnap. ● Verwante termen: ● Duitse term: Dendrotelme https://de.wikipedia.org/wiki/Dendrotelme ● Engelse term: dendrotelma ● Franse term: dendrotelme https://fr.wikipedia.org/wiki/Dendrotelme + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dendrotelma dennenappel den•nen•ap•pel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: denappel Kijk bij denappel. dennenbos den•nen•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: pijnboombos ■ Contextueel synoniem: mijnhoutbos Bos dat bestaat uit dennen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Kiefernwald https://de.wikipedia.org/wiki/Kiefernwald ● Engelse term: coniferous forest https://en.wikipedia.org/wiki/Temperate_coniferous_forest ● Franse term: pineraie www.larousse.fr/dictionnaires/francais/pineraie/61008 https://fr.wikipedia.org/wiki/Forêts_tempérées_de_conifères + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dennenbos dennenboom den•nen•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: denneboom 1. Individu van het geslacht pinus (den, pijnboom). 2. Taalkundig is het woord den verwant met het Duitse Tanne (= spar). https://de.wikipedia.org/wiki/O_Tannenbaum https://nl.wikipedia.org/wiki/O_dennenboom T is stemloos, d is stemhebbend –> Tanne = Danne/Dänne –> Denneboom "dan" in Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-d/ Patroniem: Danneboom ● Verwante term: den + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dennenboom dennenfamilie den•nen•fa•mi•lie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dennenfamilie ● Verwante term: den + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dennenfamilie dennenhars den•nen•hars ■ Vroegere benaming: pijnhars 1. Hars van een boom die als soort behoort tot de dennenfamilie. 2. Hars van de grove den. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M024402.re.48 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dennenhars dennenscheerder den•nen•scheer•der █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dennenscheerder ● Verwante termen:
dennenscheut den•nen•scheut █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: dennenknop Jong uitgroeisel aan het einde van een dennentak. Wordt gebruikt in fytotherapie. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dennenscheut dennenschot den•nen•schot █ Zelfstandig naamwoord ■ Wetenschappelijke naam: Lophodermium seditiosum Schimmel die grove den aantast. https://data.inbo.be/pureportal/files/12549576/Roskams_Sioen_2003_cursus_Bosbescherming.pdf ● Verwante termen: ● Duitse term: Kiefernschütte https://de.wikipedia.org/wiki/Lophodermium_seditiosum ● Engelse term: Lophodermium seditiosum https://en.wikipedia.org/wiki/Lophodermium_seditiosum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dennenschot dennenslijmkop den•nen•slijm•kop █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dennenslijmkop www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=24010 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dennenslijmkop dennentop den•nen•top █ Zelfstandig naamwoord Hoogste eindknop van een den. ● Verwante termen:
desem dē•sem █ Zelfstandig naamwoord 1. Zuur geworden deeg. 2. Brooddeeg gemaakt met zuur deeg. Beter bekend onder de tautologie zuurdesem. Een tautologie want desem betekent zuurdeeg. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/desem Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuurdesem Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013256 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sauerteig https://de.wikipedia.org/wiki/Sauerteig ● Engelse term: sourdough https://en.wikipedia.org/wiki/Sourdough ● Franse term: levain panaire https://fr.wikipedia.org/wiki/Levain_panaire + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#desem dessel des•sel █ Zelfstandig naamwoord 1. Wisselvorm van dissel, een bepaald werktuig. Kijk bij dissel. 2. Plaatsnaam. Bron: Agentschap Onroerend Erfgoed https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121954 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID13840 Desselbergen -> Destelbergen Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Destelbergen ● Verwante term: loo + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dessel determineersleutel dē•ter•mi•neer•sleu•tel █ Zelfstandig naamwoord Een tekst, mogelijk vergezeld van tekeningen of foto's, die de lezer in staat stelt om een taxon stapsgewijs op naam te brengen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Bestimmungsschlüssel https://de.wikipedia.org/wiki/Bestimmungsschlüssel ● Engelse term: identification key https://en.wikipedia.org/wiki/Identification_key ● Franse term: clé de détermination https://fr.wikipedia.org/wiki/Clé_de_détermination + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#determineersleutel determineren dē•ter•mi•nē•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) determinatie, (het) determineren Op naam brengen van taxa van flora en fauna. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Determinatie ● Verwante termen: ● Duitse term: bestimmen. Naamwoord van handeling: Bestimmung https://de.wikipedia.org/wiki/Bestimmung_(Biologie) https://de.wikipedia.org/wiki/Pflanzenbestimmung ● Engelse term: identify. Naamwoord van handeling: identification https://en.wikipedia.org/wiki/Identification_(biology) ● Franse term: déterminer. Naamwoord van handeling: détermination https://fr.wikipedia.org/wiki/Détermination + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#determineren detritus dē•tri•tus █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Detritus_(biologie) ● Verwante termen: ● Duitse term: Detritus https://de.wikipedia.org/wiki/Detritus_(Hydrologie) www.spektrum.de/lexikon/biologie-kompakt/detritus/3001 ● Engelse term: detritus https://en.wikipedia.org/wiki/Detritus ● Franse term: détritus https://fr.wiktionary.org/wiki/détritus + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#detritus detrivoor dē•triv•oor █ Zelfstandig naamwoord Organisme dat leeft van vast dood organisch materiaal oftewel detritus. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Detrivoor █ Bijvoeglijk naamwoord Zich voedend met vast dood organisch materiaal oftewel detritus. ● Verwante termen: ● Duitse term: Detritusfresser ● Engelse term, zelfstandig naamwoord: detritivore ● Engelse term, bijvoeglijk naamwoord: detritivorous https://en.wikipedia.org/wiki/Detritivore https://en.wiktionary.org/wiki/detritivore https://en.wiktionary.org/wiki/detritivorous ● Franse termen: détritivore, détrivore https://fr.wikipedia.org/wiki/Détritivore + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#detrivoor deuvel deu•vel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/deuvel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013456 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22drevel%22 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Deuvelverbinding ● Verwante termen: ● Duitse term: Dübel https://de.wikipedia.org/wiki/Dübel ● Engelse term: dowel https://en.wikipedia.org/wiki/Dowel www.etymonline.com/word/dowel https://en.wiktionary.org/wiki/dowel ● Franse termen: cheville, tourillon + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#deuvel di...
