Voorblad > S scha... | sche... | schi... | scho... | schr... | schu...
se... | si... sla... | sle... | sli... | slo... | slu... sm... | sn... | so... | sp... sta... | ste... | sti... | sto... stra... | stre... | stri... | stro... | stru... stu... su... | sy... sabelvoet sā•bel•voet █ Zelfstandig naamwoord Kromming aan het ondereinde van een boomstam. Kan veroorzaakt worden door bodemkruipen en aanhoudende winddruk. Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sabelvoet sabelvormig sā•bel•vor•mig █ Bijvoeglijk naamwoord Een vorm hebbend die lijkt op de kromming van een sabel. De stam van een opgaande boom die een lichte kromming vertoont kan men beschrijven als sabelvormig. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sabelvormig sabelvorming sā•bel•vor•ming █ Zelfstandig naamwoord Ontwikkeling van een sabelvormige groei. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sabelvorming salicetum sa•li•cē•tum █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Latijn salix (wilg) + Latijn -etum (verzamelsuffix). Meervoud: saliceta ■ Wisselvorm: salictum. Meervoud: salicta 1. Plaats waarop een groep wilgen of een wilgenbos staat. 2. Een door de mens aangelegde verzameling wilgen van verschillende soorten. ● Verwante termen: ● Engelse term: salicetum https://en.wiktionary.org/wiki/salicetum + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#salicetum salicine sa•li•ci•ne █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Latijn salix (wilg) + -ine Plantenhormoon dat voorkomt in planten van het geslacht wilg en in bepaalde andere planten. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Salicine https://nl.wikipedia.org/wiki/Salicine#Natuurlijk_voorkomen Bron: Van wilgenbast naar asperine, door Annika de Jong en Jorien van de Puttelaar PDF-bestand: www.dijs.biz/pw_a&j.pdf In wilgen komen salicine en indool-3-boterzuur voor als plantenhormoon. "-ine", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ine "-ine", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-ine ● Verwante termen: ● Duitse term: Salicin https://de.wikipedia.org/wiki/Salicin ● Engelse term: salicin https://en.wikipedia.org/wiki/Salicin https://en.wiktionary.org/wiki/salicin https://en.wiktionary.org/wiki/-in ● Franse term: salicyline https://fr.wikipedia.org/wiki/Salicyline + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#salicine salicylzuur sa•li•cyl•zuur █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Salicylzuur "salicyl", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/salicyl "-yl", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-yl ● Verwante termen: ● Duitse term: Salicylsäure https://de.wikipedia.org/wiki/Salicylsäure ● Engelse term: salicylic acid https://en.wikipedia.org/wiki/Salicylic_acid ● Franse term: acide salicylique https://fr.wikipedia.org/wiki/Acide_salicylique + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#salicylzuur samenlevingsvorm sā•men•lē•vings•vorm █ Zelfstandig naamwoord Wijze waarop twee of meer organismen van verschillende soorten langdurig samenleven. Bron: bewerkte tekst uit het artikel Symbiose van Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Symbiose Bron: Biologielessen.nl www.biologielessen.nl/index.php/dna-7/373-samenlevingsvormen Bron: Don Boscocollege Zwijnaarde https://aardrijkskunde.dbz.be/biologie/leertraject_samenlevingsvormen.html Bron: Óscar Romerocollege Dendermonde PDF-bestand: http://users.telenet.be/wetenschappenosroco/Biologie/Samenlevingsvormen.pdf ● Verwante termen: ● Verwante Engelse term: co-operation https://en.wikipedia.org/wiki/Co-operation_(evolution) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#samenlevingsvorm samenloop sā•men•loop █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar waterlichamen (rivieren, beken) samenvloeien. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M061856 Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/samenloop ● Verwante termen: ● Duitse term: Zusammenfluss https://en.wiktionary.org/wiki/Zusammenfluss ● Engelse termen: confluence, conflux https://en.wiktionary.org/wiki/confluence https://en.wiktionary.org/wiki/conflux ● Franse term: confluence https://fr.wiktionary.org/wiki/confluence + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#samenloop sandelhoutolie san•del•hout•olie █ Zelfstandig naamwoord Etherische olie gewonnen uit sandelhout, het hout van de boomsoort sandel oftewel Santalum album. "sandel", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sandel%22 "sandel" oftewel Santalum album, Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Santalum_album "sandelhout", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sandelhout_(houtsoort) "sandelhout", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sandelhout "sandelhout", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sandelhout%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Sandelholzöl https://de.wikipedia.org/wiki/Sandelholzöl ● Engelse term: sandalwood oil https://en.wikipedia.org/wiki/Sandalwood_oil ● Franse term: huile essentielle de santal + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sandelhoutolie sap █ Zelfstandig naamwoord 1. Levensvocht in planten. 1.1. Sap verkregen uit planten, in het bijzonder van vruchten, voor menselijk verbruik. Vruchtensap, berkensap. Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/sap Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sap Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sap%22 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Saft, Baumsaft https://de.wiktionary.org/wiki/Saft www.dwds.de/wb/Saft ● Engelse term: sap ● Engelse term, vruchtensap: juice https://en.wikipedia.org/wiki/Sap https://en.wiktionary.org/wiki/sap https://en.wikipedia.org/wiki/Birch_sap https://en.wikipedia.org/wiki/Juice ● Franse term: sève https://fr.wikipedia.org/wiki/Sève + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sap sapro- █ Voorvoegsel Voorvoegsel, afgeleid van Grieks sapros = verrot. ● Verwante term: detritus ● Engelse term: sapro- https://en.wiktionary.org/wiki/sapro- https://en.wiktionary.org/wiki/Category:English_words_prefixed_with_sapro- + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sapro- saprobiont sa•pro•bi•ont █ Zelfstandig naamwoord ■ Verouderd synoniem: saprofyt ■ Synoniem: saprovoor Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/saprofyt Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Saprofyt ● Verwante termen: ● Duitse term: Saprobiont https://de.wikipedia.org/wiki/Saprobiont ● Engelse term: saprobiont https://en.wikipedia.org/wiki/Saprobiontic https://en.wikipedia.org/wiki/Saprovore https://en.wikipedia.org/wiki/Saprotrophic_nutrition ● Franse term: saprobionte https://fr.wiktionary.org/wiki/saprobionte https://fr.wikipedia.org/wiki/Saprophyte + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#saprobiont saprofaag sa•pro•faag 1. █ Zelfstandig naamwoord Organisme dat zich voedt met dood organisch materiaal. 2. █ Bijvoeglijk naamwoord Zich voedend met dood organisch materiaal. ● Verwante termen: ● Engelse term voor 1: saprophage ● Engelse term voor 2: saprophagic https://en.wiktionary.org/wiki/saprophage https://en.wiktionary.org/wiki/saprophagic https://en.wikipedia.org/wiki/Saprophagy https://en.wikipedia.org/wiki/Saprotrophic_nutrition ● Franse term voor 1: saprophage ● Franse term voor 2: saprophage https://fr.wikipedia.org/wiki/Saprophage https://fr.wiktionary.org/wiki/saprophage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#saprofaag saproxylofaag sa•pro•xy•lo•faag 1. █ Zelfstandig naamwoord Organisme dat zich voedt met dood hout. 2. █ Bijvoeglijk naamwoord Zich voedend met dood hout. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#saproxylofaag sapstroom sap•stroom █ Zelfstandig naamwoord Werking in planten, in het bijzonder houtige planten. Het stromen van het sap. Bron: Biologielessen.nl www.biologielessen.nl/index.php/a-10/2079-organische-sapstroom www.biologielessen.nl/index.php/a/2080-anorganische-sapstroom www.biologielessen.nl/index.php/dna-12/577-transport-in-de-plant Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/sapstroom Opwaartse, neerwaartse en radiale sapstroom. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sapstroom sap tappen sap tap•pen █ Werkwoordelijke woordgroep Boomsap laten uitvloeien om het te oogsten. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sap-tappen saptrekker sap•trek•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Waarschijnlijk van Frans tire-sève 1. Eigenlijke betekenis, net zoals 2 een vaag verhaal: Bij de snoei van een struik. Een deel van een scheut laten staan, bij voorkeur snoeiend bij en boven een knop of bij een vertakking. De idee is dat de overgebleven scheut er zou voor zorgen dat het sap (in de struik op zich of in deze scheut?) blijft circuleren. Gaat het sap zonder de zogenaamde saptrekkker niet meer circuleren? Prietpraat! Bijkomend commentaar van de samensteller: "Als men spreekt van sapstroom, dan ga ik ervan uit dat de snoei gebeurt op een moment waarop de sapstroom vloeit; tijdens de lente of de zomer." 2. Oneigenlijke betekenis, overgenomen van 1: Bij het knotten van een knotboom. Tak die men laat staan in de veronderstelling dat dit de knotboom ten goede komt. De idee hierbij is dat de overgebleven tak het sap in de knotboom laat circuleren. Het mogelijke voordeel hierbij is dat de boom later sneller bladeren kan aanmaken - door de al laanwezige knoppen op deze tak - die nodig zijn voor de fotosynthese. In dit geval kan men deze tak een bladlater noemen. Alhoewel een zomersnoei, ooit dienend om loofvoeder te oogsten, mogelijk is, worden tegenwoordig knotbomen in de winter geknot. Er is dan geen of weinig sapstroom. Gelezen in een praktische gids, uitgegeven door vijf organisaties die zich regionaal landschap noemen: "Saptrekkers zorgen ervoor dat de sapstroom goed op gang komt in de lente." Dit veronderstelt dat een geknotte boom zonder een saptrekker of saptrekkers een minder goede sapstroom heeft in de lente. Dit is onbewezen en volgens de samensteller prietpraat. Het mogelijke voordeel zit in het snellere aanmaken van bladeren. Een nadeel van saptrekkers is dat ze later voor ongelijkvormigheid in de kroon zorgen. De saptrekkers zijn veel dikker dan de andere takken. De dikkere takken kunnen, afhankelijk van wanneer ze uiteindelijk gesnoeid worden, grotere snoeiwonden nalaten. ● Verwante termen bij 1 en 2:
● Franse term: tire-sève https://fr.wiktionary.org/wiki/tire-sève Pousse conservée en bout d'une tige lors d'une taille afin de maintenir la circulation de la sève. Bron: Larousse www.larousse.fr/dictionnaires/francais/tire-sève/78190 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#saptrekker sapverlies sap•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord Van planten, in het bijzonder houtige planten. Het verliezen van sap. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sapverlies scha...
schaaf █ Zelfstandig naamwoord Bepaald werktuig om een houtvlak glad, vlak of dunner te maken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaaf Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schaaf ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Hövel www.plattmakers.de/nl/2446/Hövel www.plattmakers.de/nl/2689/Hövel ● Duitse termen, nauw woordverwant: Schabe, Schaben, Schaber ● Duitse term, vertaalequivalent: Hobel Schabe, Schaben (enkelvoud!), Schaber www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schabe www.dwds.de/wb/schaben https://de.wikipedia.org/wiki/Schaber www.dwds.de/wb/Schaber Hobel (van ouder Hovel naar Hobel) https://de.wikipedia.org/wiki/Hobel www.dwds.de/wb/Hobel Nederduits Hövel (= schaaf, en ook = heuvel) en Duits Hobel zijn woordverwant aan Nederlands heuvel en Duits Hügel. ● Engelse term, vertaalequivalent: plane ● Engelse term, nauw woordverwant: shave, shaver. spoke shave https://en.wikipedia.org/wiki/Plane_(tool) www.etymonline.com/word/plane https://en.wiktionary.org/wiki/shave#Etymology_2 www.etymonline.com/word/shave www.etymonline.com/word/shaver https://en.wiktionary.org/wiki/spokeshave ● Zweedse term: hyvel https://sv.wiktionary.org/wiki/hyvel ● Franse term: rabot https://fr.wikipedia.org/wiki/Rabot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaaf schaafbank schaaf•bank █ Zelfstandig naamwoord 1. Werkbank waarop men handmatig hout kan schaven. 2. Machine voor het schaven van hout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062085 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaafbank ● Verwante termen: ● Duitse term: Hobelbank https://de.wikipedia.org/wiki/Hobelbank + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaafbank schaafkrul schaaf•krul █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: schaafsel, schaveling Houtkrul die ontstaat tijdens het schaven. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062346.re.27 "schaafsel", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schaafsel "schaveling", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schaveling ● Verwante termen: ● Engelse term: shaving https://en.wiktionary.org/wiki/shaving + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaafkrul schaal █ Zelfstandig naamwoord Plank met een bolle zijde, van de buitenkant van een boom. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062095&article=boom Verwante termen: ● Duitse term: Schwartenbrett ● Duitse termen, onder voorbehoud: Schalholz/Schalkante, www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS02291 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS03932 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaal schaaldeel schaal•deel █ Zelfstandig naamwoord Eerste of laatste deel dat men uit een boomstam zaagt, waarvan de ene kant vlak gezaagd is en de andere kant, met de schors, bol staat. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A005010 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062095.re.46 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062095&article=boom Bij omvangrijke rugs (dosse) te zagen boomstammen ontstaan volgende delen, in deze volgorde: schaal -> schaaldeel -> achterdeel -> deel Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/bouwkunde2/jpgd/dosse_gezaagd_2_boek_bouwmaterialen_ing_m_w_verver_1995.jpg www.joostdevree.nl/shtmls/dosse_gezaagd.shtml Kijk ook bij achterdeel. ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Schaaldeel, Schaaldele "... 2) niederdeutsch. schâldäle, schâldêle, äuszere, zunächst der schale, rinde des baumes weggeschnittene diele." Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS03895 www.plattmakers.de/nl/1358/Deel ● Duitse term: Schwarte. Nederlands zwoerd. Kijk ook bij deel. www.dwds.de/wb/Schwarte https://de.wikipedia.org/wiki/Schwarte_(Holz) https://de.wiktionary.org/wiki/Schwarte ● Engelse term: slab https://en.wiktionary.org/wiki/slab ● Franse term: dosse https://fr.wiktionary.org/wiki/dosse + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaaldeel schaapskooi schaaps•kooi █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: schaapsstal, schaapstal Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaapskooi Bron: Woordenboek van de Limburgse dialecten Google Books Bron: Woordenboek van de Brabantse dialecten Google Books ● Verwante termen: ● Duitse term: Schafstall ● Franse term: bergerie https://fr.wikipedia.org/wiki/Bergerie https://fr.wiktionary.org/wiki/bergerie https://nl.wikipedia.org/wiki/Bergerie https://fr.wiktionary.org/wiki/berger + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaapskooi schaapsweide schaaps•wei•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schapenweide Kijk bij schapenweide. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaapsweide schaar █ Zelfstandig naamwoord 1. Aandeel van de opbrengst of aandeel in het gebruik van een gemeenschappelijk goed. Stuk grond in een gemeenschappelijke weide (meent) dat groot genoeg was om één volwassen dier te voeden. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID11496&article=schaar Een stuk grond van onbepaalde grootte, welke in een gemene weide gerekend werd als nodig voor het voedsel van één volwassen dier; of ook de hoeveelheid voedsel waarop in een gemene weide voor een grazend dier moet worden gerekend, en het recht om een stuk vee dat op een “schaar” gerekend werd in de gemene weide te doen grazen; aandeel in de mark. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48625&article=schaar 2. Hetgeen een veld of bos oplevert; gewas.* *Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062115 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062114 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48874 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48625 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48873 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3256 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schaar3 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schaar%22 Plaatsnaam: Schaarbeek Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaarbeek Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3256.re.11 Nederlands en Nederduits werkwoord "scharen" 1. Met land of het gebruik van land als voorwerp. Ieder gerechtigde zijn aandeel daarin toewijzen. 2. Met vee als voorwerp. Dat in een gemene weide brengen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062297.re.8 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schar www.dwds.de/wb/Schar#1 www.dwds.de/wb/etymwb/Schar ● Engelse term: share www.etymonline.com/word/share https://en.wiktionary.org/wiki/share#Etymology_1 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaar Zwitserduitse term Schaarhaag schaar•haag █ Zelfstandig naamwoord In Zwitserland: Dode heg in een bepaalde vorm, gemaakt van schuin gelegde palen op gekruiste palen. "Weniger dauerhaft, aber rascher erstellt ist der "Schaarhaag". Hier stehen die "Hagstäcken" in wenig entfernten Paaren kreuzweis und schräg ("schaar") gegeneinder." Bron: Wälder für Generationen: Konzeptionen der Nachhaltigkeit im Kanton Bern (1750-1880), door Stuber, Martin. Bladzijde 131. Google Books: http://books.google.be/books?id=U9IoolhkGPoC&pg=PA131&lpg=PA131&dq=schaarhaag&source=bl&ots=UKnNdzKPQC&sig=nEuEDNUylSXJy175Ad4wsvlR8As&hl=nl&ei=IUtATfy1LpKwhAe8zuHqCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBcQ6AEwAA#v=onepage&q=schaarhaag&f=false Bron: Schweizerisches Idiotikon https://digital.idiotikon.ch/idtkn/id8.htm#!page/81095/mode/1up Bron: survivalresources op Youtube Youtube: https://youtu.be/76zWu5s9E-w?t=199 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaarhaag schaarhout schaar•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. -hout in de betekenis van vaste stof waarvan de boom gemaakt is. Loofhout dat geslagen is of te slaan is van individuen die van tijd tot tijd geslagen worden. Synoniem: hakhout. 2. -hout in de betekenis van bos. Bos of bomengroep, bestaande uit loofhout, dat/die regelmatig gekapt wordt. Synoniemen: hakhout, schaarbos. 3. -hout in de betekenis van vaste stof waarvan de boom gemaakt is. Aandeel in de houtoogst (van hakhout) waarop iemand recht heeft volgens een schaarrecht, een recht dat het gebruik van een gemeenschappelijk goed regelt. Kijk ook bij Scharholz, bij de Duitse term. Synoniem: hakhout. 4. -hout in de betekenis van bos. Bos waarop een schaarrecht van toepassing is. Zie 3. Synoniemen: hakhout, schaarbos. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062125&article=schaarhout http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062120&lemmodern=schaarbos Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48630&lemmodern=schaarbos http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48630&article=aandeel http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48630&article=schaarhout Bron: Ensie www.ensie.nl/betekenis/schaarhout Bron: e-WND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/15513 ● Verwante termen: ● Duitse term: Scharholz https://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=scharholz + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaarhout schaarrecht schaar•recht █ Zelfstandig naamwoord Het recht (= wet) dat de verordeningen beschrijft over de scharen (opgedeelde stukken van een gemeenschappelijk goed). "schaarrecht hebben op ..." = Gebruik maken van het recht op, of het recht opeisen om gebruik te maken van een schaar of de opbrengst van een schaar. In veel gevallen gaat het om weiderecht in de gemeenschappelijke weide of weiden. ● Verwante term: ● Duitse termen: Schaarrecht, Scharrecht [schār•recht] Die Dorfgeschichte von Mehrum, Das Weide- und Schaarrecht, Hülser, Jakob. www.rheindorf-mehrum.de/das-weide--und-schaarrecht.html + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaarrecht schabbert schab•bert █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schabberd,sjabbert ■ Synoniemen: flik, vlik ■ Hoogstwaarschijnlijk een afleidsel van het werkwoord schabben. Zie onderaan*. Een stuk heiturf. Geoogst als brandstof en bouwmateriaal. Plaatsnamen: Schabbertenstraat, Maasmechelen (B). Schabartstraat, Genk (B) Woordenboek van de Limbnurgse Dialecten II, aflevering 4: turfsteker en ertsontginner. Lemma "heizode", bladzijde 10. PDF-bestand: http://e-wld.nl/static/dictionary/content/pdf/wld-2/1987_Limburgse%20Dialecten%20II,4%20(Ten%20geleide-Turfsteker%20en%20ertsontginner)-nw.pdf Bron: e-WLD http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=schabbert http://e-wld.nl/lemma/search/?search=heizode sjabbert, Bron: Vlaamse Volksverhalenbank, Verhaalfiche ID: 733 www.volksverhalenbank.be/mzoeken/zoeken_Detail.php?ID=733 sjabbert, Bron: Vlaamse Volksverhalenbank, Verhaalfiche ID: 513 www.volksverhalenbank.be/mzoeken/zoeken_Detail.php?ID=513 "In de vochtige heide stak men brandzoden, bestemd voor een welbepaald gebruik bij de haard of bij de smid. Ze werden bij voorkeur gestoken op plaatsen waar een laag veenmos voorkwam. Meestal werden deze brandzoden in de Kempen aangeduid met de naam "heirissen" [hei•ris•sen] en "sjabberten". Vaak werden deze zoden gestoken met een "vlik", een pijlvormige schup met licht opstaande vleugels. De punt en de buitenrand van de vleugels werd gevijld, gehaard en tijdens het gebruik ook met de slijpsteen bijgewerkt. Tijdens het drogen in de heide werden de sjabberten dakpansgewijs gestapeld op hoopjes van ongeveer 1 meter. Na een droogtijd die duurde tussen de 8 dagen en enkele weken, werden ze daar in het scob geplaatst in afwachting van verder gebruik." Bron: “Landschappen in de Kempen”, samengesteld door Van Mierlo, Toon. Verschenen in Kempensche Tydinghen, nummer 44, 2006. Bestandsnaam: Kempensche Tydinghen nr. 44 (juli - aug sep 2006).pdf Lemma: heiturf. zodesteeksel tot 2 dm dik. sjabbert Bron: Lexicon van het Nederlandse Landschap, door Bakker, Anne. 1993. www.voetvanoudheusden.nl/PDFs/lexicon%20van%20het%20nederlandse%20landschap.pdf Bestandsnaam: lexicon van het nederlandse landschap-2.pdf Beschadigde bron, mogelijk tijdelijk beschadigd. http://cultuurtijdschriften.nl/download?type=document&docid=460513 "De heiturf was de bovenste humuslaag met het heidekruid. Deze werd afgestoken met behulp van een rus- of turfbijl en een turfschup die sjabberteflik werd genoemd. Onder de heiturf zat een tweede laag tot aan het grondwater. Deze brandstof van betere kwaliteit was de klotturf, die eigenlijk uit afgestorven plantenresten bestond. Om deze te ontginnen maakte men ook gebruik van rusbijl en sjabberteflik, maar bovendien nog van een klotschupje dat diende om de klompen klotturf te verdelen." Bron: De Kempische Gemeente, door Molemans, Jos. Verschenen in Brabants Heem, jaargang 38, nummer 1, 1986. PDF-bestand: http://heemkunde-archief.nl/_docs/Brabants%20Heem%20(1948-1998)/1986_38.pdf *Schabbert, wisselvorm van schabbaard/schabbaart?, is hoogstwaarschijnlijk een afleidsel van het werkwoord schabben. Schabben is nauw woordverwant aan schaven. "schabben, ww.: in de grond krabben. Intensivum van schaven. Zie schab." Bron: Brabants etymologisch woordenboek: de herkomst van de woordenschat van Antwerpen, Brussel, Noord-Brabant en Vlaams-Brabant, door Debrabandere, Frans. 