Voorblad > R raam █ Zelfstandig naamwoord Stroomnaam. De definitie van raam is waarschijnlijk te vinden in de beschrijving van de Raambeek in het Vijverbroek, hiernavolgend. Raambeek* in het Vijverbroek te Kessenich (B) en Thorn (NL): "De afwatering van het Vijverbroek wordt hoofdzakelijk verzekerd door de Raambeek, waarop talrijke slootjes aansluiten, de zogenaamde Raampjes. De Raambeek wordt louter gevoed door kwelwater van de hoger gelegen zandleemgronden en door water dat door het veen langzaam afgegeven wordt." Bron: Agentschap Onroerend Erfgoed https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/135300 * Thornerbeek genoemd in Thorn? Raam te Altweerterheide (NL) https://nl.wikipedia.org/wiki/Raam_(beek_in_Limburg) Raambeek te Begijnendijk (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrouwvliet Raambeek te Keerbergen (B) www.natuurpunt.be/natuurgebied/raambeekvallei Oeffeltse Raam te Oeffelt (NL) https://nl.wikipedia.org/wiki/Oeffeltse_Raam Lage Raam en Hooge Raam (NL) https://nl.wikipedia.org/wiki/Raam_(rivier_in_Noord-Brabant) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raam raamwerk raam•werk █ Zelfstandig naamwoord 1. Het werk dat men doet om ramen te maken. 2. Goederen die het resultaat zijn van ramen maken. ● Verwante term: raamzaag + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raamwerk raamzaag raam•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: gestelzaag Zaag waarin het blad in een raam gespannen is. Het zaagblad wordt in het raam gespannen en daarom is de raamzaag een spanzaag. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057195.re.124 MOT www.mot.be/resource/Tool/raamzaag?lang=nl De eerste zagen in zaagmolens waren raamzagen. ● Verwante termen: ● Duitse termen, handmatig: Klobsäge, Rahmensäge ● Duitse term, machinaal: Gattersäge. In machinale opzet heeft de raamzaag meerder blanden die samen een Gatter vormen, een rooster. https://de.wiktionary.org/wiki/Gattersäge ● Engelse term: frame saw https://en.wikipedia.org/wiki/Frame_saw ● Franse term:scie à cadre https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_à_cadre + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raamzaag raap █ Zelfstandig naamwoord 1. Naamwoord van handeling van rapen. Kijk bij rapen. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057201 2. Synoniem van valfruit. Kijk bij valfruit. 3. Wisselvorm van raapzaad. Kijk bij raapzaad. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raap raapzaad raap•zaad █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: raap ■ Synoniem: sloor Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Raapzaad "sloor" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064238 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raapzaad raapkoek raap•koek █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: raapzaadkoek Het overblijfsel van raapzaad nadat de raapzaadolie er in een oliemolen uitgeperst is. Veevoer. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/raapkoek Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=M057203 Raapkoek is een oliekoek. ● Verwante termen: ● Duitse term: Rapskuchen https://de.wikipedia.org/wiki/Rapskuchen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raapkoek raapolie raap•olie █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: raapzaadolie Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Raapolie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raapolie raatakker raat•ak•ker █ Zelfstandig naamwoord Archeologie van het landschap(1995) - Langs de aarden monumenten van Nederland door Michiel Hegener, langs Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren www.dbnl.org/tekst/hege004arch01_01/hege004arch01_01_0004.php Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Raatakker Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/celtic_field ● Verwante term: akker + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#raatakker rabat ra•bat █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rabot ra + bat. Kijk ook bij bat. ra betekent terug/neer en bat heeft betrekking op slaan: omslaan/neerslaan, ook van stof (laken) en daarvan afgeleide zaken die lijken op een omslag in stof. Omslaan/terugslaan/neerslaan heeft ook de betekenis van keren; water keren. Engels bat : slaghout www.etymonline.com/word/bat Latijn battere https://en.wiktionary.org/wiki/battere https://en.wiktionary.org/wiki/battuere https://en.wiktionary.org/wiki/battuo Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 6. en 8., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=44993 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel E, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057220 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rabat_(bosbouw) Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/rabat Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rabat_(timmeren) Rabat in de betekenis van kraag: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bef_(kleding) Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rabot_(waterbouwkundige_constructie) https://nl.wikipedia.org/wiki/Rabot_(monument) https://nl.wikipedia.org/wiki/Rabot_(wijk) Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/rabat.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/sponning.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/rabatdeel.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/zweeds_rabat.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/potdekselen.shtml Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sponning In het Duits zowel afvoergeul als plantbed (in de bosbouw rond van vorm). De betekenis afvoergeul is verwant aan sponning = groef; groef in de bodem. www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RR00023 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR00005 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IR00026 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GR00005 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DR00004 www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=60259 https://fr.wikipedia.org/wiki/Rabat_(homonymie) Vêtement www.cnrtl.fr/etymologie/rabat www.cnrtl.fr/etymologie/rabais rabat, rabas, rabais www.etymonline.com/word/rebate www.etymonline.com/word/rabbet https://en.wikipedia.org/wiki/Rabbet ● Verwante termen: ● Duitse term: rabot www.cnrtl.fr/etymologie/rabot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rabat radenmaker rā•den•ma•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: raaimaker, rademaker, ramaker Vervaardiger van raden (wielen). Uit het boek Bossen van Vlaanderen: Voor het maken van karren* en wagens** werkten ze (rademakers uit de Middeleeuwen) samen met de timmerman en de smid. In de loop van de niewe tijd gingen gingen de wielmakers het hele productieproces op zich nemen en ontstond het beroep van de wagenmaker. *voertuig met 2 tot 3 wielen **voertuig met 4 wielen Bossen van Vlaanderen - Een historische ecologie. Guido Tack, Paul Van den Bremt en Martin Hermy. Davidsfonds, 1993. Bladzijde 135. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057267 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45021 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45050 Nomen agentis (naamwoord van een handelende). Patroniemen: Rademaeker, (De) Raemaeker, Ramaekers, Raemakers, (De) Raeymaeker, Raeymaekers https://en.wikipedia.org/wiki/Rademaker "raaimaker" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057267&article=raaimaker Kijk ook bij wagenmaker. ● Verwante term: wagenmaker ● Duitse term: Stellmacher https://de.wikipedia.org/wiki/Stellmacherei ● Franse term: charron https://fr.wikipedia.org/wiki/Charron_(métier) ● Engelse termen: wheelwright https://en.wikipedia.org/wiki/Wheelwright + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#radenmaker rakel rā•kel █ Zelfstandig naamwoord Rakel(tand) op een trekzaag van Noord-Amerikaans ontwerp. De rakel neemt het zaagmeel mee tijdens de zagende beweging. Bij rotatiedruk, overdraagbaar op een zaag: Mes voor het afstrijken. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057344 "Some crosscut saws use special teeth called "rakers" designed to clean out the cut strips of wood from the kerf." Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Crosscut_saw Afbeelding. ● Verwante term: trekzaag ● Engelse term: raker + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rakel rang █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: taxonomische rang Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Taxonomische_rang https://nl.wikipedia.org/wiki/Rang_(plantkunde) https://nl.wikipedia.org/wiki/Rang_(zoölogie) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rang rank █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rank Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#rank bladranken en stengelranken ● Verwante termen: ● Duitse term: Ranke https://de.wikipedia.org/wiki/Ranke ● Franse term: vrille https://fr.wikipedia.org/wiki/Vrille_(botanique) ● Engelse term: tendril https://en.wikipedia.org/wiki/Tendril + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rank rap █ Zelfstandig naamwoord Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rap5 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057479 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rap rapen rā•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) raap, (het) rapen Met de hand oppakken, verzamelen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rapen ● Verwante termen: ● Nederduitse term: rapen https://plattmakers.de/nl/7459/rapen www.plattmakers.de/nl/11389/rappsen ● Duitse term, woordverwant: raffen. ● Duitse termen: aufheben, sammeln www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands-duits/vertaling/rapen www.dwds.de/wb/raffen https://de.wiktionary.org/wiki/raffen www.vandale.nl/gratis-woordenboek/duits-nederlands/vertaling/raffen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rapen ras █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ras_(plant) https://nl.wikipedia.org/wiki/Cultivar ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ras ratel rā•tel █ Zelfstandig naamwoord 1. Houten tuig waarmee men geluid kan maken door een tong klepperend om een tandrad te laten draaien. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057550 2. Mechanisme in een ratelwig. ● Verwante term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ratel ratelkegel rā•tel•ke•gel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ratelwig Kijk bij ratelwig. ratelsnoeischaar rā•tel•snoei•schaar █ Zelfstandig naamwoord Dit artikel wordt binnenkort herschreven. Het gaat hier niet over een ratel, wel over een tandheugel oftewel kamreep. Snoeischaar met tandheugel, snoeischaar met kamreep. ● Franse term: sécateur à crémaillère http://media.paperblog.fr/i/556/5562847/jardinier-terre-loutil-L-dQqBPx.jpeg http://talent.paperblog.fr/5562847/entre-le-jardinier-et-la-terre-l-outil/ + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ratelsnoeischaar ratelwig rā•tel•wig █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ratelkegel Een draaiende kegel met ratelmechanisme met de functie van een wig. ● Verwante termen: ● Duitse term: Rasselkeil ● Verwante Duitse term: Schraubenkeil ● Engelse term: rattle wedge + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ratelwig re...
