Voorblad > H haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heg Kijk bij heg. haagboom haag•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hegboom Boom in een haag. ● Verwante termen: ● Engelse term: hedgerow tree https://en.wikipedia.org/wiki/Hedge#Hedgerow_trees + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haagboom haagdoorn haag•doorn █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hagedoorn Oud evenwoordvan meidoorn. ● Duitse termen, woordverwant: Hagedorn, Hagendorn www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hagedorn www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hagendorn ● Engelse term, woordverwant: hawthorn. haw = haag, thorn = doorn + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haagdoorn haagmes haag•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: heggenbaard (baard zoals in hellebaard), heggenzwaard, doornenmes, doornmes, doornsikkel, veegmes ■ Evenwoord, indien zo gevormd: halve maan ■ Evenwoord, zo genoemd door maker en verdeler Polet (B): haagkapper Groot tweehands snoeimes op een lange steel, in veel gevallen met een blad in de vorm van een halve maan. Gereedschap voor het onderhoud van heggen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022747 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/hakmes-met-lange-steel?lang=nl De beknopte huishoudelyke hovenier, deel I; Meertens Instituut *13. Een Croisant of Halve Maan; dienende tot opslaging der Heggen, die niet te harthoutig syn, als Ypen, Linden, &c. Men dient 'er verscheidene te hebben, met korte en met lange Steelen, naar dat de Heggen lager of hooger syn. www.meertens.knaw.nl/boedelbank/boedellexicon/dossiers/knoop.htm Collectie Jos Valley, Heks, Heers (B), opname door Erfgoedcel Haspengouw www.erfgoedplus.be/details/KF.objecten.14815345756721558026686 Oord in Gelderland.
● Duitse term: Hagmesser www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH00784 www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=56442 ● Engelse term: slasher ● Verwante Engelse term: bill https://en.wikipedia.org/wiki/Bill_(weapon) ● Franse term: croissant https://fr.wikipedia.org/wiki/Croissant_(outil_de_jardinage) https://fr.wiktionary.org/wiki/croissant + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haagmes haagsteeg haag•steeg █ Zelfstandig naamwoord Smalle weg afgezoomd met dicht houtgewas. Bron: Genker straatnaamgeving in de twintigste eeuw, Vic Mennen www.dbnl.org/tekst/menn002genk01_01/menn002genk01_01_0001.php "steeg", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/steeg1 "steeg", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22steeg%22 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Heckengang, Heckengasse?, Heckensteg? www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH04711 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haagsteeg haagschaar haag•schaar █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: heggenschaar Kijk bij heggenschaar. haak █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm die nu als dialect beschouwd wordt: hook 1. Een hetzij met een ronde bocht of anders rechthoekig omgebogen voorwerp, gewoonlijk van metaal, geschikt of dienstig om in iets te vatten, om er iets mede naar zich toe te halen, om er iets aan op te hangen enzovoort. 1.1. Gebruiksvoorwerp (werktuig) met een haak. 1.1.1. Winkelhaak, in al zijn verschillende verschijningsvormen. Kijk bij winkelhaak. Bron voor 1: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022782 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haak Haak is woordverwant aan hoek, Nederduits Hook. www.etymologiebank.nl/trefwoord/hoek www.etymologiebank.nl/trefwoord/hoek2 www.plattmakers.de/nl/8320/Hook bankhaak braamhaak brandhaak bootshaak brandhaak doornhaak kanthaak kapmeshaak klemhaak mathaak mesthaak pakhaak plukhaak riethaak rijshaak ruimhaak schudhaak sloothaak spithaak vlottershaak walhaak winkelhaak zethaak Engels billhook = bijlhaak, als Nederlandse variant bijlhook (geen vertaalequivalent), Nederduits Bielhook (geen vertaalequivalent) ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Haak, Hook www.plattmakers.de/nl/3835/Haak www.plattmakers.de/nl/8320/Hook ● Duitse term: Haken www.dwds.de/wb/Haken ● Engelse term: hook www.etymonline.com/word/hook + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haak haalmes haal•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: snippermes, trekmes Recht of gebogen mes met twee handvatten dat men naar zich toe trekt om rond hout vorm te geven of te ontschorsen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haalmes Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022839 "snippermes", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064754.re.6 "trekmes", Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/trekmes-recht?lang=nl www.mot.be/nl/opzoeken/iddoc/naam?query=trekmes "trekmes", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/trekmes "trekmes", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070103 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022839&article=trekmes ● Verwante termen: ● Duitse term: Zugmesser https://de.wikipedia.org/wiki/Zugmesser ● Engelse term: drawknife https://en.wikipedia.org/wiki/Drawknife ● Franse term: plane https://fr.wikipedia.org/wiki/Plane + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haalmes haar 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Evenwoord: trichoom Bepaald plantendeel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haar_(plant) Bijvoeglijk naamwoord: behaard ● Verwante termen bij 1: ● Duitse termen bij 1: Haar, Härchen, Pflanzenhaar, Trichom https://de.wikipedia.org/wiki/Trichom www.duden.de/rechtschreibung/Pflanzenhaar Artikel 3: www.duden.de/rechtschreibung/Haar_Kopfhaar_Fell_Horngebilde#b2-Bedeutung-3 ● Engelse term bij 1: hair, trichome https://en.wikipedia.org/wiki/Trichome ● Franse term bij 1: trichome https://fr.wikipedia.org/wiki/Trichome_(botanique) 2. █ Zelfstandig naamwoord Snede van het zeisblad. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haar4 Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2016/12/etymologie-haarscherp ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: Har www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AH00344 3. █ Zelfstandig naamwoord 3. ■ Wisselvorm: haren (haar + en) Zandige hoogte in de heide. Plaatsnaam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haar3 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4199 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022873 Plaatsnaam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haar7 Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-h Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haaren_(Noord-Brabant) https://nl.wikipedia.org/wiki/Haren_(Brussel) https://nl.wikipedia.org/wiki/Haren https://nl.wikipedia.org/wiki/Bergharen https://nl.wikipedia.org/wiki/Neerharen#Etymologie Haarlo "harg" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4210 ● Verwante termen bij 3:
haaraambeeld haar•aam•beeld █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Duitse term: Dengelamboss + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haaraambeeld haarblok haar•blok █ Zelfstandig naamwoord Houtblok waarin het haaraambeeld (bijvoorbeeld de haarspit) geplaatst wordt. Haarblok in het Woordenboek van de Limburgse dialecten. http://e-wld.nl/lemma/search/?search=haarblok ● Verwante termen: ● Duitse term: Dengelamboss ● Engelse term: peen anvil ● Franse term: enclume à faux. Verkleinvorm: enclumette à faux https://fr.wiktionary.org/wiki/enclumette www.mot.be/resource/Tool/enclumette-de-faucheur?lang=fr + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haarblok haargaffel haar•gaf•fel █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: gaffel ■ Evenwoord: haarmik Gaffel (bepaald tweevoudig vertakt hout) die de zeis ondersteunt wanneer de zeis op het veld gehaard wordt met behulp van de haarspit. www.brabantserfgoed.nl/collectie/object/enb-111-beeldmateriaal/24518c0697ce5961bc6e4f2dea29e6fca7658fa9 (Bemerk dat de haarspit schuin in de grond geslagen is.) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haargaffel haargetouw haar•ge•touw █ Zelfstandig naamwoord ■ touw = werktuig. ge + touw ■ Evenwoord: haargetuig Werktuig(en) om te haren. De haarhamer en de haarblok tezamen. Kijk bij haren. Het woord touw in haargetouw heeft geen betrekking op de touw die gebonden werd aan de haarspit en de haarhamer. "touw", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22touw%22 "getouw", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22getouw%22 "getouw", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/getouw "weefgetouw" "getuig", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M019797 "getuig", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=13436 "tuig", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tuig haaralm = haaralaam Nederlands haartuig, Duits Harzeug ● Verwante termen: ● Duitse term: Hargezau www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH02126 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haargetouw haargetuig haar•ge•tuig █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: haargetouw Kijk bij haargetouw. haarhamer haar•hā•mer █ Zelfstandig naamwoord Hamer om te haren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haarhamer Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/haarhamer?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse termen: Dengelhammer, Haarhammer www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=haarhammer ● Engelse term: peen hammer ● Franse term: marteau à battre les faux www.mot.be/resource/Tool/marteau-a-battre-les-faux?lang=fr + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haarhamer haarkruk haar•kruk █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: haarmik Een houten vork die men onder de steel van een zeis zet wanneer men die met een hamer scherp wil slaan. Bron: Dommellandse woorden door Jan Goossens. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haarkruk haarmik haar•mik █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: haarkruk Kijk bij haarkruk. haarpad haar•pad █ Zelfstandig naamwoord https://www.ensie.nl/westfries-woordenboek/haarpad https://books.google.be/books?id=VpQF-i_-E4sC&pg=PA40&lpg=PA40&dq=zeis+haarpad&source=bl&ots=xw6D_SipFR&sig=ACfU3U1b6l696UmCRY1Pt49FcugGMWgXNQ&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjavLqq2fjuAhUtPewKHaqEAGkQ6AEwD3oECAUQAw#v=onepage&q=zeis%20haarpad&f=false ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haarpad haarscherp haar•scherp █ Bijvoeglijk naamwoord 1. Zeer scherp. 1.1. Van zeisbladen. Een snede hebbend die zo dun is als een haar (het soort haar dat op een lichaam groeit). Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2016/12/etymologie-haarscherp 1.2. In de fotografie. Letterlijk: Zodanig scherp in beeld gebracht dat een haar in het beeld te onderscheiden is. Algemeen: Zeer gedetailleerd. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/haarscherp Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A008374.re.10 ● Verwante termen: ● Duitse term: haarscharf https://de.wiktionary.org/wiki/haarscharf + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haarscherp haarspit haar•spit █ Zelfstandig naamwoord ■ haar (van het werkwoord haren) + spit Haaraambeeld om het zeisblad op het veld te haren. Spit genoemd naar de gelijkenis met een spit in de betekenis van puntige ijzeren staaf of puntig voorwerp. Spit nog gekend als braadspit; staaf waaraan men vlees roostert; kip aan het spit. De spit van de haarspit wordt in de grond gestoken. De haarspit is een bepaald veldaambeeld. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022985 "spit", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065376.re.5 "spit", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spit1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haarspit Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/haarspit?lang=nl "haarijzer", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022928 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Hoorspitt www.plattmakers.de/nl/8432/Hoorspitt www.plattmakers.de/nl/2530/Spitt ● Duitse term: Harspiess/Harspieß. Spiess/Spieß < Spitz < Spit www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH02134 www.dwds.de/wb/etymwb/Spieß + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haarspit habitat ha•bi•tat █ Zelfstandig naamwoord De leefomgeving van een bepaalde soort. De abiotische en biotische factoren van een habitat voldoen aan de eisen en toleranties die de soort stelt om te kunnen overleven, groeien en voortplanten.: Een soort kan verschillende habitats nodig hebben in de loop van een jaar of zijn levenscyclus. Bron: INBO www.inbo.be/nl/begrippen/letter_h Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Habitat Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/58/encyclopedie/ ● Verwante termen: ● Duitse term: Habitat https://de.wikipedia.org/wiki/Habitat ● Engelse term: habitat https://en.wikipedia.org/wiki/Habitat ● Franse term: habitat https://fr.wikipedia.org/wiki/Habitat_(écologie) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#habitat habitatboom ha•bi•tat•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die levensruimte oftewel habitat biedt aan organismen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#habitatboom habitatfragmentatie ha•bi•tat•frag•men•ta•tie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Habitatfragmentatie ● Verwante termen: ● Duitse term: Habitattrennung https://de.wikipedia.org/wiki/Habitattrennung ● Engelse term: habitat fragmentation https://en.wikipedia.org/wiki/Habitat_fragmentation ● Franse term, meervoud: fragmentation des habitats https://fr.wikipedia.org/wiki/Fragmentation_écopaysagère + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#habitatfragmentatie habitatrichtlijn ha•bi•tat•richt•lijn █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vogelrichtlijn_en_Habitatrichtlijn ● Verwante termen: ● Duitse term: Habitatrichtlinie https://de.wikipedia.org/wiki/Richtlinie_92/43/EWG_(Fauna-Flora-Habitat-Richtlinie) ● Engelse term: Habitats Directive https://en.wikipedia.org/wiki/Habitats_Directive ● Franse term: directive habitats https://fr.wikipedia.org/wiki/Directive_habitats + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#habitatrichtlijn habitatrichtlijngebied ha•bi•tat•richt•lijn•ge•bied █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Habitatrichtlijngebied ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#habitatrichtlijngebied habitattype ha•bi•tat•ty•pe █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante term: habitat ● Engelse term: habitat type + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#habitattype habitatverlies ha•bi•tat•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: levensruimteverlies Het verliezen van levensruimte oftewel habitat. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Habitatverlies ● Verwante termen: ● Duitse term: Habitatverlust https://de.wikipedia.org/wiki/Habitatverlust ● Engelse term: habitat loss https://en.wikipedia.org/wiki/Habitat_destruction ● Franse term: perte d'habitat https://fr.wikipedia.org/wiki/Destruction_des_habitats + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#habitatverlies habitus ha•bi•tus █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: groeivorm Kijk bij groeivorm. Duitse term Hackberg ■ Duits evenwoord: Hauberg https://de.wikipedia.org/wiki/Hauberg https://de.wikipedia.org/wiki/Schwendbau ● Verwante term: hakhout ● Duitse verwante term: Lohhecke hagel hā•gel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hagel_(neerslag) ● Verwante termen: ● Duitse term: Hagel https://de.wikipedia.org/wiki/Hagel ● Engelse term: hail https://en.wikipedia.org/wiki/Hail ● Franse term: grêle https://fr.wikipedia.org/wiki/Grêle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hagel hagelschade hā•gel•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade door hagel aan tere delen van een plant, zoals loof, bloemen, vruchten en bast van jonge twijgen. Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/h.html ● Verwante termen: ● Duitse term: Hagelschaden ● Engelse term: hail damage ● Franse term: dégât de grêle (enkelvoud), dégâts de grêle (meervoud) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hagelschade hagelsteen hā•gel•steen █ Zelfstandig naamwoord "Uit hagel en steen. Wellicht (immers indien hagel zelf reeds keisteen, kiezel betekent) een tautologische samenstelling. Hagelkorrel; doch meestal in toepassing op de grotere ijsklompen die uit de lucht vallen." Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023096 ● Verwante termen: ● Duitse term: Hagelkorn ● Engelse term: hailstone www.ecologydictionary.org/HAILSTONE ● Franse term: grelôn + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hagelsteen hagenbinder hā•gen•bin•der █ Zelfstandig naamwoord De verklaring is op dit moment onduidelijk. Iemand die het hele jaar door heggen in orde stelt? Loonwerker? Vermelding van een hagenbinder in tijdschrift Ten Mandere nr. 36 - juli 1973 nr 2. blz. 10 Heemkundige Kring Ten Mandere Izegem https://issuu.com/pekker/docs/tm_036_1973_02 www.tenmandere.be Vermeldingen van overleden mensen met het beroep hagenbinder: www.genealogieonline.nl/genealogie-couckuyt/I101671.php https://gw.geneanet.org/lapierenoel?lang=en&pz=noel+alberic+jozef&nz=lapiere&p=joannes+fidelis&n=degezelle https://gw.geneanet.org/lapierenoel?lang=en&pz=noel+alberic+jozef&nz=lapiere&ocz=0&p=charles+louis&n=vanackere Hagenbänder, Hagbänder Mann, der die Hecken in Ordnung zu halten hatte (veraltet) www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AH00102 Bänder http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB00977 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hagenbinder hak █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houw Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hak_(grondbewerking) tweetand. Voorstelterm van Carlos Montfort: gaffelhak Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/tweetand?lang=nl "tweetand", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071452.re.364 aardappelrooihaak (objectief gevormde evenwoorden: aardappelrooihak, drietand, rooihak) www.mot.be/resource/Tool/aardappelrooihaak?lang=nl Met de hak slaat en trekt men. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Hacke_(Werkzeug) https://de.wiktionary.org/wiki/Hacke In Zuidelijk Duits is een Hacke ook een aks, bijl. Vergelijk met werkwoord graven en werktuig graaf; hakken -> hak, Hacke. ● Engelse termen: hack, hoe https://en.wikipedia.org/wiki/Hoe_(tool) www.etymonline.com/word/hack ● Franse termen: houe, sarcloir? https://fr.wikipedia.org/wiki/Houe + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hak hakblok hak•blok █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: kapblok Kijk kapblok. hakhout hak•hout █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam ■ Evenwoorden: aardhout, akkermaalshout, houtwas (onder voorbehoud), houw, kaphout, knothout, schaarhout, slaghout, strubbe ■ Plaatsnaam: houw ■ Evenwoorden voor hakhout als bos: hakbos, houw, schaarbos, schalmbos, slagbos. Hout kan ook bos betekenen, als achtervoegsel -hout. 1. Bepaalde loofbomen en -struiken die in een langdurige kringloop gekapt oftewel afgezet worden om rijs of dikker hout te oogsten. Na het afzetten lopen de stoven telkens opnieuw uit. Na een bepaalde tijd wordt de stoofopslag geoogst. Het tweede woorddeel hout kan ook bos betekenen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023152 Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/47/encyclopedie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hakhout Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063837 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062125 Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/hakhout Bron: Oosthoek 1916, langs Ensie www.ensie.nl/oosthoek1916/hakhout "slaghout", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063837&article=slachhout http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023152&article=slaghout "hakbos", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023135 https://books.google.be/books?id=kDdUAAAAcAAJ&pg=PA69&lpg=PA69&dq=hakhout+brabant&source=bl&ots=YAi46rTrLH&sig=9BXxJabwfvqZjJtBSMp58oyVvJM&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi_hbSluJXTAhWCORQKHfj_AkcQ6AEIWDAI#v=onepage&q=hakhout%20brabant&f=false "kaphout", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M030248 Hakhout door Victor Westhoff en Maurits Frans Mörzer Bruijns http://natuurtijdschriften.nl/download?type=document&docid=493587 Hakhout - Suggesties voor het beheer door Patrick Jansen en Leen Kuiper www.probos.nl/images/pdf/boeken/ScanboekHakhout.pdf ● Verwante termen:
● Duitse term, heden algemeen, vaag: Gehölz (langs velden, weiden en graslanden) Schlaghecke: "Hecke, die nur alle paar Jahre »geschlagen«, nicht geschoren wird." Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS05916 Artikel 2.c "Schlagholzbusch, Busch in dem Holz geschlagen wird.": www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS05918 www.duden.de/rechtschreibung/Niederwald_Wald www.duden.de/rechtschreibung/Gehoelz https://de.wikipedia.org/wiki/Niederwald Kapbusch www.kuladig.de/Objektansicht/SWB-305421 https://de.wikipedia.org/wiki/Badesee_Kapbusch Hagbösch Brennholz, das alle 15—20 Jahre im Hagbösch gehauen wurde www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AH00103 Hagenbusch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH00687 Hagenholz, Hagholz Brennholz, das alle 15—20 Jahre im Hagbösch gehauen wurde (veralt.). www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AH00104 Hagenholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hagenholz Hagendriesch, Hagdriesch von einem Hag umgebener Weideplatz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH00376 Hagbusch Weissdornhecke www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH00679 Duits Hagbusch, Nederlands: haagbos, haagbosch http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022734&article=hagenbusch Hagbusch, Hagenbusch Wald zum Schlagen von Brennholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AH00103 Heckenbusch, niedriger Waldbestand www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH03389 ● Engelse termen: coppice, copse https://en.wiktionary.org/wiki/coppice www.etymonline.com/word/coppice ● Franse termen: taillis, taillis simple https://fr.wikipedia.org/wiki/Taillis https://fr.wikipedia.org/wiki/Cépée www.larousse.com/en/dictionaries/french/taillis https://fr.wikipedia.org/wiki/Taillis_simple 2. Hout geoogst van hakhout 1. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlagholz Artikel 2.a.: geschlagenes Holz, besonders Schanzenholz: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS05918 1) im forstwesen. a) holz, welches gefällt werden kann oder geschlagen ist, flandria slachhout 1) im forstwesen. b) unterholz, buschholz, niederwald. ... nach Nemnich so genannt, weil es nicht wieder gesät zu werden braucht, sondern am stamme wieder ausschlägt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS10109 http://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=schlagholz + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakhout hakhoutbed hak•hout•bed █ Zelfstandig naamwoord Bed waarin het hakhout staat. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakhoutbed hakhoutbeheer hak•hout•be•heer █ Zelfstandig naamwoord Het regelmatig afzetten van hakhout en de bijkomende handelingen, zoals het onderhoud van wallen (vrijmaken van ongewenste begroeiing en afgezakte aarde of zand terug op de wal scheppen). Hakhoutbeheer kan beschouwd worden als een vorm van bosbouw. ● Verwante termen:
● Duitse termen: Hauwirtschaft, Niederwaldwirtschaft, Schlagholzwirtschaft ● Duitse term, heeft betrekking op wisselgebruik van perceel: Feld-Waldwirtschaft www.spektrum.de/lexikon/geographie/feldwaldwirtschaft/2397 ● Engelse termen: coppice management, coppicing https://en.wikipedia.org/wiki/Coppicing ● Franse term: régime de taillis https://fr.wikipedia.org/wiki/Régime_de_taillis + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakhoutbeheer hakhoutboom hak•hout•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hakhoutindividu Boom die beheerd wordt als hakhout. ● Verwante termen: ● Engelse term: coppice tree + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakhoutboom hakhoutbos hak•hout•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: houw, houwbos, slagbos Bos dat bestaat uit hakhout, eventueel met overstaanders. Evenwoord: hakhout (hout betekent ook bos) ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Niederwald ● Duitse term: Bauernwald www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB02100 Ook Hauwald en Feldwald? ● Verwante Duitse termen: Eichenschälwald, Lohhecke www.spektrum.de/lexikon/biologie/eichenschaelwald/20225 https://de.wikipedia.org/wiki/Lohhecke ● Engelse term: coppice woodland ● Franse term: forêt en taillis + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakhoutbos hakhouthaag hak•hout•haag █ Zelfstandig naamwoord Haag die bestaat uit hakhout. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakhouthaag hakhoutkroon hak•hout•kroon █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: stoofopslag Kijk bij stoofopslag. hakhoutopslag hak•hout•op•slag █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: stoofopslag Kijk bij stoofopslag. hakken hak•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) hak, (het) hakken, (de) hakking ■ Evenwoorden: houwen, kappen ■ Contextueel evenwoord: vellen 1. Door middel van slaan of houwen met een snijdend werktuig in delen splitsen, in stukken splijten. 2. Door middel van slaan, houwen met scherp gereedschap iets scheiden, afscheiden van datgene waaraan het vast zit. In het bijzonder staand hout oogsten in het algemeen; de stam of (hakhout)scheut scheiden van de stronk/stoof. 3. Door slaan of houwen met scherp gereedschap tot stand brengen, vervaardigen. 4. Door slaan, houwen met scherp gereedschap losmaken, bevrijden, dus: loshakken. Zie ook het gereedschap hak. Bewerkte tekstovername van de Geïntegreerde Taal-Bank, bron: Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023167 5. Werken met de hak. In het bijzonder, grond bewerken met de hak. Kijk bij hak. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hakken "Hakken - (landbouw), losmaken van de bovenste grondlaag om daardoor de luchttoetreding te bevorderen en den akker van onkruid te zuiveren. Geschiedt met de hand of machinaal. →Schoffelmachine. Als handgereedschap worden gebruikt: de houw, hak of krabber (Indië: patjol), waarbij het vrij groote blad onder een rechten of scherpen hoek aan een langen steel is bevestigd, de schrepel, met korten steel, en de schoffel, met langen steel en vrij klein blad, hetwelk naar voren in een scherpe snede uitloopt. Schoffels worden naar voren geduwd, hakken en schrepels naar achter getrokken of geslagen. Gewassen, welke in rijen gezaaid worden en later in de rij op afstand moeten komen, worden met de hak of schrepel gedund.Hakcultuur is de meest primitieve wijze van grondbewerking. Dewez." Bron: Katholieke Encyclopaedie 1933-1939 langs Ensie www.ensie.nl/katholieke-encyclopaedie/hakken "omhakken", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/omhakken "afhakken", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/afhakken "doorhakken", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/doorhakken "houthakken", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/houthakken "loshakken", Bron: Van Dale 1898, langs Ensie www.ensie.nl/vandale1898/loshakken "inhakken", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/inhakken ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: hacken. Naamwoorden van handeling: Hacke, Hacken www.duden.de/rechtschreibung/hacken_mit_Hacke_Beil www.dwds.de/wb/Hacke#1 https://de.wiktionary.org/wiki/hacken https://de.wiktionary.org/wiki/Hacke https://de.wiktionary.org/wiki/Hacken ● Engelse term, woordverwant: hack www.etymonline.com/word/hack https://en.wiktionary.org/wiki/hack#Etymology_1 ● Franse term, woordverwant: hacher www.cnrtl.fr/etymologie/hacher ● Franse term, vertaalequivalent: couper ● Waalse term, woordverwant: hatchî http://chanae.walon.org/lh/wa/dic/index.php?query=hatchî https://wa.wiktionary.org/wiki/hatchî https://wa.wiktionary.org/wiki/hatcher https://wa.wiktionary.org/wiki/haetchî + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakken hakmes hak•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: kapmes Kijk bij kapmes. haksel hak•sel █ Zelfstandig naamwoord ■ hak + sel Het fijngehakte. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/haksel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haksel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023180 -sel ter aanduiding van het voortbrengsel der werking Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-sel ● Verwante termen: ● Duitse term: Häcksel www.dwds.de/wb/Häcksell + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haksel hakselaar hak•se•laar Machine om te hakselen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023180.re.6 ● Verwante termen: ● Duitse term: Häcksler www.dwds.de/wb/Häcksler https://de.wikipedia.org/wiki/Häckselmaschine + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakselaar hakselen hak•se•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) hakselen Tot haksel maken. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hakselen Hakselen is woordverwant aan hakken. verhakselen https://nl.wiktionary.org/wiki/verhakselen ● Verwante termen: ● Duitse term: häckseln www.dwds.de/wb/häckseln + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hakselen halen hā•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) haal*, (het) halen, (de) haling ■ Evenwoord: trekken Naar zich toe trekken. De handeling die men doet met een haalmes. *haal, zoals in uithaal ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halen halfhouts half•houts █ Bijvoeglijk naamwoord Op de helft van de dikte van het hout. Een halfhoutse verbinding. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023254 www.encyclo.nl/begrip/Halfhouts "liplas", Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/liplas.shtml ● Verwante term: ● Verwante Duitse term: Halbholz https://de.wikipedia.org/wiki/Schnittholz#Schnittarten + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halfhouts halfparasiet half•pa•ra•siet █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hemiparasiet Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Halfparasiet Harige ratelaar en maretak zijn halfparasieten. ● Verwante term: parasiet ● Duitse termen: Halbparasit, Hemiparasit www.spektrum.de/lexikon/biologie/hemiparasiten/31280 ● Engelse term: hemiparasite ● Franse term: hémiparasite www.larousse.fr/dictionnaires/francais/hémiparasite/39493 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halfparasiet halm █ Zelfstandig naamwoord Stengel van grassen en granen. Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=halm&lang=nn Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/halm Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/halm strohalm helm ● Verwante termen: ● Duitse termen: Halm, Holm www.dwds.de/wb/Halm www.duden.de/rechtschreibung/Halm www.dwds.de/wb/Holm#1 ● Engelse termen, woordverwant: halm, haulm ● Engelse term: stalk https://en.wiktionary.org/wiki/haulm https://en.wiktionary.org/wiki/halm#English https://en.wiktionary.org/wiki/stalk ● Franse termen: (van granen) chaume, (van gras) brin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halm halfschaduw half•schā•duw █ Zelfstandig naamwoord Halfschaduw heeft betrekking op de standplaats van planten. In halfschaduw ontvangt een plant ongeveer tussen de 2 à 4 uur (zo goed als) ongedempt zonlicht. ● Verwante term: standplaats + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halfschaduw halfstam half•stam █ Zelfstandig naamwoord 1. Boomteeltvorm in de fruitteelt. Halfstam beschrijft de nominale enthoogte van 1,50 tot 1,60 meter. Bron: Guy De kinder http://fruitabc.blogspot.be/2012/12/halfstam-hoogstam-of-laagstambomen-van.html 2. Korte woordvorm van halfstamboom. ● Verwante termen: ● Duitse term: Halbstamm https://de.wikipedia.org/wiki/Zuchtform_(Obstgehölze)#Halb-_und_Niederstamm ● Franse term: demi tige + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halfstam halfstamboom half•stam•boom █ Zelfstandig naamwoord Fruitboom die als halfstam geteeld is. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halfstamboom halfstamboomgaard half•stam•boom•gaard █ Zelfstandig naamwoord Boomgaard die bestaat uit halfstambomen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halfstamboomgaard halfstruik half•struik █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: suffrutex (sub + frutex) Definitie onder voorbehoud: Plant die kenmerken van een struik heeft, maar niet volledig verhout en daarom geen struik is. Kijk ook bij dwergstruik. ● Verwante termen: ● Duitse term: Halbstrauch https://de.wikipedia.org/wiki/Halbstrauch ● Engelse term: Subshrub https://en.wikipedia.org/wiki/Subshrub https://en.wiktionary.org/wiki/subshrub https://en.wiktionary.org/wiki/suffrutex www.finedictionary.com/suffrutex.html ● Franse term: sous-arbrisseau https://fr.wiktionary.org/wiki/sous-arbrisseau https://fr.wikisource.org/wiki/L’Encyclopédie/1re_édition/SUFFRUTEX + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halfstruik halle hal•le █ Zelfstandig naamwoord Plaatsnaam die de volgende betekenissen kan hebben. (Halle kan ook een samenstelling zijn die bestaat uit twee woorden: hal + le, waarbij het laatste woord een anders betekenis heeft, zoals bijvoorbeeld loo. Kijk bij loo.) 1. Bocht in hoogland. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5183 2. Overdekte handelplaats. Hal. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID2442 3. Wisselvorm van halde, helling. Overdrachtelijk: holle gracht. Citaat: "Etymologie: Mog. < Germ. *χalu- 'afhellend'?" (Nota van de samensteller: afhellend verwijst naar halde). Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID13177 Halen, Limburg (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Halen_(België)#Toponymie Halle, Heusden-Zolder, Limburg (B) Hale, Zoersel, Antwerpen (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Halle_(Antwerpen) Halle, Vlaams-Brabant (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Halle_(Vlaams-Brabant)#Toponymie Halmaal, Limburg (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Halmaal Overzicht op Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Halle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halle halve maan hal•ve maan █ Woordgroep Haagmes met een blad in de vorm van een halve maan. Het haagmes wordt veel vereenzelvigd met de halve maan, maar haagmessen zijn er verschillende vormen. ● Verwante termen: ● Franse term: croissant https://fr.wikipedia.org/wiki/Croissant_(outil_de_jardinage) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#halve-maan ham █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: hamme, hem 1. Ham is afgeleid van het Germaanse ‘Hamma’ wat zoveel betekent als landtong uitspringend in overstromingsgebied. Bron: Gemeente Ham www.ham.be/product.aspx?id=905 In hedendaags Nederlands met prefix uit-: uitham. Artikel 1: Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023516 Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/over-taaldacht/#comment-214 www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-h/ hamme https://nl.wikipedia.org/wiki/Hamme ham/hamme, bocht in een water Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=15571&article=hamm http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023516&lemmodern=ham http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023518&lemmodern=ham https://nl.wikipedia.org/wiki/Hamm_(Noordrijn-Westfalen)#Geschiedenis ● Verwante termen: ● Duitse term: Ham Kijk bij "Namenbedeutung von Hamburg": www.onomastik.com/on_geschichte_hamburg.php https://de.wikipedia.org/wiki/Hammaburg https://de.wikipedia.org/wiki/Hammaburg#Namensursprung https://de.wikipedia.org/wiki/Hamm_(Begriffsklärung) ● Waalse term: han https://wa.wikipedia.org/wiki/Han 2. Griend. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Betekenis 2, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023516 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16592 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=15548 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=ham + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#ham hamer hā•mer █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hamer_(gereedschap) ● Verwante termen: ● Duitse term: Hammer ● Engelse term: hammer www.etymonline.com/word/hammer ● Franse term: marteau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hamer hameren hā•me•ren █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) hameren Met een hamer slaan. ● Verwante term:
Japanse term hanami 花見 Bloesem kijken. https://ja.wikipedia.org/wiki/花見 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hanami handbijl hand•bijl █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord, als huisraad: keukenbijl Een kort gesteeld eenhands bijl. Indien de lengte van de steel dit toelaat kan de handbijl ook tweehandig gegrepen worden. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Handbeil, ook Handaxt en Küchenbeil ● Engelse termen: hand bill (heeft de semantische betekenis van kapmes), hatchet https://en.wikipedia.org/wiki/Billhook https://en.wikipedia.org/wiki/Hatchet + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handbijl handboor hand•boor █ Zelfstandig naamwoord 1. Boor die handmatig aangedreven wordt, in tegenstelling tot een motoraangedreven boor. Eenhands of tweehands. 2. Eigenlijk elke boor die in de hand genomen wordt, in tegenstelling tot vaststaande boren. Bijvoorbeeld, een door een elektrische motor aangedreven eenhands of tweehands boor. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Handboor https://nl.wikipedia.org/wiki/Boor_(gereedschap) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023604 "fret", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M016928 "fret", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/fret2 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/fretboor?lang=nl www.mot.be/resource/Tool/zwikboor?lang=nl "fretboor", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Fretboor ● Verwante termen: ● Duitse term: Handbohrer https://de.wikipedia.org/wiki/Handbohrmaschine ● Engelse term: hand bore www.etymonline.com/word/bore + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handboor handhaven hand•hā•ven █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) handhaven, (de) handhaving In de context van deze lijst. Een wet of wetten, een regel of regels, doen naleven door een gezagsdrager of -dragers, in het bijzonder wetten en regels die betrekking hebben op ruimtelijke ordening, landschap, milieu en natuur. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/handhaven Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22handhaven%22 ● Verwante termen: ● Duitse term, in de context van een wet of de wetten: wahren. "das Gesetz wahren" www.dwds.de/wb/wahren ● Engelse term: enforce https://en.wiktionary.org/wiki/enforce + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handhaven handlier hand•lier █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/212/encyclopedie ● Verwante termen: ● Duitse term: Handwinde ● Engelse term: hand winch ● Engelse term, Noord-Amerika: come-a-long https://en.wikipedia.org/wiki/Come-A-Long + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handlier handmatig hand•mā•tig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Evenwoord: hands Met de hand of handen. Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/handmatig ● Verwante termen: ● Duitse termen: händisch (zoals Nederlands hands), handmäßig/handmässig www.dwds.de/wb/händisch + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handmatig handschaaf hand•schaaf █ Zelfstandig naamwoord 1. Schaaf die met de hand bediend worden, in tegenstelling tot een gemotoriseerde schaaf. 2. Kleine schaaf. Schaaf die met één hand gebruikt wordt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Blokschaaf Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M019304 gerfschaaf ● Verwante termen: ● Duitse term: Handhobel https://de.wikipedia.org/wiki/Hobel https://de.wikipedia.org/wiki/Schrupphobel ● Engelse term: hand plane https://en.wikipedia.org/wiki/Plane_(tool) ● Franse term: rabot à main + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handschaaf handsnoeischaar hand•snoei•schaar █ Zelfstandig naamwoord Vage term om een eenhands snoeischaar te benoemen; een snoeischaar die met één hand vastgehouden kan worden. ● Verwante termen:
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handsnoeischaar handsproeier hand•sproei•er █ Zelfstandig naamwoord Bepaald voorwerp om water over iets te sproeien en dat daarbij in de hand genomen wordt. Handsproeier, bevestigd aan waterslang. Handsproeier in de vorm van een potje. ● Verwante termen: ● Duitse term: Handsprüher + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handsproeier handzaag hand•zaag 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Evenwoorden, Zuid-Nederlands: jefzaag (uitspraak van jef lijkt op het Engelse Geoff), Sint-Jozefszaag, vossestaart(zaag) Type zaag dat vooral door timmerlui gebruikt wordt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Handzaag ● Verwante term bij 1: ● Duitse termen bij 1: Fuchsschwanzsäge, Handsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Fuchsschwanz_(Säge) ● Engelse term bij 1: hand saw, panel saw https://en.wikipedia.org/wiki/Hand_saw ● Franse term bij 1: scie égoïne https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_égoïne https://fr.wiktionary.org/wiki/scie_égoïne 2. █ Zelfstandig naamwoord 2.1. Elke type zaag waarmee men met de hand zaagt (niet machinaal). 2.2. Elke type zaag die in de hand genomen wordt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een tafelzaag of lintzaag. ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: Handsäge https://de.wiktionary.org/wiki/Handsäge ● Engelse term bij 2: hand saw ● Franse term bij 2: scie à main + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#handzaag hardhout hard•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout met een zekere oppervlaktehardheid of slijtvastheid. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hardhout ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hardhout hardschaligheid hard•scha•lig•heid █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hardschaligheid ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hardschaligheid haren hā•ren █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: haar, haart/haert ■ haar + en. -en = veel voorkomend achtervoegsel in plaatsnamen. Plaatsnaam: zandige heuvelrug Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID31752 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haaren_(Noord-Brabant) https://nl.wikipedia.org/wiki/Haren_(Brussel) https://nl.wikipedia.org/wiki/Haren https://nl.wikipedia.org/wiki/Bergharen https://nl.wikipedia.org/wiki/Neerharen#Etymologie Haarlo "haar", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haar3 "haar", Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4199 "haar", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022873 "haar", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haar7 Heers https://nl.wikipedia.org/wiki/Heers_(Nederland)#Etymologie Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID2474.re.13 "haart", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/haart Grote Haart/Haert en Kleine Haart/Haert te Hamont (B). ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haren haren hā•ren █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) haren Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haren_(landbouw) Volgende werktuigen werden gehaard: - de zeis - de zicht - de sikkel - het hakselmes ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/6734/horen ● Duitse termen: dengeln, haren https://de.wikipedia.org/wiki/Dengeln www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH02114 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH02156 ● Engelse term: peen https://en.wikipedia.org/wiki/Peening https://en.wiktionary.org/wiki/peen#Etymology_1 ● Engelse term, zelfstandig naamwoord: peen www.etymonline.com/word/peen ● Franse termen: matage? battage? https://fr.wikipedia.org/wiki/Matage_(mécanique) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haren-werkwoord harig hā•rig █ Bijvoeglijk naamwoord Behaard. Harig hout: Gezaagd en ongeschaafd hout met ruwe vezels op de zijden. De ruwe vezels lijken op haren. ● Verwante termen:
hark █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: raak, reek Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hark Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058030 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058434 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057183 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45892 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/grondhark?lang=nl  Afbeelding uit Oost-Brabantsche boerderijtermen, Onze Taaltuin. Jaargang 3 (1934-1935) door A. van Gerwen
www.dbnl.org/tekst/_taa011193401_01/_taa011193401_01_0064.php ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Hark www.plattmakers.de/nl/880/Hark ● Duitse termen: Harke, Rechen https://de.wikipedia.org/wiki/Harke_(Werkzeug) https://de.wikipedia.org/wiki/Rechen_(Werkzeug) www.dwds.de/wb/Harke www.dwds.de/wb/Rechen https://de.wiktionary.org/wiki/Harke https://de.wiktionary.org/wiki/Rechen ● Engelse term: rake https://en.wikipedia.org/wiki/Rake_(tool) ● Franse term: râteau https://fr.wikipedia.org/wiki/Râteau_(outil) https://fr.wiktionary.org/wiki/râteau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hark harken har•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) harken ■ Evenwoord: reken Werken met de hark. Wat op de bodem verspreid ligt met de hark bijeenhalen. ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/879/harken ● Duitse termen: harken, rechen https://de.wiktionary.org/wiki/harken https://de.wiktionary.org/wiki/rechen www.dwds.de/wb/harken www.dwds.de/wb/rechen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harken hars █ Zelfstandig naamwoord Kleverige en taaie stof in naaldbomen. Hars lost niet of enkel gedeeltelijk op in water. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hars Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M024402 In een naaldboom stroomt hars, in een loofboom stroomt sap. klibber (van kleven/kleben) http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/klibber1 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22klibber%22 resin en rosin, hars en colofonium ● Verwante termen: ● Duitse term: Harz https://de.wikipedia.org/wiki/Harz_(Material) ● Engelse term, vertaalequivalent: resin ● Engelse term: rosin https://en.wikipedia.org/wiki/Resin www.etymonline.com/word/resin https://en.wiktionary.org/wiki/resin https://en.wikipedia.org/wiki/Rosin www.etymonline.com/word/rosin https://en.wiktionary.org/wiki/rosin ● Franse term: résine https://fr.wikipedia.org/wiki/Résine_(végétale) oleohars https://fr.wikipedia.org/wiki/Oléorésine www.thefreedictionary.com/oleoresin www.answers.com/topic/oleoresin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hars harsafscheiding hars•af•schei•ding █ Zelfstandig naamwoord Van harshoudende planten. Het afscheiden van hars. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M010243 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harsafscheiding harsblaas hars•blaas █ Zelfstandig naamwoord Van bepaalde sparrensoorten. Individuen van een bepaalde leeftijd kunnen blazen op de schors vertonen waar hars in zit, zogenaamde harsblazen. ● Verwante term: hars + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harsblaas harsgal hars•gal █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: harsbuil www.natuurpunt.be/nieuws/daar-zijn-de-harsmannetjes-20120207#.V5SicxKrG1s Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Harsbuilmot https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Retina_resinella_01.JPG ● Verwante termen: ● Duitse term: Harzgalle www.lepiforum.de/lepiwiki.pl?Retinia_Resinella https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfehler#Harzgallen ● Engelse term: resin gall www.forestpests.org/hungary/lepidopterars.html https://en.wikipedia.org/wiki/Retinia_resinella + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harsgal harsholte hars•hol•te █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: harskamer Een kleine ruimte gevuld met hars in naaldhout. Een houtgebrek. ● Verwante termen: ● Duitse term: Harzgalle ● Franse term: poche de résine + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harsholte harshoudend hars•hou•dend █ Bijvoeglijk naamwoord Hars bevattend. Harshoudend hout. ● Verwante termen: ● Duitse term: harzhaltig + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harshoudend harskamer hars•kā•mer █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: harsholte Kijk bij harsholte. harslek hars•lek █ Zelfstandig naamwoord Lek in een naaldboom. Kan onstaan door een inwendige breuk of hars tappen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harslek harsporie hars•pō•rie █ Zelfstandig naamwoord "In sommige soorten van naaldhout komen, zowel in de richting van de draad als dwars daarop, harsgangen voor. Voor wat betreft het eindelingshout worden zij gewoonlijk harsporiën genoemd." Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M055467.re.8 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harsporie hars tappen hars tap•pen █ Werkwoordelijke woordgroep Hars laten afvloeien uit een levende naaldboom. ● Verwante termen: ● Duitse term: Harz abzapfen https://de.wikipedia.org/wiki/Pecherei ● Engelse term: resin extraction https://en.wikipedia.org/wiki/Resin_extraction ● Franse term: gemmer https://fr.wikipedia.org/wiki/Gemmage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hars-tappen harstapper hars•tap•per █ Zelfstandig naamwoord Iemand die, al dan niet beroepsmatig, harst tapt. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Harzer_(Beruf) ● Franse term: résinier https://fr.wikipedia.org/wiki/Résinier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harstapper harsverlies hars•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord Het verliezen van hars. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harsverlies harswinning hars•win•ning █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: harstapperij Het oogsten van hars. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Harswinning ● Verwante term:
https://de.wikipedia.org/wiki/Pecherei ● Engelse term: resin/rosin harvesting https://en.wikipedia.org/wiki/Resin_extraction ● Franse termen: gemmage, récolte de gemme, récolte de résine https://fr.wikipedia.org/wiki/Gemmage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harswinning harszakje █ Zelfstandig naamwoord Een gemakszuchtige en foutieve vertaling van het Engelse resin pocket. De juiste benamingen zijn harsholte en harskamer. Het Engelse pocket heeft meer betekenissen dan alleen maar zakje. Kijk bij harsholte. ● Verwante term: harsholte harszuur hars•zuur █ Zelfstandig naamwoord Hoofdbestanddel van natuurlijke harsen. Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/HARSZUUR ● Verwante term: hars ● Duitse term: Harzsäure https://de.wikipedia.org/wiki/Harzsäuren ● Engelse term: resin acid https://en.wikipedia.org/wiki/Resin_acid ● Franse term: acide résinique https://fr.wikipedia.org/wiki/Acide_résinique + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harszuur hartkant hart•kant █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=M024501 Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/hartkant_van_hout.shtml ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hartkant hartlijn hart•lijn █ Zelfstandig naamwoord Denkbeeldige lijn door het midden van iets, bijvoorbeeld een heg. De lijn in de heg die de stammen langs elkaar vormen. ● Verwante termen:
harttak hart•tak █ Zelfstandig naamwoord Bj fruitbomen: Spil van de boom. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#harttak Engelse term harvester Velmachine. Kijk bij velmachine. hasselt has•selt █ Zelfstandig naamwoord Plaatsnaam. Plaats waar veel hazelaars groeien. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID15492 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hasselt_(België) https://nl.wikipedia.org/wiki/'t_Hasselt https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederhasselt https://nl.wikipedia.org/wiki/Ophasselt https://nl.wikipedia.org/wiki/Stokhasselt https://nl.wikipedia.org/wiki/Hasselt ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hasselt Duitse term Hauberg https://de.wikipedia.org/wiki/Hauberg ■ Evenwoord: Hackberg ● Verwante term: hakhout ● Verwante Duitse term: Lohhecke haver hā•ver █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Haver ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#haver hazelaar hā•ze•laar █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hazelaar_(plant) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hazelaar he...
hechtwortel hecht•wor•tel █ Zelfstandig naamwoord Kleine, korte adventiefwortel die zich door middel van een kleverige substantie vasthecht aan het substraat (bv. bij Klimop, Hedera helix). Bron: www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#hechtwortel ● Verwante termen: ● Duitse term: Hechtwurzel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hechtwortel heem █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heim ■ Wisselvormen, achtervoegsel: -em, -gem, -heim, -kom, -um Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/-heem Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heem1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22heem%22 www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=41197 gem https://nl.wikipedia.org/wiki/-gem Reckheim (Rekem) Rotheim (Rotem) Stockheim (Stokkem) kom Bevekom, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID9409&article=bevekom Erpekom, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID10983&article=erpekom ● Verwante termen: ● Duitse term: Heim https://de.wikipedia.org/wiki/-heim ● Nederduitse term: Haim www.plattmakers.de/nl/2046/Haim ● Engelse termen: ham, hamlet, home https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_generic_forms_in_place_names_in_the_United_Kingdom_and_Ireland www.etymonline.com/word/home https://en.wikipedia.org/wiki/Hamlet_(place)#Etymology www.etymonline.com/word/hamlet https://en.wikipedia.org/wiki/Chippenham#Etymology ● Franse term: hameau https://fr.wikipedia.org/wiki/Hameau https://fr.wiktionary.org/wiki/hameau www.cnrtl.fr/etymologie/hameau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heem heemtuin heem•tuin █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: heempark Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heemtuin ● Verwante term: heem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heemtuin heep █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: happe, hepe, hiep. Verkleinwoorden: hapken, hepke ■ Westvlaams: appe Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M024993 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16745 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=15794 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M024175 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M024177 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID178 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hiep Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heep West-Vlaams appe https://vls.wikipedia.org/wiki/Bylle In Belgisch Limburg heet een mijnwerkersbijl een hep of hepke. Verwantschap met Duits Hieb (slag)? www.dwds.de/wb/Hieb https://de.wiktionary.org/wiki/Hieb Kijk ook bij kapmes. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Häpe, Hepe, Heppe, Hippe. Holzhappen. Happen is een wisselvorm van heep. https://de.wikipedia.org/wiki/Hippe_(Werkzeug) https://heraldik-wiki.de/wiki/Rebmesser www.dwds.de/?q=hepe www.dwds.de/wb/Hippe https://de.wiktionary.org/wiki/Hippe https://de.wiktionary.org/wiki/Häpe www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=h%E4pe https://de.wikipedia.org/wiki/Hippe_(Waffe) www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hippe ● Westopperduitse termen: Gertel, Säsli, Stäckespitzer https://als.wikipedia.org/wiki/Gertel ● Duitse termen, westelijk regionaal: Kromm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=kromm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=LothWB&lemid=CK01276 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RK16810 ● Luxemburgse term: Hipp, Krëmmes (Nederlands krommes), Kromm (afkorting van Krëmmes?) https://lb.wikipedia.org/wiki/Hipp http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/LLU/wbgui_py?lemid=UK00502 http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/LWB/wbgui_py?lemid=HK04548 http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/WLM/wbgui_py?lemid=MK01696 https://en.wiktionary.org/wiki/Kromm ● Engelse termen: bill (= Nederlands bijl, Duits Beil), billhook https://en.wikipedia.org/wiki/Billhook www.etymonline.com/word/bill ● Franse term: happe http://micmap.org/dicfro/search/dictionnaire-godefroy/happe ● Waalse termen: hepe, hèpe https://wa.wikipedia.org/wiki/Hepe https://wa.wikipedia.org/wiki/Motî:hepe http://dictionnaire-wallon-francais.skynetblogs.be/archive/2015/04/13/h-k-8420075.html ● Waalse term, verkleinvorm, Borinage: hapiette https://fr.wiktionary.org/wiki/hapiette + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heep heerdgang heerd•gang █ Zelfstandig naamwoord Wisselvorm: herdgang Kijk bij herdgang. hees █ Zelfstandig naamwoord Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID48533 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID2487 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hees2 heest, Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16247 Patroniem: Van Hees ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hees heester hees•ter █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heister ■ Evenwoord: struik Struik, jonge boom. Heester is woordverwant aan hees. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4221 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID2487 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16248 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16422 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025067 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heester Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22heester%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/heester heister, Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16422 Heestert Heist Heist-op-den-Berg? Knokke-Heist? Heest: laag hout of tuin? Volg de volgende koppelingen. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=MNW&actie=article&uitvoer=HTML&id=16247 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=08481 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=19898 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=32230 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015694 ● Verwante termen: ● Duitse term: Heister www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=heister www.dwds.de/wb/Heister ● Franse term, woordverwant: hêtre https://fr.wiktionary.org/wiki/h%C3%AAtre#.C3.89tymologie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heester heetsel heet•sel █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: mutsaard Kijk bij mutsaard. hefboom hef•boom █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hefboom Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hefboom Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/hefboom ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hebebaum, Hebel https://de.wikipedia.org/wiki/Hebebaum https://de.wikipedia.org/wiki/Hebel_(Physik) www.dwds.de/wb/Hebebaum https://de.wiktionary.org/wiki/Hebebaum https://de.wiktionary.org/wiki/Hebel ● Engelse term: lever https://en.wikipedia.org/wiki/Lever ● Franse term: levier https://fr.wikipedia.org/wiki//Levier_(mécanique) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hefboom hefboomsnoeischaar hef•boom•snoei•schaar Een vadsige en verkeerde vertaling van Duits Ratschenschere, letterlijk vertaald ratelschaar. (Ratsche = ratel, Schere = schaar). Gardena is een van de ondernemingen die deze term verspreid. En om de verwarring nog groter te maken: de Duitse term is verkeerd gekozen en dus prietpraat. In deze schaar bevindt zich geen ratel, wel een tandheugel oftewel kamreep. In het Frans heeft men dit werktuig wel de juiste naam gegeven: sécateur à crémaillère. Crémaillère heeft betrekking op een voorwerp met een tandheugel. ● Verwante termen: hefhaak hef•haak █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: pakhaak Kijk bij pakhaak. heflade hef•lā•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: wipkist ■ Evenwoord, gewestelijk: knaap Bepaald werktuig om zware voorwerpen, zoals boomstammen, te heffen en te laten zakken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025089.re.34 "knaap", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025089&article=knaap Kist en lade hebben in hun oorsprong dezelfde semantische betekenis. "lade", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=24581 "laaie", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=24610 "sparrewip: Bewijsplaats: Vlaanderen. Blad van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond, Tielt. Jaargang 40, nummer 235, bladzijde 89. www.dbnl.org/tekst/_vla016199101_01/_vla016199101_01_0026.php PDF - https://www.dbnl.org/tekst/_vla016199101_01/_vla016199101_01.pdf PDF-bladzijde 201 Johan Ballegeer over Sincfala - Museum tussen land en zee te Knokke-Heist: "In de hoek diagonaal tegenover de deur staat een sparrewip om bomen in de duinen te rooien ..."  Beeld uit "Handy farm devices and how to make them",