2010. Langs Etymologiebank.nl. www.etymologiebank.nl/trefwoord/schabben "schabben", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schabben "schabben", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48492 "schabbaard", Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID11508&article=schabbaard ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schabbert schabbertenflik schab•ber•ten•flik █ Zelfstandig naamwoord Bepaald gereedschap om flikken (zoden) mee te steken. "In de vochtige heide stak men brandzoden, bestemd voor een welbepaald gebruik bij de haard of bij de smid. Ze werden bij voorkeur gestoken op plaatsen waar een laag veenmos voorkwam. Meestal werden deze brandzoden in de Kempen aangeduid met de naam "heirissen" [hei•ris•sen] en "sjabberten". Vaak werden deze zoden gestoken met een "vlik", een pijlvormige schup met licht opstaande vleugels. De punt en de buitenrand van de vleugels werd gevijld, gehaard en tijdens het gebruik ook met de slijpsteen bijgewerkt. Tijdens het drogen in de heide werden de sjabberten dakpansgewijs gestapeld op hoopjes van ongeveer 1 meter. Na een droogtijd die duurde tussen de 8 dagen en enkele weken, werden ze daar in het scob geplaatst in afwachting van verder gebruik." Bron: “Landschappen in de Kempen”, samengesteld door Van Mierlo, Toon. Verschenen in Kempensche Tydinghen, nummer 44, 2006. Bestandsnaam: Kempensche Tydinghen nr. 44 (juli - aug sep 2006).pdf "De heiturf was de bovenste humuslaag met het heidekruid. Deze werd afgestoken met behulp van een rus- of turfbijl en een turfschup die sjabberteflik werd genoemd. Onder de heiturf zat een tweede laag tot aan het grondwater. Deze brandstof van betere kwaliteit was de klotturf, die eigenlijk uit afgestorven plantenresten bestond. Om deze te ontginnen maakte men ook gebruik van rusbijl en sjabberteflik, maar bovendien nog van een klotschupje dat diende om de klompen klotturf te verdelen." Bron: De Kempische Gemeente, door Molemans, Jos. Verschenen in Brabants Heem, jaargang 38, nummer 1, 1986. PDF-bestand: http://heemkunde-archief.nl/_docs/Brabants%20Heem%20(1948-1998)/1986_38.pdf ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schabbertenflik schadeboom schā•de•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die schade opgelopen heeft. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schadeboom schaduwboom schā•duw•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. Boom die schaduw werpt op iets of iemand. 1.1. Boom die schaduw werpt ten gunste van mensen of vee. Kijk ook bij schaduwbrenger. In verschillende artikels op Wikipedia staat geschreven dat de boom speciaal geplant is om schaduw te werpen, maar dat hoeft niet per se zo te zijn. Bijvoorbeeld, een boom die ooit geplant is als grensmarkering op de hoek van een weide werpt later ook schaduw ten gunste van vee. 1.2. Boom die een andere boom of planten in de schaduw stelt, met mogelijk nadelige gevolgen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaduwboom ● Verwante termen: ● Duitse term: Schattenbaum https://de.wikipedia.org/wiki/Schattenbaum ● Engelse term: shade tree https://en.wikipedia.org/wiki/Shade_tree ● Franse term: arbre d'ombrage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwboom schaduwboomsoort schā•duw•boom•soort █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/schaduwboomsoort ● Verwante termen: ● Duitse term: Schattbaumart https://de.wikipedia.org/wiki/Schattbaumart + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwboomsoort schaduwbrenger schā•duw•bren•ger █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: schaduwbieder, schaduwbezorger, schaduwgever, schaduwvoorziener, schaduwverschaffer Een of meerdere bomen of struiken waarvan de kronen verkoelende schaduw werpen tijdens zonnig weer. De kroon of kronen kunnen geleid zijn met de bedoeling schaduw te werpen. "leiplant", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Leiplant ● Verwante termen: ● Duitse term: Schattengeber + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwbrenger schaduwdruk schā•duw•druk █ Zelfstandig naamwoord Mate waarin de schaduwworp van bovenstaande bomen voor lichtgebrek zorgt bij onderstaande bomen. ● Verwante termen:
schaduwgaas schā•duw•gaas █ Zelfstandig naamwoord Lichtdempend kunststof doek dat over planten gehangen wordt om zonnebrand te voorkomen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwgaas schaduwhorde schā•duw•hor•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schaduwvlaak Los gevlochten horde die boven planten geplaatst wordt om zonnebrand te voorkomen. Gemaakt van de hernieuwbare en biologisch afbreekbare stof hout. Duurzaam alternatief voor schaduwgaas, het vorige gemaakt van vervuilend kunststof. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwhorde schaduwkant schā•duw•kant █ Zelfstandig naamwoord De kant waar een plantenindividu geen zonlicht ontvangt. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwkant schaduwminnend schā•duw•min•nend █ Bijvoeglijk naamwoord Van planten: De eigenschap hebbend te gedijen in schaduw. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwminnend schaduwval schā•duw•val █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm, ongewoon: schaduwvalling ■ Synoniem: schaduwworp ■ Antoniem: lichtval In de context van deze lijst; in een ruimte waarin een plant of planten overdag zonlicht ontvangen. Het vallen van de schaduw op een plant of planten. Beschaduwing. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwval schaduwverdraagzaamheid schā•duw•ver•draag•zaam•heid █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schaduwtolerantie Het vermogen van een plant om te groeien in schaduw. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaduwtolerantie_van_planten ● Verwante termen: ● Duitse termen: Schattentoleranz, Schattenverträglichkeit. Verouderd: Schattenvertragsamkeit https://www.spektrum.de/lexikon/biologie/schattentoleranz/59011 ● Engelse term: shade tolerance https://en.wikipedia.org/wiki/Shade_tolerance https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_tree_species_by_shade_tolerance + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwverdraagzaamheid schaduwverdragend schā•duw•ver•drā•gend █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: schaduwtolerant Het vermogen hebbend schaduw te verdragen. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/pagina/lichtbehoefte-van-boomsoorten "verdragend", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/verdragend ● Verwante termen: ● Duitse term: schattentolerant, schattenverträglich. Verouderd: schattenvertragsam ● Engelse term: shade tolerant + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwverdragend schaduwwerper schā•duw•wer•per █ Zelfstandig naamwoord Een lichaam dat schaduw werpt op een ander lichaam. Bijvoorbeeld een opgaande boom op een struik. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schattenwerfer https://de.wiktionary.org/wiki/Schattenwerfer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwwerper schaduwworp schā•duw•worp █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schaduwval, schaduwvalling (ongewoon), schaduwwerping (ongewoon) De worp van schaduw op een vlak of individu. Schaduwworp kan schaduwdruk veroorzaken. ● Verwante termen:
● Engelse termen: shadow cast, shadow casting + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaduwworp schalm █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: bles In de bosbouw. Merk, ontschorste plek. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062230 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schalm ● Verwante termen: ● Duitse term: Schalm www.dwds.de/wb/Schalm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS02415 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS04056 https://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=schalm + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schalm schalmen schal•men █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schalmen, (de) schalming ■ Synoniem: blessen In de bosbouw. Merken. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062233 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48747 ● Verwante termen: ● Duitse term: schalmen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DS00829 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS02415 https://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=schalmen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schalmen schans █ Zelfstandig naamwoord 1. Omheinde, beschermende vesting. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schans1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/schans2 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schans_(verdedigingswerk) Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/schans www.leestekensvanhetlandschap.nl/boerenschans Bron: Marc Robben - Schansen in Limburg (B) https://sites.google.com/site/glschansen/ https://sites.google.com/site/gl2schansen/ Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schans Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schans "verschansen", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/verschansen 2. Takkenbos, mutsaard. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schans1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062278 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schanze https://de.wikipedia.org/wiki/Schanze_(Festungsbau) https://de.wikipedia.org/wiki/Faschine ● Engelse term: sconce https://en.wikipedia.org/wiki/Sconce_(fortification) https://en.wiktionary.org/wiki/sconce#Etymology_2 www.etymonline.com/word/sconce + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schans schanskorf schans•korf █ Zelfstandig naamwoord Korf die gevuld is met aarde of stenen. In tijden van oorlog bood de schanskorf, toen gemaakt van wissen, beschutting bij een belaging. Beeld op Wikipedia: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Sixteenth_Century_Cannon2.jpg Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schanskorf ● Verwante termen: ● Duitse termen: Gabion, Schanzkorb https://de.wikipedia.org/wiki/Gabione https://de.wikipedia.org/wiki/Schanzkorb ● Engelse term: gabion https://en.wikipedia.org/wiki/Gabion ● Franse term: gabion https://fr.wikipedia.org/wiki/Gabion + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schanskorf schapenweide schā•pen•wei•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: schaapswei, schaapsweide, schapenwei Weide waarop schapen grazen of weide die voorbehouden is aan schapen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schapenweide schaper schā•per █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: scheper ■ Synoniem: schaapherder Schaapherder. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaapherder Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062289 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48855 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID71803 Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/schaper "scheper", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062522 "scheper", Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/scheper ● Verwante term: herder ● Nederduitse termen: Schaper, Schäper www.plattmakers.de/nl/7479/Schaper www.plattmakers.de/nl/2292/Schäper ● Duitse term: Schäfer https://de.wikipedia.org/wiki/Sch%C3%A4ferei#Sch.C3.A4fer ● Engelse term: shepherd https://en.wikipedia.org/wiki/Shepherd ● Franse termen: berger (mannelijk), bergère (vrouwelijk) https://fr.wikipedia.org/wiki/Berger + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaper schaven schā•ven █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schaven, (de) schaving Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaven Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schaven Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schaven#Werkwoord Schaven is verwant aan het werkwoord schabben, waarvan schabbert hoogstwaarschijnlijk afgeleid is. Kijk bij schabbert. ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/5558/schaven ● Duitse term: schaben ● Duitse term, vertaalequivalent: hobeln www.dwds.de/wb/schaben https://de.wikipedia.org/wiki/Schaben_(Verfahren) https://de.wiktionary.org/wiki/schaben www.dwds.de/wb/hobeln https://de.wiktionary.org/wiki/hobeln ● Engelse term: shave ● Engelse term, vertaalequivalent: plane www.etymonline.com/word/shave www.etymonline.com/word/plane ● Franse term: raboter https://fr.wiktionary.org/wiki/raboter + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schaven sche...
scheen █ Zelfstandig naamwoord Gekliefde wis (vlechtroede, teen, wijm) die vlak geschaafd en eventueel op breedte getrokken is. Van bepaalde wilgensoorten, pitriet (rotan), braam (voor bijenkorven), hazelaar, es, inlandse eik, kastanje en andere planten kan men schenen maken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062375 http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/scheen1 Scheen is mogelijk woordverwant aan Duits werkwoord schēnen = Duits en Nederlands scheiden. Werkwoord schēen = scheiden, wisselvorm van schenen - > www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS03631 Werkwoord schēnen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=LothWB&lemid=CS00422 "shin: from Proto-Indo-European root *skei- "to cut, split". Bron: Etymonline.com www.etymonline.com/word/shin www.etymonline.com/word/*skei www.etymonline.com/word/*sek- Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/scheen ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/375/Scheen ● Duitse termen: Schien, Schiene "Schiene aus Holz; Holzspan (houtspaander, nvdr), ca. 1 cm breite u. ½—1 mm dicke Streifen, die von den Ruten u. Gerten des Haselnussstrauches u. von fingerdicken Eichenloden oder Weiden abgesplissen werden; sie werden vom Korbmacher benutzt, um das Weidengeflecht zu stärken; vom Kurbelflechter (Teigkurbel), um das Stroh zusammenzubinden; auch Spankörbe, Kartoffelkörbe, Kuchenunterlagen, Obsthürden, Rückentragkörbe werden davon gefertigt;..." Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS04741 Schien: "Weidengeflecht, Hürde zum Auflegen der Kuchen (koekenwis?, nvdr) und zum Dörren des Obstes." Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=LothWB&lemid=CS00472 www.dwds.de/wb/Schiene www.dwds.de/wb/scheiden ● Engelse termen, nauw woordverwant: skein, shin ● Engelse term: splint https://en.wiktionary.org/wiki/skein#Etymology www.etymonline.com/word/skein https://en.wiktionary.org/wiki/shin#Etymology_1 www.etymonline.com/word/shin https://en.wiktionary.org/wiki/splint#Etymology www.etymonline.com/word/splint ● Franse term: éclisse www.cnrtl.fr/definition/éclisse https://fr.wiktionary.org/wiki/éclisse + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheen scheenschaaf scheen•schaaf █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: teenschaaf, wissenschaaf Schaaf om een scheen op een bepaalde wijze op dikte te schaven. De bepaalde wijze kan zijn 1. schaven waarbij de ronde vorm aan één kant behouden blijft en de ander kant op dikte geschaafd wordt, 2. de scheen aan twee kanten vlak op dikte schaven. De scheenschaaf kan verwerkt zijn in een zwaar lichaam zoals een werkmeubel zodat de twee handen van de werker vrij zijn om de scheen voeren of de schaaf kan een maat hebben die in één hand vastgehouden kan worden; een handschaaf. "teenschaafje", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067891.re.23 ● Verwante termen: ● Franse term: éclissoir. Een éclissoir is een rabot de vannier (mandenmakersschaaf) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheenschaaf scheepsbouw scheepsbouw █ Zelfstandig naamwoord Het bouwen van schepen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Scheepsbouw Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062379 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schiffbau https://de.wikipedia.org/wiki/Schiffbau ● Engelse term: shipbuilding https://en.wikipedia.org/wiki/Shipbuilding ● Franse term: construction navale https://fr.wikipedia.org/wiki/Construction_navale + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheepsbouw scheepsbouwhout scheeps•bouw•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: scheepshout, scheepstimmerhout Hout dat geschikt is om te gebruiken in de scheepsbouw. Bron: Vereniging De Binnenvaart www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=sche#scheepshout Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062741.re.227 ● Verwante termen: ● Franse term: bois de marine https://chroniquesintemporelles.blogspot.com/2014/08/les-bois-de-marine.html + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheepsbouwhout scheepshout scheeps•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. Synoniem van scheepsbouwhout. Kijk bij scheepsbouwhout. 2. Wrakhout van een schip. 3. Hergebruikt hout van een schip. Scheepshout wordt meubelhout. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheepshout scheepstimmerman scheeps•tim•mer•man █ Zelfstandig naamwoord Iemand wiens vak het is houten schepen te timmeren. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062390 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schiffbauer, Schiffzimmerer, Schiffzimmermann https://de.wikipedia.org/wiki/Schiffszimmerer ● Engelse termen: shipwright, boatright + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheepstimmerman scheepstimmermansbijl scheeps•tim•mer•mans•bijl █ Zelfstandig naamwoord Een van verschillende bijltypen die door de scheepstimmerman gebruikt werd. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062390.re.1 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheepstimmermansbijl scheerhaag scheer•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: scheerheg ■ Synoniemen: kniphaag, knipheg Een haag die men minstens eenmaal per jaar in vorm scheert. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schnitthecke ● Engelse term: clipped hedge ● Franse term: haie taillée + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheerhaag Duitse term Scheitholz scheit•holz █ Zelfstandig naamwoord Hout dat in korte stukken gekliefd is uit houtblokken. Na het vellen wordt de stam gekort in houtblokken en vervolgens worden de houtblokken gekliefd. Vooral voor brandhout en in mindere mate voor schindelhout. Het Nederlands kent geen woord met deze specifieke semantische betekenis. Houtblok(ken) en kliefhout kunnen synoniemen zijn. https://en.wikipedia.org/wiki/Scheitholz https://nl.wiktionary.org/wiki/Scheitholz https://www.dwds.de/wb/Scheitholz https://de.wikipedia.org/wiki/Scheitholz_(Brennstoff) "scheit", "scheid" Scheit (van scheiden) www.dwds.de/wb/Scheit ● Relevante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheitholz schelf █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schelft Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062451 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schelf2 Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s/ Schel is woordverwant aan schilfer, Nederduits Schelver "schilfer", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schilfer "schelver", Bron: Plattmakers www.plattmakers.de/nl/13883/Schelver ● Verwante term: hilde ● Duitse termen: Schelf, Schelfe. Commentaar van de samensteller: "Om het verwantschap tussen Nederlands schelf en Duits Schelf/Schelfe te vinden moet men ver terug gaan in de tijd, maar het verwantschap is er met zekerheid." www.dwds.de/wb/Schelf www.dwds.de/wb/Schelfe "schelfern", www.duden.de/rechtschreibung/schelfern "schelfern", www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS06508 "schilfern", www.dwds.de/wb/schilfern "schelvern", www.plattmakers.de/nl/1551/schelvern Commentaar van de samensteller: "Duits Schilf (Nederlands vertaalequivalent riet) is mogelijk woordverwant aan Nederlands schelf, kijkend naar de bladlagen op de stengel van deze plant." https://de.wiktionary.org/wiki/Schilf www.dwds.de/wb/Schilf ● Engelse term: shelf www.etymonline.com/word/shelf + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schelf schelfhout schelf•hout █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062451.re.4 Patroniem: Schelfhout ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schelfhout schellak schel•lak █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schellak ● Verwante term: politoer ● Duitse term: Schellack https://de.wikipedia.org/wiki/Schellack ● Engelse term: shellac https://en.wikipedia.org/wiki/Shellac ● Franse term: gomme-laque https://fr.wikipedia.org/wiki/Gomme-laque + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schellak scheluw schē•luw █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Scheluw https://nl.wikipedia.org/wiki/Werken_(hout) Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/scheel1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22scheluw%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/scheluw ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheluw schemer schē•mer █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schemering ■ Synoniem: tweelicht 1. Naamwoord van handeling van schemeren. Flauw, zwak licht.* 2. Wisselvorm schemering, naamwoord van handeling van schemeren. Flauw, zwak licht.* 2.1. Wisselvorm schemering, semantische betekenis: De tijd van de dag waarop het licht dan wel donker wordt.** * Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/schemer www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/schemering Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schemer Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schemer Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schemer%22 ** "schemering", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schemering "schemering", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schemering "schemering", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schemering "tweelicht", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=59937 "tweelicht", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071470 "schemerig", bijvoeglijk naamwoord "tweelichtig", bijvoeglijk naamwoord "dageraad", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/dageraad "avondschemering", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/avondschemering "ochtendschemering", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/ochtendschemering Schemer is woordverwant aan schim en schimmel. ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Tweelicht www.plattmakers.de/nl/13362/Tweelicht ● Duitse termen, woordverwant aan schemer: Schimmer, Schimmerung ● Duitse termen: Dämmerung, Zwielicht https://de.wiktionary.org/wiki/Schimmer www.duden.de/rechtschreibung/Schimmer www.dwds.de/wb/Schimmer www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS08929 https://de.wikipedia.org/wiki/Dämmerung https://de.wiktionary.org/wiki/Zwielicht ● Engelse termen, woordverwant: shimmer, shimmering ● Engelse term: twilight www.etymonline.com/word/shimmer https://en.wikipedia.org/wiki/Twilight www.etymonline.com/word/twilight ● Franse term: crépuscule https://fr.wikipedia.org/wiki/Crépuscule + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schemer schemeractief schē•mer•ac•tief █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: crepusculair "schemeractief dier" Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schemeractief_dier ● Verwante termen: ● Duitse termen: dämmerungsaktiv, krepuskular https://de.wiktionary.org/wiki/dämmerungsaktiv https://de.wikipedia.org/wiki/Temporaler_Spezialist ● Engelse term: crepuscular https://en.wiktionary.org/wiki/crepuscular https://en.wikipedia.org/wiki/Crepuscular_animal ● Franse term: crépusculaire https://fr.wikipedia.org/wiki/Crépusculaire_(comportement_animal) https://fr.wiktionary.org/wiki/crépusculaire + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schemeractief schemerbloeiend schē•mer•bloei•end █ Bijvoeglijk naamwoord De eigenschap hebbend in de schemer te bloeien. "bloeiend", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bloeiend ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schemerbloeiend schemeren schē•me•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) schemer, (het) schemeren, (de) schemering Tussen licht en donker zijn, of andersom. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schemeren Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schemeren ● Verwante termen: ● Nederduitse term: schemern www.plattmakers.de/nl/10747/schemern ● Duitse term: schimmern www.dwds.de/wb/schimmern https://de.wiktionary.org/wiki/schimmern ● Engelse term, woordverwant: shimmer ● Engelse termen: be dusky, be in twilight www.etymonline.com/word/shimmer https://en.wiktionary.org/wiki/shimmer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schemeren schenen schē•nen █ Bijvoeglijk naamwoord Van schenen gemaakt. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schenen schenen schē•nen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) schenen Een scheen of schenen maken. Scheenhout bewerken tot de afgewerkte toestand. ● Relevante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schenen-werkwoord schep schep █ Zelfstandig naamwoord 1. Hoeveelheid stof (aarde, graan ...) die men in één keer met een werktuig (schep (zie 2), schepel, schop ...) schept. 2. Werktuig om mee te scheppen. ● Relevante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schep schepel schē•pel █ Zelfstandig naamwoord Holle houten schop met lange steel, gemaakt van één stuk hout (monoxiel), dienend om graan, aardappelen enz. op te scheppen of om te zetten. Bron, met toegevoegde tekst: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062513 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schepel Bron: Het MOT https://www.mot.be/resource/Tool/omzetschop?lang=nl Woordverwant aan Duits Scheffel en Schöffel. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Scheffel, Schöffel www.dwds.de/wb/Scheffel https://de.wiktionary.org/wiki/Scheffel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Wander&lemid=WS01332 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schepel scheppen schep•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) schep, (het) scheppen, (de) schepping https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/scheppen ● Verwante termen: ● Nederduitse term: schöppen www.plattmakers.de/nl/12617/schöppen ● Duitse term: schöpfen ● Duitse term, werken met de schop: schaufeln www.dwds.de/wb/schöpfen www.dwds.de/wb/schaufeln ● Engelse term, in hedendaags Engels een werkwoord dat altijd samen met een lijdend voorwerp/stof gebruikt wordt; wederkerend werkwoord: shovel "something" + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheppen scheren schē•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) scheren, (de) schering Snoeien aan de buitenkant van een dichtvertakte plant of plantengroep (heg) in een vorm. ● Verwante termen: ● Duitse term: scheren www.dwds.de/wb/scheren#1 https://de.wiktionary.org/wiki/scheren www.duden.de/rechtschreibung/scheren_schneiden_entfernen ● Engelse term, woordverwant: shear ● Engelse termen: clip, trim www.etymonline.com/word/shear https://en.wiktionary.org/wiki/shear#Verb https://en.wiktionary.org/wiki/clip#Verb_2 www.etymonline.com/word/clip https://en.wiktionary.org/wiki/trim#Verb www.etymonline.com/word/trim + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheren schermboom scherm•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. Boom die een gebouw of buitenhandeling afschermt, ofwel tegen regen, wind, zonlicht en inkijk, ofwel om een gebouw aan het zicht te onttrekken, in tegenstelling tot 2, niet per se geleid in een schermvorm. Bijvoorbeeld een rij van Italiaanse populieren die een hoge silo van landbouwbedrijf aan het zicht onttrekken. Bron: Agentschap Onroerend Erfgoed https://inventaris.onroerenderfgoed.be/ile/boom/130246 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoed/node/?typologie=schermbeplantingen&pagina=3 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/ile/boom/132755 ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Schirmbaum 2. Boom geleid in schermvorm. Voluit: schermleiboom. Kan de functie hebben van 1. Kijk bij schermleiboom. ● Duitse term bij 2: Schirmbaum 3. In de bosbouw, synoniem voor overstaander. Deze term is waarschijlijk overgenomen uit de Duitse bosbouwwoorderschat; Schirmbaum. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/schermboom ● Verwante termen bij 3: ● Duitse term bij 3: Schirmbaum 4. Boom die staat in een schermbos. ● Relevante termen bij 4: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schermboom schermbos scherm•bos █ Zelfstandig naamwoord Bos op een helling waarin boomwortels de bodem fixeren en daardoor aardverschuivingen voorkomen. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Bannwald, Schutzwald https://de.wikipedia.org/wiki/Schutzwald https://de.wikipedia.org/wiki/Bannwald www.tur.ch/Schutzwald.html ● Engelse term: protection forest https://en.wikipedia.org/wiki/Protection_forest ● Franse term: forêt de protection https://fr.wikipedia.org/wiki/Forêt_de_protection + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schermbos schermleiboom scherm•lei•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die geleid is in een schermvorm. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Leiboom ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schermleiboom schermslag scherm•slag █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/schermslag Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Productiebos#Schermslag ● Verwante termen: ● Duitse term: Schirmschlag https://de.wikipedia.org/wiki/Schirmschlag ● Engelse term: shelterwood cutting https://en.wikipedia.org/wiki/Shelterwood_cutting + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schermslag schermvorm scherm•vorm █ Zelfstandig naamwoord Gedaante van een scherm. Bron: Haagplantenkopen.be https://www.haagplantenkopen.be/leibomen/versgeleide-leibomen/versgeleide-schermvorm.html Bijvoeglijk naamwoord: schermvormig; de vorm hebbend van een scherm. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schermvorm scherpen scher•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) scherpen, (de) scherping Scherp, ook spits of puntig maken; scherpen, ook punten. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49469 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062557 ● Verwante termen: ● Duitse term: schärfen. Naamwoorden van handeling: Schärfen, Schärfung www.dwds.de/wb/schärfen https://de.wiktionary.org/wiki/schärfen https://de.wiktionary.org/wiki/Schärfung ● Engelse term: sharpe. Naamwoord van handeling: sharpening www.etymonline.com/word/sharpen https://en.wiktionary.org/wiki/sharpen https://en.wiktionary.org/wiki/sharpening ● Franse term: affiler. Naamwoord van handeling: affilage https://fr.wiktionary.org/wiki/affiler https://fr.wiktionary.org/wiki/affilage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scherpen scherpvijl scherp•vijl █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem, om een zaag te bewerken: zaagvijl Vijl die dient om iets te scherpen, bijvoorbeeld een zaag of een meskant. In zijaanzicht kan deze vijl rechthoekig of driehoekig zijn. De driehoekige vorm kan dienen om zaagtanden te scherpen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scherpvijl scherpvijlen scherp•vij•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) scherpvijlen, (de) scherpvijling Een zaag of een meskant met de vijl scherpen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scherpvijlen scheuren scheu•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) scheuren, (de) scheuring 1. Grasland omploegen om er een akker van te maken. Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062586&article=grasland ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: umbrechen https://de.wiktionary.org/wiki/umbrechen ● Engelse term bij 1: break up ● Franse term bij 1: déchaumer? https://fr.wiktionary.org/wiki/déchaumer 2. Door grote druk verbreken van een samenhang. Bijvoorbeeld takken van een boom (afscheuren) of het loslaten van vezels in een boomstam (inwendige breuk). Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062586 ● Verwante termen bij 2: 3. Bepaalde wijze om vaste planten te vermeerderen of te grote planten op te delen. 3. ■ Synoniem: delen Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Scheuren_(plantvermeerdering) ● Verwante termen bij 3:
● Engelse term bij 3: divide. Naamwoord van handeling: division https://en.wikipedia.org/wiki/Division_(horticulture) ● Franse term bij 3: diviser. Naamwoord van handeling: division + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheuren scheut █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schot Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Scheut_(plant) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/scheut Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22scheut%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/scheut "schot", Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3320 "schot", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50182 Scheut is afgeleid van schieten. ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant: Schoss, Schössling ● Duitse term: Trieb www.dwds.de/wb/Schoss https://de.wiktionary.org/wiki/Schoss https://de.wiktionary.org/wiki/Schössling www.dwds.de/wb/Trieb https://de.wiktionary.org/wiki/Trieb ● Engelse term, woordverwant: shoot www.etymonline.com/word/shoot https://en.wiktionary.org/wiki/shoot#Noun ● Franse term: pousse https://fr.wiktionary.org/wiki/pousse https://fr.wiktionary.org/wiki/rejet https://fr.wiktionary.org/wiki/rejeton https://fr.wiktionary.org/wiki/surgeon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#scheut schi...
schicht █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: monochasium Bloeiwijze waarbij de zijassen beurtelings links en rechts van de as ontspringen. Deze naam berust op vergelijking met een bliksemschicht. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062605&article=bloeiwijze "schicht", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schicht "schicht", Bron: Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#schicht ● Verwante termen: ● Duitse term: monochasium www.spektrum.de/lexikon/biologie-kompakt/monochasium/7736 www.spektrum.de/lexikon/biologie/monochasium/43719 www.scivit.de/glossar/botanik1/monochasium.html ● Engelse term: monochasium https://en.wiktionary.org/wiki/monochasium + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schicht schichtvormig schicht•vor•mig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: geknikt De vorm hebbend van een schicht. Bepaalde groeivorm van planten. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schichtvormig schieten schie•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schieten, (de) schieting, (het) schot 1. Van planten. Snel groeien. 1. ■ Synoniemen: uitlopen, spruiten Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schieten "uitschieten", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/uitschieten Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/schieten "schot", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schot Scheut is afgeleid van schieten. Kijk bij scheut. ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term: schiessen/schießen https://de.wiktionary.org/wiki/schießen https://de.wiktionary.org/wiki/schiessen https://www.dwds.de/wb/schießen https://de.wiktionary.org/wiki/ins_Kraut_schießen ● Engelse term: shoot https://en.wiktionary.org/wiki/shoot#Verb 2. Werkende met een schop: Door een zwaai, gewoonlijk volgens een vrijwel rechte lijn, verplaatsen; werpen, gooien. In dit gebruik niet meer algemeen. Inzonderheid van iets dat men met een schop verplaatst. In deze toepassing nog vrij algemeen, vooral in Zuid.-Nederland. Aarde schieten. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062637&article=schop Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schieten Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schieten "schot", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schot ● Verwante termen bij 1: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schieten schijnbaar aanleidingsloze takbreuk schijn•baar aan•lei•dings•lō•ze tak•breuk █ Woordgroep [bijwoord + bijwoord + zelfstandig naamwoord] Het afbreken van een gesteltak door structurele zwakte op een moment dat er geen externe aanleiding lijkt te zijn zoals bijvoorbeeld sterke wind. Dit kan gebeuren in de zomer bij aanhoudende droogte. Zwaktebreuk. Wanneer een schijnbaar aanleidingsloze takbreuk leidt tot een verwonding of de dood van een mens, dan heeft de verslaggevende media het over een spontane takbreuk. Spontaan betekent zonder aanleiding, maar deze zwaktebreuk heeft wel degelijk een aanleiding of aanleidingen. De juiste term is dus schijnbaar aanleidingsloze takbreuk. Schijnbaar aanleidingsloze takbreuk is een term, woordgroep, bedacht door Carlos Montfort op 17 juni 2020 en op deze datum voor het eerst wereldkundig gemaakt op Termen van Boheest. In het Duits vertaald: scheinbar grundloser Astbruch. Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schijnbaar-aanleidingsloze-takbreuk schijnbes schijn•bes █ Zelfstandig naamwoord Vlezige kegelvrucht van bepaalde naaldstruiken. "kegelvrucht", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kegelvrucht_(naaldboom) Jeneverbes en uwe/venijnboom dragen schijnbessen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Scheinbeere ● Franse term: fausse baie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schijnbes schijngestalte schijn•ge•stal•te █ Zelfstandig naamwoord Elk der afwisselende schijnbare vormen waarin de maan zich voordoet. Schijnbaar omdat de vorm van de maan zelf niet verandert, enkel wat we zien verandert. Bron, met toegevoegde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062659.re.42 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schijngestalten ● Verwante term: maanhout ● Duitse termen: Lichtgestalt, Scheingestalt + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schijngestalte schijngrondwaterspiegel schijn•grond•wā•ter•spie•gel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia https://www.ecopedia.be/encyclopedie/schijnwaterspiegel Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/schijngrondwaterspiegel Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/schijnwaterstand.shtml ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schijngrondwaterspiegel schijnvrucht schijn•vrucht █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schijnvrucht ● Verwante termen: ● Duitse term: Scheinfrucht https://de.wikipedia.org/wiki/Scheinfrucht ● Engelse term: accessory fruit https://en.wikipedia.org/wiki/Accessory_fruit ● Franse term: faux fruit, faux-fruit https://fr.wikipedia.org/wiki/Faux-fruit + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schijnvrucht schilhout schil•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schelhout Eikenhakhout dat bestemd is om geschild te worden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062711.re.5 "schelhout", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062458 Schilhout wordt om de 20 à 25 jaar geschild en geslagen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schälholz ● Duitse term, met voorvoegsel, tautologie: Eichenschälholz. Schilhout heeft altijd betrekking op inlandse eik en daarom is Eichenschälholz een tautologie. www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS01633 www.duden.de/rechtschreibung/Schaelwald www.baumkunde.de/forum/viewtopic.php?t=10816 https://de.wikipedia.org/wiki/Hauberg + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schilhout schilijzer schil•ij•zer █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schilschop 1. Gereedschap om boomstammen te schillen oftewel ontschorsen. 1.1. Synoniem van blekijzer. Kijk bij blekijzer. De snoeibeitel kan ook gebruikt worden als schilijzer. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Rindeeisen, Rindenschäler, Schäleisen https://de.wikipedia.org/wiki/Schäleisen http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR01731 http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PR01733 ● Engelse termen: bark spade, bark spud https://en.wikipedia.org/wiki/Bark_spud_(tool) www.etymonline.com/word/spud ● Franse term: écorçoir https://fr.wiktionary.org/wiki/écorçoir + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schilijzer schillen schil•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) schillen ■ Wisselvorm: schellen ■ Synoniemen: blekken, ontschorsen De schors verwijderen van de boomstam en de gesteltakken. Ontschorsen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062711 "schellen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062462 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: schälen ● Duitse term: entrinden https://de.wiktionary.org/wiki/schälen https://www.dwds.de/wb/schälen https://de.wiktionary.org/wiki/entrinden www.dwds.de/wb/entrinden ● Engelse termen: debark, pare https://en.wiktionary.org/wiki/debark#Verb_2 https://en.wiktionary.org/wiki/pare#Verb ● Franse term: écorcer https://fr.wiktionary.org/wiki/écorcer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schillen schilschade schil•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade aan levende bomen die ontstaat door schillen. Schilschade kan aangericht worden door mensen en zoogdieren. Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schilschade schim █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schem 1. Schaduw. 1.1. In de context van deze lijst. Plantenrelict uit vroegere tijden. Overblijfsel van een geheel dat vroeger veel groter was. Schimbos, schimheg. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schim Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schim%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schim "schimmig", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schimmig Schim is woordverwant aan schemer, schemeren en schimmel. ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Scheem www.plattmakers.de/nl/13312/Scheem ● Duitse termen: Schem, Schemen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS04072 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS06804 ● Verwante Engelse termen: ghost hedge, ghost woodland + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schim schimbos schim•bos █ Zelfstandig naamwoord Overgebleven deel van een vergaan groter bos. ● Verwante termen: ● Engelse term: ghost woodland + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schimbos schimheg schim•heg █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorem: schimhaag Overgebleven deel van een vergane heg. Meestal gaat het om een scheerhaag. ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schimheg schimmel schim•mel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zwam ■ Wetenschappelijk synoniem, van Latijn: fungus. Meervoud: fungi 1. Organisme dat behoort tot het rijk van de zwammen oftewel schimmels, wetenschappelijke naam fungi. Sommige schimmels oftewel zwammen vormen een vruchtlichaam dat we kennen onder de naam paddenstoel. 2. Geheel van uiterst kleine, zich als een gekleurde (meestal witte of groene) laag of gekleurde vlokken of plekken voordoende uitwas, veroorzaakt door een organisme van het rijk van de zwammen oftewel schimmels, vorige beschreven in 1.* Deze semantische betekenis verwijst naar de wortel van het woord schimmel (= de doffe glans die schimmel kan vertonen); vorige is woordverwant aan schemeren en schim. Zie de etymologsche verklaringen in de bronnen. 3. Infectie veroorzaakt door een organisme van het rijk van de zwammen oftewel schimmels, vorige beschreven in 1. *Bron van 2, gewijzigde overname en toegevoegde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062718 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schimmel1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schimmels Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schimmel "fungus", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/fungus "beschimmeling", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beschimmeling Er zijn schimmels die planten helpen (mycorrhiza) en aantasten. werkwoord schimmelen: met schimmel bezet raken werkwoord beschimmelen: schimmelig worden Bron: Wiktionary, https://nl.wiktionary.org/wiki/schimmelen Bron: Wiktionary, https://nl.wiktionary.org/wiki/beschimmelen ● Verwante termen:
https://www.dwds.de/wb/Schimmel#2 https://de.wikipedia.org/wiki/Pilze https://de.wiktionary.org/wiki/Schimmel#Substantiv,_m_2 https://de.wiktionary.org/wiki/Pilz https://de.wiktionary.org/wiki/Schwamm ● Engelse term: fungus https://en.wikipedia.org/wiki/Fungus ● Franse term: champignon https://fr.wikipedia.org/wiki/Champignon https://fr.wikipedia.org/wiki/Fungi + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schimmel schimmelaantasting schim•mel•aan•tas•ting █ Zelfstandig naamwoord Van levend of dood hout. Aantasting oftewel schadelijke uitwerking door schimmels. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schimmelbefall https://de.wiktionary.org/wiki/Befall + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schimmelaantasting schimmeldraad schim•mel•draad █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: hyfe, zwamdraad Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schimmeldraad ● Verwante termen: ● Duitse term: Hyphe https://de.wikipedia.org/wiki/Hyphe ● Engelse term: hypha https://en.wikipedia.org/wiki/Hypha ● Franse term: hyphe https://fr.wikipedia.org/wiki/Hyphe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schimmeldraad schimmelspore schim•mel•spō•re █ Zelfstandig naamwoord Spore van schimmel. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schimmelspore Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schimmelspore schimmelsporengehalte schim•mel•spo•ren•ge•hal•te █ Zelfstandig naamwoord De hoeveelheid aanwezige schimmelsporen die zich ergens bevindt. Als men aan takbemesting doet verhoogt het schimmelsporengehalte in dat gebied. "gehalte", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/gehalte ● Verwante termen:
schindel schin•del █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062732 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49702 "dakspaan", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Dakspaan "schalie", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schalie_(hout) "schalie", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062217 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schindel https://de.wikipedia.org/wiki/Schindel www.dwds.de/wb/Schindel ● Engelse termen: shake (Noord-Amerika), shingle https://en.wikipedia.org/wiki/Shake_(shingle) https://en.wikipedia.org/wiki/Wood_shingle www.etymonline.com/word/shingle ● Franse termen: bardeau, essis, tuile en bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Bardeau https://fr.wikipedia.org/wiki/Tavaillon http://mpflimousin.free.fr/Benevent.php + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schindel schindeldak schin•del•dak █ Zelfstandig naamwoord Dak met schindels gedekt. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49703 werkwoord "schindeldaken", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49704 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schindeldak schindelen schin•de•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) schindelen Met schindels bekleden of beleggen. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49705 werkwoord "schindeldaken", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49704 ● Verwante termen: ● Duitse term: schindeln www.dwds.de/wb/schindeln ● Engelse term: schingle www.etymonline.com/word/shingle + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schindelen schindelhout schin•del•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat geschikt is om schindels van te maken. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schindelhout schl...