diameterborsthoogte dia•me•ter•borst•hoog•te █ Zelfstandig naamwoord ■ Afkorting: DBH Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Diameter_op_borsthoogte ● Verwante term: meetklem ● Duitse term: Brusthöhendurchmesser https://de.wikipedia.org/wiki/Brusthöhendurchmesser ● Engelse term: diameter at breast height https://en.wikipedia.org/wiki/Diameter_at_breast_height ● Franse termen: diamètre à hauteur d'homme, diamètre à hauteur de poitrine https://fr.wikipedia.org/wiki/Diamètre_à_hauteur_de_poitrine www.jymassenet-foret.fr/coursdendrometriepdf/dendro12d2009.pdf + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diameterborsthoogte diapauze di•a•pau•ze █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Diapauze ● Verwante term: ● Engelse term: diapause https://en.wikipedia.org/wiki/Diapause ● Franse term: diapause https://fr.wikipedia.org/wiki/Diapause + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diapauze diaspore dia•spō•re █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Diaspore Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#diaspore Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/diaspore Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/diaspore ● Verwante termen: ● Duitse term: Diaspore https://de.wikipedia.org/wiki/Diaspore ● Engelse term: diaspore https://en.wikipedia.org/wiki/Diaspore_(botany) https://en.wiktionary.org/wiki/diaspore ● Franse term: diaspore https://fr.wikipedia.org/wiki/Diaspore_(botanique) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diaspore dichasium █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Gevorkt_bijscherm ● Verwante term: ● Engelse term: dichasium https://en.wiktionary.org/wiki/dichasium + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dichasium dichogamie di•cho•gā•mie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dichogamie ● Verwante termen: ● Duitse term: Dichogamie https://de.wikipedia.org/wiki/Dichogamie ● Engelse term: dichogamy ● Franse term: dichogamie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dichogamie dichotomie di•cho•to•mie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dichotomie ● Verwante termen: ● Franse term: dichotomie https://fr.wikipedia.org/wiki/Dichotomie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dichotomie dichotoom di•cho•toom █ Bijvoeglijk naamwoord Volgens de dichotomie, tweevoudig. ● Verwante termen:
https://en.wiktionary.org/wiki/dichotomous + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dichotoom diepgronden diep•gron•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) diepgronden ■ Synoniem, indien handmatig: diepspitten Vroeger, handmatig, bij het planten van bomen: diep spitten om door een harde laag te gaan zodat de wortels zicht ten volle kunnen ontwikkelen. Vandaag en vroeger, machinaal, in landbouw: door een harde laag onder het akkerbed heen graven met een trekker. Om een perceel geschikt te maken voor landbouw en om te draineren. Afbeelding: www.vereeckenv.com/Medias/Phototheque3/42075_Big/314741.jpg ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diepgronden diepwortelaar diep•wor•te•laar █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Plant die diep wortelt. Letterlijke vertaling van het Duitse Tiefwurzler. In het Nederlands weinig gebruikte term. ● Verwante termen: ● Duitse term: Tiefwurzler + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diepwortelaar diepwortelend diep•wor•te•lend █ Bijvoeglijk naamwoord De eigenschap hebbend diep wortelen te schieten. ● Verwante termen: ● Duitse term: Tiefwurzelnd ● Engelse term: deep-rooted/-rooting ● Franse term: arbre à racines profondes + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diepwortelend dierverspreider dier•ver•sprei•der █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Plant waarvan de zaden verspreid worden door dieren. ● Verwante termen: ● Duitse term: Tierstreuer https://de.wikipedia.org/wiki/Tierstreuer + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dierverspreider dieven die•ven █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) dieven Een dief wegnemen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013608 dief 4.b. Waterloot aan een druivelaar, tomaatplant ... 4.c. Uitloper aan een aardbeiplant. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013526 Dieven is een vorm van dunnen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dieven diffuus licht dif•fuus licht █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Licht waarbij het niet, of slechts moeilijk, te bepalen is uit welke richting het licht komt. Treedt op bij bewolking. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/diffuus www.encyclo.nl/begrip/Diffuus%20licht ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diffuus-licht dijk █ Zelfstandig naamwoord 1. Waterkering. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dijk_(waterkering) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M01362 www.leestekensvanhetlandschap.nl/dijk ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Deich https://de.wikipedia.org/wiki/Deich Deich en Teich zijn van oorsprong dezelfde woorden. De letter d is stemhebbend en de letter t is stemloos. https://de.wikipedia.org/wiki/Teich ● Engelse term bij 1, woordverwant: dike www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=dike ● Franse term bij 1: digue https://fr.wikipedia.org/wiki/Digue 2. Verhoogde weg in een nat gebied. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dijk_(weg) ● Verwante termen bij 2: ● Engelse term bij 2: causeway https://en.wikipedia.org/wiki/Causeway www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=causeway ● Franse term: chaussée https://fr.wikipedia.org/wiki/Chaussée_(terre-plein) 3. Poel, moeras. Woordverwant aan Duits Teich. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=06643 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013621 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dijk ● Verwante term bij 3: ● Duitse term bij 3: Teich https://de.wikipedia.org/wiki/Teich + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dijk diktegroei dik•te•groei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: secundaire groei Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Diktegroei Ecopedia www.ecopedia.be/pagina/boombiologie ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Dickenwachstum www.spektrum.de/lexikon/biologie/dickenwachstum/17964 ● Engelse term: secondary growth https://en.wikipedia.org/wiki/Secondary_growth ● Franse term: croissance secondaire + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diktegroei v dikteverbinding dik•te•ver•bin•ding █ Zelfstandig naamwoord Verbinding waarbij de breedtezijden (vlakken) van planken op elkaar gelijmd worden om een dikker stuk te vormen. http://ffc.constructiv.be/~/media/Files/Shared/FVB/Hout/NL/HOUT-N242HO-houtverbindingen_for_web2.pdf ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dikteverbinding dil ■ Wisselvormen: dille, dul, dulle ■ Synoniem: steelhuls, steelhuis Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dille1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013648 Nederlands etymologisch woordenboek: http://books.google.be/books?id=9_X44k9-3j8C&pg=PA117&lpg=PA117&dq=t%C3%BClle+dille&source=bl&ots=ZOWY2Ipbko&sig=LxuhelzZwTRJQ6tmvHCMlgxUGB8&hl=nl&ei=qcw2TbvIG4SJhQeGu6XlAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CB4Q6AEwAQ#v=onepage&q=t%C3%BClle%20dille&f=false Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013648&article=ductile Bron: Het MOT www.mot.be/webhdfs/v1/website/opzoeken/lectuur/artikels/de-aks-met-lange-dille.pdf "dol", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013882 ● Verwante termen: ● Duitse term: Tülle ● Franse term: douille https://fr.wiktionary.org/wiki/douille www.cnrtl.fr/etymologie/douille https://fr.wikipedia.org/wiki/Douille http://books.google.be/books?id=4WYTAAAAQAAJ&pg=PA134&lpg=PA134&dq=t%C3%BClle+dille&source=bl&ots=Wcy1pS9ssP&sig=Tp_VQ2ckZzRbszbJqxMDAxVV51k&hl=nl&ei=qcw2TbvIG4SJhQeGu6XlAg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CCMQ6AEwAg#v=onepage&q=t%C3%BClle%20dille&f=false + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dil diminutiefsuffix di•mi•nu•tief•suf•fix █ Zelfstandig naamwoord Verkleinachtervoegsel. -el http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=F000023&article=-ila -el (-ila) eikel greppel wegel http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084881 