door Cobleigh, Rolfe, 1912, bladzijde 237 https://archive.org/details/cu31924080109832/page/n6/mode/2up  Beeld uit "Handy farm devices and how to make them",
door Cobleigh, Rolfe, 1912, bladzijde 170 https://archive.org/details/cu31924080109832/page/n6/mode/2up ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hebelade, Wippkiste https://de.wikipedia.org/wiki/Hebelade www.zeno.org/Meyers-1905/A/Hebelade www.zeno.org/Meyers-1905/K/meyers-1905-009-0025 ● Saterfriese term, wisselvorm van Hebe: Heewe https://stq.wikipedia.org/wiki/Heewe https://de.wikipedia.org/wiki/Saterfriesische_Sprache https://nl.wikipedia.org/wiki/Saterfries ● Franse term: pompe? https://fr.wikisource.org/wiki/Encyclopédie_méthodique/Art_aratoire_et_du_jardinage/Planche_25 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heflade heg █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: haag, hegge ■ Plaatsnaam, enkelvoud met achtervoegsel -en: hagen Rij struiken als landafscheiding, al dan niet uitgroeiend of regelmatig geschoren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heg Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/heg Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025106 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022727 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heg www.etymologiebank.nl/trefwoord/haag Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=heg&lang=nn Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-h/ (hagen 4) Als plaatsnaam, kan zowel enkelvoud als meervoud zijn: hagen www.etymologiebank.nl/trefwoord/hagen Het achtervoegsel -en kan een zwakke uitgang zijn van een woord in enkelvoud. Plaatsnamen: Den Haag, Haacht Plaatsnaam met -hagen: Wijshagen (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Haacht#Toponymie https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijshagen#Toponymie Duitse afgeleiden: Gehege, Gehäge www.dwds.de/wb/dwb/gehege www.dwds.de/wb/Gehege ● Verwante termen:
● Duitse term, met voorvoegsel Ge-: Gehege https://de.wikipedia.org/wiki/Hecke https://de.wikipedia.org/wiki/Hag www.duden.de/rechtschreibung/Hag www.dwds.de/wb/Hag www.plattmakers.de/en/5870/Hääg www.dwds.de/wb/Hecke www.plattmakers.de/en/9617/Hegg www.plattmakers.de/nl/14440/Heeg https://de.wikipedia.org/wiki/Hagen_(Begriffsklärung) www.plattmakers.de/nl/4777/hagen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hagen https://de.wikipedia.org/wiki/Hain https://de.wikipedia.org/wiki/Hain#Wortherkunft https://de.wiktionary.org/wiki/Hain www.dwds.de/wb/Hain www.dwds.de/wb/Gehege Heg: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=EH00358 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH03592 www.lagis-hessen.de/de/subjects/rsrec/sn/shwb/entry/Heg ● Zwitserduitse term: Haag (heining, Duits Zaun). Zoals in schaarhaag. ● Engelse term: haw, hedge, hedgerow https://en.wikipedia.org/wiki/Hedge www.merriam-webster.com/dictionary/hedgerow www.etymonline.com/word/hedge www.etymonline.com/word/haw www.etymonline.com/word/hawthorn ● Franse term: haie https://fr.wikipedia.org/wiki/Haie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heg hegbewoner heg•be•wo•ner █ Zelfstandig naamwoord Dier dat verblijft in heggen, tijdelijk of voortdurend. De heg kan een belangrijke en zelfs levensnoodzakelijke rol spelen in het leven van het dier. ● Verwante termen:
hegboom heg•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: haagboom Kijk bij haagboom. + Lemmaschakel: - heggen leggen heg•gen leg•gen █ Werkwoordelijke woordgroep ■ Wisselvorm: hagen leggen Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/leggen Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22leggen%22 Bron: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M036728&article=lay hageleder, -leder van leggen of leiden? heggeleier, -leier van leiden of leggen? Dictionnaire de Marine, door Aubin, Nicolas Aenleiding tot de Kennisse van het verhevene deel der Nederduitsche Sprake, door ten Kate, Lambert ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/522/leggen ● Duitse term voor leggen: legen www.dwds.de/wb/legen ● Engelse term: hedge lay. Naamwoord van handeling: hedgelaying. "learn to hedge lay" www.etymonline.com/word/lay www.etymonline.com/word/*legh- https://en.wikipedia.org/wiki/Hedge_laying ● Middelengelse term: leien Bron: Middle English Compendium https://quod.lib.umich.edu/m/middle-english-dictionary/dictionary/MED25043 Hans Kurath, Middle English Dictionary https://books.google.be/books?id=4qv_Y-me2vQC&pg=PA797&lpg=PA797&dq=leier+legger&source=bl&ots=IbnpKpzClW&sig=ACfU3U1NZ3v_90YxMBCYjj6FYr7Ff8xsNQ&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiwrK-1noHpAhWMMewKHf7YC9YQ6AEwCnoECAsQAQ#v=onepage&q=leier%20legger&f=false leier: one who lays stones for a building, a stone layer ● Franse term, leggen: coucher + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heggen-leggen heggennester heg•gen•nes•ter █ Zelfstandig naamwoord Dier dat in heggen nest. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heggennester heggenruimer heg•gen•rui•mer █ Zelfstandig naamwoord Culin hedge cutter www.missing-lynx.com/articles/usa/zaloga_culin_cutter.htm https://en.wikipedia.org/wiki/Rhino_tank#Invention ● Verwante term: heg + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heggenruimer heggenschaar heg•gen•schaar █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: haagschaar ■ Oude schrijfwijze: heggeschaar Gereedschap in de vorm van een schaar om heggen te scheren en vormstruiken te snoeien. Ook in machinale uitvoering. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heggenschaar Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/haagschaar-hand?lang=nl Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M022755 Haakse heggenschaar: http://deerbe.com/unt/53650-antike_heckenschere_fr_historische_sammler_und_jger_em.html ● Verwante termen:
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hagschere https://de.wikipedia.org/wiki/Heckenschere ● Engelse termen: hedge shears, hedge trimmer https://en.wikipedia.org/wiki/Hedge_trimmer ● Franse termen: cisailles à haie(s), taille haie https://fr.wikipedia.org/wiki/Taille-haie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heggenschaar hegschors heg•schors █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: heesterschors ■ Te onderscheiden van: boomschors Schors van hakhout. Een respondent noteert dat hegschors sterker is (qua looistofgehalte) dan boomschors. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek van de Brabantse dialecten, Deel 2, Aflevering 3
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hegschors heggen vlechten heg•gen vlech•ten █ Werkwoordelijke woordgroep Misleidend gevormde woordgroep die eigenlijk verwijst naar heggen leggen of heggen leiden. In een levende heg: Stammen en takken buigen, leggen, leiden en vlechten om de heg werend te maken. ● Verwante termen:
hegverblijver haagverblijver boomnester hei █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heide Kijk bij heide. heide hei•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hei 1. Bepaalde plantenfamilie. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heifamilie https://de.wikipedia.org/wiki/Heidekräuter https://de.wikipedia.org/wiki/Heidekrautgewächse https://fr.wikipedia.org/wiki/Bruyère https://fr.wikipedia.org/wiki/Erica https://en.wikipedia.org/wiki/Ericaceae https://en.wikipedia.org/wiki/Erica ● Verwante term bij 1: bezem ● Engelse term bij 1: heather 2. Vegetatietype. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heide_(vegetatie) Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/heide Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Klasse_van_de_droge_heiden https://nl.wikipedia.org/wiki/Klasse_van_de_hoogveenbulten_en_natte_heiden https://nl.wikipedia.org/wiki/Associatie_van_gewone_dophei https://nl.wikipedia.org/wiki/Natte_heide https://nl.wikipedia.org/wiki/Droge_heide ● Verwante termen bij 2: 3. De onbebouwde, onbewoonde vlakte; het (open, vrije) veld. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025138 Dit toponiem komt je zelfs tegen waar je tegenwoordig geen heide verwacht, maar waar deze vegetatie vroeger wel aanwezig was, ver buiten de Kempen. ● Verwante term bij 3: hees ● Engelse termen bij 3: heath, heathland www.etymonline.com/word/heath www.etymonline.com/word/heather ● Franse term bij 3: lande https://fr.wikipedia.org/wiki/Lande + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heide heideboender hei•de•boender █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heiboender eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/161006 Geheugen van Nederland www.geheugenvannederland.nl/nl/geheugen/view?coll=ngvn&identifier=NISA01%3A405 Video: https://search.alexanderstreet.com/preview/work/bibliographic_entity%7Cvideo_work%7C2473776?ssotoken=anonymous ● Verwante termen:
www.heimatverein-achim.de/Wat_dat.html#Heidequast https://www.worphausen.de/index.php/archiv17/962-20170823 Duits Quast, Nederlands kwast www.dwds.de/wb/Quast www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=quast https://plattmakers.de/nl/3526/Quast + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heideboender heideboom hei•de•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die op de heide staat. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heideboom heidebrand hei•de•brand █ Zelfstandig naamwoord Brand op de heide. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025133 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heidebrand heidesikkel hei•de•sik•kel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heisikkel ■ Evenwoorden: heidezeis, heizeis, heizeisen, heizicht, heidezicht Sikkel (of lutzeis, zeis, zicht ...) om hei te slaan. Brabants Erfgoed www.brabantserfgoed.nl/collectie/object/noordbrabants-museum/0cec02d6dac2e76cc0f9cf5321e56085c4b1a593 "heizeisen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088804&article=heizeizen&domein=0&conc=true (de uitgang -en in heizeisen duidt niet op meervoud!) ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heidesikkel heien hei•en █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) heien Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heien1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heien https://nl.wikipedia.org/wiki/Heipaal hei, heia, heie stormram, hamer ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heien heikant hei•kant █ Zelfstandig naamwoord De kant, de zoom der heide; ook de richting waarin, de streek waar de heide ligt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025158 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heikant ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heikant hein █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heining Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025220 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16395 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hein www.etymologiebank.nl/trefwoord/heining Zoals in Heinsberg? Samentrekking van hagen (haag + en), dat leidde tot Duits hain en Nederlands hein. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hain, Heinung https://de.wikipedia.org/wiki/Hain https://de.wikipedia.org/wiki/Hain#Wortherkunft https://de.wiktionary.org/wiki/Hain www.dwds.de/wb/Hain www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH00470 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IH00461 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IH00460 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DH00300 (hier ook banwoud, Forst?) Heinung http://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=heinung + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hein heinen hei•nen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) heinen, (de) heining 1. (Om)Heinen met een heg of tuin. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025224 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16404 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025224 2. Sloten zuiver maken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025225 3. Afsluiten met een sloot. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID13904 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16404 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025224 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heinen heining hei•ning █ Zelfstandig naamwoord 1. Naamwoord van handeling van heinen. 2. Kortweg hein. Schutting, heg, sloot. Het resultaat van heinen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heining Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22heining%22 ● Verwante term: hein + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heining heipaal hei•paal █ Zelfstandig naamwoord Paal die diep in de grond geslagen is of die bestemd is om diep in de grond geslagen te worden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025146.re.7&lemmodern=heipaal Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heipaal ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heipaal heischraal grasland hei•schraal gras•land █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/299/encyclopedie/ Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Klasse_van_de_heischrale_graslanden ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heischraal-grasland heizeis hei•zeis █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: heizeisie Zeis waarmee men heide kapt, vlak boven de grond. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heizeis hek █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hek Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=gatter&lang=dn Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22hek%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Heck www.duden.de/rechtschreibung/Heck_Land_Weide_Tuer www.dwds.de/wb/Heck + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hek hekel hē•kel █ Zelfstandig naamwoord 1. Vlaskam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hekel2 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hekel 2. Uitsteeksel op de doorn oftewel ang(el) van het zeisblad. De hekel wordt in het hekelgat geplaatst. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025259&betekenis=hekelgat ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Häkel www.plattmakers.de/nl/5212/Häkel ● Duitse term: Hechel https://de.wikipedia.org/wiki/Hechel www.dwds.de/wb/Hechel ● Engelse term: heckle www.etymonline.com/word/heckle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hekel hekelgat hē•kel•gat █ Zelfstandig naamwoord Gat aan een zeisboom waarin de hekel gestoken wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025259&betekenis=hekelgat ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hekelgat hekelen hē•ke•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) hekelen Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hekelen Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hekelen ● Verwante term: hekel ● Nederduitse term: häkeln www.plattmakers.de/nl/5213/häkeln ● Duitse term: hecheln www.dwds.de/wb/hecheln ● Engelse term: heckle. Naamwoord van handeling: heckling www.etymonline.com/word/heckle https://en.wikipedia.org/wiki/Heckling_(flax) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hekelen hekkendam hek•ken•dam █ Zelfstandig naamwoord 1. Verhoogde doorgang over een sloot. 1.1. Overdrachtelijk van 1.: Toegang tot een akker of weide. eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/27533 Regionaal Archief Tilburg http://wiki.regionaalarchieftilburg.nl/Hekkendam ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hekkendam heksenbezem hek•sen•bē•zem █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heksenbezem www.vob-ond.be/Ledenrubriek/Tips/Planten/index.html#Heksenbezem ● Verwante term: parasitisme ● Duitse term: Hexenbesen https://de.wikipedia.org/wiki/Hexenbesen_(Biologie) ● Engelse term: witch's broom https://en.wikipedia.org/wiki/Witch's_broom ● Franse term: maladie du balai de sorcière https://fr.wikipedia.org/wiki/Maladie_du_balai_de_sorcière + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heksenbezem heksenkring hek•sen•kring █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heksenkring ● Verwante termen: ● Duitse term: Hexenring https://de.wikipedia.org/wiki/Hexenring ● Engelse termen: fairy circle, fairy ring https://en.wikipedia.org/wiki/Fairy_ring ● Franse termen: cercle des fées, rond de sorcière https://fr.wikipedia.org/wiki/Rond_de_sorcière + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heksenkring hel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hol Diepte in het landschap. Plaatsnaam. Hellebeemden, Helstraat (helstraat kan ook verharde straat betekenen, hel = hard, streektaal) www.hasel.be/helstraat https://books.google.be/books?id=-ZtK1s21Ih0C&pg=PA16&lpg=PA16&dq=hel+toponiem&source=bl&ots=hLeEx-8TlF&sig=6sIQvcsP9QYRhyz-mvafN0Qiw_g&hl=nl&sa=X&ved=0CB4Q6AEwAGoVChMIpp6lxe3dyAIVBFUaCh0bfQDV#v=onepage&q=hel%20toponiem&f=false http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16502&article=halde&domein=0&conc=true Schiphol: www.dbnl.org/tekst/_taa008194301_01/_taa008194301_01_0014.php helli- Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=ONW&id=ID5027 helde Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4253 Plaatsnaam: www.etymologiebank.nl/trefwoord/hel4 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hel helde hel•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: heeld, held/heldsj http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4253 hellen, helden http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID12353 Plaatsnaam: Helden www.etymologiebank.nl/trefwoord/helden "helling", Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/helling "helling", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22helling%22 ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/Halde ● Engelse termen: heald?, hield https://en.wiktionary.org/wiki/hield https://en.wiktionary.org/wiki/-heald + Lemmaschakel: - hellebaard hel•le•baard █ Zelfstandig naamwoord ■ halm (steel) of helm (steel) + baard (bepaalde aks) = baard op een lange steel Bepaald slag- en stootwapen uit de Middeleeuwen. Hellebaard is in de hedendaagse Nederlandse woordenschat het enige gekende woord waarin baard voorkomt als een slagtuig. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hellebaard Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellebaard ● Verwante termen:
helling hel•ling █ Zelfstandig naamwoord Hellend oppervlak. ● Verwante termen: halde, hel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#helling hellingbos hel•ling•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hellingsbos Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hellingbos ● Verwante termen: ● Duitse termen: Böschungswald, Wald am Hang ● Engelse term: slope forest ● Franse term: forêt de pente + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hellingbos hellingrichting hel•ling•rich•ting █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hellingsrichting Richting oftewel windstreek waarnaar het vlak van de helling spiegelt. ● Verwante termen: ● Engelse term: aspect http://en.wikipedia.org/wiki/Aspect_(geography) The compass direction toward which a slope faces. http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/aspect The compass direction to which a plant habitat is exposed, or the degree of exposure. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hellingrichting helm █ Voorvoegsel Wisselvorm van halm. Dit woord komt slechts als voorvoegsel in samenstellingen voor zoals helmstok, helmaaks en helmbaard (hellebaard). "helmstok", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/helmstok Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16528 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025323 strohalm hellebaard ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/Helm#2 ● Engelse term, woordverwant, vertaalequivalent: helm ● Engelse termen, woordverwant: halm, haulm www.etymonline.com/word/helm https://en.wiktionary.org/wiki/helm#Etymology_1 https://en.wiktionary.org/wiki/halm#English https://en.wiktionary.org/wiki/haulm + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#helm helofyt he•lo•fyt █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/578/encyclopedie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Helofyt ● Verwante term: helofytenfilter ● Duitse term: Sumpfpflanze https://de.wikipedia.org/wiki/Sumpfpflanze ● Engelse term: helophyte https://en.wikipedia.org/wiki/Helophyte ● Franse term: hélophyte https://fr.wikipedia.org/wiki/Hélophyte + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#helofyt helofytenfilter he•lo•fy•ten•fil•ter █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Helofytenfilter https://nl.wikipedia.org/wiki/Riet#Helofytenfilter ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#helofytenfilter Helzold hel•zold Plaatsnaam. Samentrekking van Helchteren en Zolder. Helzold is opgenomen in deze lijst om koppeling aan het lemma hel te voorkomen. www.vilters-vanhemel.be/limburg_heusden-zolder.html www.ktchelzold.be/index.php/club/geschiedenis Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Voort_(Heusden-Zolder) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#helzold hemechorie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hemerochorie ● Verwante termen: ● Duitse term: Hemerochorie https://de.wikipedia.org/wiki/Hemerochorie ● Franse term: hémérochorie https://fr.wikipedia.org/wiki/Hémérochorie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hemechorie hemelwater hē•mel•wa•ter █ Zelfstandig naamwoord Verzamelnaam voor water dat uit de hemel valt zoals regen, sneeuw en hagel. Bron: www.encyclo.nl/begrip/Hemelwater Hemelwater is meestal regenwater. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hemelwater hemelwaterven hē•mel•wā•ter•ven █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: regenwaterven Kijk bij regenwaterven. hemicellulose hē•mi•cel•lu•lo•se █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hemicellulose ● Verwante termen:
● Engelsese term: hemicellulose https://en.wiktionary.org/wiki/hemicellulose ● Franse term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hemicellulose Hengelo, Hengelhoef Bijdrage door Carlos Montfort op 23 oktober 2017: Hang Van de voornoemde lemma's blijft alleen Hengelhoef over in de levende woordenschat en Hengelo is de oudste attestatie. Hengelhoef ligt in de gemeente Houthalen-Helchteren. Hengelo, het basislemma, is waarschijnlijk samengesteld uit heng (hang = helling) en lo (bos of vesting* op bosgrond), dus lo op een helling. Dit lijkt me de juiste verdeling van de lettergrepen: heng + e (verbindingsletter) + lo Dit is mogelijk een latere verdeling van de eerste lettergrepen: hen + gel + (l)o, dat naar hengel en hengelen kan verwijzen. Bij het vormen van de samenstelling Hengelhoef kan het zijn dat men hengel - met verbingdingsletter -e- en de eerste letter van lo - gekozen heeft om de samenstelling te maken i.p.v. Henghoef of Hengehoef. Hängel En dan is er nog de verkleinvorm van hang in het Duits: Hängel. Hängello = bos/vesting op licht hellend vlak. Het diminutiefsuffix -el heeft hier niet noodzakelijk de functie van verkleinen omdat dit suffix ook om andere redenen toegevoegd kan worden. -> Hengello/Hängello: lo op een helling, Hengelhoef/Hängelhoef: hoeve op een helling of hoeve in de plaats Hengelo, met weglating van het woord lo. Hengi En dan is er ook nog heng van hengi dat omheining betekent. Omheind lo. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5184 Heng is waarschijnlijk woordverwant aan hein. Hängel in het Pfälzisches Wörterbuch: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH01077 *vesting: plaats waar de mens zich vestigt
+ Lemmaschakel: - hep █ Zelfstandig naamwoord ■ Verkleinvorm: hepke ■ Wisselvorm van heep Naam van mijnwerkersbijl in Limburg (B). Hep of hepe is een oud Germaans woord voor kapmes, zowel eenhandig als tweehandig. Weinig Belgisch Limburgse streektalen kenden hep/hepe (nog) in hun woordenschat, totdat Walen dit woord daar invoerden voor mijnwerkersbijl. Het Waals kent hepe en hapiette (heep) als bijl en Walen hebben de Limburgse mijnwerkers opgeleid. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hep herbarium her•bā•ri•um █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herbarium Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/herbarium -arium https://en.wiktionary.org/wiki/-arium https://nl.wiktionary.org/wiki/-arium https://nl.wiktionary.org/wiki/-orium ● Verwante termen: ● Duitse term: Herbarium https://de.wikipedia.org/wiki/Herbarium ● Engelse term: herbarium https://en.wikipedia.org/wiki/Herbarium https://en.wiktionary.org/wiki/herbarium ● Franse term: herbier https://fr.wikipedia.org/wiki/Herbier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herbarium herbebossen her•be•bos•sen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) herbossen, (de) herbebossing Een gerooid gebied terug van een bos voorzien. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Aufforstung ● Engelse term: reforest. Naamwoord van handeling: reforestation https://en.wikipedia.org/wiki/Reforestation ● Franse termen: reboiser, redébrousser, reforester. Naamwoorden van handeling: reboisement, reforestation https://fr.wiktionary.org/wiki/reboiser https://fr.wiktionary.org/wiki/reforester https://fr.wiktionary.org/wiki/redébrousser https://fr.wikipedia.org/wiki/Reboisement + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herbebossen herbebossing her•be•bos•sing █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij herbebossen. herbeheer her•be•heer █ Zelfstandig naamwoord Het terug in beheer nemen op een plaats waar het beheer achterstallig was. ● Verwante termen:
herbetum her•bē•tum █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar kruiden groeien. Of een door de mens aangelegde verzameling van kruiden. https://en.wiktionary.org/wiki/-etum ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herbetum herbicide her•bi•ci•de █ Zelfstandig naamwoord Bestrijdingsmiddel tegen planten die de mens als ongewenst beschouwd. Ook onkruidverdelger genoemd. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herbicide ● Verwante termen: ● Duitse term: Herbizid https://de.wikipedia.org/wiki/Herbizid ● Engelse term: herbicide https://en.wikipedia.org/wiki/Herbicide ● Franse term: herbicide https://fr.wikipedia.org/wiki/Herbicide + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herbicide herbivoor her•bi•voor █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herbivoor ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Engelse term: ● Franse term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herbivoor herbloei her•bloei █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoorden van handeling van herbloeien Weer tot bloei komen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025458 "bloei", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bloei ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herbloei herbloeien her•bloei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) herbloei, (het) herbloeien Opnieuw bloeien. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herbloeien herboretum her•bo•re•tum Onzinlatijn. De juiste term is herbetum. Herboretum is op onzinnige wijze gevormd naar analogie met arboretum. Juist: arbor + etum = arboretum Juist: herba + etum = herbetum (de a in herba vervalt door samentrekking) Onjuist: herbor + etum. Herbor is in dit geval een fantasiewoord. herba, Bron: Wiktionary https://en.wiktionary.org/wiki/herba#Latin -etum, Bron: Wiktionary https://en.wiktionary.org/wiki/-etum Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Pseudo-Latijn ● Verwante term: herbarium + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herboretum herde her•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: herd, heerd, heerde ■ Evenwoord: kudde Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16774 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5016 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025003 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=17363 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=16775 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5016 ● Verwante termen: ● Duitse term: Herde + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herde herder her•der █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: herde, hirde Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025470 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID44452 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1843 ● Verwante termen: ● Duitse term: Hirte https://de.wikipedia.org/wiki/Hirte ● Engelse term: herd, herde https://en.wikipedia.org/wiki/Herder www.etymonline.com/word/herd ● Franse termen: berger, bergère https://fr.wikipedia.org/wiki/Berger + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herder herdersstaf her•ders•staf Staf die schaapherders gebruiken, te weten die van onderen voorzien is van een schopje om kluiten naar schapen te werpen, en van boven (doch niet altijd) van een haak om een schaap bij de poot te vangen. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025485 ● Verwante termen: ● Duitse term: Hirtenstab ● Franse term: houlette (van het werkwoord houler) www.cnrtl.fr/definition/houlette www.larousse.fr/dictionnaires/francais/_houlette/40511 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herdersstaf herdgang herd•gang █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: heerdgang 1. Heerdgang (of herdgang) is de vroegere beweidingsvorm, waarbij vee onder leiding van een herder dagelijks de weidegronden bezocht en 's nachts werd opgestald. (Bron: Hans Renes, www.bmgn-lchr.nl/articles/10.18352/bmgn-lchr.4002/galley/4056/download/) Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=MNW&id=17006 Lees ook het boek "Heerdgang in Zuidelijk Limburg : een vorm van extensieve beweiding in verleden, heden en toekomst" door Henk Hillegers. https://cris.maastrichtuniversity.nl/portal/en/publications/heerdgang-in-zuidelijk-limburg--een-vorm-van-extensieve-beweiding-in-verleden-heden-en-toekomst(e3a4419b-6194-45b2-aa2a-9d68479f98dd).html https://cris.maastrichtuniversity.nl/portal/files/1238710/guid-fdc798af-0028-451d-8820-ed5a5c9d98c2-ASSET1.0 ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Triftweg https://de.wikipedia.org/wiki/Weide_(Grünland)#Weide-_und_Triftwege 2. In Noord-Brabant: Buurtschap. Overdrachtelijk van 1. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herdgang http://wiki.regionaalarchieftilburg.nl/Herdgangen ● Verwante term bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herdgang herent hē•rent █ Zelfstandig naamwoord Van herni = haagbeuk. Plaats waar haagbeuken groeien, haagbeukenbos. De letter t op het einde is een verzamelsuffix. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4234.re.12&article=herent Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID28541&article=herent http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID48842&article=herent Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herent_(Neerpelt) https://nl.wikipedia.org/wiki/Herent_(Vlaams-Brabant) https://nl.wikipedia.org/wiki/Herenthout ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herent herfstbode herfst•bo•de █ Zelfstandig naamwoord Verschijning die de herfst aankondigt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herfstbode herfstinteressant herfst•in•te•res•sant █ Bijvoeglijk naamwoord In de herfst: Planten die textuur, kleur of andere visuele effecten bieden door bladkleur, vruchten, schorsbeeld en andere verschijnselen en die het herfstbeeld opfleuren zijn herfstinteressant. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herfstinteressant herfstkleur herfst•kleur █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herfstkleuren ● Verwante termen:
https://de.wiktionary.org/wiki/herbstfarben ● Engelse term: autumn colors ● Engelse term, Noord-Amerika: fall colors https://en.wikipedia.org/wiki/Autumn_leaf_color https://en.wikipedia.org/wiki/Leaf_peeping ● Franse term: couleurs d'automne https://fr.wikipedia.org/wiki/Changement_de_couleur_des_feuilles + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herfstkleur herfstpunt herfst•punt █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herfstpunt ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herfstpunt herfsttooi herfst•tooi █ Zelfstandig naamwoord Het geheel aan bladeren en voortplantingsorganen van bomen en struiken in de herfst en hoe dat eruitziet. Wat bomen en struiken in de herfst dragen. Bijvoorbeeld; in de herfst verkleuren sommige bladeren, wat typisch is voor de herfsttooi. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herfsttooi herkogamie her•ko•ga•mie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Herkogamie ● Verwante termen: ● Duitse term: Herkogamie https://de.wikipedia.org/wiki/Herkogamie ● Engelse term: herkogamy https://en.wikipedia.org/wiki/Herkogamy ● Franse term: herkogamie https://fr.wikipedia.org/wiki/Herkogamie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herkogamie hermeanderen her•mē•an•de•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) hermeanderen, (de) hermeandering Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hermeanderen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hermeanderen hernieuwbaar her•nieuw•baar █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Tegenwoord: eindig Wat hernieuwd of verlengd kan worden. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hernieuwbaar ● Verwante termen: ● Duitse term: erneuerbar ● Engelse term: renewable ● Franse term: renouvelable + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hernieuwbaar hersmeden her•smē•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) smeden ■ Evenwoord: versmeden Opnieuw smeden. Van een versleten of beschadigd werktuig een ander werktuig maken door middel van smeden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=M025649 ● Verwante term: uitsmeden + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hersmeden herstelen her•stē•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) herstelen Opnieuw van een steel voorzien. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066400.re.1 stelen [stē•len]: van een steel voorzien ● Verwante termen: ● Engelse term: rehang + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#herstelen heterogeen hē•te•rō•geen █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Evenwoorden: andersoortig, gemengd ■ Te onderscheiden van: gelijksoortig, homogeen Van een andere soort. Andersoortig. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/heterogeen "andersoortig", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M003853 andersoortig, Het Genootschap Onze Taal www.onzetaal.nl/taaladvies/anderssoortig-andersoortig "ander", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ander ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heterogeen heteromorf hē•te•rō•morf █ Bijvoeglijk naamwoord Binnen een soort: Van verschillende gedaante. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/heteromorf Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heteromorf ● Verwante termen: ● Duitse term: Heteromorph https://de.wikipedia.org/wiki/Heteromorphie ● Verwante Engelse term: Polymorphic https://en.wikipedia.org/wiki/Polymorphism_(biology) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heteromorf heteromorfie hē•te•rō•mor•fie █ Zelfstandig naamwoord Het in meer dan één gedaante voorkomen van een organisme. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/heteromorfie Kijk ook bij heterostylie. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heteromorfie heterostylie hē•te•rō•sty•lie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heterostylie Kijk ook bij heteromorfie. ● Verwante termen: ● Duitse term: Heterostylie https://de.wikipedia.org/wiki/Heterostylie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heterostylie heterotrofie hē•te•rō•trō•fie █ Zelfstandig naamwoord ■ Te onderscheiden van: autotrofie (van Grieks trephein = voeden) Proces bij een organisme dat organische stoffen gebruikt voor opbouw en energievoorziening: mens, dieren, veel bacteriën, schimmels, hogere parasitaire planten (bremraap, stofzaad) en niet-groene delen van groene planten. Te onderscheiden in saprobionten (waaronder saprofyten) en parasieten. Bron, bewerkte tekst: Biologische encyclopedie, door G. Th. van Kempen en Ronald van Kempen, langs Ensie.nl www.ensie.nl/biologische-encyclopedie/heterotrofie Bron: Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#heterotrofie Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/heterotrofie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heterotrofie heterotroof hē•te•rō•troof █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heterotroof Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/242/encyclopedie ● Verwante termen: ● Duitse term: heterotroph www.duden.de/rechtschreibung/heterotroph ● Engelse term: heterotrophic. heterotroph = heterotroof organisme, zelfstandig naamwoord https://en.wiktionary.org/wiki/heterotrophic https://en.wikipedia.org/wiki/Heterotroph https://en.wiktionary.org/wiki/heterotroph ● Franse term: hétérotrophique + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heterotroof heukel heu•kel █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: opper ■ Wisselvorm: heukeling Stapel. Als werkwoordvorm heukelen en heukelingen (hetzelfde als mijten/opmijten). De woordstam verwijst naar hoog. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4965&article=houg hoog + el (diminutiefsuffix) Hoogel, Duits Hügel. De g is een gutturaal die op verschillende manieren uitgesproken kan worden in het Nederlands en het Duits; als ch, als Franse g zoals in garçon en als korte k (K'e). Heukel en Hügel zijn bijna identiek in uitspraak. Met letterkeer in de eerste lettergreep die lijdt tot huegel is de overeenkomst nog groter (ue = ü). Enkel de gutturaal verschilt dan nog. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4239 www.dwds.de/wb/Hügel www.plattmakers.de/nl/2689/Hövel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Gutturaal https://nl.wikipedia.org/wiki/Klankverschuiving ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heukel heuvel heu•vel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Heuvel_(landvorm) Landschapselement, landvorm. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Landvorm Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/heuvel Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22heuvel%22 Bijvoeglijk naamwoord: heuvelig ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Hövel http://plattmakers.de/nl/2689/Hövel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heuvel heuvelbed heu•vel•bed Verhoogd bed, in de vorm van een lijnvormige heuvel, waarop voedingsplanten geteeld worden. https://www.tuinkrant.com/artikel/groenten-tuin-verhoogd-bed-heuvelbed-mooie-methode-om-composteren ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hügelbeet, Hügelbett https://de.wikipedia.org/wiki/Hügelbeet + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#heuvelbed hi...
hilde hil•de █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hilde Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025936 Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=39421 Hilde is woordverwant aan halde. ● Verwante termen:
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH08452 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IH04735 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AH00964 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hilde hindernis hin•der•nis █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord, Frans leenwoord: barrière Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/663/encyclopedie ● Verwante termen: ● Duitse term: Hindernis https://de.wikipedia.org/wiki/Hindernis + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hindernis hindersnoei hin•der•snoei █ Zelfstandig naamwoord Het snoeien om hinder die takken veroorzaken weg te nemen. ● Verwante termen: ● Engelse term: clearance pruning + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hindersnoei historisch permanent grasland his•to•risch per•ma•nent gras•land █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Evenwoorden: oud bestendig grasland Volgens het Natuurdecreet van het Vlaamse Gewest: Een halfnatuurlijke vegetatie bestaande uit grasland gekenmerkt door het langdurige grondgebruik als graasweide, hooiland of wisselweide met ofwel cultuurhistorische waarde, ofwel een soortenrijke vegetatie van kruiden en grassoorten waarbij het milieu wordt gekenmerkt door aanwezigheid van sloten, greppels, poelen, uitgesproken microreliëf, bronnen of kwelzones. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#historisch-permanent-grasland ho...