reactiehout rē•ac•tie•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: richtweefsel Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Reactiehout https://nl.wikipedia.org/wiki/Hout#Richtweefsel drukhout (naaldbomen) trekhout (loofbomen) ● Verwante termen: ● Duitse termen: Druckholz (bij naaldbomen), Reaktionsholz https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfehler#Reaktionsholz(Druckholz/Zugholz) ● Franse term: ● Engelse term: reaction wood http://slojdeniskogen.se/materialen/reaktionsvedtjurved/?lang=en https://en.wikipedia.org/wiki/Reaction_wood + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reactiehout recht gewassen recht ge•was•sen █ Woordgroep Rechtstammig gegroeid. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#recht-gewassen rechtdradig recht•dra•dig █ Bijvoeglijk naamwoord Als de draad nagenoeg evenwijdig en rechtlijnig de as van de boom volgt spreekt men van rechtdradig hout. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rechtdradig rechthout recht•hout █ Zelfstandig naamwoord Normaal gegroeid hout, geschikt om rechte delen van te maken. Bron: Vereniging De Binnenvaart www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=r#rechthout ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rechthout rechtscheutig recht•scheu•tig █ Bijvoeglijk naamwoord De eigenschap van een scheut recht gegroeid te zijn. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057691.re.57&article=rechtscheutig ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rechtscheutig recreatiedruk rē•crē•a•tie•druk █ Zelfstandig naamwoord De mate van schade die recreatie aanricht aan de natuur. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#recreatiedruk reducent re•du•cent █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: afbreker Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Reducent ● Verwante termen: ● Duitse termen: Destruent, Reduzent https://de.wikipedia.org/wiki/Destruent ● Franse term: décomposeur https://fr.wikipedia.org/wiki/Décomposeur ● Engelse term: decomposer https://en.wikipedia.org/wiki/Decomposer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reducent reek █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: raak, rake, riek ■ Synoniem: hark Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/riek Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22reek%22 werkwoord "reken" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/reken ● Verwante termen: ● Duitse termen: Harke, Rechen https://de.wikipedia.org/wiki/Harke_(Werkzeug) https://de.wikipedia.org/wiki/Rechen_(Werkzeug) www.dwds.de/wb/Harke www.dwds.de/wb/Rechen https://de.wiktionary.org/wiki/Harke https://de.wiktionary.org/wiki/Rechen ● Engelse term: rake www.etymonline.com/word/rake www.etymonline.com/word/*reg- + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reek reen █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rein Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rein2 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058056 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22reen%22 "reen" in Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-r Plaatsnaam: Reinpadstraat, Genk (B). Rijn https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijn#Etymologie https://de.wikipedia.org/wiki/Rhein#Etymologie https://books.google.be/books?id=9_X44k9-3j8C&pg=PA567&lpg=PA567&dq=reen+rein&source=bl&ots=ZRQY4Kr9ho&sig=wM_G1L9FKUWesVbwTsRj9W3GIbQ&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjisqnNxpXdAhUSb1AKHV-PCPEQ6AEwEHoECAAQAQ#v=onepage&q=reen%20rein&f=false ● Verwante termen: ● Duitse termen: Rain, Rein ● Duitse term, met voorvoegsel: Feldrain https://de.wikipedia.org/wiki/Rain https://de.wikipedia.org/wiki/Feldrain https://de.wiktionary.org/wiki/Rain https://de.wiktionary.org/wiki/Feldrain www.woerterbuchnetz.de/DWB?lemma=rain www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LR00683 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RR00400 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR00208 www.dwds.de/wb/Rain www.dwds.de/wb/Feldrain Verband met Rinne? www.dwds.de/wb/Rinne ● Deens: ren ● Franse term: rain www.cnrtl.fr/etymologie/rain www.littre.org/definition/rain + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reen reenboom reen•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reinboom Boom die als grenspaal dienst doet; ook: op palen liggende boom die als afsluiting dient. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058056.re.2 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45812 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Rainbaum www.woerterbuchnetz.de/DWB?lemma=rainbaum + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reenboom reengenoot reen•ge•noot █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reingenoot Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45824&article=reingenoot Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058476 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058062 ● Verwante term: reen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reengenoot reenkant reen•kant █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reinkant Zijde aan de reen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058056 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reenkant reenpad reen•pad █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reinpad Pad dat een reen vormt of langs een reen loopt. Plaatsnaam: Reinpadstraat, Genk (B) ● Verwante term: reen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reenpad reensteen reen•steen █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058056.re.8 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45846 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Rainstein ● Duitse term: Feldstein www.woerterbuchnetz.de/DWB?lemma=rainstein www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=feldstein + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reensteen reep █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rijp, zoals Duits Reif en Reifen Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/reep1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22reep%22 repel (reepel, reipel) reep + el (diminutiefsuffix) "repel" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/repel2 "repel", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22repel%22 1. Band Hoep/hoepel. Smalle strook hout Duits Reifen. 2. Strook land. Plaatsnaam. Wisselvorm: rijp Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45637 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45784 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058063 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=80445 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/reep1 repel [rē•pel], Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/repel2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22reep%22 Plaatsnamen: Reppel (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Reppel#Etymologie Reppel, gehucht in Molenstede (B) www.heemkringmolenstede.be/pagina2.html www.dbnl.org/tekst/_naa002198301_01/_naa002198301_01_0007.php Straatnaam: Reppelsebaan Plaatsnamen met rijp: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5810 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060057 Stroomnaam: Tongelreep (NL) https://nl.wikipedia.org/wiki/Tongelreep_(rivier)#Etymologie ● Verwante termen: ● Duitse termen: Reif, Reifen www.dwds.de/wb/Reifen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reep reepbank reep•bank █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: snijbank Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059038.re.3 werkwoord "repen", Engels "rip", Duits "raufen" en "rupfen" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059038 www.dwds.de/wb/raufen www.dwds.de/wb/rupfen www.etymonline.com/word/rip ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Reifbank. Reifbank en Reifmesser (haalmes). + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reepbank reet █ Zelfstandig naamwoord 1. Wisselvorm van riet. Kijk bij riet. 2. Rootput. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reet refugium re•fu•gium █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Refugium_(ecologie) ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Refugium ● Engelse term: refugium https://en.wikipedia.org/wiki/Refugium_(population_biology) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#refugium regel rē•gel █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058225 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/regel dwarsregel www.irismonument.be/nl.glossarium.definition.Dwarsregel.html Verwantschap met rij? rij + gel = regel? www.etymologiebank.nl/trefwoord/rij ● Verwante term: ● Duitse term: Riegel www.duden.de/rechtschreibung/Riegel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#regel regelmatig beheer rē•gel•ma•tig be•heer █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniemen: periodiek beheer, regelmatig onderhoud, wederkerend beheer Beheer dat herhalend uitgevoerd wordt in een bepaalde kringloop op het moment dat het nodig of gunstig is. ● Verwante termen:
regelwerk rē•gel•werk █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058251 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#regelwerk regeneratiejaar rē•ge•ne•ra•tie•jaar █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: hersteljaar Bij knotbomen en hakhout: een jaar waarin de scheuten op een afgezette stoof uitschieten. De term regeneratiejaar wordt in het bijzonder gebruikt om de eerste drie jaren na afzetten (die kritisch zijn voor een duurzaaml herstel) te benoemen, maar eigenlijk is elk jaar na afzetten een regeneratiejaar tót de stoof opnieuw afgezet wordt. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#regeneratiejaar regenwater rē•gen•wa•ter █ Zelfstandig naamwoord Water dat als regen is neergevallen. Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=regenwater&lang=nn ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#regenwater regenwaterven rē•gen•wa•ter•ven █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: stuwwaterven Ven dat zich in tegenstelling tot een grondwaterven uitsluitend vult met gestuwd regenwater. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#regenwaterven regenwoud rē•gen•woud █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Regenwoud https://nl.wikipedia.org/wiki/Nevelwoud https://nl.wikipedia.org/wiki/Tropisch_regenwoud www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i000668.html ● Verwante term: woud + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#regenwoud rei █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: ree, rui Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rei2 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061356 Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID11653 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rei%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rui%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22ree%22 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rui_(watergang) https://nl.wikipedia.org/wiki/Antwerpse_ruien https://nl.wikipedia.org/wiki/Brugse_reien https://nl.wikipedia.org/wiki/Reie "reerecht" in Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45647 raai, raailijn, rooi, rooilijn ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rei rein █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reen Kijk bij reen. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rein reinboom rein•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reenboom Kijk bij reenboom. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reinboom reingenoot rein•ge•noot █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reengenoot Kijk bij reengenoot. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reingenoot reinkant rein•kant █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reenkant Kijk bij reinkant. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#reingenoot reinpad rein•pad █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reenpad Kijk bij reenpad. reinsteen rein•steen █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: reensteen Kijk bij reensteen. rek █ Zelfstandig naamwoord 1. Staak, stok. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rek1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rek%22 2. Gestel van latten. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rek1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rek%22 ● Verwante termen: ● Engelse term: rack www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=rack + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rek rel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm van ril. Kijk bij ril. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rel relict re•lict █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Latijn rēlictum, van het werkwoord rēlinquere = verlaten ■ Synoniem: overblijfsel Overblijfsel uit vroegere tijd. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/relict Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Relict ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#relict relictpopulatie re•lict•po•pu•la•tie █ Zelfstandig naamwoord Natuurlexicon www.natuurlexicon.be/relictpopulatie.html ● Verwante termen: ● Duitse term: Reliktpopulation ● Engelse term: remnant population + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#relictpopulatie respiratie res•pi•ra•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ademhaling Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ademhaling_(plant) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#respiratie rh...