Duitse term Schlaghecke Hakhoutheg. Slagheg. Heg die op regelmatige tijd geslagen oftewel afgezet wordt om slaghout oftewel hakhout hout te oogsten. Bron: Rheinisches Wörterbuch, langs Woerterbuchnetz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS05916 ● Relevante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schlaghecke Duitse term Schlenge "in niederd. gegenden versteht man unter schlenge ein aus faschinenmaterial hergestelltes befestigungswerk gegen wasser. der name erklärt sich aus dem verschlingen der weidenruthen u.s.w.. slenge, ein aus pfählen und faschinen im wasser gebautes werk." Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS11351 Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DS01926 Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IB10170 "schleng, stück wiese zwischen zwei gräben; im Ermlande furche in einer wiese Frischbier 2, 284b. vgl. schlenke" Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS11352 Hier wordt het verband gelegd tussen Schlenge en Schlenke, Schlenke is slenk in het Nederlands. Schlenke: "landschaftlich, besonders in nd. gegenden bezeichnet schlenke eine vertiefung oder rinne, die das wasser in der erde ausgespült hat" Bron, artikel 3: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&bookref=15,634,29 Duden's verklaring voor Schlenge: Reisigbündel, Buhne (Buhne= bon, zoals in takkebon en visbon) Bron: www.duden.de/rechtschreibung/Schlenge "Buhne", Bron: Wikipedia https://de.wikipedia.org/wiki/Buhne "bon", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bon2 "bon", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-b ● Relevante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schlenge scho...
schob █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schop Kijk bij schop. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schob schoeien schoei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schoeien, (de) schoeiing Kijk bij beschoeien. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schoeien schoffel schof•fel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schoffel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schoffel ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Schuffel, Schüffel www.plattmakers.de/nl/6583/Schuffel www.plattmakers.de/nl/362/Schüffel ● Duitse term, vertaalequivalent: Schuffel ● Duitse term, in de wortel hetzelfde woord als Schuffel: Schaufel ● Duitse term, schoffel in de vorm van een kleine hak: Hacke https://de.wikipedia.org/wiki/Schuffel www.dwds.de/wb/Schuffel www.dwds.de/wb/Schaufel www.dwds.de/wb/etymwb/Schaufel https://de.wiktionary.org/wiki/Schaufel https://de.wikipedia.org/wiki/Schaufel ● Engelse term, vertaalequivalent: push hoe (duwhouw, contradictio in terminis!). push pull hoe (duwend en trekkend) ● Verwante Engelse termen: hoe Engels hoe (houw) is de naam van de hak en heeft hier betrekking op de kleine hak om te wieden. Kijk bij hak. ● Engelse term, woordverwant, vertaalequivalent voor schop: shovel ● Oudengelse term: scofl www.etymonline.com/word/shovel https://en.wiktionary.org/wiki/shovel https://en.wikipedia.org/wiki/Weeder ● Franse termen: binette, sarcleuse, sarcloir https://fr.wiktionary.org/wiki/binette https://fr.wiktionary.org/wiki/sarcleuse https://fr.wikipedia.org/wiki/Sarcloir + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schoffel schoffelen schof•fe•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) schoffelen ■ Frequentatief van schuiven ■ Wisselvorm: schuifelen Met de schoffel werken. Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/schoffelen Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schoffelen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062803 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062804 "schuifelen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063288 "schuifelen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063289 "schuven" [schū•ven], Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50803 "frequentatief", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/frequentatief ● Relevante termen: ● Duitse term: schuffeln ● Duitse term: in de wortel hetzelfde woord als schuffeln: schaufeln ● Engelse term, woordverwant, doch geen vertaalequivalent: shuffle www.etymonline.com/word/shuffle https://en.wiktionary.org/wiki/shuffle#Verb ● Franse termen: biner, sarcler. Naamwoorden van handeling: binage, sarclage Biner heeft eigenlijk betrekking op hakken met de hak, maar de hak bestaat ook in kleine vorm om onkruid te wieden. https://fr.wiktionary.org/wiki/biner https://fr.wiktionary.org/wiki/sarcler https://fr.wikipedia.org/wiki/Binage https://fr.wikipedia.org/wiki/Sarclage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schoffelen schol 1. █ Bijvoeglijk naamwoord Ondiep. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49942&betekenis=ondiep Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062824&betekenis=ondiep "skol", Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=90584&article=skol Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schol3 2. █ Zelfstandig naamwoord Dunne zode van zandgrond gestoken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062823&article=zode Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=49979 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schol%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schol1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/schol2 ● Verwante termen: ● Duitse term: Scholle www.dwds.de/wb/Scholle#1 https://de.wiktionary.org/wiki/Scholle ● Engelse term, zelfstandig naamwoord: shoal ● Engelse term, bijvoeglijk naamwoord: shallow www.etymonline.com/word/shoal www.etymonline.com/word/shallow + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schol schoof ■ Synoniemen: garf, garve Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062858 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schoof Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schoof Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schoof%22 "garf", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M017306 "garf", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22garf%22 "garf", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/garf1 ● Verwante term: koren ● Duitse term, woordverwant: Schaub ● Duitse term: Garbe www.dwds.de/wb/Schaub http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schaub https://de.wikipedia.org/wiki/Garbe_(Landwirtschaft) www.dwds.de/wb/Garbe ● Engelse term, woordverwant aan schoof: sheaf ● Engelse term, woordverwant aan garf: garb www.etymonline.com/word/sheaf https://en.wikipedia.org/wiki/Sheaf_(agriculture) https://en.wiktionary.org/wiki/sheaf ● Franse term, woordverwant aan garf: gerbe https://fr.wiktionary.org/wiki/gerbe www.larousse.fr/dictionnaires/francais/gerbe/36755 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schoof schoontijd schoon•tijd █ Zelfstandig naamwoord 1. Bepaalde duur waarin een bepaalde handeling of handelingen niet uitgevoerd mogen worden. 1.1. Periode waarin men in bos en natuurgebied niet mag werken om bepaalde dieren tijdens de voortplantingsperiode niet te verstoren. 1.2. Periode waarin niet gejaagd of gevist mag worden. 1.3. In de bosbouw: Levensduur van een boom tot aan de velling. "schonen" = ontzien, sparen, Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schonen Bron bij 1.1.: Ecopedia https://www.ecopedia.be/encyclopedie/schoontijd ● Verwante termen bij 1.1.: ● Verwante term bij 1.2.: jachtdruk ● Duitse term bij 1.2.: Schonzeit https://de.wikipedia.org/wiki/Schonzeit https://de.wiktionary.org/wiki/Schonzeit ● Verwante termen bij 1.3.: ● Duitse term bij 1.3., vertaalequivalent: Umbtriebszeit. Wachstumsdauer bis zur Fällung. https://de.wikipedia.org/wiki/Umtriebszeit www.duden.de/rechtschreibung/Umtrieb#b2-Bedeutung-2a + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schoontijd schoor █ Zelfstandig naamwoord 1. Bepaald element in de bouwkunde. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schoor_(bouwkunde) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schoor2 Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/schoor.shtml Schoor is mogelijk woordverwant aan schraag. ● Verwante termen bij 1: ● Engelse term bij 1: shore https://en.wiktionary.org/wiki/shore#Noun_2 2. Wisselvorm van schor. Kijk bij schor. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schoor schop █ Zelfstandig naamwoord 1. Bepaald werktuig. 1. ■ Wisselvormen: schep, schup 1. ■ Synoniem: bats Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schop_(gebruiksvoorwerp) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schop3 Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/schop.shtml "schep", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schep "steekschop" = Schop die, in zijaanzicht bekeken, samen met de steel een rechte lijn vormt, dienend om eerder te steken dan te scheppen. ● Verwante termen bij 1 ● Duitse termen bij 1, woordverwant: Schippe, Schöppe, Schüppe ● Duitse termen bij 1, vertaalequivalent, woordverwant aan schoffel: Schaufel https://de.wikipedia.org/wiki/Schaufel www.dwds.de/wb/Schaufel ● Engelse term, woordverwant: scoop ● Engelse term, vertaalequivalent, woordverwant aan schoffel: shovel www.etymonline.com/word/scoop https://en.wiktionary.org/wiki/scoop#Etymology https://en.wikipedia.org/wiki/Shovel www.etymonline.com/word/shovel ● Franse term: pelle https://fr.wikipedia.org/wiki/Pelle_(outil) https://fr.wiktionary.org/wiki/pelle 2. Gebouw zonder voorwand dat dient als bergplaats of stelplaats. 2. ■ Wisselvorm: schob 2. ■ Synoniemen: kapschuur (onder voorbehoud), schuil Wagenschuur, wagenhuis, overdekte bergplaats. In zuidelijke dialecten. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062757 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schop4 "schuil", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063292 ● Verwante termen bij 2: ● Nederduitse term: Schuppen www.plattmakers.de/nl/13318/Schuppen ● Duitse termen bij 2: Schop, Schopf, Schuppen www.dwds.de/wb/Schuppen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=LothWB&lemid=CS01105 https://de.wikipedia.org/wiki/Schuppen_(Gebäude) ● Engelse term bij 2: shop www.etymonline.com/word/shop https://en.wiktionary.org/wiki/shop#Etymology ● Franse term bij 2, van Nederlands: échoppe ● Franse term bij 2: arbri? (= schuilplaats) https://fr.wikipedia.org/wiki/Échoppe https://fr.wiktionary.org/wiki/échoppe#Étymologie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schop schor █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: schoor, schorre Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schor1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062934 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schor%22 Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/schorren "kwelder", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kwelder "zoutmoeras", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoutmoeras ● Verwante term: zwin ● Duitse termen: Salzwiese, Schorre https://de.wikipedia.org/wiki/Schorre https://de.wikipedia.org/wiki/Salzwiese ● Engelse term, woordverwant: shore ● Engelse term, vertaalequivalent: salt marsh www.etymonline.com/word/shore https://en.wiktionary.org/wiki/shore#Etymology_1 https://en.wikipedia.org/wiki/Salt_marsh ● Franse term, van Nederlands: schorre ● Franse term: pré-salé https://fr.wikipedia.org/wiki/Schorre https://fr.wiktionary.org/wiki/schorre#Étymologie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schor schoren schō•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schoren, (de) schoring Van een schoor voorzien, ter ondersteuning. Bijvoorbeeld de hoekpalen van een heining rond een weide. Voltooid deelwoord: geschoord. Een geschoorde paal. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schoren Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schoren%22 ● Verwante termen: ● Engelse term: shore https://en.wiktionary.org/wiki/shore#Verb_2 www.etymonline.com/word/shore + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schoren schors █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen, in oudere vormen van het Nederlands: rinde, run, runde, runne Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schors Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schors Schors wordt in Nederland, en enkel daar, bast genoemd. Kijk bij bast. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Borke, Rinde https://de.wikipedia.org/wiki/Borke www.dwds.de/wb/Borke https://de.wikipedia.org/wiki/Rinde www.dwds.de/wb/Rinde ● Engelse term, woordverwant aan Duits Borke: bark ● Oudengelse term: rind https://en.wikipedia.org/wiki/Bark www.etymonline.com/word/bark www.etymonline.com/word/rind ● Franse term: écorce https://fr.wikipedia.org/wiki/Écorce https://fr.wiktionary.org/wiki/écorce + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schors schorsafstoting schors•af•stō•ting █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm, ongewoon: schorsafstoot Het afstoten van schors. Komt voor bij platanen. Beeld 1: http://1.bp.blogspot.com/-y2Zwo9dpbME/TkpdLdUvoyI/AAAAAAAAEcg/ZlUUQXCI0vw/s1600/DSCN2422b.jpg Beeld 2: http://3.bp.blogspot.com/-f1S5djBT5Y8/TkpcWYF1JtI/AAAAAAAAEcQ/NyDFsjDqXiY/s1600/DSCN2158b.jpg Bron: http://treeaware.blogspot.be/2011/08/bark-shedding-trees-plane-trees.html ● Verwante termen: ● Engelse term: bark exfoliation https://en.wikipedia.org/wiki/Exfoliation_(botany) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsafstoting schorsbeeld schors•beeld █ Zelfstandig naamwoord De morfologische kenmerken die men waarneemt als men naar de schors kijkt. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsbeeld schorsbrand schors•brand █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zonnebrand Kijk bij zonnebrand. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsbrand schorsingroei schors•in•groei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schorsingroeiing 1. Het ingroeien van schors in de stam. 2. Ingegroeide schors. ● Verwante termen: ● Engelse term: bark inclusion + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsingroei schorskamer schors•kā•mer █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schorsholte Deel in de stam waarin schors overgroeid is door hout. Het resultaat van schorsingroei. ● Verwante termen: ● Engelse term: bark pocket https://en.wikipedia.org/wiki/Bark_pocket + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorskamer schorskevers schors•kē•vers Volgens de taxonomie. Bepaalde onderfamilie van kevers waarvan de larven gangen graven in de schors en het cambium. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schorskevers ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorskevers schorsplaat schors•plaat Plaatvormig deel van de schors. Komt voor bij platanen, dennen en sommige wilgen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsplaat schorsrichel schors•ri•chel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schorsribbel Lijnvormige verhoging in de schors. Kan voorkomen in volgende plaatsen: - tussen de stam en de takkraag - daar waar de schors van codominante stammen of takken tegen elkaar groeien Op de snoeiwonden van inlandse eik kunnen opvallende schorsrichels ontstaan, een hulpmiddel bij het herkennen van knoteiken. "richel", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/richel "richel", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22richel%22 ● Verwante termen: ● Engelse termen: bark ridge, branch bark ridge www.etymonline.com/word/ridge + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsrichel schorsval schors•val █ Zelfstandig naamwoord Het vallen van schors als gevolg van schorsafstoting. Komt jaarlijks voor bij platanen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsval schorsverlies schors•ver•lies █ Zelfstandig naamwoord Het verliezen van schors. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schorsverlies schotbalk schot•balk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schotbalk ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schotbalk schotbalkstuw schot•balk•stuw █ Zelfstandig naamwoord Stuw met schotbalken. Beeld op Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Schotbalkstuw.jpg ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schotbalkstuw schouw █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van schouwen ■ Synoniem: leuk Inspectie, bezichtiging. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schouw4 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schouw%22 "leuk", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/leuk2 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Schau www.plattmakers.de/nl/1910/Schau ● Duitse term: Schau https://www.dwds.de/wb/Schau ● Engelse term, woordverwant: show www.etymonline.com/word/show + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schouw schouwen schou•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) schouw, (het) schouwen, (de) schouwing ■ Verwant werkwoord: loeken Aanschouwen, beschouwen. De staat opnemen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schouwen1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schouwen%22 "loeken", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/loeken "loeken", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=26636 Loeken is woordverwant aan het Duitse lugen. De oe in loeken is een u, de u zoals in koe = luken. De g in het Duitse lugen wordt uitgesproken zoals de g in het Franse guerre (oorlog). De k-klank en de g-klank verschillen dus niet zo veel. Lugen mag men niet verwarren met lügen = liegen. https://de.wiktionary.org/wiki/lugen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PL02457 Het Engelse werkwoord look is woordverwant aan loeken. www.etymonline.com/word/look ● Verwante termen: ● Nederduitse term: schauen www.plattmakers.de/nl/824/schauen ● Duitse term: schauen. Naamwoorden van handeling: Schauen, Schauung ● Duitse term, Middelhoogduits: schouwen https://de.wiktionary.org/wiki/schauen www.dwds.de/wb/schauen www.dwds.de/wb/Schauung www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schouwen ● Engelse term woordverwant aan schouwen: show ● Engelse term woordverwant aan loeken: look www.etymonline.com/word/show https://en.wiktionary.org/wiki/show#Etymology https://www.etymonline.com/word/look https://en.wiktionary.org/wiki/look#Etymology + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schouwen schr...
schraag 1. █ Zelfstandig naamwoord Bouwsel om planken of andere zaken op te laten steunen, bestaande uit een legger op vier schuine poten. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063030 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schraag Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schraag%22 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Schraag www.plattmakers.de/nl/2114/Schraag ● Duitse term: Schrage, Schragen www.woerterbuchnetz.de/PfWB?lemma=schrage www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS05210 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS12983 www.dwds.de/wb/Schragen ● Engelse term, vertaalequivalent: trestle www.etymonline.com/word/trestle 2. █ Bijvoeglijk naamwoord 2. ■ Wisselvorm: schrank Schuin, schuins. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063031 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50374 "schrank", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schrank "schrank", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schrank%22 ● Verwante term: schoor ● Nederduitse term: schraag www.plattmakers.de/nl/7106/schraag ● Duitse term: schräg https://de.wiktionary.org/wiki/schräg www.dwds.de/wb/schräg ● Zwitserduitse term: schār (schaar). Zie Schaarhaag. https://digital.idiotikon.ch/idtkn/id8.htm#!page/81095/mode/1up + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schraag schraal █ Bijvoeglijk naamwoord Arm aan voedingsstoffen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schraal ● Verwante termen: ● Nederduitse term: schraal www.plattmakers.de/nl/17477/schraal ● Duitse term: schral www.dwds.de/wb/schral + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schraal schraalgrasland schraal•gras•land █ Zelfstandig naamwoord Een soortenrijk, laag productief grasland in een voedselarm milieu. Cultuurlandschap ontstaan door jarenlang extensief gebruik door de mens: maaien en afvoeren, en begrazen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Nat_schraalgrasland Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/schraalgrasland www.ecopedia.be/bwk/bwk-vochtig-schraalgrasland-hm-hmm-hme Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Droog_schraalgrasland_van_de_hogere_gronden ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schraalgrasland schragenzaag schrā•gen•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: kraanzaag Kijk bij kraanzaag. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schragenzaag schrank █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063063 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50386 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schrank Bron: Het MOT www.mot.be/nl/wie-zijn-wij/het-mot-in-beeld/oprichten-schrank Schrank en dirkkraan zijn mogelijk hetzelfde werktuig. Kijk ook bij schraag. ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant aan schrank: Schrank, Schranke www.dwds.de/wb/Schrank www.dwds.de/wb/Schranke ● Verwante Duitse term: Flaschenzug https://de.wikipedia.org/wiki/Flaschenzug + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrank schranken schran•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schranken, (de) schranking Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schranken Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schranken Bron: Infrawiki www.infrawiki.nl/index.php/begrippenlijst/899-schranken Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063066 Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/schranken ● Verwante termen: ● Duitse term: schränken. Naamwoorden van handeling: Schränken, Schränkung www.dwds.de/wb/schränken + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schranken schrapen schrā•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schrapen, (de) schraping ■ Wisselvorm: schrappen 1. Met een scherp voorwerp bestrijken om een oppervlakte van een dun laagje te ontdoen.* 1.1. Schaven oftewel bestrijken met de schraper. *Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063076&article=bestrijken Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50400 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schrapen "schrappen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063078 "schrappen", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schrappen "schrappen", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schrappen ● Relevante termen: ● Duitse term: schrappen www.dwds.de/wb/schrappen https://de.wiktionary.org/wiki/schrappen ● Engelse term: scrape www.etymonline.com/word/scrape https://en.wiktionary.org/wiki/scrape + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrapen schraper schrā•per █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: schraapijzer, schraapmes, schraapstaal Gereedschap, voorkomend in verschillende vormen, om mee te schrapen. Bron, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063077 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schraapstaal Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schraper ● Verwante termen: ● Duitse term: Ziehklinge https://de.wikipedia.org/wiki/Ziehklinge ● Engelse term: scraper https://en.wikipedia.org/wiki/Card_scraper www.etymonline.com/word/scraper https://en.wiktionary.org/wiki/scraper + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schraper schreiboom schrei•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. Volgens mondelinge overleveringen; sage of sagen: een boom nabij een galg waaronder de familieleden van de veroordeelden kwamen schreien. Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/20655 Bron: Biekorf langs Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren https://www.dbnl.org/tekst/_bie001196301_01/_bie001196301_01_0149.php?q=schreiboom# 2. Synoniem voor galgenboom. "... tijdens de slag van Westrozebeke van 1382 werd de Gentenaar Filips Van Artevelde gevangen genomen en aan de Schreiboom opgehangen, volgens de overlevering, kon men de gewonden horen schreeuwen tot aan deze plaats ..." Bron: www.westhoekverbeeldt.be/afbeelding/bbd74278-bbc5-11e3-ac3b-53d9397b54de ● Verwante termen: ● Duitse term: Klagbaum. Klagbaum kan mogelijk ook betrekking hebben op een gerechtsboom; de plaats waar men een klacht te berde bracht ter beoordeling door een rechtspreker. https://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=klagbaum https://fwb-online.de/lemma/klagbaum.s.9ref. Deze koppeling verwijst naar Klage 1 = "Klagelaut, Jammergeschrei; Beileidsbezeugung; Trauer um etwas, Bedauern wegen etwas." https://fwb-online.de/lemma/klage.s.1f, kijk bij 1. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schreiboom schrepel schrē•pel █ Zelfstandig naamwoord ■ Van, of verwant aan, schrepen, wisselvorm van schrapen Hak met een klein blad en zijdelings geplaatste dul om te wieden en los te hakken. De zijdelingse plaatsing laat toe om onder het gebladerte van gewassen te werken, kortbij de stronk. Tegenwoordig wordt de schrepel voorgesteld als een klein werktuig om in één hand vast te houden, maar voeger kon de schrepel een langere steel hebben. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrepel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063098 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/schrepel#Zelfstandig_naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schrepel1 Bron: Jan Stroop www.janstroop.nl/2019/06/tuingereedschap-schoffel-en-schrepel/ Bron: Modern Woordenboek, door Jozef Verscheuren langs Ensie www.ensie.nl/jozef-verschueren/schrepel Bron: Oosthoek 1916 langs Ensie www.ensie.nl/oosthoek1916/schrepel ● Verwante termen: ● Duitse termen: Schräpel, Schrepel. Deze woorden verwijzen niet noodzakelijk naar het bepaalde werktuig zoals beschreven in het Wikipedia-artikel, wel naar een bepaald of onbepaald werktuig om te schrepen/schrapen. ● Nauwverwante Duitse termen: Schrape [schrā•pe], Schräpe [schrē•pe], Schrepe [schrē•pe] Volkthümliches Wörterbuch der deutschen Sprache door Theodor Heinsius langs Google Books: https://books.google.be/books?id=6tFIAAAAcAAJ&pg=PA351&dq=schr%C3%A4pel+schr%C3%A4peln+werkzeug&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjTmqKr0NfpAhUR3KQKHVYYCZIQ6AEIKjAA#v=onepage&q=schr%C3%A4pel%20schr%C3%A4peln%20werkzeug&f=false www.dwds.de/wb/Schrape + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrepel schrepelen schrē•pe•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schrepelen, (de) schrepeling Een akker behakken met de schrepel om de grond los te hakken (luchtig maken) en om te wieden. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50444 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063098.re.1 "schrepen", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schrepen "schrepen", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schrepen%22 "schrapen", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schrapen%22 ● Verwante termen: ● Duitse termen: schräpeln, schrepeln Volkthümliches Wörterbuch der deutschen Sprache door Theodor Heinsius langs Google Books: https://books.google.be/books?id=6tFIAAAAcAAJ&pg=PA351&dq=schr%C3%A4pel+schr%C3%A4peln+werkzeug&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjTmqKr0NfpAhUR3KQKHVYYCZIQ6AEIKjAA#v=onepage&q=schr%C3%A4pel%20schr%C3%A4peln%20werkzeug&f=false + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrepelen schrijn █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: schreen ■ Van Middeleeuws Latijn scrinium Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schrijn Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schrijn%22 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schrijn ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Schrein https://de.wikipedia.org/wiki/Schrein www.dwds.de/wb/Schrein https://de.wiktionary.org/wiki/Schrein ● Engelse term, woordverwant: shrine https://en.wikipedia.org/wiki/Shrine www.etymonline.com/word/shrine ● Franse term, woordverwant: écrin www.cnrtl.fr/etymologie/écrin https://fr.wiktionary.org/wiki/écrin + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrijn schrijnhout schrijn•hout █ Zelfstandig naamwoord Fijn hout, kastenmakershout, hout waarvan "schrijnen" gemaakt worden. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50503 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schreinholz https://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=schreinholz + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrijnhout schrijnwerk schrijn•werk █ Zelfstandig naamwoord 1. Het maken van schrijnen, meubelen. 2. Goed of goederen door schrijnwerk (1) gemaakt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063142 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schreinwerk www.dwds.de/wb/Schreinwerk ● Engelse term: joinery https://en.wiktionary.org/wiki/joinery + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrijnwerk schrijnwerken schrijn•wer•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schrijnwerk, (het) schrijnwerken, (de) schrijnwerking (< ongewoon) Schrijn maken, meubelen maken. Bron: Vervoeging van allen in de Fransche taal voorkomende werkwoorden, door G.J. Dekker Google Books: https://books.google.be/books?id=0Y5iAAAAcAAJ&pg=PA17&lpg=PA17&dq=schrijnwerken+werkwoord&source=bl&ots=kdOxq6nB9l&sig=ACfU3U2e_PXGGobfJEuEWL9rHaalxLLTmQ&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjKkrvM5YTpAhXP66QKHVQRCTsQ6AEwA3oECAgQAQ#v=onepage&q=schrijnwerken%20werkwoord&f=false ● Verwante termen: ● Engelse term: join www.etymonline.com/word/join https://en.wiktionary.org/wiki/join#Verb ● Franse term: menuiser https://fr.wiktionary.org/wiki/menuiser#Verbe_2 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrijnwerken schrijnwerker schrijn•wer•ker █ Zelfstandig naamwoord (nomen agentis) Meubelmaker. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Meubelmaker ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Schreiner ● Duitse term: Tischler www.dwds.de/wb/Schreiner https://de.wiktionary.org/wiki/Schreiner https://de.wikipedia.org/wiki/Tischler ● Engelse term: joiner https://en.wikipedia.org/wiki/Joiner www.etymonline.com/word/joiner https://en.wiktionary.org/wiki/joiner#Etymology_1 ● Franse termen, woorverwant: écrinier, scrinier ● Franse termen: ébéniste, menuisier https://fr.wiktionary.org/wiki/écrinier www.cnrtl.fr/definition/dmf/SCRINIER https://fr.wikipedia.org/wiki/Menuisier https://fr.wikipedia.org/wiki/Ébéniste + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schrijnwerker schroden schrō•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schroden, (de) schroding In de context van deze lijst: Een gevelde boomstam op de velplaats met de bijl of de zaag in delen hakken of zagen. ● Verwante termen: ● Duitse term: schroten https://de.wiktionary.org/wiki/schroten www.dwds.de/wb/schroten ● Engelse term: shred www.etymonline.com/word/shred + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schroden schroeien schroei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) schroei, (het) schroeien, (de) schroeiing Hout schroeien met een brander, om een donkere kleur aan het hout te geven, om de buitenkant van het hout te verharden, te verduurzamen en gladder te maken ● Verwante termen: ● Duitse term: verkohlen ● Engelse term: char www.etymonline.com/word/char + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schroeien schu...