www.dbnl.org/tekst/cohe001nede01_01/cohe001nede01_01.pdf Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Verkleinwoord Het diminutiesuffix -el komt ook voor in andere woorden, veelal voorwerpen waarmee men iets uitvoert, waarin het mogelijk niet de functie heeft van een verkleinwoord. Zoals in klepel, kluppel, knuppel, strekel. Meer informatie in volgende bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=F000023&article=-ila ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#diminutiefsuffix dirkkraan dirk•kraan █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dirkkraan Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A004604 www.hetvirtueleland.be/items/show/36525/ www.hetvirtueleland.be/items/show/36523/ www.hetvirtueleland.be/items/show/36524/ Afbeelding. Bron: www.forumtraiani.de/roemische-technik-energiequellen Dirkkraan en schrank zijn mogelijk hetzelfde werktuig. ● Verwante termen: ● Engelse termen: derrick, derrick crane www.etymonline.com/word/derrick https://en.wikipedia.org/wiki/Derrick + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dirkkraan dispersie dis•per•sie █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Latijn dispersio; verstrooiing De eenmalige ongerichte verplaatsing van organismen op weg naar een voortplantingsplaats. Bron: INBO www.inbo.be/nl/begrippen/letter_d Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dispersie_(dieren) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dispersie dispersiecapaciteit dis•per•sie•ca•pa•ci•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: verspreidingsvermogen De afstand die een soort kan afleggen om nieuwe habitats te koloniseren. Van planten. De afstand die stuifmeel kan afleggen om welslagend te bevruchten. Bron, gewijzigde tekst: INBO www.inbo.be/nl/begrippen/letter_d ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dispersiecapaciteit dissel dis•sel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: dessel 1. Bepaald werktuig. (vlakke en holle) Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dissel_(houtbewerking) Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/timmermansdissel-holle?lang=nl www.mot.be/resource/Tool/klompenmakersdissel?lang=nl www.mot.be/resource/Tool/kuipersdissel-rechte?lang=nl Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/dissel.shtml Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013713 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dissel1 ● Verwante termen: ● Duitse term: Dechsel https://de.wikipedia.org/wiki/Dechsel_(Werkzeug) https://de.wikipedia.org/wiki/Dechsel_(Archäologie) www.holzwurm-page.de/fertigung/einschnitt/behauenes_holz.htm ● Engelse term: adze https://en.wikipedia.org/wiki/Adze www.etymonline.com/word/adze https://en.wiktionary.org/wiki/adze ● Franse term: herminette https://fr.wikipedia.org/wiki/Herminette 1.bis Handdissel, een kleine eenhands dissel om dikker rijshout mee te klieven. http://home.kpn.nl/salix-alba.f.vd.brand/images/dissel.jpg Vanaf 1:54 op de tijdlijn van deze opname kun je een handdissel zien.
● Verwante term bij 1: ● Engelse term bij 1: break adze? cleaving adze? side adze? 2. Boom aan een wagen. Disselboom. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dissel2 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dissel_(transport)#Paard_en_wagen https://nl.wikipedia.org/wiki/Lamoen ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: Deichsel https://de.wikipedia.org/wiki/Deichsel ● Engelse term bij 2: drawbar? + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dissel disselen dis•se•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) disselen ■ Wisselvorm: desselen Beslaan met een dissel. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013716 ● Verwante termen: ● Duitse termen: behauen (mit einer Dechsel) ● Engelse term: adze. Naamwoord van handeling: adzing https://en.wiktionary.org/wiki/adze#English http://dictionary.reference.com/browse/adzing + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#disselen disteltrekker dis•tel•trek•ker █ Zelfstandig naamwoord Gereedschap om distels of ander kruid met penwortels uit te trekken. www.google.be/search?q=disteltrekker&client=firefox-b&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0ahUKEwisrbTy-oTOAhXERhQKHVwvDe4QsAQIHQ&biw=1024&bih=635#imgrc=Ne5gaWlIvxWC2M%3A penwortellichter Bron: Het MOT www.mot.be/nl/opzoeken/iddoc/algemeen?query=distel ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#disteltrekker dissimilatie dis•si•mi•la•tie █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van dissimileren ■ Synoniem: celademhaling Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Celademhaling ● Verwante termen: assimilatie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dissimilatie diurnaal di•ur•naal █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: dagactief Kijk bij dagactief. diversiteit di•ver•si•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: biodiversiteit Kijk bij biodiversiteit. do...
dode heg do•de heg █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniem: dode haag Een heg gemaakt van dood hout. ● Verwante termen: ● Duitse term: tote Hecke ● Engelse term: dead hedge https://en.wikipedia.org/wiki/Dead_hedge ● Franse termen: haie sèche, haie morte https://fr.wikipedia.org/wiki/Haie_morte http://plessage.overblog.com/la-haie-s%C3%A8che-anc%C3%AAtre-du-plessage-la-haie-s%C3%A8che-apporte-beaucoup-de-caract%C3%A8re-%C3%A0-un-site.-durant-tr%C3%A8s-longtemps-elle-a-permis-de-parque + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dode-heg Dodoens, Rembert █ Woordgroep Auteur van het Kruidboek. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rembert_Dodoens www.leesmaar.nl/cruijdeboeck/ ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dodoens doelbereiking doel•be•rei•king █ Zelfstandig naamwoord De mate waarin een vooraf bepaalde doelstelling wordt gerealiseerd. Dit begrip vormt het complement van "distance-to-target" of "doelafstand". Bron: INBO www.inbo.be/nl/begrippen/letter_d ● Verwante termen:
doeldiameter doel•dia•mē•ter █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: doeldoorsnede Kijk bij doeldoorsnede. doeldoorsnede doel•door•snē•de ■ Synoniem: doeldiameter 1. Bepaalde stamdoorsnede. Wanneer de stam deze diameter bereikt kan de boom geoogst worden. 2. Van knotbomen en hakhout: Bepaalde scheutdoorsnede. Wanneer de scheut deze doorsnede bereikt kan de scheut geoogst worden. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Zieldurchmesser, Zielstärke http://research-manager.net/efc_glossar/glossar_index/glossar_details.php?title=Z&content=Z.html ● Engelse term: target diameter + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doeldoorsnede doelgericht doel•ge•richt █ Bijvoeglijk naamwoord Waarbij één bepaald doel voor ogen wordt gehouden; afgestemd op één bepaald doel. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A004807 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/doelgericht ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelgericht doelgerichtheid doel•ge•richt•heid █ Zelfstandig naamwoord Het doelgericht zijn. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A004807.re.1 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelgerichtheid doelloos doel•loos █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniemen: doelgericht, doelmatig Zonder doel. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/doelloos ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelloos doelmatig doel•mā•tig █ Bijvoeglijk naamwoord In overeenstemming met het doel oftewel de doelstelling. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013808 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/doelmatig https://nl.wiktionary.org/wiki/-matig ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelmatig doelmatigheid doel•mā•tig•heid █ Zelfstandig naamwoord Het in overeenstemming zijn met het doel oftewel de doelstelling. 1. De mate waarin een vereniging of overheid haar doelstellingen bereikt (doelbereiking) dankzij de inzet van bepaalde instrumenten of maatregelen. 