hoeden hoe•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) hoeden Vee bewaken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026034 ● Verwante termen: ● Duitse term: hüten www.duden.de/rechtschreibung/hueten ● Verwante Duitse term: hutebaum https://de.wikipedia.org/wiki/Hutebaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoeden hoeder hoe•der █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026035 ● Verwante termen: ● Duitse term: Hüter + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoeder hoeksteensoort hoek•steen•soort █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: sleutelsoort Kijk bij sleutelsoort. hoekzaagblad hoek•zaag•blad █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: winkelzaagblad Bepaald zaagblad voor de draaizaag waarmee men verticaal door een zaagkerf kan steken om vervolgens al stotend horizontaal verder te zagen. Om zwaluwstaartverbindingen te zagen. Winkel in de betekenis van hoek heeft ooit deel uitgemaakt van de Nederlandstalige woordenschat, getuige de overblijvende plaatsnamen met winkel in deze betekenis. Daarom kan Duits Winkelsägeblatt letterlijk vertaald worden in Nederlands winkelzaagblad. "winkel", Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/winkel1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/winkel2 "winkel", Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22winkel%22 Het hoekzaagblad is een uitvinding van de Duitser Paul Juhrs, die in 1880 hiervoor een patent aangevraagd heeft. PDF-bestand van het patent, langs Holzwerken.de: www.holzwerken.de/museum/patent/DE00011580A_Winkelsaegeblatt.pdf Bron: Werkzeuge der Bau-und Möbel Schreiner, door Kurt Günter Heid, Bladzijde 545 Langs Google Books: https://books.google.be/books?id=upAMEAAAQBAJ&pg=PA544&lpg=PA544&dq=WinkelS%C3%A4geblatt+paul+juhrs&source=bl&ots=gJATY5kMdG&sig=ACfU3U0nb7VXm7f0RKyUxfv-ZBxaWxUVKw&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiF1LbA2JTuAhVFKBoKHXQwAp8Q6AEwAnoECAEQAg#v=onepage&q=WinkelS%C3%A4geblatt%20paul%20juhrs&f=false ● Verwante termen: ● Duitse term: Winkelsägeblatt + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoekzaagblad hoep █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: band, hoepel, reep http://home.kpn.nl/salix-alba.f.vd.brand/ Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026072 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026071 band, Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005111 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoepel Het hoepelsnijden - Een verdwenen ambacht uit het Westland. Door André Bonnez. www.dbnl.org/tekst/_bie001195101_01/_bie001195101_01_0037.php Afbeelding van twee verbindingen: www.pa-roots.com/southbend/EricSloan/ericsloan16.jpg Patroniem Hoebers? Engels Hooper. ● Verwante termen: ● Duitse term: Reifen ● Engelse term: hoop www.etymonline.com/word/hoop ● Franse termen: cerceau, cercle, feuillard https://fr.wikipedia.org/wiki/Cerceau_(homonymie) www.larousse.fr/dictionnaires/francais/feuillard/33462?q=Feuillard#33392 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoep hoepel hoe•pel █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hoep Kijk bij hoep. hoephout hoep•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat geschikt of voorbestemd is om hoepels van te maken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoephout hoepelhout hoe•pel•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hoephout Kijk bij hoephout. hoepelmaker hoe•pel•ma•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hoepmaker Kijk bij hoepmaker. hoepmaker hoep•ma•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: hoepbinder, hoepelmaker, hoeper http://home.kpn.nl/salix-alba.f.vd.brand/ ● Verwante termen: ● Engelse term: hoop maker ● Franse termen: cerclier, feuillardier https://fr.wikipedia.org/wiki/Feuillardier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoepmaker hoepmakershut hoep•ma•kers•hut █ Zelfstandig naamwoord Tijdelijke werkhut die een hoepmaker maakte op de plaats waar het hoephout geoogst werd. ● Verwante termen: ● Franse term: loge de cerclier http://forestival2012.canalblog.com/archives/2012/08/22/24943323.html + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoepmakershut hoeve hoe•ve █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hove ■ Evenwoord: hofstede Boerderij. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boerderij https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoeve_(oppervlaktemaat) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hoeve1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22hoeve%22 ● Verwante term: hof ● Duitse termen, woordverwant: Hof, Hube, Hufe ● Duitse term, met voorvoegsel: Bauernhof, Nederlands boerenhof https://de.wikipedia.org/wiki/Hufe https://de.wiktionary.org/wiki/Hube https://de.wiktionary.org/wiki/Hufe www.dwds.de/wb/Hufe https://de.wikipedia.org/wiki/Bauernhof + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoeve hof █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hof Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hof Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hof#Woordherkomst_en_-opbouw hofstede, hofstade, hofstad (boerderij met bouwgrond) (Hofstatt, Hofstätte) = hoeve www.etymologiebank.nl/trefwoord/hofstede Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hofstade_(Oost-Vlaanderen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Hofstade_(Vlaams-Brabant) stede, stad www.etymologiebank.nl/trefwoord/stede www.etymologiebank.nl/trefwoord/stad "stede", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stede%22 "stad", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stad%22 stead, homestead www.etymonline.com/word/stead Wat men tegenwoordig tuin noemt, noemde men vroeger hof. De tuin (= omheining) omringde de hof. In Nederlandstalig België kent men deze betekenis van hof nog. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hof https://de.wikipedia.org/wiki/Hof https://de.wiktionary.org/wiki/Hof www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=NRhWB&lemid=AH01148 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH05915 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hof hofgat hof•gat █ Zelfstandig naamwoord Opening in een haag aan een boerderij (hofhaag) waar men in en uit het hof rijdt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026115.re.72 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/ile/boom/132031 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hofgat hofhaag hof•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hofheg 1. Haag aan een boerenhof. 2. In België evenwoordvan tuinhaag, tuin in de betekenis van "afgeperkt of omheind stuk grond of grondgebied, door bijzondere aanleg en daartoe uitgekozen of gekweekte planten en bomen zich onderscheidend van het ongerepte natuurlandschap, in het bijzonder dienend tot verpozing; hof, gaarde." Bron, bewerkte tekst van artikel II.7.: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071102 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hofhaag hofman hof•man █ Zelfstandig naamwoord Tuinman, hovenier. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026130 "tuinman", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tuinman ● Verwante term: hof + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hofman holbewoner hol•be•wo•ner █ Zelfstandig naamwoord Een dier dat in een (boom)holte leeft of nestelt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#holbewoner holenbroeder hō•len•broe•der █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Holenbroeder Primaire holenbroeders hollen zelf hun hol uit. Bijvoorbeeld spechten. Secundaire holenbroeders maken gebruik van bestaande holen. Bijvoorbeeld uilen, holenduiven en boomklevers. Holenbroeders maken ook gebruik van nestkasten. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#holenbroeder holle boom hol•le boom █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Een boom waarin een groot deel van de stam hol is. ● Verwante termen: ● Duitse term: hohler Baum ● Engelse term: hollow tree ● Franse term: arbre creux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#holle-boom holle weg hol•le weg █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Holle_weg ● Verwante termen: ● Duitse term: Hohlweg https://de.wikipedia.org/wiki/Hohlweg ● Engelse termen: hollow way, holoway, sunken lane https://en.wikipedia.org/wiki/Sunken_lane ● Franse term: chemin creux https://fr.wikipedia.org/wiki/Chemin_creux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#holle-weg holm █ Zelfstandig naamwoord 1. klein eiland, met name in een rivier 2. heuvel, hoogte . ~ hul ‘heuvel’ Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-h/. Kijk hier ook bij hal en hul. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=17767 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026207 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/holm3 www.etymologiebank.nl/trefwoord/holm2 hil, hul www.etymologiebank.nl/trefwoord/hil ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Holm ● Duitse term: Werder https://de.wikipedia.org/wiki/Holm_(Insel) www.dwds.de/wb/Holm#2 www.dwds.de/wb/Werder ● Engelse termen: hill, holm https://en.wikipedia.org/wiki/Holm_(island) www.etymonline.com/word/holm www.etymonline.com/word/hill + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#holm holschaaf hol•schaaf █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: holle schaaf ■ Te onderscheiden van: bolschaaf, bolle schaaf Bij het maken van stelen. Schaaf om ruw stelenhout rond te schaven. Gootvormige schaaf met bolrond boogvormige snede aan de beitel. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026174.re.43 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/holle-schaaf?lang=nl Video van een holschaaf in gebruik op Youtube: https://youtu.be/HHuLNvlNDOM?t=402 ● Verwante termen: ● Duitse term, om stelen te ronden: Rundstabhobel. Vergelijkbare termen: Rechenstielhobel (rekensteelschaaf, reek = hark), Deichselbaumhobel (disselboomschaaf), Leiterbaumhobel (ladderboomschaaf) www.holzwerken.de/museum/hersteller/kataloge/ott2_19.phtml + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#holschaaf holsteen hol•steen █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Holsteen ● Verwante term: ● Franse term: polissoir https://fr.wikipedia.org/wiki/Polissoir_(archéologie) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#holsteen Duitse term Holzwedel www.woerterbuchnetz.de/DWB?lemma=holzwedel zeit, in der das holz am vortheilhaftesten zu fällen ist, auch holzwädel, holzwadel; nach Adelung vorzüglich in Niedersachsen üblich. wedel ist plenilunium, die zeit des vollmondes (Grimm mythol. 674); man glaubte dasz holz, vorzüglich brennholz, am besten im wachsenden monde zu fällen sei ● Verwante term: maanhout ● Verwante Duitse termen: Wadel / Wedel, Wadelholz homogeen hō•mō•geen █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Evenwoord: gelijksoortig ■ Te onderscheiden van: andersoortig, heterogeen Van gelijke soort. Gelijksoortig. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/homogeen "homogeen bos", Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/173/encyclopedie "gelijksoortig", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/gelijksoortig ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#homogeen honing hō•ning █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: honig Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Honing Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/honing ● Verwante termen: ● Duitse term: Honig https://de.wikipedia.org/wiki/Honig ● Engelse term: honey https://en.wikipedia.org/wiki/Honey www.etymonline.com/word/honey ● Franse term: miel https://fr.wikipedia.org/wiki/Miel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#honing honingbij ho•ning•bij █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: imme Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Honingbij https://nl.wikipedia.org/wiki/Honingbijen Bron: Imkerpedia www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Onze_honingbij Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijen ● Verwante termen: ● Duitse term: Honigbiene https://de.wikipedia.org/wiki/Westliche_Honigbiene ● Engelse term: honey bee https://en.wikipedia.org/wiki/Western_honey_bee ● Franse term: abeille à miel https://fr.wikipedia.org/wiki/Abeille#Les_abeilles_à_miel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#honingbij honingboom ho•ning•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: honigboom 1. Boom die met zijn bloesems ertoe bijdraagt dat honingbijen honing kunnen maken. 2. Boom met een – door de mens gemaakte of natuurlijk ontstane – boomholte waarin honingbijen verblijven. Deze bomen kunnen beoogst worden door de mens. ● Verwante termen: ● Duitse term: Honigbaum http://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=honigbaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#honingboom honingdauw ho•ning•dauw █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Honingdauw ● Verwante termen:
honingdauwbij ho•ning•dauw•bij █ Zelfstandig naamwoord Honingbij die uitsluitend leeft van honingdauw. Bron: Imkerpedia www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Honingdauwhoning "dauwhoning", Bron: Imkerpedia www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Honingdauwhoning ● Verwante termen:
hoogdunning hoog•dun•ning █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/42/encyclopedie ● Verwante term: dunnen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogdunning hoofdboomsoort hoofd•boom•soort █ Zelfstandig naamwoord 1. In de bosbouw: De dominante boomsoort in een bosbestand. ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term: Hauptbaumart https://de.wikipedia.org/wiki/Hauptbaumart 2. In de vegetatiekunde: De dominante boomsoort in een plantengemeenschap. ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoofdboomsoort hoofdteelt hoofd•teelt █ Zelfstandig naamwoord Het belangrijkste gewas in een teeltseizoen. Bron: Guy De Kinder www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoofdteelt hooghout hoog•hout █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooghout_(bosbouw) Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/49/encyclopedie/ ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Hochwald_(Waldbau) ● Engelse term: high forest https://en.wikipedia.org/wiki/High_forest_(woodland) ● Franse term: futaie https://fr.wikipedia.org/wiki/Futaie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooghout hoogstam hoog•stam █ Zelfstandig naamwoord 1. Boomteeltvorm in de fruitteelt. Hooggstam beschrijft de nominale enthoogte van 1,80 tot 2,00 meter. Bron: Guy De kinder http://fruitabc.blogspot.be/2012/12/halfstam-hoogstam-of-laagstambomen-van.html 2. Korte vorm van hoogstamboom. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hochstamm https://de.wikipedia.org/wiki/Zuchtform_(Obstgehölze)#Hochstamm ● Franse termen: arbre de haut jet, arbre à haute tige, arbre de haute tige https://fr.wikipedia.org/wiki/Haute_tige + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogstam hoogstamboom hoog•stam•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hoogstam Fruitboom die als hoogstam geteeld is. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoogstamboom ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogstamboom hoogstamboomgaard hoog•stam•boom•gaard █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: fruitwei, fruitweide Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/42/bwk ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hochstammobstbaumgarten (Zwitserland), Streuobstwiese (Duitsland) https://de.wikipedia.org/wiki/Streuobstwiese www.lfl.bayern.de/publikationen/daten/merkblaetter_url_1_53.pdf In een Streuobstwiese staan de hoogstamfruitbomen oorspronkelijk op willekeurige, onregelmatige afstand verspreid. In deze context evenwoordig aan fruitwei / fruitweide. ● Franse term: verger haute-tige + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogstamboomgaard hoogstraat hoog•straat █ Zelfstandig naamwoord Hooggelegen straat. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoogstraat ● Verwante term: plaatsnaam ● Engelse term: high street + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogstraat hoogtegroei hoog•te•groei █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: lengtegroei Kijk bij lengtegroei. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogtegroei hoogveen hoog•veen █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoogveen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogveen hoogwaardig hoog•waar•dig █ Bijvoeglijk naamwoord Van hoge waarde. Bron: Algemeen Nederlands Woordenboek http://anw.inl.nl/article/hoogwaardig Bron: Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hoogwaardig ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogwaardig hoogwater hoog•water █ Zelfstandig naamwoord 1. Van een waterlichaam: Hoge of hoogste stand van het water. 1.1. Hoogste stand bij vloed. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoogwater Wanneer er vroeger hoogwater was in een beek en de beek daardoor over haar oevers stroomde, werd dat water gebruikt om beemden te wateren. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hochwasser https://de.wikipedia.org/wiki/Hochwasser + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hoogwater hooi █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam ■ Wisselvorm: houw Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooi Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hooi Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22hooi%22 De wisselvorm houw komt klankmatig overeen met de Duitse wisselvorm Hau. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Heu www.plattmakers.de/nl/477/Hau ● Engelse term: hay https://en.wikipedia.org/wiki/Hay ● Franse term: foin https://fr.wikipedia.org/wiki/Foin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooi hooibaal hooi•baal █ Zelfstandig naamwoord Baal gemaakt van hooi. ● Verwante termen: ● Duitse term: Heuballen ● Engelse term: hay bale ● Franse termen: balle de foin, botte de foin. Verkleinvorm: ballot de foin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooibaal hooiberg hooi•berg █ Zelfstandig naamwoord 1. Een stapel hooi, opper. ● Verwante termen bij 1: ● Engelse term bij 1: hay stack 2. Opstal waar men hooi bewaart. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooiberg_(landbouw) www.agriwiki.nl/wiki/Hooiberg Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026523 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M030210 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005280.re.7 Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=hooiberg&lang=nn www.hooiberg.info www.hooidelta.nl ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooiberg hooiberrie hooi•ber•rie █ Zelfstandig naamwoord Een houten toestel om te hooi dragen, een baar, bestaande uit draagstokken, door dwarshouten met elkander verbonden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M007427 eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/89916 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=03401 "berrie", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/berrie baar Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004769 Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID287 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026521.re.21 Een Franse, dichtklapbare variant: http://ala.u-strasbg.fr/photos/masevaux_vallee/image0.jpg http://ala.u-strasbg.fr/photos/masevaux_vallee/image1.jpg ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooiberrie hooiboom hooi•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: ponderboom, weesboom eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/9668 e-WLD http://e-wld.nl/lemma/search/?search=hooiboom "ponderboom", Ensie www.ensie.nl/betekenis/ponderboom "ponderboom", Bron: eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/81433 "weesboom", Bron: Ensie www.ensie.nl/betekenis/weesboom "weesboom", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/weesboom "weesboom", Bron: eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/4753 "woel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086934&article=hooiladingen "woelboom", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086941.re.22 woelen = winden http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086941&article=winden vregelen, vreigelen http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M082740 "woelstok", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=74173&article=wringstok "woelstok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086941.re.50 "vreigelstok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M082740.re.19 http://e-wld.nl/lemma/search/?search=vregelpaal http://e-wld.nl/lemma/search/?search=vregelstok "woelhaak", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086941.re.31 Duits Rödel, Rödelholz ● Verwante termen: ● Duitse termen: Heubaum, Wiesbaum www.dwds.de/wb/Heubaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooiboom hooibroei hooi•broei █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooibroei Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=broei&lang=nn ● Verwante termen: ● Duitse term: Heuselbstentzündung https://de.wikipedia.org/wiki/Heuselbstentzündung + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooibroei hooien hooi•en █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) hooien Gras tot hooi maken en oogsten. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026526 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hooien ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooien hooigras hooi•gras █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hooigars ■ Wisselvorm, Fries: heagers Gras dat voorbestemd is om hooi te worden. Te veld staand maaigras. Ook gras dat gemaaid is, maar door hooien nog droog gemaakt moet worden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026521.re.38 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026526.re.8 ● Verwante termen:
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=Heugras + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooigras hooihark hooi•hark █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: hooireek Hark om hooi mee te harken. Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/hooihark-hand?lang=nl ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooihark hooiland hooi•land █ Zelfstandig naamwoord ■ Vergeten evenwoorden: maai, maat Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooiland Kijk ook bij maat. ● Verwante termen: ● Duitse term: Heuwiese ● Engelse term: hay meadow ● Franse term: pré de fauchage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooiland hooimaand hooi•maand █ Zelfstandig naamwoord De maand juli, de maand waarin vroeger hooi gewonnen werd. Tegenwoordig wordt in de intensieve landbouw grasland bemest en kan men daardoor vroeger hooi winnen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026532 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=17968 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID82252 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooimaand hooimijt hooi•mijt █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hooimijt ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooimijt hooinet hooi•net █ Zelfstandig naamwoord 1. Net waarin hooi gestopt wordt ... 1.1. om paarden in de stal te voederen. 1.2. om hooi in af te voeren. ● Verwante termen: ● Duitse term: Heunetz https://de.wikipedia.org/wiki/Heunetz ● Engelse term: hay net ● Franse term: filet à foin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooinet hooirek hooi•rek █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: ruif Kijk bij ruif. hooispade hooi•spa•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: hooigraaf, hooisteek, hooisteker, steekgraaf Spade om ineengedrukt hooi af te steken. Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/hooispade?lang=nl "hooigraaf", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hooigraaf ● Verwante termen: ● Duitse term: Heuspaten ● Engelse term: hay spade + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooispade hooivork hooi•vork █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: gaffel Werktuig (steel met vork) om hooi mee te scheppen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hooivork Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/hooivork?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse term: Heugabel ● Engelse termen: hay fork, pitch fork ● Nieuwnoorse term: høygaffel https://nn.wikipedia.org/wiki/Høygaffel ● Franse term: fourche à foin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooivork hooizolder hooi•zol•der █ Zelfstandig naamwoord Zolder in een schuur of boerderij waar men hooi bewaart. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hooizolder hopper hop•per █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: opper Kijk bij opper. hopstaak hop•staak █ Zelfstandig naamwoord Staak die dient om koorden of draden te ondersteunen waarop hopplanten in hun groei geleid worden. Bierwoordenboek.com www.bierwoordenboek.com/Hopstaak.ashx ● Verwante termen: ● Duitse term: Hopfenstange https://de.wikipedia.org/wiki/Hopfenstange ● Engelse term: hop pole ● Franse term: perche à houblon + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hopstaak horde hor•de █ Zelfstandig naamwoord Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18067 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hor1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22horde%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22hor%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Hürde ● Duitse termen, minder algemeen: Horde, Hurde http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=h%FCrde http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=horde http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hurde https://www.dwds.de/wb/Hürde https://www.dwds.de/wb/Hurde https://de.wiktionary.org/wiki/Hürde https://de.wiktionary.org/wiki/Horde ● Engelse term: hurdle www.etymonline.com/word/hurdle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#horde horder hor•der █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: hordebreier, hordenbreier, hordenvlechter Vlechter van horden. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18070 "hordebreier", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18068 https://data.cultureelerfgoed.nl/semnet/31d2b80d-7a01-4441-8073-d6db5061625b.html ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#horder horst █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/horst Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/-horst https://nl.wikipedia.org/wiki/Horst Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026674 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID69872 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4250 Plaatsnaam: Gelderhorsten, Lommel (B). "Het valt niet uit te sluiten dat de baan het restant is van een destijds opgeworpen aarden dijk, als een verdedigingswal tegen de Gelderse invallen." Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/111397 De uitgang -en is niet noodzakelijk een meervoudsuitgang. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Horst_(Limburg) https://nl.wikipedia.org/wiki/Horst_(geologie) ● Verwante term: zandhorst ● Duitse term: Horst www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH07696 www.woerterbuchnetz.de/PfWB/?bookref=3,1185,28 www.woerterbuchnetz.de/DWB/?bookref=10,1833,62 www.dwds.de/wb/Horst https://de.wiktionary.org/wiki/Horst ● Engelse term: hurst www.etymonline.com/word/hurst https://en.wiktionary.org/wiki/hurst + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#horst hortus conclusus █ Woordgroep Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hortus_conclusus ● Verwante termen: ● Duitse term: https://de.wikipedia.org/wiki/Hortus_conclusus ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Hortus_conclusus ● Franse term: https://fr.wikipedia.org/wiki/Hortus_conclusus + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hortus-conclusus hout 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. █ Stofnaam ■ Wisselvorm: holt Hard weefsel van bomen en struiken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hout Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/hout Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=hout&lang=nn Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18221 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID26303 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID694 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hout Afgeleide bijvoeglijke naamwoorden: houten (van hout gemaakt) houtig (houtachtig) houterig (stijf) ● Verwante termen bij 1:
● Nederduitse term: Holt https://de.wikipedia.org/wiki/Holz https://de.wiktionary.org/wiki/Holz www.plattmakers.de/nl/433/Holt https://en.wiktionary.org/wiki/holt#Etymology_5 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. █ Stofnaam ■ Wisselvorm: holt Bos, woud. Hakhout. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID694 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18221 ● Verwante termen bij 2: ● Engelse term bij 2: holt, hoult www.etymonline.com/word/holt https://en.wiktionary.org/wiki/holt#Etymology https://en.wiktionary.org/wiki/holt#Etymology_3 https://en.wiktionary.org/wiki/hoult#English 3. Voor- of achtervoegsel in een plaatsnaam, waarin het voegsel verwijst naar een bos, zij het het hooghout of hakhout. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID694 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5264 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18221 Kijk ook bij -wolde Enkele plaatsnamen: Banholt Bocholt Boechout Houthalen ● Verwante termen bij 3: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hout houtaantasting hout•aan•tas•ting █ Zelfstandig naamwoord Geleidelijk bederven of aanvreten van hout. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtaantasting houtaarde hout•aar•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: boomaarde Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M009268&article=hout-aarde ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtaarde houtachtig hout•ach•tig █ Bijvoeglijk naamwoord Gelijkend op, of eigenschappen hebbend van hout. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/houtachtig https://nl.wiktionary.org/wiki/-achtig Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026740 Bron: Ensie www.ensie.nl/betekenis/houtachtig ● Verwante termen: ● Engelse term: woody https://en.wiktionary.org/wiki/woody ● Franse term: ligneux https://fr.wiktionary.org/wiki/ligneux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtachtig houtappel hout•ap•pel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilde_appel Patroniem: Holtappels ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzapfel https://de.wikipedia.org/wiki/Holzapfel http://woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH07039 http://woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH06174 https://en.wikipedia.org/wiki/Holzappel https://en.wikipedia.org/wiki/Holzapfel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtappel houtazijn hout•azijn █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houtzuur Benaming voor azijn verkregen uit het teer, dat bij droge distillatie van hout ontstaat. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.226 ● Verwante term: hout ● Duitse term: Holzessig https://de.wikipedia.org/wiki/Holzessig ● Engelse termen: pyroligneous acid, wood vinegar https://en.wikipedia.org/wiki/Pyroligneous_acid ● Franse term: acide pyroligneux https://fr.wikipedia.org/wiki/Acide_pyroligneux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtazijn houtbeeld hout•beeld █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: beeld Wat je ziet als je naar gezaagd of op andere wijze geslecht hout kijkt, de figuratie of het gebrek aan figuratie. ● Verwante termen:
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtbeeld houtbewerker hout•be•wer•ker █ Zelfstandig naamwoord Iemand die, al dan niet beroepsmatig, hout bewerkt ● Verwante termen: ● Engelse term: woodworker + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtbewerker houtbewerking hout•be•wer•king █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtbewerking ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzverbearbeitung https://de.wikipedia.org/wiki/Holzbearbeitung ● Engelse term: woodworking https://en.wikipedia.org/wiki/Woodworking ● Franse term: travail du bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Travail_du_bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtbewerking houtblok hout•blok █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: houtsblok Blokvormig stuk hout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.236 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Holzklotz, Holzscheite ● Engelse term: billet www.etymonline.com/word/billet https://fr.wiktionary.org/wiki/bille https://fr.wiktionary.org/wiki/bille_de_bois https://en.wiktionary.org/wiki/billette https://fr.wiktionary.org/wiki/billette ● Franse term: bûche www.cnrtl.fr/etymologie/bûche + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtblok houtbos hout•bos █ Zelfstandig naamwoord Takkenbos, mutsaard. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtbos houtbreker hout•bre•ker █ Zelfstandig naamwoord Naam voor de ambachtslieden die zich bezighielden met het vellen van bomen, de ruwe bewerking van het hout, alsmede de kleinhandel daarin. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.245 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID5067 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18226 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtbreker houtbundel hout•bun•del █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houtbos Zekere hoeveelheid samengebonden hout. ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzbündel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtbundel houtcompost hout•com•post █ Zelfstandig naamwoord Compost die ontstaat door verrotting van houtsnippers met toegevoegd water. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtcompost houtdraad hout•draad █ Zelfstandig naamwoord 1. Draad in hout. Kijk bij draad. 2. De (scherpe) schroefdraad van houtschroeven, afwijkend van die van metaalschroeven. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.258 ● Verwante term: draad + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtdraad houtdraaibank hout•draai•bank █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtdraaibank ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzdrehbank https://de.wikipedia.org/wiki/Drehbank_(Holz) ● Engelse termen: lathe, woodworking lathe https://en.wikipedia.org/wiki/Lathe#Woodworking_lathes ● Franse term: tour à bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Tour_(machine-outil)#Tour_à_bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtdraaibank houtdraaien hout•draai•en █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) houtdraaien ■ Kortweg: draaien Kijk bij draaien. + Lemmaschakel: - houtdraaier hout•draai•er █ Zelfstandig naamwoord Iemand die, al dan niet beroepsmatig, hout draait. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtdraaier houten vloer hou•ten vloer █ Woordgroep [(stoffelijk) bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Evenwoorden: plankenvloer, plankier Binnenvloer gemaakt van houten planken. Bekend als parket, van het Franse parquet. Parquet is oorspronkelijk een houten vloer die bestaat uit plankjes die gelegd zijn in decoratieve geometrische vormen. https://en.wiktionary.org/wiki/parquetry ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houten-vloer houtgas hout•gas █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtgas www.youtube.com/watch?v=Cm46KAPLZpQ ● Verwante term: ● Duitse term: Holzgas https://de.wikipedia.org/wiki/Holzgas ● Engelse term: wood gas https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_gas ● Franse term: gaz de bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Gaz_de_bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtgas houtgebrek hout•ge•brek █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/11/traject/p108/QD_streeft_naar_kwaliteitshout ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzfehler https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfehler ● Engelse term: wood defect https://en.wikipedia.org/wiki/Lumber#Defects_in_lumber ● Franse term: défaut de bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtgebrek houtgebruik hout•ge•bruik █ Zelfstandig naamwoord Het zich bedienen van hout. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtgebruik houtgravure hout•gra•vu•re █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houtsnede Kijk bij houtsnede. houthakker hout•hak•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houthouwer Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houthakker "houthouwer", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18242 "houthouwer", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.284 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Holzfäller, Holzhacker, Holzhauer https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfäller ● Engelse term: woodcutter ● Engelse term, Noord-Amerika: lumberjack https://en.wikipedia.org/wiki/Lumberjack ● Franse term: bûcheron https://fr.wikipedia.org/wiki/Bûcheron + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houthakker hout hameren om te klieven █ Werkwoordelijke woordgroep ■ Evenwoorden: afkloppen, beuken Het gebruik om (waarschijnlijk vers) hout van gewone Es (Fraxinus excelsior), Amerikaanse es (Fraxinus nigra, en ook Fraxinus americana?) in fijne lange lagen te klieven door middel van erop te slaan met een hamer, het zogenaamde afkloppen. Voor de productie van banden/repen/schenen. Door het afkloppen komen de groeiringen los. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hout-hameren-om-te-klieven houthandel hout•han•del █ Zelfstandig naamwoord 1. Handel in hout. 2. Onderneming die handelt in hout. ● Verwante termen: ● Engelse termen: timber trade, wood industry https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_industry https://en.wikipedia.org/wiki/British_timber_trade + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houthandel houthuis hout•huis █ Zelfstandig naamwoord ■ Oude spellingen: holthues, houthuijs, houthuus ■ Evenwoorden: houtloods Gebouw waarin hout bewaard wordt. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18243 ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzhaus (ook in oude vorm 'houltz-huyse' geschreven), Holzlaube http://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=holzhaus www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH11858 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH06242 http://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=Holzlaube#Holzlaube-2.0 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houthuis houtig hou•tig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Te onderscheiden van: kruidig Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/houtig https://nl.wiktionary.org/wiki/-ig Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026749 ● Verwante termen:
www.duden.de/rechtschreibung/holzig ● Engelse term: woody https://en.wiktionary.org/wiki/woody ● Franse term: ligneux https://fr.wiktionary.org/wiki/ligneux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtig houtige plant hou•ti•ge plant █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Evenwoorden: houtig gewas Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtige_plant ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtige-plant houtkant hout•kant █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: kant Een strook kreupelhout die een veld begrenst. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.287 In tegenstelling tot wat verschillende bronnen beweren kan een houtwal ook beschouwd worden als een houtkant. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/307/encyclopedie/ "kant", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/kant1 "kant", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22kant%22 ● Verwante termen:
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtkant houtkever hout•ke•ver █ Zelfstandig naamwoord Kever wiens larve gangen boort in hout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.290 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Klopkevers ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtkever houtknol hout•knol █ Zelfstandig naamwoord  Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/maserknol-vervorming www.ecopedia.be/files/maserknol-bij-berk Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kroongalziekte ● Verwante termen: ● Duitse term: Maserknolle https://de.wikipedia.org/wiki/Maserknolle ● Engelse term: burl https://en.wikipedia.org/wiki/Burl ● Franse term: broussin https://fr.wikipedia.org/wiki/Broussin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtknol houtkrimp hout•krimp █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: krimp Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Eigenschappen_van_hout#Het_werken_van_hout https://nl.wikipedia.org/wiki/Eigenschappen_van_hout#Krimp_en_zwelling https://nl.wikipedia.org/wiki/Werken_(hout) Joostdevree.nl https://www.joostdevree.nl/shtmls/hout_het_werken_van_hout.shtml ● Verwante termen: ● Duitse termen: Holzschrumpfung, Schwindung. Schwinden is woordverwant aan zwin. https://de.wikipedia.org/wiki/Schwindung https://de.wikipedia.org/wiki/Schwindmaß_(Holz) www.dwds.de/wb/schwinden www.dwds.de/wb/quellen ● Engelse termen: wood shrinkage, wood shrinking https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_drying#Shrinkage_and_swelling ● Franse term: rétrécissement du bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtkrimp houtkrul hout•krul █ Zelfstandig naamwoord schaafkrul ● Verwante termen: ● Engelse term: wood shaving + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtkrul houtloods hout•loods █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houthuis Loods waarin hout wordt opgeslagen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.302&lemmodern=houtloods ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtloods houtmand hout•mand █ Zelfstandig naamwoord Mand geschikt om hout in te dragen of in te bewaren. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.309 ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzkorb ● Engelse term: wood basket ● Franse term: panier à bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtmand houtmijt hout•mijt █ Zelfstandig naamwoord ■ Korweg: mijt ■ Evenwoord: houtstapel Stapel brandhout. ● Verwante termen:
● Verwante Duitse term: Rundmiete = ronde mijt https://de.wikipedia.org/wiki/Holzmiete www.dwds.de/wb/Miete#2 https://de.wikipedia.org/wiki/Beige www.dwds.de/wb/Beige www.holzmiete.de ● Franse term: tas de bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtmijt houtolie hout•olie █ Zelfstandig naamwoord 1. Etherische olie gewonnen uit hout. ● Verwante termen bij 1: 2. Olie om hout beschermend te behandelen. ● Verwante term bij 2: ● Duitse term: Holzöl + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtolie houtoogst hout•oogst █ Zelfstandig naamwoord 1. Bomen in een bos, hakhoutbed of plantage kappen voor gebruik of verkoop. 2. De opbrengst van bomen kappen in een bos, hakhoutbed of plantage. ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzernte https://de.wikipedia.org/wiki/Holzernte ● Engelse term: wood harvest ● Franse term: récolte de bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtoogst houtoogstwijze hout•oogst•wij•ze █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houtoogstmethode In de bosbouw: De wijze waarop men de uitrijdbare houtoogst in de lengte verwerkt; als korthout of als langhout. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtoogstwijze hout op stam █ Woordgroep Hout dat ongeoogst (= op stam) te koop aangeboden wordt. De koper zorgt zelf voor de houtoogst, zij het door middel van vellen, zij het door middel van rooien. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hout-op-stam houtoven hout•oven █ Zelfstandig naamwoord Steenoven die met hout gestookt wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.317 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtoven houtrot hout•rot █ Zelfstandig naamwoord Rot in hout. ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzbefall ● Engelse termen: wood decay, wood rot + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtrot houtrotschimmels hout•rot•schim•mels █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: houtaantastende schimmels Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtrotschimmels ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzfäule https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfäule ● Engelse term: wood-decay fungi https://en.wikipedia.org/wiki/Wood-decay_fungus ● Franse term: champignons lignivores https://fr.wikipedia.org/wiki/Champignon_lignivore + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtrotschimmels houtschender hout•schen•der █ Zelfstandig naamwoord 1. Iemand die hout steelt, meestal in het bos. 2. Iemand die hout slecht bewerkt. ● Verwante term: hout + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtschender houtschending hout•schen•ding █ Zelfstandig naamwoord Geval van houtdiefstal. ● Verwante termen: ● Duitse term: Waldfrevel https://de.wikipedia.org/wiki/Waldfrevel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtschending houtskeletbouw hout•ske•let•bouw █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtskeletbouw ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzrahmenbau https://de.wikipedia.org/wiki/Holzrahmenbau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtskeletbouw houtskool houts•kool █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtskool "kool", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/kool2 ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzkohle https://de.wikipedia.org/wiki/Holzkohle ● Engelse term: charcoal https://en.wikipedia.org/wiki/Charcoal ● Franse term: charbon de bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Charbon_de_bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtskool houtskoolbrander houts•kool•bran•der █ Zelfstandig naamwoord Iemand die, al dan niet beroepsmatig, houtskool maakt in de meiler www.lib.tudelft.nl/tresor/books/Houtskoolbrander/ https://mijngelderland.nl/inhoud/verhalen/het-is-een-zwart-beroep ● Verwante termen: ● Duitse term: Köhler https://de.wikipedia.org/wiki/Köhler ● Franse term: charbonnier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtskoolbrander houtsoort hout•soort █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtsoorten ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzart ● Franse termen: essence de bois, type de bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtsoort houtslag hout•slag █ Zelfstandig naamwoord Knoop in de wissenband waarmee het hout tot takkebossen gebonden wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.347 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtslag houtsnede hout•sne•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houtgravure Het resultaat van snijden in hout met allerhande gereedschappen om een beeltenis te vormen. Verschillende bronnen spreken van een verschil tussen houtsnede en houtgravure, maar technisch gezien gaat het steed om hetzelfde: snijden in hout, zij het met gespecialiseerde gereedschappen om net een ander efftect te bekomen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtgravure https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtsnede https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtsnede#De_verschillen_tussen_een_houtsnede_en_een_houtgravure https://nl.wikipedia.org/wiki/Luiks-Akense_meubelstijl ● Verwante termen: ● Duitse termen: Holzschnitt, Holzstich https://de.wikipedia.org/wiki/Holzschnitt https://de.wikipedia.org/wiki/Holzstich ● Engelse term: wood cut, wood engraving https://en.wikipedia.org/wiki/Woodcut https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_engraving ● Franse term: gravure sur bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Gravure_sur_bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Xylographie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtsnede houtsnijden hout•snij•den █ Werkwoord ■ Kortweg: snijden Kijk bij snijden. houtsnijder hout•snij•der █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.356 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtsnijder houtsnijwerk hout•snij•werk █ Zelfstandig naamwoord Het snijden in hout. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Holzschnitzen, Holzschnitzkunst, Schnitzen, Schnitzkunst https://de.wikipedia.org/wiki/Schnitzen ● Engelse termen: carving, wood carving + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtsnijwerk houtsnipper hout•snip•per █ Zelfstandig naamwoord Klein stuk hout verkregen door hakselen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtsnipper houtspaan hout•spaan █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij spaan. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/houtspaan https://nl.wiktionary.org/wiki/spaan https://nl.wiktionary.org/wiki/spaander ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzspan https://de.wikipedia.org/wiki/Holzspan + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtspaan houtstapel hout•stā•pel █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houtmijt Stapel hout. ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzstapel ● Engelse termen: woodpile, woodstack ● Franse termen: bois rangé, pile de bois, tas de bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtstapel houtteer hout•teer █ Zelfstandig naamwoord Teer gehaald uit hout. Kijk bij teer. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtteer houttekening hout•te•ke•ning █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: figuratie Kijk bij figuratie. houttrekker hout•trek•ker █ Zelfstandig naamwoord Lange haak om dor hout of gesnoeid hout, nvds uit de bomen te trekken. Bron, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.383 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houttrekker houtvat hout•vat █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: trachee Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtvat ● Verwante termen: ● Duitse term: Trachee https://de.wikipedia.org/wiki/Trachee_(Pflanze) ● Engelse termen: vessel element, vessel member https://en.wikipedia.org/wiki/Vessel_element ● Franse term: élément de vaisseau https://fr.wikipedia.org/wiki/Éléments_de_vaisseaux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtvat houtverwerking hout•ver•wer•king █ Zelfstandig naamwoord Van hout een eindproduct vervaardigen, dikwijls via industriële handelingen. Eindproducten zoals fineer, multiplex, mdf, timmerhout, papier ... "verwerken", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/verwerken ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzverarbeitung https://de.wikipedia.org/wiki/Holzverarbeitung ● Engelse term: wood processing https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_processing + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtverwerking houtvester hout•ves•ter █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtvester Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22houtvester%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/houtvester Laaglandsinfo http://laaglandsinfo.jouwweb.be/gevarieeerde-verhalen/forestier-boswachter Vester is woordverwant aan Duits Förster. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/vorster "vorster", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22vorster%22 Gelijkklinkend: vorst www.etymologiebank.nl/trefwoord/vorst1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vorst_(heerser) https://nl.wikipedia.org/wiki/Vorster Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/vorst2 ● Verwante termen: ● Duitse term: Förster https://de.wikipedia.org/wiki/Förster + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtvester houtvezel hout•vē•zel █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: vezel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtvezel "vezel", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vezel ● Verwante termen: ● Duitse termen: Faser, Holzfaser https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfaser + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtvezel houtvijl hout•vijl █ Zelfstandig naamwoord Enkelgekapte vijl. Deze kapping zorgt ervoor dat er weinig houtvijlsel tussen de kappen blijft zitten, dit in tegenstelling tot een dubbelgekapte vijl, die eerder voor de bewerking van harde metalen bestemd is. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtvijl houtvoerlui hout•voer•lui █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: houtvoerlieden ■ Kortweg: voerlui, voerlieden In vroegere tijden: Werklieden die hout over een zekere afstand vervoeren. Van de kapplaats hoog in de bergen naar de zagerij of van het ene land naar het andere land. ● Verwante term: vlotten ● Duitse term: Holzfuhrleute + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtvoerlui houtvormend hout•vor•mend █ Bijvoeglijk naamwoord Gezegd van planten die na de kiemfase hout vormen. Struiken en bomen zijn houtvormende planten. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtvormend houtwal hout•wal █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: gracht 1. Wal (lijnvormige aarden verhoging) waar (levend) hout op staat. 2. Een geheel of gedeeltelijk aan de natuur overgelaten erfafscheiding, vaak ook tussen weilanden, die kan bestaan uit bomen en/of struiken. (Bron: bewerkste tekst van Wikipedia, Houtwal) 3. Takkenril, takkenwal. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtwal Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/houtwal ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Wallhecke ● Engelse termen: woodbank, wooded bank ● Franse termen: talus boisé, haie sur talus? https://fr.wikipedia.org/wiki/Talus_(clôture) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtwal houtwas hout•was █ Zelfstandig naamwoord Was om hout beschermend te behandelen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzwachs ● Engelse term: wood wax ● Franse term: encaustique en pâte? + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtwas houtweg hout•weg █ Zelfstandig naamwoord Bosweg die geen verkeersweg is, doch slechts gebaand voor houtvervoer. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026739.re.405 Bron: Wikipedia https://fr.wikipedia.org/wiki/Houtweg ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzweg ● Engelse term: ride + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtweg houtwol hout•wol █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtwol ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzwolle https://de.wikipedia.org/wiki/Holzwolle ● Engelse term: wood wool https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_wool ● Franse term: paille de bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtwol houtworm hout•worm █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtworm https://nl.wikipedia.org/wiki/Klopkevers https://nl.wikipedia.org/wiki/Drooghoutboorder ● Verwante termen:
http://de.wikipedia.org/wiki/Nagekäfer ● Engelse term: wood worm https://en.wikipedia.org/wiki/Woodworm + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtworm houtzaag hout•zaag █ Zelfstandig naamwoord Zaag om hout mee te zagen. ● Verwante termen: ● Duitse term: holzsäge ● Engelse term: wood saw ● Franse term: scie à bois + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtzaag houtzagerij hout•zā•ge•rij █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: zagerij Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtzagerij ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sägerei, Sägewerk https://de.wikipedia.org/wiki/Sägewerk ● Engelse term: saw mill https://en.wikipedia.org/wiki/Sawmill ● Franse term: scierie https://fr.wikipedia.org/wiki/Scierie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtzagerij houtzuur hout•zuur █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoord: houtazijn Kijk bij houtazijn. houtzwel hout•zwel █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: zwel ■ Tegenwoord: houtkrimp Het zwellen oftewel groter worden van hout door vochtopname. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Eigenschappen_van_hout#Het_werken_van_hout ● Verwante termen: ● Duitse term: Holzanschwellung, Quellen www.dwds.de/wb/quellen ● Engelse term: wood swellage, wood swelling + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houtzwel houvast hou•vast █ Zelfstandig naamwoord In de context van deze lijst: Elk voorwerp dat een werkstuk op zijn plaats houdt tijdens het bewerken. Bankhaak, kram, kloofbank ... Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/houvast Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18282 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026755&article=haken ● Verwante termen: ● Engelse term: hold fast https://en.wikipedia.org/wiki/Hold_fast ● Franse term: valet https://fr.wiktionary.org/wiki/valet + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houvast houw 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. De handeling van het houwen. 1.1. Hakking van een bos. Bron: Nederduitsch Taalkundig Woordenboek Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026758 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Evenwoord: koop Plaats waar hakhout geoogst wordt. Plaatsnaam. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Betekenis A.1., A.2., A.3. en A.4., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026758 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026766 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4885 In het ● Duits Hau (bijvoorbeeld Hauberg), plaats waar hout gehouwen wordt, zonder noodzakelijkerwijs een verbinding te maken met hakhout. www.dwds.de/wb/Hau Toponiem: Achter den Houw, Opoeteren (B) 3. Een gereedschap, gelijk aan of gelijkend op de hak, om de grond te bewerken, kalk mee te bouwen, sloten te reinigen enzovoort. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026760 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/hak?lang=nl Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hak_(grondbewerking) Over het gereedschap: het Franse houe en het Engelse hoe komen van het Nederlands houw en Nederduitse Haue. De eerste verbinding slaat op het werktuig, de tweede verbinding slaat op het werkwoord houwen. Verschillende bronnen leggen enkel de verbinding met het werkwoord houwen en dat is onjuist. Ook houwmes = kapmes. Kijk bij kapmes. ● Verwante termen bij 3: ● Duitse term bij 3: Haue www.duden.de/rechtschreibung/Haue https://de.wikipedia.org/wiki/Hacke_(Werkzeug) www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=haue ● Engelse term bij 3: hoe https://en.wikipedia.org/wiki/Hoe_(tool) www.etymonline.com/word/hoe ● Engelse term bij 3, woordverwant: backhoe https://en.wikipedia.org/wiki/Backhoe ● Franse term bij 3: houe https://fr.wikipedia.org/wiki/Houe https://fr.wiktionary.org/wiki/houe www.cnrtl.fr/etymologie/houe 4. Wisselvorm van hooi. Kijk bij hooi. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hau www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=Hau ● Franse termen: taille, taillis? Taillis de 3 à 7 ans. Bron: www.cnrtl.fr/definition/taillis + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houw houwbos houw•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: houw ■ Evenwoord: slagbos Bos dat bestaat uit hakhout. Een bos waarin regelmatig gehouwen wordt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houwbos houwen hou•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) houw, (het) houwen, (de) houwing Slaan, kappen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/houwen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026777 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18293 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID95923 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1840 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/houwen De volgende uitleg op Wiktionary deugt niet omdat er het werkwoord trachten hier misplaatst is: "iets met een scherp werktuig trachten af te hakken". ● Verwante termen: ● Nederduitse term: hauen www.plattmakers.de/nl/811/hauen ● Duitse term: hauen. Naamwoorden van handeling: Hau?, Hauen, Hauung -> Behauung www.dwds.de/wb/hauen https://de.wiktionary.org/wiki/hauen ● Engelse term: hew. Naamwoord van handeling: hewing ● Middelengelse term: hewen https://en.wiktionary.org/wiki/hew www.etymonline.com/word/hew https://en.wikipedia.org/wiki/Hewing + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#houwen hovenier hō•ve•nier █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hovenier ● Verwante term: hof + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hovenier hu...
huidmondje huid•mond•je █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Huidmondje ● Verwante termen: ● Duitse term: Spaltöffnung, Stoma https://de.wikipedia.org/wiki/Stoma_(Botanik) ● Engelse term: stoma https://en.wikipedia.org/wiki/Stoma ● Franse term: stomate https://fr.wikipedia.org/wiki/Stomate + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#huidmondje huishaag huis•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: huisheg ■ Evenwoorden: erfhaag, erfheg Haag die aan een huis of erf staat ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#huishaag huisvlijt huis•vlijt █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Huisvlijt https://nl.wikipedia.org/wiki/Huisnijverheid ● Verwante term: zelfvoorzieningslandbouw + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#huisvlijt huisweer huis•weer █ Zelfstandig naamwoord Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=18765 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#huisweer huisweg huis•weg █ Zelfstandig naamwoord Weg naar het huis. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hausweg www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH03156 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=GWB&lemid=JH01795 https://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=hausweg + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#huisweg huisweide huis•wei•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: huiswei Een weide, al of niet tevens een boomgaard, behorende tot het erf in ruime zin. Men bleekt er de was, tuiert er een koe enzovoort) - tuierdries Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071064&article=huisweide Bewijsplaats: Driestoponiemen in de streek van Diest, door Frans Claes www.dbnl.org/tekst/_naa002198401_01/_naa002198401_01_0009.php ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hausweide, Hauswiese www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH03157 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH01896 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#huisweide hulpboomsoort hulp•boom•soort █ Zelfstandig naamwoord In de bosbouw. Boomsoort die geplant wordt om de groei van de hoofdsoort(en) te stimuleren. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hulpboomsoort hulstbos hulst•bos █ Zelfstandig naamwoord Een bos dat voornamelijk uit hulst bestaat. Plaatsnaam: Hulst https://nl.wikipedia.org/wiki/Hulst_(stad)#Etymologie Patroniemen: Hulsbos, Hulzebos ● Verwante term: bos + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hulstbos hulsthaag hulst•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: hulshaag Haag die bestaat uit hulst. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=VMNW&id=ID62641 Hulsthaag bij Hof te Baaigem: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/130914 ● Verwante term: heg ● Duitse term: Hülshagen https://de.wikipedia.org/wiki/Hülshagen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hulsthaag hulstkrans hulst•krans █ Zelfstandig naamwoord Een krans gemaakt van hulsttakken. Google afbeeldingen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hülskranz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RH08757 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hulstkrans humus hu•mus █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Humus Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/250/encyclopedie/ www.ecopedia.be/278/encyclopedie/ humuslaag mull, moder en mor ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Humus ● Engelse term: humus https://en.wikipedia.org/wiki/Humus www.britannica.com/science/humus-soil-component ● Franse term: humus https://fr.wikipedia.org/wiki/Humus https://fr.wikipedia.org/wiki/Mull_(humus) https://fr.wikipedia.org/wiki/Moder https://fr.wikipedia.org/wiki/Mor + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#humus hut █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hut_(woning)
● Duitse termen: Hütt, Hütte https://de.wikipedia.org/wiki/Hütte www.plattmakers.de/nl/4782/Hütt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=EH01700 ● Engelse termen: cabin, hut https://en.wikipedia.org/wiki/Hut https://en.wikipedia.org/wiki/Log_cabin https://en.wikipedia.org/wiki/Cabin https://en.wiktionary.org/wiki/cabin ● Franse termen: cabane, hutte https://fr.wikipedia.org/wiki/Cabane https://fr.wikipedia.org/wiki/Hutte + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hut hy...
hybride hy•bri•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Evenwoorden: bastaard, halfslacht, halfslag, kruising Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hybride_(biologie) "halfslag", "halfslacht", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023291 bijvoeglijk naamwoord "halfslachtig", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023288 ● Verwante term: ● Duitse termen: Hybrid, Hybride ● Duitse term, : Halbart ● Duitse term, bijvoeglijk naamwoord: halbschlächtig https://de.wikipedia.org/wiki/Hybride www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH00997 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH01237 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PH00593 www.dwds.de/wb/halbschlächtig ● Engelse term: hybride https://en.wikipedia.org/wiki/Hybrid_(biology) ● Franse term: hybride https://fr.wikipedia.org/wiki/Hybride + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hybride hybridiseren hy•bri•di•se•ren █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) hybridiseren Twee verschillende taxa kruisen. ● Verwante termen: ● Duitse term: hybridisieren www.duden.de/rechtschreibung/hybridisieren ● Engelse termen: hybridise, hybridize https://en.wiktionary.org/wiki/hybridise https://en.wiktionary.org/wiki/hybridize ● Franse term: hybrider https://fr.wiktionary.org/wiki/hybrider + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hybridiseren hydro- hy•dro █ Voorvoegsel ■ Van Grieks hydōr = water Voorvoegsel ter aanduiding dat het door het tweede lid genoemde betrekking heeft op water. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hydro- "hydōr", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/ὕδωρ + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hydro- hydrochorie hy•dro•cho•rie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hydrochorie ● Verwante termen: ● Duitse term: Hydrochorie https://de.wikipedia.org/wiki/Hydrochorie ● Engelse term: Hydrochory https://en.wikipedia.org/wiki/Seed_dispersal#Water ● Franse term: hydrochorie https://fr.wikipedia.org/wiki/Hydrochorie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hydrochorie hydrogamie hy•dro•ga•mie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/377/encyclopedie/ Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hydrogamie ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hydrogamie, Wasserblütigkeit www.duden.de/rechtschreibung/Hydrogamie http://universal_lexikon.deacademic.com/317752/Wasserblütigkeit ● Engelse term: hydrogamy https://en.wiktionary.org/wiki/hydrogamy ● Franse term: hydrogamie https://fr.wiktionary.org/wiki/hydrogamie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hydrogamie hydrologie hy•dro•lo•gie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hydrologie ● Verwante termen: ● Duitse term: Hydrologie https://de.wikipedia.org/wiki/Hydrologie ● Engelse term: hydrology https://en.wikipedia.org/wiki/Hydrology ● Franse term: hydrologie https://fr.wikipedia.org/wiki/Hydrologie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hydrologie hydrologisch beheer hy•dro•lo•gisch be•heer █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Menselijk ingrijpen in een hydrologisch systeem met een bepaald doel voor ogen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hydrologisch-beheer hydrologisch systeem hy•dro•lo•gisch sys•teem █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Het natuurlijk systeem dat instaat voor de aanvoer, de opslag en de afvoer van vloeibaar water in een bepaald gebied. www.encyclo.nl/begrip/Hydrologisch%20systeem ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hydrologisch-systeem hyperparasiet hy•per•pa•ra•siet █ Zelfstandig naamwoord Parasiet die uitsluitend leeft op andere parasieten. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hyperparasit https://de.wikipedia.org/wiki/Hyperparasit ● Engelse term: hyperparasite https://en.wikipedia.org/wiki/Hyperparasite ● Franse termen: hyperparasite, hyperparasitoïde https://fr.wikipedia.org/wiki/Parasitoïde#Typologie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hyperparasiet hyperparasitisme hy•per•pa•ra•si•tis•me █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hyperparasitisme ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hyperparasitisme hypertroof hy•per•troof █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/125/encyclopedie/ Bron: Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hypertroof ● Verwante termen: ● Duitse term: hypertroph https://de.wiktionary.org/wiki/hypertroph ● Engelse term: hypertrophic https://en.wiktionary.org/wiki/hypertrophic ● Franse term: hypertrophique https://fr.wiktionary.org/wiki/hypertrophique + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/h#hypertroof |