schub █ Zelfstandig naamwoord ■ Van het werkwoord schaven 1. Blad van thuja. Schubblad. 2. Bepaald plantendeel van varens. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schub https://nl.wikipedia.org/wiki/Catafyl https://nl.wikipedia.org/wiki/Varens Bron: Wikipedia www.etymologiebank.nl/trefwoord/schub ● Relevante term bij 1: blad ● Engelse term bij 1: scale + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schub schudden schud•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schudden, (de) schudding Bepaalde handeling bij het drogen van hooi op het land. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schudden schuil █ Zelfstandig naamwoord Schuilplaats, beschutting. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063292&article=schuilplaats ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schuil schuin planten schuin plan•ten █ Werkwoordelijke woordgroep Planten (vegetatie) schuin planten (werkwoord). Wordt gedaan in de fruitteelt en mogelijk bij het maken van kruisheggen. ● Verwante termen: ● Engelse term, naamwoord van handeling: oblique planting ● Verwante Engelse term: cordon tree (Waarschijnlijk verwijzend naar het Franse cordon oblique. Cordon betekent rij, het heeft geen betrekking op schuin.) https://en.wikipedia.org/wiki/Fruit_tree_forms#Cordon ● Franse term: planter obliquement + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schuin-planten schulpen schul•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) schulpen, (de) schulping ■ Antoniem: korten Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schulpen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063340 Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/schulpen2 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: schürfen ● Duitse term, vertaalequivalent: längsschneiden www.dwds.de/wb/schürfen ● Engelse termen: rip, rip cut https://en.wikipedia.org/wiki/Rip_cut https://en.wiktionary.org/wiki/rip#Verb www.etymonline.com/word/rip ● Verwante Engelse term: resaw https://en.wikipedia.org/wiki/Resaw https://en.wiktionary.org/wiki/resaw ● Franse term: refendre = herdelen https://fr.wiktionary.org/wiki/refendre + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schulpen schulpzaag schulp•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Antoniem: kortzaag Zaag om te schulpen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Längsschnittsäge ● Engelse term: rip saw https://en.wikipedia.org/wiki/Rip_saw ● Franse term, vertaalequivalent: scie à refendre ● Franse term: scie à déligner https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_à_déligner + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schulpzaag schuren schu•ren █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) schuren Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schuren_(techniek) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schuren ● Verwante termen: ● Duitse term: scheuern ● Duitse term, vertaalequivalent?: schleifen www.dwds.de/wb/scheuern https://de.wiktionary.org/wiki/scheuern https://de.wikipedia.org/wiki/Schleifen_(Fertigungsverfahren) https://de.wikipedia.org/wiki/Schleifpapier https://de.wiktionary.org/wiki/schleifen https://www.dwds.de/wb/schleifen#1 https://www.dwds.de/wb/schleifen#2 ● Engelse termen: sand https://en.wiktionary.org/wiki/sand#Verb + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schuren schurveling schur•ve•ling █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schurveling Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/schurveling Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schurveling ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schurveling schutblad schut•blad █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schutblad_(plant) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schutblad schutplaats schut•plaats ■ Synoniemen: schuil, schuilplaats Plaats waar dieren beschutting vinden tegen hagel, regen, predatoren ... In een haag, bijvoorbeeld, vinden zangvogels beschutting tegen roofvogels. "schuil", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schuil%22 ● Verwante termen: ● Engelse term: cover https://en.wiktionary.org/wiki/cover#Noun + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schutplaats schuur █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Schuur Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schuur1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22schuur%22 ● Verwante term: schop ● Nederduitse termen: Schuur, Schüür, Schüün, Schür www.plattmakers.de/nl/3108/Schuur www.plattmakers.de/nl/13075/Schüür https://nds.wiktionary.org/wiki/Schüün www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS14782 ● Duitse term: Scheuer ● Duitse term, vertaalequivalent: Scheune https://de.wiktionary.org/wiki/Scheuer https://en.wiktionary.org/wiki/Scheuer#Etymology www.dwds.de/wb/Scheuer https://de.wiktionary.org/wiki/Scheune https://en.wiktionary.org/wiki/Scheune#Etymology https://de.wikipedia.org/wiki/Scheune www.dwds.de/wb/Scheune Familienamen: Schüer, Schür http://www.namenforschung.net/dfd/woerterbuch/liste/?tx_dfd_names%5bname%5d=39608&tx_dfd_names%5baction%5d=show&tx_dfd_names%5bcontroller%5d=Names http://www.namenforschung.net/dfd/woerterbuch/liste/?tx_dfd_names%5Bname%5D=23532&tx_dfd_names%5Baction%5D=show&tx_dfd_names%5Bcontroller%5D=Names&cHash=44b332b0e3c2d4485f8a4bbb7b369d8f#s_14e42b5d-50af-4948-a870-f1856ddb40b2 ● Waalse term, van Nederlands schuur en Duits Scheuer: tcheri https://wa.wikipedia.org/wiki/Tcheri https://wa.wiktionary.org/wiki/tcheri http://chanae.walon.org/lh/wa/dic/index.php?query=tcheri ● Engelse term: barn https://en.wikipedia.org/wiki/Barn www.etymonline.com/word/barn https://en.wiktionary.org/wiki/barn#Etymology_1 ● Franse term: grange https://fr.wikipedia.org/wiki/Grange https://fr.wiktionary.org/wiki/grange www.cnrtl.fr/etymologie/grange + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#schuur se...
secundair bos se•cun•dair bos █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Secundair_bos ● Verwante termen: ● Duitse term: Sekundärwald https://de.wikipedia.org/wiki/Sekundärwald ● Franse term: forêt secondaire https://fr.wikipedia.org/wiki/Forêt_secondaire ● Engelse term: secondary forest https://en.wikipedia.org/wiki/Secondary_forest + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#secundair-bos secundaire plantenstoffen se•cun•dai•re plan•ten•stof•fen █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Plantenstoffen die niet direct van levensbelang zijn voor de plant. Ze maken deel uit van de secundaire stofwisseling. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Secundaire_plantenstoffen ● Verwante term: primaire plantenstoffen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#secundaire-plantenstoffen secundaire successie se•cun•dai•re suc•ces•sie █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Successie die begint op humushoudende bodem. ● Verwante termen: ● Duitse term: Sekundärsukzession www.spektrum.de/lexikon/biologie/sekundaersukzession/60853 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#secundaire-successie seizoensatypisch sei•zoens•aty•pisch █ Bijvoeglijk naamwoord Afwijkend van de klimatologische omstandigheid die typisch voor het seizoen is. "atypisch", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/atypisch "gematigd klimaat", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Gematigd_klimaat "seizoen", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Seizoen "klimaatverandering", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Klimaatverandering ● Verwante termen: ● Engelse term: unseasonal https://en.wiktionary.org/wiki/unseasonal + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#seizoensatypisch seizoenswerk sei•zoens•werk █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: seizoenwerk Werk dat enkel of vooral plaats vindt in een bepaald seizoen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#seizoenswerk -sel █ Achtervoegsel Achtervoegsel dat zelfstandige naamwoorden vormt bij werkwoorden. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-sel Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/sel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063469 dunnen > dunsel hakken > haksel maaien > maaisel sleunen > sleunsel snoeien > snoeisel strooien > strooisel voeden > voedsel zagen > zaagsel ● Verwante term: -el + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#-sel semachorie █ Zelfstandig naamwoord Verspreiding van zaden. ● Verwante termen: ● Duitse term: Semachorie https://de.wikipedia.org/wiki/Semachorie https://de.wiktionary.org/wiki/Semachorie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#semachorie semperflorens █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Van Latijn semper en florens De hele zomer door bloeiend. "semper", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/semper "florens", Bron: Wiktionary https://en.wiktionary.org/wiki/florens ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#semperflorens senescentie se•nes•cen•tie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/senescentie "senescent", bijvoeglijk naamwoord = verouderend, lijdend aan senescentie ● Verwante termen: ● Duitse term: Seneszenz https://de.wikipedia.org/wiki/Seneszenz_bei_Pflanzen ● Engelse term: senescence https://en.wikipedia.org/wiki/Plant_senescence ● Verwante Engelse term, Noord-Amerika: winter interest ● Franse term: sénescence https://fr.wikipedia.org/wiki/Sénescence + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#senescentie seychellenpalmnoot sey•chel•len•palm•noot █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Coco_de_mer ● Verwante term: noot ● Duitse term: Seychellennuss ● Franse term: fruit de coco(tier) de mer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#seychellenpalmnoot si...
sierboom sier•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: ornamentale boom Boom die men als sierlijk zijnde beschouwt en daarom geplant werd of behouden wordt. ● Verwante termen:
https://de.wiktionary.org/wiki/Zierbaum https://de.wikipedia.org/wiki/Zierpflanze#Zierbäume https://de.wiktionary.org/wiki/Zierde ● Franse term: arbre d'ornement ● Engelse term: ornamental tree + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sierboom sierstruik sier•struik █ Zelfstandig naamwoord Struik die men als sierlijk zijnde beschouwt en daarom geplant werd of behouden wordt. ● Verwante termen: ● Duitse term: Zierstrauch https://de.wiktionary.org/wiki/Zierstrauch https://de.wikipedia.org/wiki/Zierpflanze#Ziersträucher https://de.wiktionary.org/wiki/Zierde + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sierstruik siertuin sier•tuin █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: sierhof Tuin die ingericht werd om te sieren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Siertuin Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A013919.re.7& ● Verwante termen: ● Duitse term: Ziergarten https://de.wikipedia.org/wiki/Ziergarten ● Engelse term: ornamental garden ● Franse term: jardin d'agrément https://fr.wikipedia.org/wiki/Jardin_d'agrément + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#siertuin siervrucht sier•vrucht █ Zelfstandig naamwoord Vrucht die men als sierlijk zijnde beschouwd. ● Verwante termen: vrucht + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#siervrucht sikkel sik•kel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: sekel, zekel ■ Van Volkslatijn sicila volgens vele woordenboeken, maar ook mogelijk van Proto-Indo-Europse wortel seg-, sek- Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sikkel_(werktuig) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sikkel2 Bron: Het Virtuele Land - Centrum Agrarische Geschiedenis www.hetvirtueleland.be/items/show/48519 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/sikkel?lang=nl Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sikkel%22 "zekel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088430 De sikkel is niet alleen snijwerktuig, maar ook een haak. Vroeger maaiden de mannen met zeis of zicht het graan en kwamen de vrouwen achterna met de sikkel om het maaisel bijeen te trekken om vervolgens van vorige schoven te binden. ● Verwante termen: ● Nederduitse term, woordverwant: Sekel ● Nederduitse term: Lee www.plattmakers.de/nl/4204/Sekel www.plattmakers.de/nl/2019/Lee ● Duitse term, woordverwant: Sichel https://de.wikipedia.org/wiki/Sichel_(Werkzeug) ● Engelse term, woordverwant: sickle https://en.wikipedia.org/wiki/Sickle www.etymonline.com/word/sickle https://en.wiktionary.org/wiki/sickle ● Franse term: faucille = kleine zeis https://fr.wikipedia.org/wiki/Faucille https://fr.wiktionary.org/wiki/faucille + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sikkel sikkelen sik•ke•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) sikkelen, (de) sikkeling Afsnijden met de sikkel. ● Verwante termen: ● Duitse term: sicheln https://de.wiktionary.org/wiki/sicheln www.dwds.de/wb/sicheln + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sikkelen singel sin•gel █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Frans cingle, daarvoor van Latijn cingula; meervoud van cingulum = gordel ■ Voluit: houtsingel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Singel_(gracht) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/singel1 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/singel Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22singel%22 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063636 "elzensingel", Bron: Leestekens van het Landschap https://www.leestekensvanhetlandschap.nl/elzensingel "houtwal", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtwal "boomsingel" ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#singel sint-jansloot sint•jans•loot █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: sintjanslot ■ Synoniemen: zomerloot, zomerlot Loot die bepaalde bomen en struiken maken omstreeks 24 juni, de datum die gekoppeld wordt aan de gecanoniseerde heilige Sint-Jan. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M028633.re.57 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Jan#Dagen Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/sint-janslot Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/pagina/boombiologie ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Johannistrieb ● Engelse term: lammas growth. growth = aanwas https://en.wikipedia.org/wiki/Lammas_growth https://en.wiktionary.org/wiki/growth + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sint-jansloot sla...
slaan █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) slaan, (de) slag*, (de) slaging ■ Synoniem: houwen 1. Met de al dan niet gewapende hand krachtig raken. Daarvan afgeleid, in de context van deze lijst; iets met een slagwerktuig in de hand krachtig raken. Bron, met toegevoegde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063758&article=krachtig Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slaan 1.1. Hout slaan = hout vellen. Zoals in slaghout oftewel hakhout (Duits Schlagholz). Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063758&article=Beseect 1.2. Op hout slaan, niet om te vellen, maar om te bewerken. Beslaan. 1.3. Met een lange stok op de kroon van een boom slaan om noten te oogsten en daarbij tegelijkertijd dode takken te verwijderen. Met stokslagen snoeien. Werd gedaan met walnootbomen. Bron: vraaggesperk uitgevoerd door de samensteller met een informant. * "kaalslag", "veldslag" ● Verwante termen: ● Nederduitse term, woordverwant: slahn www.plattmakers.de/nl/2783/slahn ● Duitse term, woordverwant: schlagen www.dwds.de/wb/schlagen https://de.wiktionary.org/wiki/schlagen https://de.wikipedia.org/wiki/Schlag_(Forstwirtschaft) ● Engelse term, woordverwant: slay www.etymonline.com/word/slay https://en.wiktionary.org/wiki/slay#Etymology ● Franse term: battre. Daarvan afgeleid: abattre = vellen https://fr.wiktionary.org/wiki/battre https://fr.wiktionary.org/wiki/abattre https://fr.wikipedia.org/wiki/Abattage_d'un_arbre ● Waalse term: bate. Daarvan afgeleid: abate = vellen https://wa.wiktionary.org/wiki/bate https://wa.wiktionary.org/wiki/abate https://wa.wikipedia.org/wiki/Abataedje_d'_èn_åbe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slaan slagboom slag•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: sluitboom Kantelbare boomstam of balk om een weg af te sluiten. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Slagboom Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/slagboom Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slagboom ● Verwante termen: ● Duitse termen: Schlagbaum, Schranke, Schranken (Oostenrijks) https://de.wiktionary.org/wiki/Schlagbaum https://de.wiktionary.org/wiki/Schranke https://de.wikipedia.org/wiki/Schranke ● Engelse term: boom barrier, boom gate ● Engelse term, van Nederlands en/of Nederduits, niet meer in gebruik: slaught boom https://en.wikipedia.org/wiki/Boom_barrier https://en.wiktionary.org/wiki/boom_barrier https://en.wiktionary.org/wiki/boom_gate www.etymonline.com/word/barrier ● Noorse term: bom? ● Zweedse term: bom. Met voorzetsel vägbom = wegboom ● Zweedse term, Frans of Engels-van-Frans leenwoord: barriär https://sv.wikipedia.org/wiki/Vägbom https://sv.wiktionary.org/wiki/barriär ● Franse term: barrière https://fr.wikipedia.org/wiki/Barrière https://fr.wiktionary.org/wiki/barrière https://fr.wiktionary.org/wiki/barre + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slagboom slagbos slag•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: hakbos, houwbos Bos dat bestaat uit hakhout. Ook doelend op middelhout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063822.re.169 "hakbos", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M023135 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlagwald www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS02794 ● Duitse term: Hackwald = ook als Hauberg www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=hackwald ● Mogelijk verwante Middeleeuwse term, Oudfrans: boix batis ● Mogelijk verwante Middeleeuwse term, Frans: bois batis Bron: Boden und Werkwelt : Untersuchungen zum Vokabular der Galloromania aufgrund von nichtliterarischen Texten, mit besonderer Berücksichtigung mittellateinischer Urkunden, door Manfred Bambeck Langs Google Books: https://books.google.be/books?id=NYBdDwAAQBAJ&pg=PA17&lpg=PA17&dq=schlagwald+definition&source=bl&ots=3Bec9pDb73&sig=ACfU3U1Ti6HeDPiuFCFThephDK-eIQa0tg&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwj-gpmM_uPpAhVHKewKHRyaB1MQ6AEwAHoECAkQAQ#v=onepage&q=schlagwald%20definition&f=false + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slagbos slaghout slag•hout █ Zelfstandig naamwoord 1.1. Synoniem van hakhout. Kijk bij hakhout. 1.2. Synoniem van slagbos. Kijk bij slagbos. 2. Hout dat in een spel gebruikt wordt om een bal mee te slaan, zoals in cricket en baseball. Bij cricket heeft het slaghout de vorm van een spaan. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063837 ● Verwante termen bij 1.1 en 1.2: ● Verwante termen bij 2: ● Duitse termen bij 1.1 en 1.2:Schlagholz ● Duitse termen bij 2: Schläger, Schlagholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DS01743 https://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=schlagholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS10109 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS05918 ● Engelse term bij 2: bat https://en.wikipedia.org/wiki/Bat-and-ball_games ● Franse term bij 2: batte https://fr.wiktionary.org/wiki/batte + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slaghout slagregen slag•rē•gen █ Zelfstandig naamwoord Regen die met grote kracht neerslaat. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063844 Slagregen kan ook betrekking hebben op krachtige regen die door de wind tegen een lichaam aangewaaid wordt, een lichaam zoals een gebouw. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/slagregen ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlagregen https://de.wikipedia.org/wiki/Schlagregen ● Engelse termen: downpour, torrential rain https://en.wiktionary.org/wiki/downpour ● Franse term: pluie battante, pluie torrentielle + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slagregen slagrest slag•rest █ Zelfstandig naamwoord Hout dat op het kapplaats overblijft na kaalslag of rooien. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlagabraum https://de.wikipedia.org/wiki/Schlagabraum + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slagrest slagschade slag•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade aan bomen die aangericht wordt door mannelijke edelherten tijdens de bronstijd. De herten slaan met hun geweien tegen de bomen waardoor takken afgebroken worden en schors verwijderd wordt. In de Lage Landen worden edelherten door politiek lobbywerk uitgezet in gebieden waar ze door plaatsgebrek niet goed kunnen leven en hun gedrag altijd voor conflicten zorgt met mensen. In de gebieden waar ze uitgezet worden hebben ze geen natuurlijke vijanden. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/slagschade Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html ● Verwante term: veegschade ● Duitse term, meervoud: Schlagschäden + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slagschade slagschaduw slag•schā•duw █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Slagschaduw ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlagschatten https://de.wikipedia.org/wiki/Schatten#Schlagschatten + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slagschaduw slapende knop slā•pen•de knop █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bij bomen en struiken. Knop die in een bladoksel wordt gevormd maar niet uitloopt tenzij hij geprikkeld wordt tot uitlopen door beschadiging of verwijdering (bijvoorbeeld snoeien) van een plantendeel of -delen. Bij planten die tegenoverstaande knoppen vormen lopen op het moment van de prikkeling tegenoverstaande slapende knoppen uit. Bron: Gedeeltelijke overname van Begrippenlijst voor het snoeien van planten op Infonu.nl https://dier-en-natuur.infonu.nl/bloemen-en-planten/2648-begrippenlijst-voor-het-snoeien-van-planten.html Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/slapende%20knoppen Bron: Houtwal.be http://www.houtwal.be/vakjargon/jargon_se.htm http://www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm ● Verwante termen: ● Duitse term: schlafende Knospe https://de.wikipedia.org/wiki/Schlafende_Knospe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slapende-knop slat █ Zelfstandig naamwoord ■ Van sloot ■ Wisselvorm: slaat ■ Wisselvorm, met de semantische betekenis van dal/del: slā, slāde Waterplas (ven) in de heide. Moerassige diepte in de heide. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slat Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063893 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52544&article=slāt Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064242&article=slāt Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4500&article=slāt "slade", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M020538&article=slade "slade", "slat", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s/ ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlatt https://de.wikipedia.org/wiki/Schlatt_(Gewässer) https://de.wikipedia.org/wiki/Schlatt www.wallhecke.de/Schlatts/schlatts.html https://de.wikipedia.org/wiki/Heideweiher ● Engelse term: slade https://en.wiktionary.org/wiki/slade + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slat sle...