2. De verhouding tussen de geleverde prestaties (output) en de ingezette middelen (input). Efficiëntie wordt meestal uitgedrukt als een output-inputratio. Bron van 1 en 2, gewijzigde tekst: INBO www.inbo.be/nl/begrippen/letter_d www.inbo.be/nl/begrippen/letter_e Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/doelmatigheid ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelmatigheid doelsoort doel•soort █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doelsoort ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelsoort doelstelling doel•stel•ling █ Zelfstandig naamwoord Het bepalen, vaststellen, kiezen van datgene wat men wil bereiken of tot stand brengen, van dat waarnaar men streeft; het bepalen van een of één specifiek doel; (concr.) datgene wat men wil bereiken of tot stand brengen, dat waarnaar men streeft; doel, doeleinde, doelwit. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A004809 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/doelstelling ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelstelling doeltype doel•ty•pe █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: streeftype Type natuur, bos, grasland enz waar men met het beheer naar toe wil. ● Verwante termen: ● Duitse term: Zieltyp + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doeltype doelverwezenlijking doel•ver•wē•zen•lij•king █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: doelbereiking Het verwezenlijken van een doelstelling. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doelverwezenlijking dol ■ Synoniem: knab Handvat aan een zeisboom. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013882&lemmodern=dol&article=zeis http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=104565&lemmodern=dol&article=zeis ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dol doline dō•li•ne █ Zelfstandig naamwoord Zinkgat. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doline Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/doline ● Verwante termen: Sinkhöhle https://de.wikipedia.org/wiki/Doline Sinkhole https://en.wikipedia.org/wiki/Sinkhole Doline https://fr.wikipedia.org/wiki/Doline + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doline domaniaal dō•ma•ni•aal █ Bijvoeglijk naamwoord Behorend tot een domein, de eigendom(men) van de hoogste machtshebber in een bepaald gebied. Bijvoorbeeld: Een domaniaal bos. Zate is een Germaans synoniem van domein. Domaniaal = zatelijk. https://nl.wiktionary.org/wiki/zate www.etymologiebank.nl/trefwoord/zate ● Verwante term: domein + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#domaniaal domein dō•mein █ Zelfstandig naamwoord 1. Hoogste taxonomisch rang. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Domein_(biologie) 2. Het geheel aan bezitte gronden. Vroeger van een heerser. ● Verwante termen: ● Duitse term: Domäne https://de.wikipedia.org/wiki/Domäne_(Biologie) ● Engelse term: domain https://en.wikipedia.org/wiki/Domain_(biology) ● Franse term: domaine https://fr.wikipedia.org/wiki/Domaine_(biologie) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#domein dompelen dom•pe•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) dompelen, (de) dompeling ■ Synoniemen: pralineren, soppen Naakte wortels van plantgoed net vóór het planten in een mengeling dompelen. Dompelen in deze mengeling bevordert het contact met de plantbodem, vermindert eventuele luchtholtes, voorkomt uitdrogen, geeft voeding en bevordert de groei van nieuwe wortels. De mengeling kan bestaan uit: - 1/2 aarde, 1/2 koemest en (regen)water - 1/3 koemest, 2/3 leem en (regen)water De mengeling moet dun genoeg zijn om ook de fijnste wortels te bedekken en dik genoeg zijn om zich te hechten. Op houtwal.be ook inmodderen genoemd. www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm ● Verwante termen: ● Franse term: praliner. Naamwoord van handeling: pralinage https://fr.wiktionary.org/wiki/praliner https://fr.wiktionary.org/wiki/pralinage https://fr.wiktionary.org/wiki/pralin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dompelen donderkruid don•der•kruid █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: tondelkruid, tonderkruid Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/donderkruid Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069146 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#donderkruid donk █ Zelfstandig naamwoord Hoogte nabij een moeras. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013973 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Donk_(landvorm) https://nl.wikipedia.org/wiki/Donk https://nl.wikipedia.org/wiki/-donk Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22donk%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/donk2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/donk3 Plaatsnamen: Arendonk https://nl.wikipedia.org/wiki/Arendonk#Toponymie Grobbendonk https://nl.wikipedia.org/wiki/Grobbendonk Raamsdonk https://nl.wikipedia.org/wiki/Raamsdonk Soerendonk https://nl.wikipedia.org/wiki/Soerendonk ● Verwante termen: ● Duitse termen: Donk, Dunk https://de.wikipedia.org/wiki/Donk www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RD04613 https://de.wikipedia.org/wiki/Kervendonk https://nl.wikipedia.org/wiki/Wachtendonk + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#donk doodbladhoudend dood•blad•hou•dend █ Bijvoeglijk naamwoord bladhoudend, groenblijvend ● Verwante term: marcescens + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doodbladhoudend dood hout █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] 1. Afgestorven hout dat in de natuur aanwezig is. (staande en liggend, waterend) Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dood_hout Ecopedia https://www.ecopedia.be/encyclopedie/dood-hout ● Verwante termen bij 1:
https://de.wikipedia.org/wiki/Totholz ● Franse termen: bois mort, mort-bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Bois_mort https://fr.wikipedia.org/wiki/Chronoxyle 2. Gesnoeid en geveld hout dat gebruikt wordt in een dode heg. ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dood-hout doodstaander dood•staan•der █ Zelfstandig naamwoord Staande dode boom. ● Verwante termen: ● Engelse termen: snag, standing dead tree / wood https://en.wikipedia.org/wiki/Snag_(ecology) ● Franse term: Arbre mort sur pieds + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doodstaander doodtij dood•tij █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doodtij ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doodtij doorgeschoten door•ge•scho•ten █ Bijvoeglijk naamwoord Bij knotbomen en hakhout: Scheuten die te dik gegroeid zijn door niet op tijd te snoeien zijn doorgeschoten. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/doorschieten https://nl.wiktionary.org/wiki/doorgeschoten ● Verwante termen:
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doorgeschoten doorn █ Zelfstandig naamwoord 1. Stekelig plantendeel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doorn_(plant) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/doorn www.etymologiebank.nl/trefwoord/doorn2 Meidoorn, sleedoorn. ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term: Dorn https://de.wikipedia.org/wiki/Dorn_(Botanik) ● Engelse term: thorn https://en.wikipedia.org/wiki/Thorns,_spines,_and_prickles 2. Wisselvorm van teer = boom. Artikel volgt nog. ● Franse term: épine https://fr.wikipedia.org/wiki/Épine 3. Synoniem voor priem. Kijk bij priem. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doorn doornhaag doorn•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: doornenhaag, doornheg Een haag van doornstruiken zoals meidoorn en sleedoorn. ● Verwante termen:
Dornbush: Dornhecke um ein Grundstück. Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?lemid=PD03121&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&bookref=2,356,59&sigle=PfWB www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PD03121 ● Franse termen: haie d'épine, haie d'épines, haye d'espine (oude schrijfwijze) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doornhaag doornhaak doorn•haak █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: braammes Kijk bij braammes. doornhout doorn•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout kan hier bos, struweel of plantenindividu betekenen. Doorndragend hout. ● Verwante termen: ● Engelse term: thornwood + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doornhout doornig struweel door•nig stru•weel █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniem: doornstruweel Struweel van doorndragende struiksoorten zoals gewone braam, meidoorn en sleedoorn en in mindere mate hondsroos, egelantier en wegedoorn. ● Verwante termen:
doornstruik doorn•struik █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: doornige struik ■ Synoniem, meervoud: doornbos/doornbosch Struiksoort die doornen draagt.