rhiza █ Zelfstandig naamwoord █ Voorvoegsel █ Achtervoegsel ■ Oudgrieks voor wortel Als voorvoegsel: rhizo-, in het Nederlands gemoderniseerd tot -rizo. Als achtervoegsel: -rhiza Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/ῥίζα ● Verwante termen: www.dictionary.com/browse/-rrhiza + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rhiza rhizoom rhi•zoom █ Zelfstandig naamwoord ■ Oude schrijfwijze van rizoom. Kijk bij rizoom. rhizosfeer rhi•zo•sfeer █ Zelfstandig naamwoord ■ Oude schrijfwijze van rhisosfeer. Kijk bij rizosfeer. ri...
richtsnede richt•sne•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ondersnede Kijk bij ondersnede. riek █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rik Vork. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/riek Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/riek "reken" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/reken ● Verwante termen: ● Duitse term: Gabel https://de.wikipedia.org/wiki/Gabel_(Werkzeug) ● Franse term: fourche https://fr.wikipedia.org/wiki/Fourche ● Engelse woordverwante term: rake www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=rake ● Engelse termen: fork, pitch fork https://en.wikipedia.org/wiki/Pitchfork + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#riek riet █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam 1. Plant van de grassenfamilie. Riet werd vroeger veel geoogst. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Riet ● Verwante termen bij 1: ● Nederduitse term bij 1: Reet www.plattmakers.de/nl/258/Reet ● Duitse termen bij 1: Ried, Schilf, Schilfrohr https://de.wikipedia.org/wiki/Schilfrohr ● Duitse termen in de context van dakdekking: Reet, Rohr www.plattmakers.de/nl/258/Reet https://de.wikipedia.org/wiki/Reetdach ● Franse term bij 1: roseau ● Franse term bij 1 in de context van dak dekken: chaume www.vandale.nl/opzoeken?pattern=riet&lang=nf https://fr.wikipedia.org/wiki/Roseau_commun ● Engelse term bij 1: reed https://en.wikipedia.org/wiki/Reed_(plant) https://en.wikipedia.org/wiki/Phragmites 2. Wisselvormen: reet, reit, rieten Nat stuk land, in het bijzonder met riet begroeid. Kijk ook bij rijt. Plaatsnaam: de Rieten in Wijshagen. Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1744 Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID84313 "reit" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058565 ● Verwante term bij 2: ● Duitse termen bij 2: Ried, Riet "feuchtes Wiesenland" www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR01618 "mooriger Landstrich, besonders, wenn er mit Schilf (riet) bewachsen ist" www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IR03773 Opmerking: In het Hoogduits is er Reut dat te maken heeft met rooien. Een bron vermeld dat Riet een wisselvorm kan zijn van Reut. (zie bron op Lauftext.de) "reut, ausgereutetes (gerooid, nvdr) stück land" www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GR04890 http://wald.lauftext.de/vom-wald-zum-forst/fruhe-holzberufe/index.html www.duden.de/rechtschreibung/Ried_Schilf_Roehricht_Moor 3. Rotan, riet genoemd om de gelijkenis tussen riet en rotan. rotan palm, calamus rotang Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rotan https://en.wikipedia.org/wiki/Calamus_rotang "rotting" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061212 calamus, vervormd tot kalmoes in het Nederlands en Kalmus in het Duits https://nl.wikipedia.org/wiki/Kalmoes https://en.wikipedia.org/wiki/Acorus_calamus Spaans riet = rotan. De mogelijke verklaringen van dit Lemma zijn als volgt. De Spanjaarden waren ooit onderdrukkers en uitbuiters in de Filipijnen. De Spanjaarden hebben toen waarschijnlijk rotan uit de Filipijnen naar Europa gevoerd. Spaans kan ook vreemd oftewel uitheems betekenen, verwijzend naar de tijd dat de Spanjaarden een deel van de Lage Landen geterroriseerd hebben. "pijlriet", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Pijlriet ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#riet rietdekken riet•dek•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) rietdekken, (de) rietdekking Dak dekken met riet. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rietdekken rietdekker riet•dek•ker █ Zelfstandig naamwoord https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rietdekkers_aan_het_werk1607.JPG Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rieten_dak ● Verwante termen: ● Duitse termen: Reetdachdecker, Reetdächer https://de.wikipedia.org/wiki/Reetdach ● Franse term: chaumier https://fr.wikipedia.org/wiki/Toit_de_chaume ● Engelse term: thatcher https://en.wikipedia.org/wiki/Thatching + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rietdekker rieten rie•ten █ Zelfstandig naamwoord 1. Plaatsnaam die verwijst naar riet. Kijk bij riet. 2. Gemaakt van riet. Bijvoeglijk naamwoord. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rieten rietfilter riet•fil•ter █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Riet#Helofytenfilter ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rietfilter riethaak riet•haak █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rietsnit Sikkelvormig werktuig om riet mee te oogsten. Afbeelding. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#riethaak rietkraag riet•kraag Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A013297.re.1 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rietkraag ● Verwante termen: ● Duitse term: Schilfgürtel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rietkraag rietsnit riet•snit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: riethaak Kijk bij riethaak. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rietsnit rietveld riet•veld █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059929 Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3217 Patroniem: Rietveld https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerrit_Rietveld ● Verwante termen: ● Duitse term: Röhricht https://de.wikipedia.org/wiki/Röhricht + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rietveld rietvlechten riet•vlech•ten Vlechten met rotan, riet genoemd omdat deze rotan op riet lijkt. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel B, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059889 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rietvlechten rift █ Zelfstandig naamwoord Van Engels rift (werkwoord rive), daarvoor van Scandinavische oorsprong, Engels rive: scheuren/afscheuren, klieven 1. Zelfstandig naamwoord. Radiaal uit de stam gezaagd hout. 2. Bijvoeglijk naamwoord. Radiaal gezaagd. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rift Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/rift_gezaagd.shtml Rift en rijf zijn woordverwant. ● Verwante termen: ● Engelse term: rift www.etymonline.com/word/rift https://en.wikipedia.org/wiki/Rift_sawing https://en.wikipedia.org/wiki/Quarter_sawing https://en.wiktionary.org/wiki/rift www.etymonline.com/word/rive https://en.wiktionary.org/wiki/rive + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rift rijf █ Zelfstandig naamwoord Hark. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijf1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059966 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46391 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46630 Rijf en rift zijn wordverwant. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijf rijm █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rijp Uit bevroren waterdamp ontstane fijne ijskristallen in het gras enz. Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=rijp&lang=nn Rijm of rijp? In het "Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm" staat daar het volgende over: "... in der bedeutung trennen sich reif und reim gewöhnlich derartig, dasz ersteres den gefrorenen thau bezeichnet, letzteres zunächst den kalten nebeldunst, der z. b. im winter die bäume umzieht (der hoachreim Lexerkärnt. wb.206 und den dadurch verursachten leichten niederschlag." en verder "...auch das nld. (Nederlands) hat rijm neben rijp." Bron: Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm langs Wörterbuchnetz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GR03461 Rijm of rijp wordt ook gebruikt om de waslaag op een vrucht of beharing op een tak te beschrijven; het onderwerp is berijmd of berijpt. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijm1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rijm%22 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijp1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rijp%22 berijmd, met rijm bedekt ● Verwante term: ijzel ● Duitse term: Reif https://de.wikipedia.org/wiki/Reif_(Niederschlag) ● Franse term: gelée https://fr.wikipedia.org/wiki/Gelée_blanche Engelse term: rime https://en.wikipedia.org/wiki/Frost#Rime https://en.wikipedia.org/wiki/Hard_rime www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=rime + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijm rijp 1. █ Bijvoeglijk naamwoord Van vruchten: Hun volle ontwikkeling bereikt hebbend en daardoor geschikt voor de oogst. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijp3 ● Verwante termen bij 1: 2. █ Zelfstandig naamwoord Bevroren dauw of nevel. Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=rijp&lang=nn Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijp1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijm1 berijpt, met rijp bedekt 3. █ Zelfstandig naamwoord Wisselvorm: reep Kijk bij reep. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijp rijpen rij•pen 1. █ Werkwoord 1. █ Naamwoorden van handeling: (het) rijpen, (de) rijping Van vruchten en gewassen. Rijp worden, tot volle wasdom komen, geschikt worden om geoogst of geplukt te worden. Bron, bewerkte tekst: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060065 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: riepen www.plattmakers.de/nl/739/riepen ● Duitse term: reifen https://de.wiktionary.org/wiki/reifen www.dwds.de/wb/reifen ● Engelse term: ripen https://en.wiktionary.org/wiki/ripen www.etymonline.com/word/ripen ● Franse term: mûrir https://fr.wiktionary.org/wiki/mûrir 2. █ Werkwoord 2. █ Naamwoorden van handeling: (het) rijpen, (de) rijping Rijp (= ijs) vormen. Rijmen. www.dwds.de/wb/reifen#2 ● Verwante term: rijp + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijpen rijs █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam (2) 1. Als voorwerpsnaam: Tak, scheut. Meervoud: rijzen Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijs1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060076 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rijs%22 https://woordenlijst.org/#/?q=rijs 2. Als verzamelnaam: Fijne takken en dunne stammen. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijs1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060076 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rijs%22 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Reis, Reisig www.dwds.de/wb/Reis https://de.wikipedia.org/wiki/Reisig https://de.wiktionary.org/wiki/Reisig www.dwds.de/wb/Reisig + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijs rijsbundel rijs•bun•del █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rijsbos Bundel bijeengebonden rijs. Mutsaard. ● Verwante termen: ● Duitse term: Reisigbündel, ook Reiswelle? https://de.wikipedia.org/wiki/Reisigbündel https://als.wikipedia.org/wiki/Reisigbündel https://de.wikipedia.org/wiki/Faschine + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijsbundel rijshaak rijs•haak █ Zelfstandig naamwoord MOT www.mot.be/resource/Tool/rijshaak?lang=nl Google afbeeldingen. www.smederijharmstruik.nl/te-koop/griend-gereedschap/ ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijshaak rijshakhout rijs•hak•hout █ Zelfstandig naamwoord Hakhout dat bestaat uit rijs. Hakhout dat men niet voorbij het rijsstadium laat groeien (= hakhout zonder (aankomende) opgaande bomen). ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijshakhout rijshout rijs•hout █ Zelfstandig naamwoord rijs + hout. Kijk bij rijs. Rijs verwijst op zich naar hout en daarom is rijshout eigenlijk een tautologie. Echter, rijshout kan gebruikt worden in volgende omstandigheden. 1. In een opsomming die gaat over hout. Voorbeeld van een opsomming: "Te koop: boolhout, kophout, rijshout." 2. Om de onwetende lezer of aanhoorder meteen duidelijk te maken dat rijs betrekking heeft op hout. 3. Hout betekent ook bos (staande groep bomen). Rijshout = bos dat bestaat uit rijs. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060091 www.encyclo.nl/begrip/Rijshout ● Verwante termen: ● Duitse termen: Reisholz, Reisig http://de.academic.ru/dic.nsf/deu2lat/16319/Reisholz www.woerterbuchnetz.de/DWB/?lemma=reisholz www.woerterbuchnetz.de/DWB?lemma=reisig ● Engelse term: brushwood https://en.wikipedia.org/wiki/Brushwood + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijshout rijshoutpers rijs•hout•pers █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rijspers Kijk bij rijspers. rijspers rijs•pers █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: rijsdrukker, rijshoutpers, schansenbinder ■ Maaskempens: mutsaardenmachientje (mútterdemachienke) Toestel om rijs bijeen te persen zodat het rijs gebonden kan worden met een binddraad. Dient om bundels zoals mutsaarden mee te maken. Het MOT www.mot.be/resource/Tool/takkenbospers?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse termen: Reisigbündelbock, Reisigpresse, Reiswellenbock ● Duitse term in de context van 'Faschinen': Faschinenbock ● Franse term: fagotière + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijspers rijswaard rijs•waard █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rijsweerd Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M06010 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijswaard rijsweerd rijs•weerd █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rijswaard Kijk bij rijswaard. rijt █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rijd Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijt2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/rijt3 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rijt%22 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ekkersrijt_(beek) https://nl.wikipedia.org/wiki/Peelrijt "rijd" in Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-r Kijk ook bij riet. Op de webstede van Plattelandsvereniging Hei, Heg en Hoogeind staat er een belanghebbende tekst waar dit lemma in verklaard wordt: https://hei-heg-hoogeind.dse.nl/historie_gebied/willem%20iven/toponymie/ivens_toponymie.htm ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rijt rijzel rij•zel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: erwtenrijs Kijk bij erwtenrijs. rijzer rij•zer █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: erwtenrijs Kijk bij erwtenrijs. ril █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rel 1. Waterloop, vore. 1.1. Hoogte langs een waterloop, vore. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060154 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ril1 "rel" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rel2 Rel in duinrel is een wisselvorm van ril. "duinrel" in Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Duinrel_(watergang) ● Verwante termen: ● Duitse term: Rille www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DR01415 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GR05645 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IR03990 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR01719 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ril ringen rin•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) ringen, (de) ringing Ecopedia www.ecopedia.be/252/encyclopedie/ ● Verwante termen: ● Duitse termen: ringeln. Naamwoorden van handeling: Ringeln, Ringelung https://de.wikipedia.org/wiki/Ringelung ● Franse term: anneler. Naamwoord van handeling: annélation https://fr.wikipedia.org/wiki/Annélation ● Engelse termen: girdle, ring bark. Naamwoorden van handeling: girdling, ring barking https://en.wikipedia.org/wiki/Girdling + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ringen ringherstel ring•her•stel █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van ringherstellen Bij het ringen van een boom: Door ongrondig te ringen kan een boom de ring overgroeien en de sapstroom herstellen. Dit is het ringherstel. Met nazorg (tijdelijke controle en ingrijpen achteraf) kan men ringherstel voorkomen of beëindigen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ringherstel ringschaligheid ring•scha•lig•heid █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij ringscheurig. ringscheur ring•scheur █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060208 "rinkelscheur" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060227&article=ringscheur [ring + el] = ringel = rinkel ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ringscheur ringscheurig ring•scheu•rig █ Bijvoeglijk naamwoord Synoniem: rieschalig en daarvan afgeleid rietschalig, waarschijnlijk van rieselijk = ondeugdelijk Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060208&article=ringscheurig rieschalig, rietschalig van ries (ondeugdelijk) en daarvan afgeleid rieselijk "ries" in Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46331 "ries" in Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-r "rieschelijk" in Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46331&article=rieschelijk http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46333&article=rieschelijk "rieschaald" in Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46333&lemmodern=rieschaald&domein=0&conc=true "rieschaald", "rieschalig", "rietschaald" en "rietschalig" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059887&lemmodern=rieschaald http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059920 ringschalig? De term ringschalig dwaalt rond in onze taal en dit is waarschijnlijk een vals woord. [ring]scheurig + rie[schalig] = [ring] + [schalig] = ringschalig, een ongelukkige samenstelling Een belangrijke bron die ringschaligheid vermeld is het boek Bossen van Vlaanderen: "Bij tamme kastanje (Castanea sativa): wanneer het hout concentrisch barst als gevolg van het ontstaan van ringscheuren tussen de segmenten van groeiringen." Bossen van Vlaanderen - Een historische ecologie. Guido Tack, Paul Van den Bremt en Martin Hermy. Davidsfonds, 1993. Bladzijde 77. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ringscheurig ringscheurigheid ring•scheu•rig•heid █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060208&article=ringscheurigheid http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060174&article=ringscheurigheid ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ringscheurigheid rins █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Van Rijns, Rijnse wijn, van de Rijn afkomstig, zuur, zuurachtig Zuur. Zoetzuur. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rins Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rins Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060246 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rins "rinse stroop" ● Verwante term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rins ris █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: ros, rosch, rus ■ Synoniem: plag, zode Ris/rus, plag/vlag en zode zijn in grote lijnen synoniemen. rus, ris, heiris (hei + ris) Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID13470 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46589 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061575 Rus en ris zijn woordverwant aan het Duitse werkwoord reisen (rissen, rijten) Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46607 Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID6724 "ros" en "rosch", Waasch Idioticon Plaatsnaam: Russelt https://nl.wikipedia.org/wiki/Russelt#Geschiedenis ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ris rissen ris•sen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) rissen ■ Wisselvorm: risten ■ Ridsen en risten/risten zijn eigenlijk wisselvormen van elkaar, maar ze hebben nu een aparte semantische betekenis Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46607 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID6724 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/risten "risten", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060279 "Van vruchten die aan risten groeien. Ze van de rist doen, afristen." ● Verwante termen: ● Duitse term: reissen, reißen www.dwds.de/wb/reißen#1 www.dwds.de/wb/reißen#2 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rissen rist █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: ris Fijn vertakt spruitje aan een bessenstruik, wijnstok enz., waaraan de bessen zitten. Bron: Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=rist&lang=nn Een getakt rankje van den aalbessestruik en sommige andere op dezelfde wijze groeiende gewassen, waaraan de vruchten vastzitten en groeien. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel A.4., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060276 ● Verwante termen: ● Franse termen: grappe, grappe de groseilles https://fr.wikipedia.org/wiki/Grappe www.cavusvinifera.com/fr/grappe.php + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rist rits █ Zelfstandig naamwoord 1. Reest, spleet. Insnijding, inkrassing. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060291 ● Verwante termen bij 1: www.duden.de/rechtschreibung/Ritz www.duden.de/rechtschreibung/Ritze 2. Werktuig om te ritsen. Ritsmes. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rits3 Mes om tekeningen mee te maken aan de buitenkant van een klomp. www.thuisinbrabant.nl/object/noordbrabants-museum/13260 ● Verwante termen bij 2: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rits ritsen rit•sen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) ritsen ■ Ritsen en rissen zijn eigenlijk wisselvormen van elkaar, maar ze hebben nu een aparte semantische betekenis Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ritsen Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22ritsen%22 Ritsen is woordverwant aan rijten, Duits reissen. ● Verwante termen: ● Duitse term: ritzen www.dwds.de/wb/ritzen www.duden.de/rechtschreibung/ritzen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ritsen ritser rit•ser █ Zelfstandig naamwoord 1. Werktuig waarmee geritst wordt. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M060314 ritsmes Afbeelding: www.pijlenboog.be/index.php/File:Ritser.png Bronbladzijde van de afbeelding: www.pijlenboog.be/index.php/Basisbegrippen_hout 2. Voorstelterm voor vormbreker, een tak die de vorm van de boom breekt. ● Verwante term: groeivorm + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ritser ritsijzer rits•ij•zer █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ritsmes Kijk bij ritsmes. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ritsijzer ritsmes rits•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: boomrits, rits, ritsijzer Mes om tekeningen mee te maken aan de buitenkant van een klomp. www.thuisinbrabant.nl/object/noordbrabants-museum/13260 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060292 MOT www.mot.be/resource/Tool/boomrits?lang=nl www.mot.be/resource/Tool/klompenmakersrits?lang=nl www.mot.be/resource/Tool/balkenrits?lang=nl www.mot.be/resource/Tool/tapmes?lang=nl www.mot.be/resource/Tool/kuipersrits?lang=nl ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ritsmes rivier ri•vier █ Zelfstandig naamwoord ■ Verwant aan Latijn ripa dat oever betekent Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rivier Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rivier#Woordherkomst_en_-opbouw ● Verwante termen: ● Duitse term: Fluss (in het Nederlands vloed) https://de.wikipedia.org/wiki/Fluss ● Franse termen: fleuve, rivière https://fr.wikipedia.org/wiki/Fleuve https://fr.wiktionary.org/wiki/fleuve https://fr.wikipedia.org/wiki/Rivière https://fr.wiktionary.org/wiki/rivière ● Engelse term: river https://en.wikipedia.org/wiki/River www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=river + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rivier rivierbed ri•vier•bed █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rivierbedding Bed waarover een rivier stroomt. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rivierbed Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060335 ● Verwante termen: ● Duitse term: Flussbett ● Engelse term: river bed + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rivierbed rizosfeer ri•zō•sfeer █ Zelfstandig naamwoord ■ Oude schrijfwijze: rhizosfeer Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rizosfeer https://nl.wiktionary.org/wiki/rhizosfeer ● Verwante termen: ● Duitse term: Rhizosphäre https://de.wikipedia.org/wiki/Rhizosphäre www.spektrum.de/lexikon/biologie-kompakt/rhizosphaere/9871 ● Franse term: rhizosphère https://fr.wikipedia.org/wiki/Rhizosphère ● Engelse term: rhizosphere https://en.wikipedia.org/wiki/Rhizosphere + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rizosfeer rizoom ri•zoom █ Zelfstandig naamwoord ■ Oude schrijfwijze: rhizoom ■ Synoniem: wortelstok Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortelstok Woordenlijst van Taalunie www.woordenlijst.org/#/?q=rizoom ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rizoom ro...
rode rō•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: rade [rā•de], ray [rāy], rooi, rooth, roy ■ Synoniem: brand Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/-rode Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rode www.etymologiebank.nl/trefwoord/roden Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID93413 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46685 Plaatsnamen: Gelrode, Gruitrode (roy), Kinrooi, Nieuwrode, Plockroy, Sint-Genesius-Rode, Sint-Pieters-Rode, Stockrooi, Stramproy, Walrode (ontginning door Walen, nu Waanrode) Familienamen: www.meertens.knaw.nl/nfb/detail_naam.php?info=kenmerk&kenmerk=toponiem&nfd_naam=Rooij,%20van%20(y)&gba_lcnaam=&operator=cn&taal= Woordverwant aan Nederlands en Duits roden = rooien. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061048 Plaatsnamen: Op 't Rooth, 't Rooth Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4458&article=rooth Patroniemen: op 't Roodt (Nederland), Op 't Roodt (België), Optroodt Plaatsnamen met rade of wisselvormen daarvan: Hergenrath (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Hergenrath#Etymologie Kerkrade (NL) https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerkrade_(plaats) Welkenrath (B) https://nl.wikipedia.org/wiki/Welkenraedt Plaatsnaam: Roden Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/roden ● Verwante termen: ● Duitse termen: Rath, Reuth, Rode. Welkenraedt https://de.wikipedia.org/wiki/-reuth https://de.wikipedia.org/wiki/-rode www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RR04839 https://de.wikipedia.org/wiki/-rath https://de.wikipedia.org/wiki/Kerkrade#Ortsnamen https://de.wikipedia.org/wiki/Rodungsname https://de.wikipedia.org/wiki/Rodung https://de.wikipedia.org/wiki/-roda https://rheinische-landeskunde.lvr.de/de/sprache/wissensportal_neu/namen_1/ortsnamen_1/einzelne_ortsnamen_1/rodungsnamen.html ● Engelse term, woordverwant: royd https://en.wikipedia.org/wiki/Thornhill,_West_Yorkshire https://en.wikipedia.org/wiki/Hebden_Royd https://en.wikipedia.org/wiki/Mytholmroyd The Royd, Deepcar https://en.wikipedia.org/wiki/Royd ● Engelse term, mogelijk vooral Noord-Amerikaans Engels: clearing www.etymonline.com/word/clearing https://en.wikipedia.org/wiki/Clearing_(geography) https://en.wiktionary.org/wiki/clearing ● Franse termen: essart, sart https://fr.wiktionary.org/wiki/essart https://fr.wiktionary.org/wiki/sart https://fr.wikipedia.org/wiki/Essart ● Waalse termen:
https://fr.wikipedia.org/wiki/Le_Brûly https://wa.wikipedia.org/wiki/Li_Broûli_d'_Peche https://nl.wikipedia.org/wiki/Brûly-de-Pesche http://chanae.walon.org/lh/wa/dic/index.php?query=brôlî http://chanae.walon.org/lh/wa/dic/index.php?query=broûli https://wa.wiktionary.org/wiki/broûlî https://wa.wikipedia.org/wiki/El_Rou-dlé-Tchålerwè https://fr.wikipedia.org/wiki/Roux_(Charleroi)#Étymologie https://wa.wikipedia.org/wiki/Motî:rou + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rode Rode Lijst ro•de lijst █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Ecopedia www.ecopedia.be/56/encyclopedie Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rode_lijst INBO www.inbo.be/nl/rode-lijsten-vlaanderen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rode-lijst Rode Lijstsoort ro•de lijst•soort █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Ecopedia www.ecopedia.be/133/encyclopedie Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vlaamse_Rode_Lijst_(zoogdieren) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rode-lijstsoort roede roe•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: roe Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060405 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22roede%22 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Roede Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/roede (is ook een maat) https://nl.wikipedia.org/wiki/Roede_(oppervlaktemaat) ● Verwante termen: ● Duitse term: Rute https://de.wiktionary.org/wiki/Rute ● Engelse term: rod www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=rod ● Franse term: gaule www.cnrtl.fr/definition/gaule + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roede roedenbundel roe•den•bun•del █ Zelfstandig naamwoord Bundel bijeengebonden roedevormig rijs. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roedenbundel roest █ Zelfstandig naamwoord 1. Rustplaats van vogels. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060501 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/roest2 De stam hroost vertoont sterke gelijkenissen met horst. ● Verwante term bij 1: ● Engelse term bij 1: roost www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=roost 2. Schimmelziekte bij planten. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Urediniomycetes ● Verwante term bij 2: ● Duitse term: Rost https://de.wikipedia.org/wiki/Rostpilze ● Franse term: rouille https://fr.wikipedia.org/wiki/Rouille_(maladie) ● Engelse term: rust https://en.wikipedia.org/wiki/Rust_(fungus) https://en.wikipedia.org/wiki/Blight + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roest roestbiotoop roest•bio•toop █ Zelfstandig naamwoord Biotoop waarin vogels roesten. ● Verwante termen: ● Duitse term: Rastbiotop ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Communal_roosting + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roestbiotoop roestboom roest•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom waarin vogels roesten. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roestboom roestbos roest•bos █ Zelfstandig naamwoord Bos waar vogels in groep roesten. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roestbos roesten roes•ten █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) roesten Met betrekking tot vogels: rusten, overnachten. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Roesten_(gedrag) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M060504 Rusten en roesten zijn woordverwant. Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID55613&article=roesten ● Verwante term: roest ● Duitse term: rasten. Naamwoorden van handeling: Rasten, Rastung ● Engelse term: roost. Naamwoord van handeling: roosting www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=roost https://en.wikipedia.org/wiki/Communal_roosting + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roesten roestplaats roest•plaats █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar vogels roesten. ● Verwante termen: ● Duitse term: Rastplatz + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roestplaats roetdauw roet•dauw █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Roetdauw ● Verwante termen:
roken rō•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) roken, (de) roking ■ Synoniem: smoken 1. Van voedsel: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Roken_(voedsel) "smoken" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/smoken "smoken" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064546 ● Verwante term bij 1: ● Duitse termen bij 1: räuchern, schmäuchen. Naamwoord van handeling: Räuchern, Schmäuchen https://de.wikipedia.org/wiki/Räuchern https://de.wikipedia.org/wiki/Räucherkammer www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS13245 ● Franse term bij 1: fumer. Naamwoord van handeling: fumage https://fr.wikipedia.org/wiki/Fumage ● Engelse term bij 1: smoke. Naamwoord van handeling: smoking www.etymonline.com/word/smoke https://en.wikipedia.org/wiki/Smoking_(cooking) https://en.wikipedia.org/wiki/Smokehouse 2. Van hout: Eikenhout donkerder maken met ammoniak. In een afgesloten ruimte laat men ammoniakdampen chemisch reageren met stoffen in het eikenhout. Gerookte eik komt men nu nog tegen bij houten vloeren. ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: räuchern https://de.wikipedia.org/wiki/Räuchereiche www.duden.de/rechtschreibung/raeuchern www.holzwerken.net/Wissen/Tipps-Tricks/Tischlern/Raeucherkammer-ist-im-Nu-zerlegt ● Franse term bij 2: fumer. Naamwoord van handeling: fumage ● Engelse term bij 2, naamwoord van handeling: ammonia fuming https://en.wikipedia.org/wiki/Ammonia_fuming + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roken rolmeter rol•me•ter █ Zelfstandig naamwoord "rolmaat", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rolmaat ● Verwante term:
rolsteen rol•steen █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: Maasei Een steen die door rollen in een rivier of stroming rond en glad geworden is. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rolsteen romantiek rō•man•tiek █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Romantiek ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#romantiek rommelbeheer rom•mel•be•heer █ Zelfstandig naamwoord Beheer waarin met niet handelt met kennis van zaken. ● Verwante termen: beheren, rommelbeleid + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rommelbeheer rommelbeleid rom•mel•be•leid █ Zelfstandig naamwoord Wanordelijk en ondoelmatig beleid. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rommelbeleid ronde houtmijt ron•de hout•mijt █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ronde-houtmijt rondhout rond•hout █ Zelfstandig naamwoord Te vellen of gevelde bomen (rond van vorm). ● Verwante termen: ● Duitse term: Rundholz https://de.wikipedia.org/wiki/Rundholz ● Franse termen: bois rond, rondin https://fr.wikipedia.org/wiki/Rondin ● Engelse termen: log wood, round timber, round wood + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rondhout roofbouw roof•bouw █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Roofbouw ● Verwante termen: ● Duitse term: Raubbau https://de.wikipedia.org/wiki/Raubbau_(Natur) https://de.wikipedia.org/wiki/Raubbau_(Bergbau) https://de.wikipedia.org/wiki/Übernutzung ● Franse term: surexploitation https://fr.wikipedia.org/wiki/Surexploitation ● Engelse termen: overexploitation, overharvesting https://en.wikipedia.org/wiki/Overexploitation + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roofbouw roofdier roof•dier █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem, contextueel: predator Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Roofdieren ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roofdier rooien rooi•en █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) rooien, (de) rooiing ■ Wisselvorm: roden [rō•den] Bomen of aardvruchten met wortel en al uit de bodem halen. "roden", Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46696 Ecopedia www.ecopedia.be/193/encyclopedie/ Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061048 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rooien2 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rooien "roden", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22roden%22 Het werkwoord uitroeien komt van rooien. Rijden = rijen, snijden = snijen, roden = rooien, rooien = roeien. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M072188&article=rooien http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M072186&article=rooien http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M072185 "uitroeien", Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/uitroeien Roden, plaatsnaam, Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/roden ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Rodung https://de.wiktionary.org/wiki/roden www.dwds.de/wb/reuten www.dwds.de/wb/roden ● Engelse term, woordverwant: rid ● Engelse termen: clear, grub, grub up, uproot www.etymonline.com/word/rid https://en.wiktionary.org/wiki/rid#Etymology_1 https://en.wikipedia.org/wiki/Uprooting www.merriam-webster.com/dictionary/grub ● Oudnoorse term: ryðja https://en.wiktionary.org/wiki/ryðja ● Zweedse term: röja. Naamwoord van handeling: röjning https://sv.wiktionary.org/wiki/röja https://en.wiktionary.org/wiki/röja https://sv.wikipedia.org/wiki/Röjning ● Franse term, vertaalequivalenten: défricher, essarter. Naamwoord van handeling: défrichage, essartage https://fr.wiktionary.org/wiki/essarter "défricher", Wiktionary https://fr.wiktionary.org/wiki/défricher "friche", Wiktionary https://fr.wiktionary.org/wiki/friche#Étymologie "friche" -> friche lant -> vers land www.cnrtl.fr/etymologie/friche "défrichement", Wikipedia https://fr.wikipedia.org/wiki/Défrichement ● Franse term, ontwortelen: déraciner https://fr.wiktionary.org/wiki/déraciner https://fr.wiktionary.org/wiki/essoucher https://fr.wiktionary.org/wiki/arracher ● Franse termen, ruimen: déblayer, frayer https://fr.wiktionary.org/wiki/déblayer https://fr.wiktionary.org/wiki/frayer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rooien rooigat rooi•gat █ Zelfstandig naamwoord Gat in de aarde dat overblijft nadat een boom gerooid. Stronkgat. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rooigat rooihak rooi•hak █ Zelfstandig naamwoord 1. Zwaar uitgevoerde hak om gerooid land mee te bewerken. 2. Hak met een smal blad om mee te rooien. Met deze hak kan men de aarde rond de wortels wegtrekken zodat ze gekapt kunnen worden en wortels tot een bepaalde diameter doorhakken. ● Verwante termen: ● Duitse term: Reuthacke. Reuten = einen Acker tief umgraben. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rooihak rooi-ijzer rooi-ij•zer █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelsteker Kijk bij wortelsteker. rooiing rooi•ing █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij rooien. rooilier rooi•lier █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: rooiwindas, rooiwinde ■ In de Limburgse Kempen veelal: poestenmachien, postenmachien ■ Synoniem: boswinde. Dialectvormen: boswien, boswin, boswing Lier om stronken uit de grond te lichten. "boswien" in Paalonline www.paalonline.be/cms55/dikkevanpale-de-boerderij  "poest" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M054984 "post" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/post1 "post" in Etymonline.com www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=post "puust" in Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=44558 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Rodewinde, Stockrodemaschine, Stubbenheber https://books.google.be/books?id=wKKOEsAjzowC&pg=PA151&lpg=PA151&dq=Stockrodemaschine&source=bl&ots=mf6U4etobJ&sig=qJblgkPpU8ARTT0cd6KtitlkqrM&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjP_Z3DuMLRAhWHvBoKHXXABlIQ6AEIRTAG#v=onepage&q=Stockrodemaschine&f=false + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rooilier rooilust rooi•lust █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rooiwoede De drang die een mens voelt om te rooien. ● Verwante termen: ● Duitse term: Rodungswut + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rooilust rooivlakte rooi•vlak•te █ Zelfstandig naamwoord Vlakte die overblijft na het rooien. ● Verwante termen: ● Duitse term: Rodungsfläche ● Engelse termen: grubbing-up area, slash and burn area + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rooivlakte rooiwindas rooi•win•das █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rooilier Kijk bij rooilier. rooiwoede rooi•woe•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rooilust Kijk bij rooilust. rooizuchtig rooi•zuch•tig █ Bijvoeglijk naamwoord Vol verlangen naar rooien. Een rooizuchtig mens. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rooizuchtig rootput root•put █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: vlasrootput ■ Synoniem: rootkuil Een put waarin vlas wordt geroot. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061174.re.26 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061174.re.20 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059609.re.1 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Flachsrotte, Flachskuhle, Rottekuhlen https://de.wikipedia.org/wiki/Flachsrotte ● Franse term: routoir https://fr.wikipedia.org/wiki/Routoir + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rootput rosarium ro•sā•ri•um █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: rozengaard, rozenhof, rozenstede, rozentuin Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rosarium Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rosarium "rozengaard", Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=47242 "rozenhof", Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=47260& "rozenhof", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061097.re.95 "rozenstede", Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=47271 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rosarium rosse woelmuis ros•se woel•muis █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Knaagdier dat schors en wortels eet. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rosse_woelmuis ● Verwante term: ● Duitse term: Rötelmaus + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rosse-woelmuis rosmolen ros•mo•len █ Zelfstandig naamwoord ■ Regionaal synoniem: menēsie (woordverwant aan manège) Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rosmolen Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061154 ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Göpel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RR05392 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR02247 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GR07930 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DR01816 ● Franse term: manège https://fr.wikipedia.org/wiki/Manège_(machine) www.porslanvers.eu/energie/les-manèges/ ● Engelse term: horse mill https://en.wikipedia.org/wiki/Horse_mill https://en.wikipedia.org/wiki/Gin_gang + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rosmolen rot █ Zelfstandig naamwoord De werking en het gevolg van rotten. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rot3 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rot Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=rot&lang=nn Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bruinrot https://nl.wikipedia.org/wiki/Witrot#Bruinrot https://nl.wikipedia.org/wiki/Verrotting █ Bijvoeglijk naamwoord Aangetast door rot. Rot zijn. ● Verwante termen: ● Engelse term: rot https://en.wikipedia.org/wiki/Dry_rot https://en.wikipedia.org/wiki/Root_rot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rot roten rō•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) roten, (de) roting ■ Wisselvormen: reuten, rotten Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Roten Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/roten Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22roten%22 "reuten" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M059609 Roten is woordverwant aan rotten en verrotten. ● Verwante termen: ● Duitse termen: rösten, rotten. Naamwoorden van handeling: Röste, Rösten, Röstung. Rotten, Rottung ● Duitse term, in onbruik geraakt; röthen https://de.wikipedia.org/wiki/Röste https://de.wiktionary.org/wiki/rösten www.dwds.de/wb/rösten www.dwds.de/wb/Röste ● Franse term: rouir. Naamwoord van handeling: rouissage https://fr.wikipedia.org/wiki/Rouissage www.larousse.fr/dictionnaires/francais/rouir/70039 ● Engelse term: ret. Naamwoord van handeling: retting https://en.wikipedia.org/wiki/Retting www.merriam-webster.com/dictionary/ret + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#roten rotsplant rots•plant █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rotsplant https://nl.wikipedia.org/wiki/Lithofyt ● Verwante termen: ● Duitse term: https://de.wikipedia.org/wiki/Lithophyt ● Franse term: https://fr.wikipedia.org/wiki/Épilithe ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Lithophyte + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rotsplant rotten rot•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: het rotten, (de) rotting Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rotten Rotten is woordverwant aan roten. ● Verwante termen: ● Duitse term: rotten. Naamwoord van handeling: Rotten https://de.wiktionary.org/wiki/rotten ● Engelse term: rot. Naamwoord van handeling: rotting https://en.wiktionary.org/wiki/rot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rotten rozelaar ro•ze•laar █ Zelfstandig naamwoord Rozenstruik. Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=47248 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061097.re.3 ● Verwante termen: ● Franse term: rosier + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rozelaar rozenboog ro•zen•boog █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rozenboog ● Verwante termen: ● Duitse term: Rosenbogen ● Franse termen: arceau à rosier, arche à rosier ● Engelse term: rose arch + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rozenboog rozenbottel ro•zen•bot•tel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm, oude schrijfwijze: rozebottel ■ Wisselvorm, weinig gebruikt: rozenbot ■ rozen + bottel. Bottel [bot + el], verkleinvorm van bot = knop Vlezige vrucht van de roos. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rozenbottel Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/rozenbottel "bottel" Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bottel#Nederlands Opmerking van de samensteller: "In het artikel bottel op Wiktionary laat men na om te verwijzen naar het lemma bot dat knop betekent." ● Verwante termen: ● Duitse term: Hagebutte. Duits Butte, Engels bud, Nederlands bot. https://de.wikipedia.org/wiki/Hagebutte www.dwds.de/wb/Hagebutte ● Franse term: cynorrhodon https://fr.wikipedia.org/wiki/Cynorrhodon ● Engelse termen: rose bud, rose hip www.etymonline.com/word/rosebud https://en.wikipedia.org/wiki/Rose_hip https://en.wiktionary.org/wiki/rosehip www.etymonline.com/word/hip + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rozenbottel rozenknop ro•zen•knop █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Wisselvorm, oude schrijfwijze: rozeknop ■ Synoniem: rozenbot 1. Knop op een rozenplant. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061277 "rozeknop" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061275 2. Vrucht van de roos. Rozenbot, rozenbottel. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061277&article=rozebottel&domein=0&conc=true ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rozenknop ru...