slechtbijl slecht•bijl █ Zelfstandig naamwoord Bepaald bijl, gewoonlijk met een breed blad, om hout te slechten oftewel glad te maken. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063922.re.13 ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant: Schlichtaxt, Schlichtbeil ● Duitse term: Blattbeil www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schlichtaxt www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schlichtbeil https://de.wiktionary.org/wiki/Blattbeil https://de.wiktionary.org/wiki/Blattbeil + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slechtbijl slechten slech•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) slechten, (de) slechting ■ Wisselvorm: slichten Vlak maken, glad maken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063922 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slechten Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22slechten%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: schlichten https://de.wiktionary.org/wiki/schlichten www.dwds.de/wb/schlichten ● Engelse term: slight www.etymonline.com/word/slight + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slechten slede slē•de ■ Wisselvorm: slee Glijdend voertuig. Kennen we tegenwoordig als vervoermiddel op sneeuw, maar ook buiten de winter kan dit tuig gebruikt worden. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slede Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Slee Bron: Centrum Agrarische Geschiedenis https://cagnet.be/item/104815 https://cagnet.be/item/68272 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Sleden www.plattmakers.de/nl/2115/Sleden ● Duitse term: Schlitten https://de.wikipedia.org/wiki/Schlitten https://de.wikipedia.org/wiki/Stangenschleife ● Engelse termen, woordverwant: sled, sledge, sleigh https://en.wikipedia.org/wiki/Sled https://www.etymonline.com/word/sled https://www.etymonline.com/word/sledge https://www.etymonline.com/word/sleigh + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slede sleedoornbes slee•doorn•bes █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: sleepruim Kijk bij sleepruim. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleedoornbes sleepruim slee•pruim █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: sleebes, sleedoornbes Vrucht, bes van de sleedoorn. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sleepruim Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/sleepruim Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063932&article=sleepruim "sleebes", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063932.re.2 ● Verwante termen: ● Engelse termen: sloe, sloe berry ● Franse term: prunelle + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleepruim sleg █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: slegge, slei ■ Synoniem: klophout, tuinhamer Grote houten hamer met lange steel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Slegge_(gereedschap) Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/slegge1 Bron: Centrum Agrarische Geschiedenis https://cagnet.be/item/100153 https://cagnet.be/item/116074 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063962 Bron: Joostdevree.nl https://www.joostdevree.nl/shtmls/sleg.shtml Bron: Het MOT https://www.mot.be/resource/Tool/sleg?lang=nl Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22slei%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/slegge ● Verwante termen: ● Verwante Duitse term: Schlegel [schlē•gel] www.dwds.de/wb/Schlegel https://de.wiktionary.org/wiki/Schlegel. De semantische betekenis die Wiktionary hier weergeeft is een het gevolg van een betekenisverschuiving. ● Engelse term: sledge ● Middelengelse term: slegge https://en.wiktionary.org/wiki/sledge www.etymonline.com/word/sledge https://en.wiktionary.org/wiki/slegge#Etymology https://en.wiktionary.org/wiki/sledgehammer ● Noorse term: Sleggje https://nn.wikipedia.org/wiki/Sleggje + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleg slemp 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Wisselvorm: slem Modderige klei. Natte kleigrond die geen water doorlaat. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slemp1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22slemp%22 "slem", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slem "slem", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22slem%22 Verwantschap met slijm?. Slijm heeft ook de betekenis van modder. De samensteller vraagt zich af het voorvoegsel sl- verwijst naar een wortel die slemp/slem en slijm verbindt. "slijm", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slijm 2. █ Bijvoeglijk naamwoord Van kleigronden. Geneigd dicht te vloeien. Slempig. Kijk bij slempig. ● Verwante termen: ● Nederduitse term, nauw woordverwant aan slem: Slamm www.plattmakers.de/nl/11458/Slamm ● Duitse term, nauw woordverwant aan slem: Schlamm ● Duitse term, nauw woordverwant aan slemp: Schlamp, Schlampe www.dwds.de/wb/Schlamm www.dwds.de/wb/Schlamp www.dwds.de/wb/Schlampe ● Engelse term: slum www.etymonline.com/word/slum + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slemp slempen slem•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) slempen, (de) slemping ■ Wisselvorm: slemmen Grond met water drenken. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slempen Grond met water drenken om die goed te doen aaneensluiten, bijvoorbeeld bij het planten van bomen. Sleuven, gaten of diepten met zand vullen onder rijkelijke toevoer van water, zodat het zand dicht ineen gaat zitten. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063982&article=aaneensluiten Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22slempen%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: schlammen, schlampen www.dwds.de/wb/schlammen www.dwds.de/wb/schlampen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slempen slempig slem•pig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Wisselvorm: slemp Van grond: geneigd tot dichtslibben. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063982.re.1 ● Verwante termen: ● Duitse term: schlampig www.dwds.de/wb/schlampig https://de.wiktionary.org/wiki/schlampig + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slempig slenk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063991 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52380 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Slenk Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slenk1 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52380 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlenke www.dwds.de/wb/Schlenke https://de.wikipedia.org/wiki/Schlenke + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slenk slepen slē•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) slepen, (de) sleping Trekkend over de grond verplaatsen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/slepen Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slepen Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22slepen%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: schleppen www.dwds.de/wb/schleppen https://de.wiktionary.org/wiki/schleppen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slepen sleunbijl sleun•bijl █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: snoeibijl Bijl dat geschikt is om te sleunen. Geen specifiek ontwerp, maar typisch een licht, eenhandig bijl met een eerder dun blad. Snoeibijl. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064013.re.7&article=Sleunbijl ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleunbijl sleunen sleu•nen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) sleunen, (de) sleuning ■ Synoniem: opsnoeien 1. Een aantal takken van een boom snoeien die men om bepaalde redenen wil verwijderen. Hierna volgen de bepaalde redenen. 1.1. Volgende om een boom zodanig te laten groeien dat de stam later in grote mate takvrij is. Die takken langs de stam van een boom wegnemen, die hem in het opschieten zouden kunnen hinderen door te spoedige kruinvorming. Bron, gewijzigde tekst met eigen toevoeging: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064013&article=kruinvorming 1.2. Volgende in het bijzonder bij fruitbomen. "Dit is het selectief verwijderen (meestal met de snoeizaag) van zware takken in een boom." Bron: Guy De Kinder, Houtwal www.houtwal.be/vakjargon/jargon_se.htm www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm 1.3. Snoeien om een boom grotendeels of volledig van takken te ontdoen vóór het vellen (velwijze van vroeger). Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sleunen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064013 "opsnoeien", Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/opsnoeien "sloven", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sloven "uitsloven" Met voorzetsel op-: opsleunen = opsnoeien ● Verwante termen:
sleunhout sleun•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: sleun ■ Synoniem: sleunsel Hout dat bij het sleunen van de boom verwijderd wordt. Snoeisel. Dunsel. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064013.re.8 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleunhout sleunmes sleun•mes █ Zelfstandig naamwoord Kapmes, in het bijzonder het kapmes van de Lage Landen. Het kapmes van de Lage Landen is geschikt om te gebruiken voor verschillende werken, waaronder het sleunen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064013.re.9&article=Sleunmes ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleunmes sleunsel sleun•sel █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: sleun ■ Synoniemen: dunsel, sleunhout, snoeisel Hout dat bij het sleunen van de boom verwijderd wordt. Snoeisel. Dunsel. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064013.re.5 "sleun", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064013.re.1 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleunsel sleutelsoort sleu•tel•soort █ Zelfstandig naamwoord ■ Vadsige en onvolledige vertaling van Engels keystone species. keystone = sluitsteen Sluitsteensoort is de juiste term. Soort waarvan de invloed op de processen in de natuur erg belangrijk is. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sleutelsoort Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/sleutelsoort "sluitsteen", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sluitsteen ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Schlüsselart ● Engelse term: keystone species https://en.wikipedia.org/wiki/Keystone_species ● Franse term: espèce clé de voûte https://fr.wikipedia.org/wiki/Espèce_clé_de_voûte + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sleutelsoort sli...
sliet █ Zelfstandig naamwoord Van takken ontdaan stammetje. Lange, dunne paal. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sliet Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064051 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52418 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlet www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS11476 ● Engelse term: sloat https://en.wiktionary.org/wiki/sloat https://en.wiktionary.org/wiki/slot#English https://en.wiktionary.org/wiki/slat#English www.etymonline.com/word/slot www.etymonline.com/word/slat + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sliet slik █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: slijk Modderig land. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Slik_(landvorm) Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID91672 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064057 "slijk", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/slijk Slik/slijk is woordverwant een het werkwoord slechten en aan Engels slick: een bepaalde grote beitel om te vlakken. Kijk bij steekaks. ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Slick www.plattmakers.de/nl/3030/Slick ● Duitse term: Schlick https://de.wikipedia.org/wiki/Schlick https://www.dwds.de/wb/Schlick https://de.wiktionary.org/wiki/Schlick www.dwds.de/wb/Schlick ● Engelse term: slick www.etymonline.com/word/slick https://en.wiktionary.org/wiki/slick + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slik slingerplant slin•ger•plant █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Slingerplant Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/slingerplant Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064113 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schlingpflanze https://de.wikipedia.org/wiki/Schlingpflanze ● Engelse term: bine https://en.wikipedia.org/wiki/Bine_(botany) https://en.wiktionary.org/wiki/bine#English + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#slingerplant slo...
sloot █ Zelfstandig naamwoord Betrekkelijk smalle, gegraven waterloop die dient om overtollig water af te voeren. Een sloot kan ook dienen als erfscheiding. Verschillende bronnen stellen dat een sloot in principe smaller is dan een gracht. Dit is onjuist om volgende redenen. Ten eerste heeft een gracht geen bepaalde breedte en ten tweede kan gracht een synoniem van sloot zijn, daarbij in gedachte houdend dat gracht meerdere betekenissen heeft. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sloot_(watergang) Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/sloot Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sloot Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sloot%22 ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Schloot, Sloot ● Nederduitse term, woordverwant, maar een andere semantische betekenis hebbend: Schlatt www.plattmakers.de/nl/5950/Sloot https://nds.wikipedia.org/wiki/Schloot www.wallhecke.de/Schlatts/schlatts.html ● Duitse termen, woordverwant: Schlot, Sloot, Slot ● Duitse termen: Graben, Wassergraben https://de.wiktionary.org/wiki/Schlot https://de.wikipedia.org/wiki/Wassergraben www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DS02048 Artikel 2: http://drw-www.adw.uni-heidelberg.de/drw-cgi/zeige?index=lemmata&term=schlot Artikel 2: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS12199 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IS05038 ● Engelse term: ditch https://en.wikipedia.org/wiki/Ditch ● Franse term: fossé https://fr.wikipedia.org/wiki/Fossé_(infrastructure) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sloot sloothaak sloot•haak █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sloothaak Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064243.re.11 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52547 De sloothaak lijkt op de mesthaak. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sloothaak sloothak sloot•hak █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: krabzeis, sloothouw "sloothouw", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M026760.re.6 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sloothak sloothark sloot•hark Hark voor het zuiveren van sloten. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064243.re.12 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sloothark sloten slō•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) sloten, (de) sloting 1. Een sloot of sloten aanleggen. 1. ■ Synoniem: grachten 2. Een sloot of sloten onderhouden: schoonmaken, kanten afsteken ... 2. ■ Synoniem: grachten 2. ■ Synoniem voor kanten afsteken, in noordelijk Nederland: wallen Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064243 "slatten", Fries en Gronings, Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063897 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sloten slu...
sluis █ Zelfstandig naamwoord 1. Inrichting tussen twee wateren, waardoor deze naar believen met elkaar in gemeenschap gebracht of van elkander gescheiden kunnen worden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064303 Waterkering. 2. Sas. Inrichting die schepen toelaat hoogteverschillen op een kanaal te overbruggen of een rivier en een kanaal met elkaar verbindt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sluis_(waterbouwkunde) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sluis Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sluis%22 Plaatsnaam: Sluizen, Tongeren (B). Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sluizen_(Tongeren)#Toponymie ● Verwante termen: ● Duitse term: Schleuse https://de.wiktionary.org/wiki/Schleuse www.dwds.de/wb/Schleuse ● Engelse term: sluice www.etymonline.com/word/sluice https://en.wiktionary.org/wiki/sluice ● Franse term: écluse https://fr.wikipedia.org/wiki/Écluse https://fr.wiktionary.org/wiki/écluse + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sluis sluizen slui•zen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) sluizen, (de) sluizing Water door of uit een sluis laten stromen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064303.re.1 ● Verwante termen: ● Duitse term: schleusen https://de.wiktionary.org/wiki/schleusen www.dwds.de/wb/schleusen ● Engelse term: sluice https://en.wiktionary.org/wiki/sluice#Verb www.etymonline.com/word/sluice + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sluizen sm...
smetlijn smet•lijn █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: slaglijn, smetkoord, spatlijn Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/smetlijn?lang=nl Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064451 "spatlijn", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spatlijn "slaglijn", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063838 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#smetlijn smetten smet•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) smetten, (de) smetting Door slaan een afdruk maken van een met krijt, houtskool of een andere kleurstof ingewreven lijn. Werken met de smetlijn. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064458&article=afdruk "besmetten", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/besmetten ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#smetten smeulen smeu•len █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) smeulen Zacht branden zonder vlam. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064466 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/smeulen "smolen", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52833 ● Verwante termen: ● Duitse term: glimmen, schwelen https://de.wiktionary.org/wiki/glimmen https://de.wiktionary.org/wiki/schwelen "glimmen", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/glimmen1 "glimmen", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22glimmen%22 ● Engelse term: smolder, smoulder www.etymonline.com/word/smolder www.etymonline.com/word/smoulder + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#smeulen sn...
snaad █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: snaat, snade [snāde], snoad ■ Synoniem: zeisboom; kortweg: boom Zeissteel. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064634 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52866 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/snade "snaat", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s Bron: Hagelandsch idioticon PDF-bestand: www.dbnl.org/arch/tuer001bijd01_01/pag/tuer001bijd01_01.pdf Snaad is woordverwant aan snijden en snede. "snaar", Bron: De Nieuwe Taalgids. Jaargang 50, Weijnen, A. www.dbnl.org/tekst/_taa008195701_01/_taa008195701_01_0069.php Verwijzing in deze tekst naar Pauwels, J.L. (1948), ‘De overgang van d tot r in de Zuidnederlandse dialecten´. In: Album prof. dr. Frank Baur. Deel 2; blz. 161-174. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Schnad, Schnade, Schnat, Schnate, Schnatte "hölzerner Stiel der Sichel", "Stiel des Dreschflegels" www.woerterbuchnetz.de/RhWB/?sigle=RhWB&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&lemid=RS09902 Artikel 5: "der hölzerne stiel, der in das eisen des sîd hineingesteckt wird, sensenstiel" en "sichelstiel" www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&bookref=15,1192,9 www.dwds.de/wb/Schnad www.dwds.de/wb/Schnat www.dwds.de/wb/Schnate www.dwds.de/wb/Schnatte ● Engelse termen: snath, snathe, snaith, snead, sned, sneed https://en.wiktionary.org/wiki/snath https://en.wiktionary.org/wiki/snead www.merriam-webster.com/dictionary/snath https://en.wiktionary.org/wiki/snead + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snaad snede snē•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: snee 1. De handeling van snijden. Naamwoord van handeling. 2. Insnijding, keep, kerf, wond. 3. Het afgesnedene. Snoeisel, maaisel. 4. Keer dat een gewas, dat meer dan één oogst toelaat (gras voor hooi), gesneden wordt; de bij zulk een gelegenheid verkregen oogst. Eerste snede, tweede snede (toemaat). 5. Scherp gedeelte, snijdende kant, snijdend deel, snijkant. Bijvoorbeeld de snede van een mes. Bron voor alle verklaringen, gewijzigde tekst en met toegevoegingen: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064678 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22snede%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/snede Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/snede "snee", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/snee ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/852/Sneed www.plattmakers.de/nl/5259/Snitt ● Duitse termen: Schneide, Schnitt www.dwds.de/wb/Schneide www.dwds.de/wb/Schnitt ● Franse termen: coupure, entaille https://fr.wiktionary.org/wiki/coupure https://fr.wiktionary.org/wiki/entaille + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snede sneeuwbaleffect sneeuw•bal•ef•fect █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: ecologisch sneeuwbaleffect Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sneeuwbaleffect ● Verwante termen: ● Duitse term: Schneeballeffekt https://de.wikipedia.org/wiki/Schneeballeffekt ● Engelse termen: cascade effect, snowball effect https://en.wikipedia.org/wiki/Snowball_effect https://en.wikipedia.org/wiki/Cascade_effect_(ecology) ● Franse term: effet boule de neige https://fr.wikipedia.org/wiki/Effet_boule_de_neige + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sneeuwbaleffect sneeuwbeladen sneeuw•be•lā•den █ Bijvoeglijk naamwoord Met sneeuw bedekt oftewel beladen. Afgeleide: sneeuwbelading "belading", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M006713 ● Verwante term: sneeuwdruk + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sneeuwbeladen sneeuwbreuk sneeuw•breuk █ Zelfstandig naamwoord Een breuk veroorzaakt door sneeuwdruk. Een inwendige of volledige breuk. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Schneebruch ● Engelse term: snow breakage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sneeuwbreuk sneeuwdruk sneeuw•druk █ Zelfstandig naamwoord De neerwaartse druk die het gewicht van (deels bevroren) sneeuw uitoefent op een lichaam, in de context van deze lijst op bovengrondse boomledematen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Schneedruck + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sneeuwdruk sneeuwgrens sneeuw•grens █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sneeuwgrens ● Verwante term: boomgrens ● Duitse term: Schneegrenze https://de.wikipedia.org/wiki/Schneegrenze ● Engelse term: snow line https://en.wikipedia.org/wiki/Snow_line ● Franse term: étage nival https://fr.wikipedia.org/wiki/Étage_nival + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sneeuwgrens sneeuwschade sneeuw•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade veroorzaakt door de druk van sneeuw ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sneeuwschade snijbank snij•bank █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: haalbank 1. Werkbank waarin bepaalde zaken worden vastgezet om vorige in vorm te snijden. 1.1. Bank met voetbediende hefboom om werkstukken te klemmen zodat ze bewerkt kunnen worden met een haalmes. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064732.re.93 ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Schnitzbank ● Engelse term: draw bench, shaving horse https://en.wikipedia.org/wiki/Shaving_horse ● Franse term: banc d'âne (banc à tailler ?) https://fr.wikipedia.org/wiki/Banc_d'âne + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snijbank snijden snij•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) snijden, (de) snijding ■ Voluit: houtsnijden Met een scherp voorwerp iets in delen scheiden, vormgeven of wegnemen (afsnijden). Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064732 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52963 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID18532 Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=snijden&lang=nn ● Verwante termen: ● Duitse termen: schneiden, schnitzen. Naamwoorden van handeling: Schneiden, Schneidung, Schnitzen, Schnitzung ● Engelse termen: carve, cut, engrave, notch ● Franse termen: couper, graver + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snijden snijplank snij•plank █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: snijbord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Snijplank "snijbord", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064732.re.98 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schneidebrett https://de.wikipedia.org/wiki/Schneidebrett ● Engelse term: cutting board https://en.wikipedia.org/wiki/Cutting_board ● Franse term: planche à découper https://fr.wikipedia.org/wiki/Planche_à_découper + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snijplank snijwerk snij•werk █ Zelfstandig naamwoord 1. Het snijden (in hout). 2. Goederen die vervaardigd worden door snijden. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snijwerk snik █ Zelfstandig naamwoord Bepaald type steekbeitel dat gebruikt wordt zoals de steekaks. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064737 Bron: Wikitoolia www.wikitoolia.nl/wiki/Snik www.wikitoolia.nl/wiki/De_snik_in_gevelstenen
In onderstaande opname wordt de snik getoond vanaf 2:30 op de tijdlijn.