● Duitse term: Dornbusch, Dornstrauch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LD00793 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DD00843 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GD03676 ● Franse term: épine + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doornstruik doosvrucht doos•vrucht █ Zelfstandig naamwoord ■ Contextafhankelijk synoniem: bolster Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doosvrucht ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#doosvrucht dormantie dor•man•tie █ Zelfstandig naamwoord Dormantie is een overkoepelende term en staat voor iedere vertraging of onderbreking die optreedt in de ontwikkeling van een organisme. (bron: www.collembola.org/thesis/fran/fran3.htm) Dormantie in de groei van planten. www.encyclo.nl/begrip/Dormantie Dormantie in zaden. www.natuurlexicon.be/dormantie.html ● Verwante termen: ● Duitse term: Dormanz https://de.wikipedia.org/wiki/Dormanz ● Engelse term: dormancy https://en.wikipedia.org/wiki/Dormancy ● Franse term: dormance https://fr.wikipedia.org/wiki/Dormance + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dormantie dorp █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dorp https://de.wikipedia.org/wiki/Dorf#Etymologie Woordverwant aan Fries terp. https://nl.wikipedia.org/wiki/Terp Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/terp.shtml ● Verwante term: terp ● Duitse term: Dorf https://de.wikipedia.org/wiki/Dorf + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dorp dorren dor•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) dorren, (de) dorring Dor maken, dor worden. "dor" Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dor Duits "dürr" https://de.wiktionary.org/wiki/dürr https://www.dwds.de/wb/dürr "dorte" = droogte Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014838.re.5 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1955 Duits "Dürre" https://de.wiktionary.org/wiki/Dürre Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014851 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=07471 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1798 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/durven "verdorren" ● Verwante termen: ● Duitse term: dörren https://de.wiktionary.org/wiki/dörren www.dwds.de/wb/dörren https://de.wiktionary.org/wiki/darren www.dwds.de/wb/darren www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PD03163 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DD00869 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dorren dors █ Zelfstandig naamwoord 1. Het dorsen. 2. Dorstijd. ● Verwante term: dorsen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dors dorsen dor•sen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) dorsen, (de) dors, (de) dorsing Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dorsen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014854.re.4 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014853 Dorsing is ook een stofnaam: hetgeen gedorst wordt. ● Verwante termen: ● Duitse term: dreschen https://de.wikipedia.org/wiki/Dreschen ● Engelse term: thresh https://en.wikipedia.org/wiki/Threshing ● Franse term: battage https://fr.wikipedia.org/wiki/Battage_(agriculture) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dorsen dorsvlegel dors•vlē•gel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dorsvlegel ● Verwante termen: ● Duitse term: Dreschflegel https://de.wikipedia.org/wiki/Dreschflegel ● Engelse term: flail https://en.wikipedia.org/wiki/Flail ● Franse term: fléau https://fr.wikipedia.org/wiki/Fléau_(agriculture) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dorsvlegel dorsvloer dors•vloer █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: deel, den Verharde bodem of plankenvloer waarop handmatig gedorst wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013324 ● Verwante termen: ● Duitse term: Tenne https://de.wikipedia.org/wiki/Tenne ● Engelse term: threshing floor https://en.wikipedia.org/wiki/Threshing_floor ● Franse term: aire de battage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dorsvloer dosse dos•se █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Van Frans dosse, daarvoor van Frans dos [dō], daarvoor van Latijn dorsum = rug ■ Synoniem: op rug gezaagd, ruggelings, rugs, rugs gezaagd Op een bepaalde manier gezaagd. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A005010 Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/dosse_gezaagd.shtml Ruggelings. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061330 Rugs. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061326.re.6 █ Zelfstandig naamwoord Hout dat dosse gezaagd is. Vlamhout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A005010 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M080681.re.83 ● Verwante termen: ● Franse term: dosse, sur dosse https://fr.wiktionary.org/wiki/dosse www.cnrtl.fr/definition/dosse https://fr.wikipedia.org/wiki/Débit_(bois) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dosse dr...
draad 1. █ Zelfstandig naamwoord De draad die men aantreft in hout. Houtdraad. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Draad_(hout) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 6: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014893 ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term: Faser ● Engelse term: direction of the grain https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_grain ● Franse term: fil du bois 2. █ Zelfstandig naamwoord Binddraad. ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draad draadverloop draad•ver•loop █ Zelfstandig naamwoord Wijze waarop de draad in hout verloopt. ● Verwante termen:
● Engelse term: direction of the grain ● Franse term: sens du fil + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draadverloop draagkracht draag•kracht █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: draagvermogen In de bosbouw: Het maximale aantal boomschade veroorzakende zoogdieren in een gebied (bijv. hertenvraat) zonder degradatie van de opstand. ● Verwante termen: ● Engelse term: carrying capacity + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draagkracht draagtang draag•tang █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: tiltang, uitdraagtang Grote draagtang:
Kleine draagtang en pakhaak:
Een grote draagtang die gebruikt wordt om hout over de grond te trekken is op dat moment een trektang oftewel sleeptang / uitsleeptang. ● Verwante termen: ● Duitse term: Handpackzange ● Engelse termen: log tongs, lifting tongs ● Franse termen: pince à bois, pince de levage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draagtang draaibank draai•bank █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: houtdraaibank Werkbank waarop aan voorwerpen een draaiende beweging wordt gegeven, opdat beitels of andere snijdende werktuigen ze regelmatig kunnen bewerken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014903 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtdraaibank ● Verwante termen: ● Duitse termen: Drehbank, Holzdrehbank https://de.wikipedia.org/wiki/Drehbank ● Engelse termen: lathe, wood lathe ● Franse term: tour, tour à bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Tour_à_bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draaibank draaien draai•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) draaien, (de) draaiing ■ Voluit: houtdraaien 1. Draaiend vervaardigen. Vorm geven op een draaibank. ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term: drechseln https://de.wikipedia.org/wiki/Drechseln https://www.dwds.de/wb/drechseln 2. Van bomen en struiken: Groeien waarbij de draad in zekere mate rond de spil draait. Verdraaien. Naamwoord van handeling: draaigroei. ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draaien draaier draai•er █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) ■ Voluit: houtdraaier 1. Mens die met een draaibank werkt. 2. Mens die een zeker uitkomen haalt uit werken met de draaibank. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Drechsler, Dreher https://de.wikipedia.org/wiki/Drechsler https://de.wikipedia.org/wiki/Zerspanungsmechaniker https://de.wikipedia.org/wiki/Dreher ● Franse term: tourneur + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draaier draaigroei draai•groei █ Zelfstandig naamwoord Eigenschap van diverse bomen om tijdens hun bestaan een verdraaiing rond de kern van het hout te vertonen. Bron: www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=dou#draaigroei Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/draaigroei-vervorming De grove den is een soort die typisch draaigroei vertoont. ● Verwante termen: ● Duitse term: Drehwuchs https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfehler#Drehwuchs ● Engelse term: twisted growth + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draaigroei draaischaaf draai•schaaf █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Engelse termen: rotary plane, rounder plane, stail engine (stail = steel) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#draaischaaf drachtplant dracht•plant Plant die een insectenei of -eieren draagt. Waardplant. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drachtplant dras █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014968 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dras █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014969 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dras ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dras drassig dras•sig █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014971 www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/drassig ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drassig drasland dras•land █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: dras Drassig land. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Drasland "dras", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014968 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drasland drecht █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: trecht, tricht Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/drecht1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/-drecht Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22drecht%22 https://en.wikipedia.org/wiki/Dordrecht#Etymology https://docplayer.nl/252032-Drecht-en-drecht-namen.html www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-d/ https://en.wiktionary.org/wiki/traiectus https://en.wiktionary.org/wiki/traicio https://en.wiktionary.org/wiki/traicere Plaatsnamen: Atrecht, Dordrecht, Maastricht, Zwijndrecht ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drecht dreef █ Zelfstandig naamwoord 1. Een brede weg waarover het vee naar de weidegebieden en terug gedreven wordt. ■ Wisselvorm: drift Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/drift Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015085 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014982 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015778.re.30 ● Verwante termen bij 1: ● Nederduitse term bij 1: Drift www.plattmakers.de/nl/1295/Drift ● Duitse termen bij 1: Trift, Triftweg https://de.wikipedia.org/wiki/Weide_(Grünland)#Weide-_und_Triftwege Artikel 2: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PD04370 ● Engelse termen bij 1: drove, droveway https://en.wikipedia.org/wiki/Drovers'_road 2. Een weg die aan beide zijde met een rij bomen van dezelfde soort is beplant. In Nederland laan. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dreef https://inventaris.onroerenderfgoed.be/thesaurus/typologie/128 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 2: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014982 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID13865 www.leestekensvanhetlandschap.nl/laan www.leestekensvanhetlandschap.nl/laan_dubbele Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Laan_(weg) https://nl.wikipedia.org/wiki/Zichtlaan Handleiding voor het beheer van historische dreven en wegbeplantingen, Agentschap Onroerend Erfgoed http://oar.onroerenderfgoed.be/publicaties/HAOE/14/HAOE014-001.pdf ● Verwante term bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dreef dreefboom dreef•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom in een dreef. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dreefboom drenk █ Zelfstandig naamwoord Drinkplaats voor vee. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID13241 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=07636 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015012&article=drinkplaats werkwoord drenken, Duits tränken, te drinken geven www.etymologiebank.nl/trefwoord/drenken www.dwds.de/wb/tränken ● Verwante termen: ● Duitse term: Tränke + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drenk drevel drē•vel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Drevel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/drevel ● Verwante term: nagel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drevel dries █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: drees/dreesch, driest ■ Synoniem: dries Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015069&article=dresch Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/dries Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22dries%22 Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/dries Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dries_(plein) Paul Kempeneers www.kempeneers.org/2014/05/28/tiense-sprokkel-340-dries/ "brink", Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/brink "brink", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/brink "brink", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Brink_(dorpsplein) Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22brink%22 "biest", Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/biest https://nl.wikipedia.org/wiki/Biest_(plein) https://nl.wikipedia.org/wiki/Biest Patroniem: Van der Biest ● Verwante termen bij 1: ● Nederduitse term bij 1: Dreesch www.plattmakers.de/nl/2758/Dreesch ● Duitse termen bij 1: Dreesch, Dresch, Driesch www.dwds.de/wb/Driesch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=driesch www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#d ● Waalse termen, woordverwant: tri/trï, triche, trixhe/trîxhe, try https://fr.wikipedia.org/wiki/Les_Trieux Trix/Trixhe des Moines (Monnikendries? Monniksdries?), een plaatsnaam in Saint-André, Dalhem (B) Les Trixhes, een plaatsnaam in Clermont, Thimister-Clermont (B) https://wa.wiktionary.org/wiki/trî https://wa.wiktionary.org/wiki/trîxhe http://chanae.walon.org/lh/wa/dic/index.php?query=trîxhe http://chanae.walon.org/lh/wa/dic/index.php?query=trî █ Bijvoeglijk naamwoord Braak. Afgeleiden: driesliggend, driesliggende grond. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015070 ● Verwante term bij 2: ● Duitse term bij 2: driesch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=driesch www.dwds.de/wb/Driesch + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dries driesdorp dries•dorp █ Zelfstandig naamwoord "Nederzettingen rond (grote) groene pleinen waarop het vee werd verzameld. Bij ons waren deze tot op het einde van het ancien régime in grote aantallen aanwezig. Hoewel zij niet altijd hun functie hadden behouden (zie spreidingsbeweging van de Vlaamse boeren) waren zij beschermd door hun status van gemeenschappelijk bezit. Met de Franse Revolutie kregen de gemeenten zeggenschap hierover en werden vele driesen volgebouwd of verkaveld waardoor hun aspect van driesdorp verdween en zij het uitzicht kregen van een straatdorp of hoopdorp. Andere namen zijn brinknederzetting, green village of Angerdorf." Bron: KU Leuven https://ees.kuleuven.be/VFT/Excursies/Binnen-Vlaanderen/begrippenlijst/begrippen/driesdorp.htm Dorpsvormen en landelijke nederzettingspatronen, Bron: KU Leuven https://ees.kuleuven.be/VFT/Excursies/Binnen-Vlaanderen/Inleiding/Context/Vormen/traditioneel.htm ● Verwante termen: dorp dries hoopdorp straatdorp + Lemmaschakel: - drieslagstelsel drie•slag•stel•sel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Drieslagstelsel ● Verwante termen: ● Duitse term: Dreifelderwirtschaft https://de.wikipedia.org/wiki/Dreifelderwirtschaft ● Franse term: assolement_triennal https://fr.wikipedia.org/wiki/Assolement_triennal + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drieslagstelsel drift █ Zelfstandig naamwoord 1. Een weg om vee over te drijven. Synoniem: dreef. Kijk ook bij dreef. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015085 ● Nederduitse term bij 1: Drift www.plattmakers.de/nl/1295/Drift 2. Naamwoord van handeling van drijven. Het drijven van vee. ● Verwante term bij 2: 3. Het recht vee over een stuk grond te drijven. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015085 ● Verwante termen bij 3: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drift drijfhout drijf•hout █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Drijfhout_(afval) ● Verwante termen: ● Duitse termen: Schwemmholz, Treibholz https://de.wikipedia.org/wiki/Treibholz ● Engelse term: driftwood https://en.wikipedia.org/wiki/Driftwood ● Franse term: bois flotté https://fr.wikipedia.org/wiki/Bois_flotté + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drijfhout drijfvuil drijf•vuil █ Zelfstandig naamwoord Al het dijvende vaste vuil. Bron: Woordenlijst Vereniging De binnenvaart www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=dou#drijfvuil ● Verwante term: drijfhout + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drijfvuil drijven drij•ven █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) drift, (het) drijven, (de) drijving Vee voor zich uit doen bewegen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/drijven ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drijven drinkpoel drink•poel █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: drenk Poel in een weide waaruit vee kan drinken. ● Verwante termen:
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drinkpoel drogen drō•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) dorsen, (de) dorsing Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Drogen_(voedselconservering) https://nl.wikipedia.org/wiki/Drogen Fruit drogen, hout drogen. ● Verwante termen: ● Duitse term: trocknen https://de.wikipedia.org/wiki/Holztrocknung https://de.wikipedia.org/wiki/Dörren ● Engelse termen: cure, dry https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_drying https://en.wikipedia.org/wiki/Food_drying ● Franse term: sécher https://fr.wikipedia.org/wiki/Séchage_du_bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drogen droogoven droog•ōven █ Zelfstandig naamwoord Oven waarin hout versneld gedroogd wordt. De bakoven kan ook als droogoven gebruikt worden. ● Verwante termen: ● Engelse term: drying kiln https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_drying#Wood-drying_kiln https://en.wikipedia.org/wiki/Kiln#Wood-drying_kiln + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#droogoven droogschade droog•scha•de █ Zelfstandig naamwoord Schade die ontstaat tijdens het drogen, in het bijzonder in de droogoven. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#droogschade droogscheur droog•scheur █ Zelfstandig naamwoord Scheur in geoogst hout die ontstaat tijdens het droogproces. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schwindungsrisse https://de.wikipedia.org/wiki/Trockenrisse_(Holz) ● Engelse term: crack from drying + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#droogscheur droogpeer droog•peer █ Zelfstandig naamwoord 1. Peer die men laat uitdrogen. Het uidrogen is een vorm van bewaring of een voorbereiding tot verwerking. 2. Peer van een ras dat geschikt is om te laten uitdrogen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#droogpeer droogteschade droog•te•scha•de █ Zelfstandig naamwoord Schade aan gewassen door gebrek aan water. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#droogteschade droogtescheur droog•te•scheur █ Zelfstandig naamwoord Scheur die in een levende boom of struik onstaat door droogte. ● Verwante term: droogscheur + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#droogtescheur druifsnede druif•snē•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: druivensnede Druivenoogst. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015211&article=druifsneede http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015211.re.49 Wijnoogst? Wijn groeit niet aan druivelaars en daarom is de term wijnoogst onzinnig. Wijn kan pas ontstaan nadat de druiven geoogst en geperst zijn. ● Verwante termen: ● Duitse term: Traubenlese https://de.wikipedia.org/wiki/Traubenlese ● Engelse term: grape harvest https://en.wikipedia.org/wiki/Harvest_(wine) ● Franse term: vendange. Werkwoord: vendanger: druiven oogsten https://fr.wikipedia.org/wiki/Vendange https://fr.wiktionary.org/wiki/vendange https://fr.wiktionary.org/wiki/vendanger + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#druifsnede drukbegrazing druk•be•gra•zing █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van drukbegrazen ■ Synoniemen: piekbegrazing, stootbegrazing Verhoudingsgewijs veel dieren (schapen, runderen) op een afgerasterd en verhoudingsgewijs klein oppervlak laten grazen. Dit is een methode om een bodem sterk te verschralen zonder machinale verwijdering van de toplaag. Bij drukbegrazing wordt het welzijn van de grazers al eens uit het oog verloren ... Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Begrazing#Natuurbeheer Dierengezondheidszorg Vlaanderen www.dgz.be/begrazingsbegrippen-en-technieken ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drukbegrazing drukhout druk•hout █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hout#Richtweefsel ● Verwante termen: ● Duitse term: Druckholz https://de.wikipedia.org/wiki/Druckholz ● Engelse term: compression wood + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#drukhout druppellijn drup•pel•lijn █ Zelfstandig naamwoord Waarschijnlijk een letterlijke vertaling van het Engelse drip line. Het Nederlandse vertaalequivalent is kroonprojectierand. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Kronentraufe www.dwds.de/wb/Traufe ● Engelse termen: drip line https://en.wikipedia.org/wiki/Drip_line https://en.wiktionary.org/wiki/drip_line + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#druppellijn du...
dubbele steekaks dub•be•le steek•aks █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/steekbijl-dubbele?lang=nl ● Verwante termen: ● Franse termen: besaiguë, bisaiguë www.charpentiers.culture.fr/lesoutils/outilsdetaillage/bisaigue# https://fr.wikipedia.org/wiki/Bisaiguë https://fr.wiktionary.org/wiki/besaiguë + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dubbele-steekaks duig █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Duig ● Verwante termen: ● Duitse term: Daube https://de.wikipedia.org/wiki/Daube_(Fassbau) ● Engelse term, woordverwant aan Nederlands staf: stave https://en.wikipedia.org/wiki/Stave_(wood) https://en.wiktionary.org/wiki/stave www.etymonline.com/word/stave ● Franse termen: douelle, douve, merrain. Verkleinvorm: douvelle https://fr.wikipedia.org/wiki/Douelle_(tonneau) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duig duighout duig•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. Hout dat geschikt of voorbehouden is om duigen van te maken. 2. Hout waarvan een duig gemaakt is. ● Verwante termen: ● Duitse term: Daubenholz www.duden.de/rechtschreibung/Daubenholz ● Engelse term: stave wood ● Franse term: bois de merrain + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duighout duin █ Zelfstandig naamwoord Zandheuvel, ontstaan door het verwaaien van zand. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Duin Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/duin Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22duin%22 Landduin en zeeduin. ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Düne https://de.wikipedia.org/wikiDüne www.dwds.de/wb/Düne ● Engelse term, woordverwant en vertaalequivalent: dune ● Engelse term, woordverwant: down https://en.wikipedia.org/wiki/Dune www.etymonline.com/word/dune www.etymonline.com/word/down https://en.wiktionary.org/wiki/down#Etymology_2 https://en.wiktionary.org/wiki/downland https://en.wikipedia.org/wiki/Downland https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_downs https://en.wiktionary.org/wiki/North_Downs https://en.wiktionary.org/wiki/South_Downs ● Franse term, woordverwant: dune https://fr.wikipedia.org/wiki/Dune + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duin duinbeek duin•beek █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: duinrel Beek die door de duinen stroomt. ● Verwante termen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinbeek duinbos duin•bos █ Zelfstandig naamwoord Bos dat zich in de duinen bevindt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinbos duingordel duin•gor•del █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: duinengordel ■ Synoniem: duinkam Lijnvormige groep duinen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Dünen-gurtel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duingordel duinmassief duin•mas•sief █ Zelfstandig naamwoord Een duinmassief is een groep duinen die samen een ondoorbroken verhoging in het landschap vormen. Bron, bewerkte tekstovername: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bergmassief ● Verwante term: duin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinmassief duinlandschap duin•land•schap █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: duinenlandschap Landschap dat bestaat uit duinen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Duin-_en_strandwallenlandschap Geologie van Nederland www.geologievannederland.nl/landschap/landschappen/duinlandschap ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinlandschap duinpan duin•pan █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Betekenis 4, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M052127.re.217 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Panne ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinpan duinreep duin•reep █ Zelfstandig naamwoord 1. Met duinen bezette strook. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015316.re.76 2. Uit het boek 'Bossen van Vlaanderen': "Zeereepduin, dit is duin in contact met de zee ...". Bossen van Vlaanderen - Een historische ecologie. Guido Tack, Paul Van den Bremt en Martin Hermy. Davidsfonds, 1993. Bladzijde ?. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinreep duinrel duin•rel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: duinbeek ■ duin + rel. Rel is een wisselvorm van ril = waterloop. Waterloop (beek) in de duinen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058668 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Duinrel_(watergang) Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/duinrel Rel is een wisselvorm van ril. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060154 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinrel duinweide duin•wei•de █ Zelfstandig naamwoord Weide in de duinen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015316.re.109 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duinweide duivel dui•vel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: dievel, duvel [dū•vel] ■ Synoniemen: bosduivel, *trekduivel ■ Synoniemen, van oorsprong naamsverwisselingen, van Waals crama: kramma, kremma ■ Synoniem, van oorsprong een naamsverwisseling: klammatsj Bepaalde hefboom, voorzien van kettingen, om zware lasten te trekken. *"trekduivel", naam bedacht door de medewerkers van het MOT te Grimbergen www.mot.be/resource/Tool/trekduivel?lang=nl Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/duivel Nederduits Düvel, Bron: Plattmakers www.plattmakers.de/nl/4838/Düvel "Döjvel", Manderfeld (B) "Düüvel", Elsenborn (B) "Déjvel", Burg Reuland (B) Bron: Wi zaach/zaan éch dat op Ostbäljesch Plat? Vergleichender Sprachatlas der karolingisch-fränkischen Regionalsprache in der Deutschsprachigen Gemeinschaft Belgiens und in ihrem Umfeld. Teil I door Leo Wintgens. Bladzijde 145. ● Verwante termen: ● Duitse term, kortweg: Teufel ● Duitse, met voorvoegsel: Waldteufel https://de.wikipedia.org/wiki/Waldteufel_(Forstwirtschaft) www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IW00506 ● Zwitserduitse term: Teufelszwang ● Duitse term, Rheinisches Wörterbuch, naamsverwisseling: Kramma www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RK14681 ● Duitse term, regionaal, naamsverwisseling: Klamatsch www.woerterbuchnetz.de/RhWB/call_wbgui_py_from_form?sigle=RhWB&mode=Volltextsuche&hitlist=&patternlist=&lemid=RK06323 ● Duitse term, naamsverwisseling: Klemmaxt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RK07421 www.forstmuseum.ch/holzernte-detail.php?id=3225 www.forstmuseum.ch/holzernte-detail.php?id=3226 www.forstmuseum.ch/holzernte-liste.php?fldSearch=waldteufel&fnc=q&btSearch=suchen&pgNav=1 Artikel 5: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW04467 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IW00506 www.lagis-hessen.de/de/subjects/rsrec/sn/shwb/entry/Wald-teufel https://digital.idiotikon.ch/idtkn/id12.htm#!page/120725/mode/1up https://books.google.be/books?id=wKKOEsAjzowC&pg=PA156&lpg=PA156&dq=zahnleisten+waldteufel&source=bl&ots=mf6Z5fqr3Q&sig=h6qaAvtsleUdMoIOr1UZ7AwBl9s&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjen--2itfSAhWELsAKHak5C98Q6AEIHDAA#v=onepage&q=zahnleisten%20waldteufel&f=false Teufelszwang Das Wildheuen in Ringgenberg door E. Richard and E. Schmocker, Frutigen, 1980 https://ignazstrebel.net/category/sketch/ Op Holzknechtmuseum.at staat de term Kettenzug, een vage benaming. www.holzknechtmuseum.at/html/sappl.html ● Franse term, gevonden als regionale term in de provincie Luik: diable + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duivel dunnen dun•nen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) dunnen, (de) dunning 1. In de bosbouw: Dunnen in een bestand. Bomen kappen. Zuiveren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtkap#Dunning "uitdunnen", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/uitdunnen ● Verwante termen bij 1:
https://fr.wiktionary.org/wiki/éclaircir https://fr.wikipedia.org/wiki/Éclaircie 2. Het aantal takken in de kroon verminderen, vooral bij opgaand hakhout en knotbomen. ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: auslichten. Naamwoorden van handeling: Auslichten, Auslichtung 3. Een deel van het rijpend fruit in een boom wegnemen om de kwaliteit van de opbrengst te verbeteren, takbreuk te vermijden en de cyclus van beurtjaren te doorbreken. Vruchtdunnen. ● Verwante termen bij 3: ● Engelse term bij 3: thin. Naamwoord van handeling: thinning ● Franse term bij 3: éclaircir. Naamwoord van handeling: éclaircissage https://fr.wiktionary.org/wiki/éclaircir https://fr.wikipedia.org/wiki/Éclaircissage https://en.wikipedia.org/wiki/Thinning + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dunnen dunsel dun•sel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015401 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dunsel duurzaam duur•zaam █ Bijvoeglijk naamwoord Lang durend, het milieu weinig belastend. Bron: Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=duurzaam&lang=nn Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Duurzaam Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/duurzaam aspectmatig duurzaam absoluut duurzaam Absoluut duurzaam is een vorm van duurzaamheid waarbij er in het totaalbeeld geen nadeel of nadelen verbonden zijn aan datgene wat men als duurzaam bestempelt. Een utopie. Nadeel slaat op het effect op de mens, flora, fauna, voorraad aan eindige en hernieuwbare grondstoffen, enz. We komen als mensheid in de meeste gevallen niet verder dan aspectmatige duurzaamheid. Dat wil zeggen dat een aspect van datgene dat de mens als duurzaam bestempelt duurzaam is. ● Verwante termen: ● Duitse termen: dauerhaft, langlebig, umweltgerecht ● Engelse termen: durable, (long-)lasting, sustainable ● Franse term: durable + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duurzaam duurzaamheid duur•zaam•heid █ Zelfstandig naamwoord Ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duurzaamheid duurzame ontwikkeling duur•zā•me ont•wik•ke•ling █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Van mensen. Ontwikkelingsmodel dat voorziet in de behoeften van de huidige generaties, zonder de mogelijkheden van de toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in het gedrang te brengen. Bron: INBO www.inbo.be/nl/begrippen/letter_d ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#duurzame-ontwikkeling dw...
dwangmolen dwang•mo•len █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: banmolen Kijk bij banmolen. dwars █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniemen: eindelings, kops, overdwars ■ Antoniemen: langs, overlangs Van hout. Dwars op de draad. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/dwars "overdwars", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M050280 "overdwars", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/overdwars "kops" Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/kops "kopsch", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M034920&lemmodern=kop&article=snijvlak ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dwars dwarsaks dwars•aks █ Zelfstandig naamwoord Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/dwarsaks?lang=nl Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M003264.re.1 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Kreuzaxt, Zwerchaxt (zwerch = dwars) ● Engelse termen: twibil, twybil http://smg.photobucket.com/user/crzypt/media/twybil.jpg.html https://en.wikipedia.org/wiki/Twybil http://en.wikipedia.nom.si/wiki/Talk:Twybil ● Franse term: piochon www.mot.be/resource/Tool/piochon?lang=fr + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dwarsaks dwarsboom dwars•boom Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015468 ● Verwante term: boom + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dwarsboom dwarslang dwars•lang █ Bijvoeglijk naamwoord Een dwarslange kop van een aks of aaks is een kop die lang is, lang dwars op de steel. "een dwarslange akskop" ● Verwante term: aks + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dwarslang dwergstruik dwerg•struik █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: suffrutex (sub + frutex) Struiksoort die laag groeit. Dwergstruik of halfstruik? Het verschil tussen de twee is niet duidelijk. Latijns suffrutex is zowel de benaming van dwergstruik als van halfstruik. ● Verwante termen: ● Duitse term: Zwergstrauch https://de.wikipedia.org/wiki/Zwergstrauch ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Subshrub ● Franse term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/d#dwergstruik |