ruderaal ru•de•raal █ Bijvoeglijk naamwoord Van een plant: Groeiend in of afhankelijk van verstoorde bodem. Ecopedia www.ecopedia.be/552/encyclopedie/ Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ruderaal ● Verwante termen bij 1: ● Franse term bij 1: rudéral www.larousse.fr/dictionnaires/francais/rudéral_rudérale_rudéraux/70195 ● Engelse term bij 1: ruderal www.dictionary.com/browse/ruderal █ Zelfstandig naamwoord Kruid dat gedijt in verstoorde bodem. Zie de CSR-theorie van Grime. ● Verwante term bij 2: ● Franse term bij 2: plante rudérale https://fr.wikipedia.org/wiki/Plante_rudérale ● Engelse term bij 2: ruderal https://en.wiktionary.org/wiki/ruderal + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruderaal ruderaal terrein ru•de•raal ter•rein █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruderaal_terrein Vlinderstichting www.vlinderstichting.nl/vlinders/vlinders-herkennen/habitat/details1/?habitat=172 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruderaal-terrein ruderale vegetatie ru•de•rā•le vē•gē•ta•tie █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Vegetatie op ruderaal terrein die bestaat uit dikwijls tweejarige, hoog opgroeiende kruidachtige planten. ● Verwante termen: ● Duitse term: Ruderalvegetation https://de.wikipedia.org/wiki/Ruderalvegetation ● Engelse termen: ruderal species, ruderal vegetation https://en.wikipedia.org/wiki/Ruderal_species + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruderale-vegetatie ruif █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: hooirek Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruif ● Verwante termen: ● Duitse term: Raufe https://de.wikipedia.org/wiki/Raufe ● Franse term: râtelier https://fr.wiktionary.org/wiki/râtelier https://nl.wiktionary.org/wiki/râtelier ● Engelse termen: hay rack, rack https://en.wikipedia.org/wiki/Hay_rack + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruif ruigte ruig•te █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruigte Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/ruigte ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruigte ruitvormig ruit•vor•mig █ Bijvoeglijk naamwoord Vorm van een ruit hebbend. "een ruitvormige lenticel" "een ruitvormig geleide haag van gele kornoelje" ● Verwante termen:
https://de.wiktionary.org/wiki/rautenförmig ● Engelse termen: diamond shaped, rhombus shaped + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruitvormig rug █ Zelfstandig naamwoord Verhoging in een watering/beemd die lijkt op een rug. Aan de lager gelegen kanten van de rug wordt het water afgevoerd. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rug ruimen rui•men █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) ruimen, (de) opruiming ■ Oudere wisselvorm, gelijk aan de Nederduitse vorm: rumen [rū•men] ■ Synoniemen: vrijstellen, vrijzetten 1. Maken dat iets leeg of ergens van ontdaan wordt, ledig maken of ontdoen van zijn inhoud, of ontdoen van hetgeen in de weg staat of op de een of andere wijze belemmert. Plaats maken. Bron, gewijzigde tekstovername, toegevoegde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061426 1.1. Kappen of rooien van gewassen - vooral bomen of struiken - die hinderlijk zijn voor menselijke activiteiten of behoeften. 1.2. Slib en waterplanten verwijderen uit watergangen zoals sloten en beken. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ruimen Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/ruimen Ecopedia www.ecopedia.be/168/encyclopedie/ ● Verwante termen bij 1.1:
www.plattmakers.de/nl/rümen ● Duitse termen bij 1: räumen, rummen, rümmen www.dwds.de/wb/räumen https://de.wiktionary.org/wiki/räumen www.woerterbuchnetz.de/RhWB/?lemma=rummen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruimen ruimhaak ruim•haak █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ruimmes Bepaald werktuig, kapmes, met een middellange steel voor tweehandig gebruik, met een haakvormig scherp blad, om gewassen te ruimen op een plek waar men gaat werken, in het bijzonder vellen. De te ruimen gewassen zijn vooral bramen, struiken en jonge bomen. Het braammes en het haagmes kunnen ook gebruikt worden om op deze wijze te ruimen. De ruimhaak bij het vellen: Om aan te vangen met het vellen moet men eerst de kapplaats vrijstellen van gewassen, meestal bramen, zodat men vrij rondom de boom kan bewegen. Als er begroeiing is op de aftochtweg, dan moet daar ook geruimd worden. Dit gebeurt telkens met de ruimhaak. Ook kan het zijn dat de stam onderaan niet takvrij is. Met het ruimmes kan men deze takken afkappen.  Ruimhaak van maker Ochsenkopf.
www.ochsenkopf.com/de/produkte/kulturpflege De termen ruimhaak en ruimmes zijn bedacht door Carlos Montfort en voor het eerst wereldkundig gemaakt op Termen van Boheest op 4 april 2020. ● Verwante termen: ● Duitse term: Kultursichel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruimhaak ruimhakhout ruim•hak•hout █ Zelfstandig naamwoord Natuurlijk geplant hout dat op regelmatige basis gekapt wordt om te ruimen, met houtoogst als bijkomst. Vindt men bijvoorbeeld langs (voormalige) spoorwegbeddingen. ● Verwante termen: ● Engelse term: clearance coppice + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruimhakhout ruimingshakhout rui•mings•hak•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ruimhakhout Kijk bij ruimhakhout. + Bladwijzer: - ruimingssnoei rui•mings•snoei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ruimsnoei Kijk bij ruimsnoei. + Bladwijzer: - ruimsnoei ruim•snoei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ruimingssnoei 1. Snoei bij een opgaande boom om plaats te maken. Bijvoorbeeld wanner de kroon van een boom elektriciteitskabels raakt. 2. Snoei bij ruimhakhout. ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruimsnoei ruimtebeslag ruim•te•be•slag █ Zelfstandig naamwoord Hoeveelheid ruimte die in gebruik wordt genomen. ● Verwante term: uitgroeien ● Engelse term: footprint + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruimtebeslag ruimtelijke ordening ruim•te•lij•ke or•de•ning █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruimtelijke_ordening ● Verwante termen: ● Duitse term: Raumordnung https://de.wikipedia.org/wiki/Raumordnung ● Franse term: aménagement du territoire https://fr.wikipedia.org/wiki/Aménagement_du_territoire ● Engelse term: spatial planning https://en.wikipedia.org/wiki/Spatial_planning + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruimtelijke-ordening ruisen rui•sen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) ruisen Geluid dat de wind, bladeren, een stroom maken. Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=ruisen&lang=nn Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061465 ● Verwante term: zoemboom ● Duitse term: rauschen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruisen ruiter rui•ter █ Zelfstandig naamwoord Gestel waarop hooi te drogen gehangen wordt. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruiter_(stellage) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel B.10.: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061495 www.erfgoedbankmeetjesland.be/boerzkterfgoed-virtuele-tentoonstellingen/landbouwlandschap/50-ruiters-oppers/overzicht?sort=name&per_page=9&page=1 ● Verwante term: opper + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruiter ruiteren rui•te•ren █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) ruiteren Hooi op een ruiter plaatsen. https://hei-heg-hoogeind.dse.nl/historie_gebied/boeren%20in%201953/hooi%20ruiteren/hooi_ruiteren.htm www.zoogdierenwerkgroep.be/zorgen/habitatverbetering/tuinen-en-erven/muizenoppers-en-piramiden ● Verwante term: opperen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#ruiteren run █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam ■ Synoniemen: loo, looi Vermalen schors om leer mee te looien. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/run2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22run%22 rinde > runde > rund (d nog nauwelijk hoorbaar) > run schorsmeel, looimel, schorsmolen https://books.google.be/books?id=OGbX-6eOBrIC&pg=PA629&lpg=PA629&dq=schorsmeel&source=bl&ots=NgdYkvOrMb&sig=PX7-xftxT2mFVKrX-nahM8K4bck&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjGmMr6v47XAhUKmrQKHQhZADUQ6AEIKDAA#v=onepage&q=schorsmeel&f=false ● Verwante termen: ● Duitse term: Rinde ● Engelse term: rind www.etymonline.com/word/rind + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#run runturf run•turf █ Zelfstandig naamwoord Gemalen schors (run) die na het looien gebruikt wordt als bemesting of ineengeperst tot blokken als brandstof (= turf). https://books.google.be/books?id=OGbX-6eOBrIC&pg=PA630&lpg=PA630&dq=turf+van+run&source=bl&ots=NgdYkuHwQc&sig=0cyyiiExfl8iXckRgGv5OvYTImM&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwizpsjSgo7XAhVLJlAKHdiqBsUQ6AEITTAJ#v=onepage&q=turf%20van%20run&f=false https://books.google.be/books?id=OGbX-6eOBrIC&pg=PA630&lpg=PA630&dq=turf+van+run&source=bl&ots=NgdYkuHwQc&sig=0cyyiiExfl8iXckRgGv5OvYTImM&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwizpsjSgo7XAhVLJlAKHdiqBsUQ6AEITTAJ#v=onepage&q=turf%20van%20run&f=false "looierijturf" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071281.re.45 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:13367-Mühleb-Lorkäsa-OrigIMark-ReproStAD.jpg ● Verwante termen: ● Duitse termen: Lohkäs, Lohkäse, Lohkuche https://de.wikipedia.org/wiki//Lohkäse http://genlex.de/lohkaese/ www.lederpedia.de/lederbegriffe/lohkuchen_lohkaes_lohkaese + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#runturf rupsvraat rups•vraat █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: rupsenvraat Vraat door rupsen. Bijvoorbeeld door de wilgenhoutrups. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurmfrass ● Engelse term: worm damage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rupsvraat rus 1. █ Zelfstandig naamwoord Juncaceae, bies. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Russenfamilie Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rus2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22rus%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22bies%22 "heen" in Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=M024838 www.etymologiebank.nl/trefwoord/heen1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/heen3 https://nl.wikipedia.org/wiki/Rus_(geslacht) https://nl.wikipedia.org/wiki/Russenfamilie ● Verwante termen: ● Engelse term: rush https://en.wikipedia.org/wiki/Juncaceae https://en.wiktionary.org/wiki/rush#Etymology_1 www.etymonline.com/index.php?term=rush&allowed_in_frame=0 ● Verwante Engelse term: rushlight https://en.wikipedia.org/wiki/Rushlight 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Wisselvorm: ris Plag, zode. Kijk bij ris. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/r#rus |