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snik snipper snip•per █ Zelfstandig naamwoord ■ Met voorvoegsel: houtsnipper Een klein, plat stukje van betrekkelijk zacht materiaal als papier en hout. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/snipper Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/snipper Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064753 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Snippel www.plattmakers.de/nl/4683/Snippel ● Duitse term, tegenwoordig eerder ongewoon: Schnipper www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS11023 ● Engelse termen: chip, wood chip https://en.wikipedia.org/wiki/Woodchips + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snipper snipperen snip•pe•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) snipperen, (de) snippering Tot snippers snijden. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/snipperen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064754 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: snippeln www.plattmakers.de/nl/4684/snippeln ● Duitse termen: schnipfeln, schnippeln, schnippern www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schnipfeln www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schnippeln www.dwds.de/wb/schnippeln www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schnippern + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snipperen snippermes snip•per•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: haalmes Haalmes. Kijk bij haalmes. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064754.re.6 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snippermes snit █ Zelfstandig naamwoord Naam van verschillende sikkelvormige snijwerktuigen. Tweede lid in rietsnit. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064761 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/snit2 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snit snoeibeitel snoei•bei•tel █ Zelfstandig naamwoord Beitel aan een lange steel die men gebruikt bij het snoeien van opgaande bomen. Men kan ervoor kiezen om met een houten hamer op het uiteinde van de steel te slaan. Bron, met toegevoegde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064766.re.25 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/snoeibeitel?lang=nl Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=93719 Een snoeibeitel kan veranderd worden in een schilijzer door het blad onder een hoek te buigen. ● Verwante termen: ● Engelse term: pruning chisel? ● Franse term: émondoir https://fr.wiktionary.org/wiki/émondoir + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeibeitel snoeibeurt snoei•beurt █ Zelfstandig naamwoord Gelegenheid (moment) waarin gesnoeid wordt. Snoeiing. "beurt", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/beurt ● Verwante termen: ● Franse termen: 1. coupure (bij scheerhaag) 2. émondage (bij bomen, struiken en knotbomen) 3. recepage, recépage (bij rijshakhout) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeibeurt snoeibijl snoei•bijl █ Zelfstandig naamwoord Een licht bijl om kroonhout te kappen. Dit bijl heeft geen klievende functie en daarom mag het bijlblad recht en dun zijn, wat gewicht bespaart. Bron: Het MOT https://www.mot.be/resource/Tool/topbijl?lang=nl Vroeger kroop men in opgaande bomen om ze in vorm te snoeien of om vóór het vellen de takken te verwijderen. Een lichtgewicht bijl was hiervoor aangewezen. Maar eigenlijk kan men elk bijl dat geschikt is om te snoeien een snoeibijl noemen. Langdurig werken met een licht bijl is minder vermoeiend. ● Verwante termen: ● Duitse term: Astungsaxt ● Engelse term: pruning axe ● Franse term: hache d'ébranchage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeibijl snoeien snoei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) snoei, (het) snoeien, (de) snoeiing ■ Synoniem, in de context van vormsnoei: scheren Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Snoeien Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/snoeien Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22snoeien%22 Snoeien is woordverwant aan snijen/snijden -> rijen/rijden. ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/9987/snöen ● Middelnederduitse term: snoien ● Rijnlandse termen: schneuen, schnühen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS10864 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS11712 ● Duitse termen: schneiden, schneiteln. Naamwoorden van handeling: Schneiden, Schneiteln, Schneitelung, Schnitt* https://de.wikipedia.org/wiki/Schneitelung https://de.wikipedia.org/wiki/Schnitt_(Gartenbau) *Blijkbaar is Schneidung geen naamwoord van handeling, doch Beschneidung is dat wel ... www.rzuser.uni-heidelberg.de/~cd2/drw/e/sc/hnei/dung/schneidung.htm Schneid www.rzuser.uni-heidelberg.de/~cd2/drw/e/sc/hnei/schneid.htm ● Engelse term: prune. Naamwoord van handeling: pruning https://en.wikipedia.org/wiki/Pruning ● Franse termen: émonder, tailler. Naamwoorden van handeling: émondage, taillage https://fr.wikipedia.org/wiki/Taille_(arboriculture) https://fr.wiktionary.org/wiki/taillage https://fr.wikipedia.org/wiki/Émondage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeien snoeihout snoei•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: snoeisel Bij het snoeien afgesneden hout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064766.re.27 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeihout snoeiling snoei•ling █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: snoeieling Gesnoeid deel van een plant. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52994 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064766.re.9 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeiling snoeimes snoei•mes █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Snoeimes Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/snoeimes?lang=nl "krommes", Bron: Het Mot www.mot.be/resource/Tool/krommes?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse termen: Gartenhippe, Gärtnerhippe, Hippe, Rebmesser https://de.wikipedia.org/wiki/Hippe_(Werkzeug) https://de.wikipedia.org/wiki/Hippe_(Werkzeug)#Gartenhippe ● Engelse term: pruning hook http://etc.usf.edu/clipart/53200/53285/53285_pruning_hook.htm ● Franse term: serpette https://fr.wikipedia.org/wiki/Serpette + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeimes snoeischaar snoei•schaar █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Snoeischaar Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/snoeischaar?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse term: Gartenschere https://de.wikipedia.org/wiki/Gartenschere www.blickfang-alte-zeiten.de/Gartenscheren ● Engelse term: pruning shears https://en.wikipedia.org/wiki/Pruning_shears ● Franse termen: cisaille, sécateur https://fr.wikipedia.org/wiki/Cisaille https://fr.wikipedia.org/wiki/Sécateur + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeischaar snoeischok snoei•schok █ Zelfstandig naamwoord De schok die een houtige plant ervaart na snoeien. Als een (knot)boom gesnoeid wordt moet de boom meer energie steken in het aanmaken takken en bladeren (fotosynthese) en het overwallen van de wonden. Vooral voor reeds verzwakte bomen kan dit een schok zijn die verval inluidt. "schok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M062811 ● Verwante termen:
snoeisel snoei•sel █ Zelfstandig naamwoord Wat bij het snoeien afvalt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064766.re.15 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52996 ● Verwante termen: ● Duitse term, enkelvoud en meervoud: Schnitzel ● Duitse term: Schnitt https://www.dwds.de/wb/Schnitzel#1 https://de.wiktionary.org/wiki/Schnitzel https://de.wiktionary.org/wiki/Schnitt ● Engelse term: clippings + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeisel snoeiwond snoei•wond █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: snoeiwonde Wond die onststaat door snoeien. ● Verwante termen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeiwond snoeizaag snoei•zaag █ Zelfstandig naamwoord Zaag waarmee men kan snoeien. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Astsäge, Gartensäge, Gärtnersäge https://de.wiktionary.org/wiki/Gärtnersäge ● Engelse term: pruning saw ● Franse term: scie d'élagage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoeizaag snoer █ Zelfstandig naamwoord ■ Mogelijk van Frans cordon, vertaald naar Nederlands snoer Leiboom, typisch een fruitleiboom, waarvan de stam één of hoogstens twee takken vormt die volledig met vruchthout is bezet. Naargelang de richting van de tak of takken spreekt men van een ... - schuine snoer oftewel diagonale snoer - rechte snoer oftewel verticale snoer - vlakke snoer oftewel horizontale snoer Een schuine snoer kan men schuin planten. Bron: Houtmeyers https://www.houtmeyers.be/informatie/Fruitbomen-als-leiboom.html Bron: Hoogstamboomgaard.be http://www.hoogstamboomgaard.be/leibomen.html ● Verwante termen: Franse term: cordon https://fr.wiktionary.org/wiki/cordon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#snoer so...
solitair so•li•tair █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: alleenstaand Kijk bij alleenstaand. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#solitair solt █ Zelfstandig naamwoord In het Nederlands overgebleven als plaatsnaam. Collectief van germ. sula- ‘slijk, modder’, o.a. in de gehuchtnamen Solt (Neeroeteren), Bovensolt (Opitter) en Neersolt (Tongerlo). Bron: Jos Molemans, Profiel van de Kempische toponymie (1977) Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Solt_(België) Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID5169&article=sula Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Collectivum Solterheide, Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Solterheide werkwoord solen/zolen, Duits sielen/suhlen/sühlen = zich wentelen in een zuul "solen", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53257 ● Verwante termen: ● Verwante Duitse term: Suhle www.dwds.de/wb/Suhle https://de.wiktionary.org/wiki/Suhle www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=suhle www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS56258 werkwoord sielen/suhlen/sühlen https://de.wiktionary.org/wiki/sielen https://de.wiktionary.org/wiki/suhlen www.dwds.de/wb/suhlen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#solt sommer som•mer █ Zelfstandig naamwoord Recht gewassen hout. Zware draagbalk. Tegenovergestelde van een krommer. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sommer Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sommer%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Somer www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS30754 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=FindeB&lemid=FS01930 ● Engelse term: summer https://www.etymonline.com/word/summer ● Franse term: sommier https://fr.wiktionary.org/wiki/sommier + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sommer soort █ Zelfstandig naamwoord Het geheel van die individuen, welke zozeer met elkander overeenkomen, dat zij als afstammelingen van eenzelfde individu kunnen worden beschouwd. Bron, gewijzigde tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064986&article=biologie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Soort Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/soort Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/soort ● Verwante termen: ● Duitse term: Art, Spezies https://de.wikipedia.org/wiki/Art_(Biologie) www.spektrum.de/lexikon/biologie/art/5161 https://de.wiktionary.org/wiki/Art https://de.wiktionary.org/wiki/Spezies ● Engelse term: species https://en.wikipedia.org/wiki/Species https://en.wiktionary.org/wiki/species ● Franse term: espèce ● Franse term, voor bomen en struiken: essence https://fr.wikipedia.org/wiki/Espèce https://fr.wiktionary.org/wiki/espèce https://fr.wiktionary.org/wiki/essence https://fr.wikipedia.org/wiki/Essence_forestière + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#soort soortvast soort•vast █ Bijvoeglijk naamwoord 1. Gezegd van een dier dat zich voedt met bepaalde planten- of dierensoorten. Van honingbijen wordt gezegd dat ze soortvast zijn. 2. Van planten. De eigenschap hebbend niet te hybrideseren. Bron: Bijenhouden.nl www.bijenhouden.nl/phpbb/viewtopic.php?t=20762 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#soortvast soortvorming soort•vor•ming █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: speciatie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Soortvorming ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Artbildung ● Engelse term: speciation https://en.wikipedia.org/wiki/Speciation ● Franse term: speciation https://fr.wikipedia.org/wiki/Spéciation + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#soortvorming sortiment sor•ti•ment █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Frans assortiment, van het werkwoord assortir = soort bij soort leggen, bevoorraden ■ Synoniemen: soort bij soort gelegd aanbod, soort bij soort gelegde voorraad Sortering volgens classificatie van hout op basis van kwaliteit, soort en afmeting. Bron: Begrippenlijst Stichting Probos, langs Ensie www.ensie.nl/probos/sortiment Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/houtsortimenten Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065017 "assortiment", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/assortiment ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sortiment sp...
spaakschaaf spaak•schaaf █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia. Spookschaaf, verwerpelijke wisselvorm van spaakschaaf, ontstaan door een vadsige vertaling van Engels spoke shave. https://nl.wikipedia.org/wiki/Spookschaaf Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065044.re.19 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/spaakschaaf?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse termen: Schabhobel, Schinder, Schweifhobel https://de.wikipedia.org/wiki/Schweifhobel ● Engelse term: spokeshave https://en.wikipedia.org/wiki/Spokeshave ● Franse termen: vastringue, wastringue https://fr.wikipedia.org/wiki/Wastringue https://fr.wiktionary.org/wiki/wastringue + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaakschaaf spaan █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: spaander 1. Afgespleten hout. 2. Bepaald gereedschap. Bakspaan, roeispaan, naaispaan van de leerbewerker (schoenmaker, hamaker, zadelmaker ...) en zeilmaker. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spaan1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065046 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53679 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID89182 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaan_(voorwerp) https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaan Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/spaan Spaander, nieuw enkelvoud afgeleid uit het oude meervoud spaanderen (stapelmeervoud?) bij spaan. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065047 "spaander", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065047 "spaander", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spaander "spaander", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/spaander pleisterspaan, Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/pleisterspaan "kienspaan" "boterspaan", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010662 "naaispaan", in het Engels stitching clam(p), in het Frans pince à coudre Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/naaispan?lang=nl Bron: NMM.nl www.nmm.nl/zoeken-in-de-collectie/detail/254132/ "naaispan", niet van spaan, maar van spannen? Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M040397.re.66&article=naaispan ● Verwante termen: ● Duitse term: Span. Met voorvoegsel: Holzspan www.dwds.de/wb/Span https://de.wiktionary.org/wiki/Span www.dwds.de/wb/Holzspan ● Nederduitse term: Spoon www.plattmakers.de/nl/313/Spoon ● Friese term: spoen http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=95347 ● Engelse term: spoon. Zeer nauw verwant met Nederduits Spoon en Fries spoen. www.etymonline.com/word/spoon https://en.wiktionary.org/wiki/spoon#Etymology_1 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaan spaanboom spaan•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: spaanboompje Een stuk hout waarin spanen gesneden werden waardoor het geheel op een naaldboom met volle kroon lijkt. ● Verwante termen: ● Duitse term: Spanbaum [spān•baum] https://de.wikipedia.org/wiki/Spanbaum ● Engelse term: shaved tree + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaanboom spaanplaat spaan•plaat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: vezelplaat Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaanplaat ● Verwante termen: ● Duitse term: Spanplatte https://de.wikipedia.org/wiki/Spanplatte ● Engelse termen: fibreboard, particle board https://en.wikipedia.org/wiki/Fiberboard https://en.wikipedia.org/wiki/Particle_board ● Franse term: panneau de particules de bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Panneau_de_particules_de_bois + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaanplaat spaarboom spaar•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. In de bosbouw. Jonge boom in een jong bestand die gespaard wordt op het moment dat men gaat dunnen in het bestand. Dunnen betekent hier een groot deel van de jonge bomen vellen. 2. Boom die gespaard wordt of werd bij het vellen of rooien van een groep bomen. Overstaander. ● Verwante termen: ● Franse term: baliveau https://fr.wiktionary.org/wiki/baliveau www.larousse.fr/dictionnaires/francais/baliveau/7670 www.littre.org/definition/baliveau https://fr.wiktionary.org/wiki/bajulus + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaarboom spaarling spaar•ling Voorstel als synoniem voor overstaander en spaartelg. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaarling spaarmerken spaar•mer•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) spaarmerken, (de) spaarmerking Spaarbomen merken. ● Verwante termen: ● Engelse term: staddle https://en.wiktionary.org/wiki/staddle#Verb ● Franse term: baliver https://fr.wiktionary.org/wiki/baliver www.larousse.fr/dictionnaires/francais/baliver/7671 ● Verwante Franse term: baliveau = jonge toekomstboom https://fr.wiktionary.org/wiki/baliveau www.larousse.fr/dictionnaires/francais/baliveau/7670 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaarmerken spaartelg spaar•telg █ Zelfstandig naamwoord ■ Voorstel voor een synoniem: spaarling Bij hakhout: Een spaartelg is een opgaande boom (in wording) die gegroeid is uit een scheut die gespaard werd bij het bekappen van een hakhoutindividu. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaartelg spaartelgenbos spaar•tel•gen•bos █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaartelgenbos Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/spaartelgenbos ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaartelgenbos spade spā•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: spa Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spade Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spade2 "spa", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065041 Spade is woordverwant aan spaan. ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Spaden www.plattmakers.de/nl/1673/Spaden ● Duitse term: Spaten www.dwds.de/wb/Spaten https://de.wikipedia.org/wiki/Spaten ● Engelse term: spade ● Engelse term, semantisch misschien niet helemaal hetzelfde, maar in de wortel hoogstwaarschijnlijk gelijk: spud https://en.wikipedia.org/wiki/Spade https://en.wiktionary.org/wiki/spud www.etymonline.com/word/spud ● Franse termen: bêche https://fr.wikipedia.org/wiki/Bêche + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spade spalier spa•lier █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: espalier Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spalier "espalier", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/espalier Beelden van spalieren op Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Espaliers ● Verwante termen: ● Duitse term: Spalier https://de.wikipedia.org/wiki/Spalier https://de.wiktionary.org/wiki/Spalier ● Engelse term: Espalier https://en.wikipedia.org/wiki/Espalier ● Franse term: espalier https://fr.wikipedia.org/wiki/Espalier + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spalier Duitse term Spaltbohle Dikke eiken plank, gemaakt door zuiver kwartiers te klieven en daarna te kantrechten door te beslaan. spalten, splijten, klieven "spalten" www.dwds.de/wb/etymwb/spalten www.dwds.de/wb/spalten www.etymologiebank.nl/trefwoord/splijten www.etymologiebank.nl/trefwoord/splitten http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22splijten%22 "bohle" www.dwds.de/wb/Bohle www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=bohle https://de.wiktionary.org/wiki/Bohle ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spaltbohle span █ Zelfstandig naamwoord Touw gespannen tussen twee poten van vee dat gehoed wordt, om het weglopen of het beklimmen van wallen moeilijk te maken. Bron: Leestekens van het Landschap "... Dit was eerder niet nodig, omdat de boeren de schapen met een span lieten lopen (er werd een touw gespannen tussen een voor- en achterpoot)." www.leestekensvanhetlandschap.nl/tuunwal Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065073&article=pooten http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065075&article=pooten Kijk ook bij kennef. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#span spanblok span•blok ■ Volkse naam: klos Houten blok waarin men een gespannen koord kan vastzetten en die koord met een ruk ook weer kan lostrekken. Voorloper van de spanriem. "klos", verwant aan Duits Kloz en Klotz. "klos", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/klos1 "klos", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M033989 "Klotz", Bron: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache www.dwds.de/wb/Klotz Duitse namen: Seilholz, Trochlea; in allerlei wisselvormen Franse namen: clé à foin, troye (trochlea) Italiaanse naam: troclea Das Seilholz door Robert Wildhaber, in: Beiträge zur Volkskunde Graubündens. Chur 1982. S. 28-29. Bron: Burgenverein Untervaz, www.burgenverein-untervaz.ch PDF-bestand: http://download.burgenverein-untervaz.ch/downloads/dorfgeschichte/1982-Das Seilholz.pdf Bron: Lötschentaler Museum www.loetschentalermuseum.ch/lederseil-mit-seilholz-2/ www.loetschentalermuseum.ch/bindevorrichtung-fuer-seil/ Bron: Sophie Sesmat, Objets d’Hier www.objetsdhier.com/cle-a-foin-1322 Bron: Hippotese, Le cheval de Travail http://hippotese.free.fr/blog/index.php/tag/clé%20à%20foin Bron: Deny Fady, langs Dailymotion www.dailymotion.com/video/x12o9e3 Bron: Heimatverein Achim www.heimatverein-achim.de/Wat_dat.html#Bindebaum Le 'troclee' nelle Alpi e altrove www.academia.edu/2960712/Le_troclee_nelle_Alpi_e_altrove Deze bijdrage is toegevoegd op 29 september 2018. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spanblok spanningsbank span•nings•bank █ Zelfstandig naamwoord Hulpmiddel dat gebruikt wordt om te tonen hoe men een boom die onder spanning staat op een veilige manier kan doorzagen met een kettingzaag. In de bank wordt een boomstam opgespannen om duw- of trekspanning na te bootsen. ● Verwante term: kettingzaag ● Duitse term: Spannungssimulator + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spanningsbank spanzaag span•zaag █ Zelfstandig naamwoord Een zaag waarin het zaagblad opgespannen wordt. Voorbeelden: beugelzaag/boogzaag, gestelzaag, raamzaag Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spanzaag ● Verwante termen:
https://de.wiktionary.org/wiki/Spannsäge + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spanzaag spant █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spant_(bouwkunde) Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/spant Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065093 ● Relevante termen: ● Duitse term: Spant https://www.dwds.de/wb/Spant https://de.wiktionary.org/wiki/Spant + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spant spar █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: sparre, sperre 1. Onbezaagde of onbeslagen, rechte, dunne stam; staak. 1.1. Thans inzonderheid: onbezaagde stam die, op de gordingen rustend, een dak van eenvoudige constructie helpt dragen; spant, spanrib. 2. Naam van verschillende soorten van naaldboomen, die meestal de sparren in de bet. 1) leveren. Zie ook bij de samenst. In dit gebruik wellicht een verkorting van Sparreboom. 2.1. Fijne spar, benaming voor de gewone zilverspar, Abies alba. Bron voor 1 en 2, bewerkte tekstovername met toevoegingen: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065095 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spar Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53756&article=dennenboom Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spar%22 "sperre", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53943 "sparhout", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53749 "dakspar", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013123.re.70 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065095.re.5 "spant", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spant_(bouwkunde) "zilverspar", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zilverspar https://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_zilverspar "spoor", Bron: Joostdevree.nl https://www.joostdevree.nl/shtmls/spoor.shtml "spoor", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spoor_(bouwkunde) "sparremaker", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53757 Spar is woordverwant aan speer. "speer", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/speer1 ● Verwante termen:
https://www.dwds.de/wb/Sparren www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS19776 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LS06066 https://de.wikipedia.org/wiki/Sparren https://de.wiktionary.org/wiki/Sparren ● Engelse term: spar www.etymonline.com/word/spar https://en.wikipedia.org/wiki/Spar_(tree) ● Franse term: espar. Oudfrans: esparre https://fr.wikipedia.org/wiki/Espar www.cnrtl.fr/definition/dmf/esparre + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spar sparen spā•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) sparen, (de) sparing Bepaalde bomen of scheuten laten staan bij de houtoogst. ● Verwante termen: ● Duitse term: schonen. Naamwoorden van handeling: Schonen, Schonung https://de.wiktionary.org/wiki/schonen www.dwds.de/wb/etymwb/schonen ● Engelse term: spare. Naamwoord van handeling: sparing https://en.wiktionary.org/wiki/spare#Etymology_2 www.etymonline.com/word/spare + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sparen spark █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: sparcke, sprank, spranke ■ Wisselvorm, met -el: sprankel Vonk. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spark Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID3540 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53753 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065101 Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s/ "sprank", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54325 Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/sprank Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065526 "sprankel" (sprank + diminutiefsuffix -el), Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54328 "sprankel" (sprank + diminutiefsuffix -el), Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065527 We weten tegenwoordig niet meer dat spark deel uitmaakt van de Nederlandse woordenschat, maar sprankeltje en sprankje kennen we wel nog als begrip. "een sprankje hoop", "een sprankeltje hoop", Bron: VRT https://taal.vrt.be/sprankje-sprankeltje-een-hoop werkwoord: sporken, spokken (samentrekking), Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s/ "spokken", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065438 "sporken", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065485 spokken: 1. knetteren, 2. poffen (in hete as braden) "spokken", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spokken "spokken", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065438 "poffen", Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/poffen pof: opgeblazen, opgezwollen voorwerp "pof", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/pof1 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Spark www.plattmakers.de/nl/6224/Spark ● Duitse termen: Spark, Sparke www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS32842 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LS06058 ● Engelse term, zelfstandig naamwoord en werkwoord: spark www.etymonline.com/word/spark ● Engelse term met diminutiefsuffix; zelfstandig naamwoord en werkwoord: sparkle www.etymonline.com/word/sparkle ● Oudfranse term: esparque www.cnrtl.fr/definition/dmf/ESPARQUE + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spark spatkracht spat•kracht █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spatkracht ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spatkracht specerij spē•ce•rij █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Oudfrans espicerie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Specerij Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/specerij Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/specerij https://en.wiktionary.org/wiki/specerij#Etymology Bron: Woordenboek van Muiswerk Educatief, langs Ensie www.ensie.nl/muiswerk/specerij Kijk ook bij spijs. ● Verwante termen: ● Duitse term: Gewürz https://de.wikipedia.org/wiki/Gewürz ● Engelse term: spice https://en.wikipedia.org/wiki/Spice ● Oudfranse term: espicerie ● Franse term: épice https://fr.wiktionary.org/wiki/espicerie https://fr.wikipedia.org/wiki/Épice + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#specerij spechtschade specht•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade aan hout toegebracht door een specht of spechten. ● Verwante termen: Engelse term: bird peck www.merriam-webster.com/dictionary/bird%20peck https://en.wikipedia.org/wiki/Pecking + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spechtschade specialist spē•ci•a•list █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Specialist_(ecologie) ● Verwante termen: ● Engelse term: specialist https://en.wikipedia.org/wiki/Generalist_and_specialist_species ● Franse term: spécialiste https://fr.wikipedia.org/wiki/Espèces_généraliste_et_spécialisée + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#specialist speciatie spē•ci•ā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: soortvorming Kijk bij soortvorming. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#speciatie specimen spē•ci•men █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Specimen ● Verwante termen: ● Engelse term: specimen https://en.wikipedia.org/wiki/Biological_specimen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#specimen speenbed speen•bed █ Zelfstandig naamwoord Korte vorm van verspeenbed. Kijk bij verspeenbed. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#speenbed speirochorie █ Zelfstandig naamwoord Ongewilde verspreiding van zaden in zaadgoed. ● Verwante termen: ● Duitse term: Speirochorie https://de.wikipedia.org/wiki/Speirochorie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#speirochorie speld █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: spel, spelle, spil Oude benaming voor dennennaald. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065186&article=dennenaald Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/speld ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#speld spelt █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spelt Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/spelt Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spelt%22 ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant: Spelt, Spelz ● Duitse termen: Dinkel, Fesen, Vesen https://de.wiktionary.org/wiki/Spelt https://de.wiktionary.org/wiki/Spelz www.dwds.de/wb/Spelz https://de.wiktionary.org/wiki/Dinkel https://de.wikipedia.org/wiki/Dinkel www.dwds.de/wb/Dinkel ● Engelse term: spelt www.etymonline.com/word/spelt ● Franse term: épeautre https://fr.wikipedia.org/wiki/Épeautre www.cnrtl.fr/etymologie/épeautre + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spelt spie █ Zelfstandig naamwoord Kleine wig. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065238 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spie1 Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2017/01/etymologie-spie/ Kijk ook bij wig. ● Verwante termen: ● Franse term, spie in een werktuigsteel: coin d'emmanchage. Emmancher is een steel in een werktuig plaatsen = stelen. https://fr.wikipedia.org/wiki/Coin_(machine_simple) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spie spiegel spie•gel █ Zelfstandig naamwoord Glinsterende mergstraal in hout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065245&article=mergstraal Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spiegel_(hout) Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/spiegel.shtml#spiegel_houtstraal ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spiegel spiegelen spie•ge•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) spiegelen, (de) spiegeling In de snaarinstrumenten- en meubelbouw: een stuk hout in de stamlengte (tangentiaal) doormidden zagen en de twee delen zo verlijmen dat de tekeningen van de twee stukken een spiegelbeeld vormen. ● Verwante termen: ● Engelse term: bookmatch. Naamwoord van handeling: bookmatching https://en.wikipedia.org/wiki/Bookmatching + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spiegelen spijs █ Zelfstandig naamwoord 1. Voedsel. 1.1. Moes (brij). *Vulling, belegsel van een taart, vla of dergelijk gebak. Appelspijs, amandelspijs. **De betekenisverschuiving van "voedsel" naar "moes, vulling" vermoedelijk onder invloed van specie. Bron, gewijzigde tekstovername: Limburgs etymologisch woordenboek: de herkomst van de woorden uit beide Limburgen, Frans Debrabandere, langs Etymologiebank.nl **Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spijs1 *Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065299&lemmodern=spijs&article=moes *http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065299&lemmodern=spijs&article=vulling Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spijs%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/spijs Italiaans en Middeleeuws Latijn spesa, daarvoor Latijn spensa? Bron: Wiktionary https://en.wiktionary.org/wiki/spesa Latijnse synoniem voor spijs en toespijs: condimentum/condimentarium, afgekort condiment Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065299&article=condimentarium Bron: Wiktionary https://en.wiktionary.org/wiki/condimentum "toespijs" = bijgerecht, Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068921 Duits Zuspeise; bijgerecht. www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=zuspeise ● Verwante termen: ● Duitse term: Speise https://de.wiktionary.org/wiki/Speise www.dwds.de/wb/Speise#2 ● Engelse term, woordverwant: spice www.etymonline.com/word/spice https://en.wikipedia.org/wiki/Spice + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spijs spik █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: specke, spijk (onder voorbehoud) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065308 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53864 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spik "spekdam", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065181 "spijk", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065286 spikelspade, plaatsnaam spik + el (diminutiefsuffix) + s (verbindingsletter of meervoudsuitgang) + pade (pad) -> spi•kels•pā•de https://nl.wikipedia.org/wiki/Spikelspade ● Verwante termen: ● Duitse termen: Specke, Spëcke, Speckdamm, Spick, Spickdamm - https://de.wikipedia.org/wiki/Specke_(Straßenbau) - www.woerterbuchnetz.de/DWB/?sigle=DWB&mode=Vernetzung&lemid=GS33294#XGS33294 - www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LS06098 - www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS08500 - www.woerterbuchnetz.de/DWB/?sigle=DWB&mode=Vernetzung&lemid=GS33294#XGS33294 - www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/Navigator/navigator_py?sigle=DWB&lemid=GS33294&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&sigle1=DWB&lemid1=GS33294&sigle2=DWB&lemid2=GS33290 - www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/Navigator/navigator_py?sigle=DWB&lemid=GS33294&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&sigle1=DWB&lemid1=GS33290&sigle2=DWB&lemid2=GS34262 - www.woerterbuchnetz.de/DWB/?sigle=DWB&mode=Gliederung&hitlist=&patternlist=&lemid=GS33290#XGS33290 - www.woerterbuchnetz.de/DWB/?sigle=DWB&mode=Gliederung&hitlist=&patternlist=&lemid=GS33294#XGS33294 - 'Wehrdamm eines Flusses, Anlandung, Werder, als Kuhweide benutzt'. Bron: www.woerterbuchnetz.de/RhWB?lemma=spick_iv Spich: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/Navigator/navigator_py?sigle=DWB&lemid=GS33294&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&sigle1=DWB&lemid1=GS33294&sigle2=DWB&lemid2=GS34252 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spik spil █ Zelfstandig naamwoord Voortzetting van de stam in de kruin. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065317&article=voortzetting Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/spil Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spil%22 "oplossende spil", "doorlopende spil" ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spil spilhout spil•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stamhout Hout van de doorgaande spil (stam) met schors vanaf maaiveld tot en met eindknop zonder zijtakken. Naaldbomen hebben meestal een doorlopende spil. Loofbomen hebben meestal een oplossende spil. Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spilhout spindel spin•del █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A014220 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spindel ● Verwante term: klos ● Duitse term: Spindel www.dwds.de/wb/Spindel ● Engelse term: spindle www.etymonline.com/word/spindle + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spindel spinselmot spin•sel•mot █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stippelmotten ● Verwante term: nachtvlinder + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spinselmot spint █ Zelfstandig naamwoord 1. Het hout tussen de schors en het kernhout. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spint2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spint%22 "spinthout", tautologie, Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spinthout ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Splint. Tautologie: Splintholz https://www.dwds.de/wb/Splint#2 https://www.dwds.de/wb/Splintholz https://de.wikipedia.org/wiki/Splintholz ● Engelse term bij 1: sapwood https://en.wikipedia.org/wiki/Wood#Heartwood_and_sapwood ● Franse term bij 1: aubier https://fr.wikipedia.org/wiki/Aubier 2. Spinsel van de spintmijt. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spint3 ● Verwante term bij 2: spintmijt + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spint spinthout spint•hout █ Zelfstandig naamwoord Ingeburgerde tautologie van spint. Spint is hout. Kijk bij spint. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spinthout spintmijt spint•mijt █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spint_(mijt) ● Verwante term: spint + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spintmijt spiraalboor █ Zelfstandig naamwoord Boor in de vorm van een cylinder waarin twee spiraalvormige groeven zijn aangebracht. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065367.re.4 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spiraalboor spit spit █ Zelfstandig naamwoord 1. Puntige staaf, daarvan afgeleid: a. braadspit, goed bekend in de Nederlandse woordenschat, b. haarspit, aambeeld op een spit om een zeis te haren, weinig gekend. "Hoewel de oudst geattesteerde betekenis (ohd., oe. en mnl.) al "braadspit" is, moet de oorspronkelijke betekenis toch algemener "puntige staaf" of "puntig voorwerp" zijn geweest, op grond van de afleidingen → spits en → spitten." Bron: Etymologisch Woordenboek van het Nederlands, door M. Philippa, F. Debrabandere, A. Quak, T. Schoonheim en N. van der Sijs (2003-2009), langs Etymologiebank "Spitten is: met een spit werken, dit wil zeggen met een spits werktuig, daar de oudste vorm van grond "spitten" (dit is voor de komst der Romeinen) eenvoudig hierin bestond, dat men den bodem met een spitse stok of steen wat omwoelde Bron: Keur van Nederlandsche woordafleidingen, door T. Pluim (1911), langs Etymologiebank 2. Steek met een spade, diepte van een spadesteek, hoeveelheid aarde die men in één keer met een spa uitsteekt. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54131 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065377 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54130 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065376 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spit3 www.etymologiebank.nl/trefwoord/spit1 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/spit "braadspit", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Braadspit "braadspit", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/braadspit ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Spitt ● Nederduitse term, steekwapen: Speet www.plattmakers.de/nl/6221/Spitt www.plattmakers.de/nl/2530/Spitt www.plattmakers.de/nl/2523/Speet ● Duitse term: Spiess/Spieß https://de.wiktionary.org/wiki/Spieß www.dwds.de/wb/Spieß https://de.wikipedia.org/wiki/Spieß ● Engelse term: spit www.etymonline.com/word/spit https://en.wiktionary.org/wiki/spit#Noun + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spit spithaak spit•haak █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Franse term: croc à bêcher + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spit spitten spit•ten █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) spitten Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spitten Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spitten Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065392 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/spitten "omspitten", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/omspitten ● Verwante termen: ● Nederduitse term: spitten www.plattmakers.de/nl/6222/spitten ● Duitse term: spaten. Spaten is tegenwoordig eerder ongewoon, maar "umspaten" is nog in gebruik. www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS08344 ● Franse term: bêcher https://fr.wiktionary.org/wiki/bêcher + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spitten spitvork spit•vork █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spitvork ● Verwante termen: ● Duitse term: Grabegabel https://de.wikipedia.org/wiki/Grabegabel ● Engelse term: digging fork, spading fork https://en.wikipedia.org/wiki/Garden_fork ● Franse term: fourche bêche https://fr.wikipedia.org/wiki/Fourche_bêche + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spitvork splinter splin•ter █ Zelfstandig naamwoord Een afgehouwen of afgespleten stuk van iets, vooral van hout, doch ook van been, van metaal. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54164 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Splinter_(voorwerp) Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/splinter Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065403 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/splinter ● Verwante term: hout ● Nederduitse term: Splinter www.plattmakers.de/nl/6640/Splinter ● Duitse termen: Splinter, Splitter https://de.wikipedia.org/wiki/Splitter_(Fremdkörper) www.dwds.de/wb/Splitter www.dwds.de/wb/Splint#1 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS35966 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS21392 ● Engelse term: splinter https://en.wikipedia.org/wiki/Splinter www.etymonline.com/word/splinter www.etymonline.com/word/splint ● Franse termen: écharde, éclat de bois https://fr.wikipedia.org/wiki/Écharde https://fr.wiktionary.org/wiki/écharde + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#splinter spon █ Zelfstandig naamwoord 1. Vulgat in het midden van een der duigen van een vat, spongat. In deze zin niet meer in gebruik. Bron, gewijzigde tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065441 2. Platronde, gewoonlijk eenigszins in den vorm van een afgeknotten kegel toeloopende schijf, waarmede het vulgat van een vat wordt gesloten. Bron, gewijzigde tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065441 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spon1 "spongat", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065441.re.9 ● Verwante term: sponboor ● Duitse term, stop: Spund www.dwds.de/wb/Spund https://de.wiktionary.org/wiki/Spund ● Engelse term: bung https://en.wiktionary.org/wiki/bung#Etymology_1 www.etymonline.com/word/bung https://en.wiktionary.org/wiki/bung-hole https://en.wikipedia.org/wiki/Bung https://en.wikipedia.org/wiki/Bunghole ● Franse term: bonde (gat en stop), bondon (stop) https://fr.wiktionary.org/wiki/bonde https://fr.wiktionary.org/wiki/bondon www.larousse.fr/dictionnaires/francais/bonde/10123 www.larousse.fr/dictionnaires/francais/bondon/10134 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spon sponboor spon•boor █ Zelfstandig naamwoord Boor om spongaten te maken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065441.re.5 Bron: Het Mot www.mot.be/resource/Tool/sponboor?lang=nl Bron: Vereniging De Binnenvaart www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=spit#sponboor "sponzaag", Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/sponzaag?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse term: Spundbohrer ● Engelse termen: bung auger?, bung drill? ● Franse term: bondonnière https://fr.wiktionary.org/wiki/bondonnière www.larousse.fr/dictionnaires/francais/bondonnière/10136 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sponboor spongat spon•gat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: spon Kijk bij spon. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spongat spontane takbreuk spon•tā•ne tak•breuk █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Ontraden term Ingeburgerde, compleet onzinnige term om een bepaalde zwaktebreuk te benoemen. Spontaan betekent "zonder aanleiding" en deze bepaalde zwaktebreuk heeft wel degelijk een aanleiding of aanleidingen. De juiste term is "schijnbaar aanleidingsloze takbreuk". Kijk bij schijnbaar aanleidingsloze takbreuk. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spontane-takbreuk spoorvorming spoor•vor•ming █ Zelfstandig naamwoord Het vormen van rijsporen in de bosbodem of bosweg door het langsgaan van voertuigen. Lijnvormige merkbare wielafdrukken in de bodem die ontstaan door bosbouwvoertuigen. Bron: Begrippenlijst Stichting Probos, langs Ensie www.ensie.nl/probos/spoorvorming ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spoorvorming spore spō•re █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spore ● Verwante termen: ● Duitse term: Spore https://de.wikipedia.org/wiki/Spore ● Engelse term: spore https://en.wikipedia.org/wiki/Spore ● Franse term: spore https://fr.wikipedia.org/wiki/Spore + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spore spork █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065482 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vuilboom Spork is een wisselvorm van sprok. Kijk bij sprok. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spork sporogenese █ Zelfstandig naamwoord Het onstaan van sporen in planten. ● Verwante termen: ● Engelse term: sporogenesis https://en.wikipedia.org/wiki/Sporogenesis + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sporogenese spreidsel spreid•sel █ Zelfstandig naamwoord Dun gezaagd eikenhout (wagenschot). Dit hout wordt als een laag (*onderlaag?) gelegd oftewel gespreid. *Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/spreidsel.shtml Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M065541 Bron: Online archief van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed https://data.cultureelerfgoed.nl/semnet/9e96c21e-50a3-42b5-9ee9-91fa28d9023b.html ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spreidsel spreng █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: spring Kijk bij spring. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spreng spriet █ Zelfstandig naamwoord ■ Van de stam van het werkwoord spruiten 1. Dunne en rechte spruit van een plant. 1.1. Staak met een vertakking op het einde. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54379&article=gaffel Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/spriet Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/spriet Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spriet1 "grasspriet", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/grasspriet ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Spriet www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DS05341 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS37119 2. Soort bruinkool. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spriet + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spriet spring █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: sprang, spreng, sprink Bron. Gegraven beek. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spreng Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spreng Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/spreng Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spreng%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spring%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sprang%22 "sprink", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065579 Van het werkwoord sprengen oftewel springen. ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Spring www.plattmakers.de/nl/3441/Spring ● Duitse termen: Spring, Springbrunnen, Sprung www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=spring www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS21930 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=springbrunnen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=sprung https://de.wikipedia.org/wiki/Springbrunnen https://de.wiktionary.org/wiki/Springbrunnen www.dwds.de/wb/Springbrunnen ● Engelse term: spring https://www.etymonline.com/word/spring https://en.wiktionary.org/wiki/spring#Noun + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spring springen sprin•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) springen, (de) springing, (de) sprong Van grondwater. Beginnen te vloeien vanuit de bron. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID96903&article=bronnen Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54388&article=opwellen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065572&article=bron "ontspringen", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/ontspringen "ontspringen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M046196&lemmodern=ontspringen&article=oorsprong ● Verwante termen: ● Nederduitse term: springen www.plattmakers.de/nl/2501/springen ● Duitse term: springen www.dwds.de/wb/springen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#springen sproeien sproei•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) sproeien, (de) sproeiing Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sproeien ● Verwante termen:
https://www.dwds.de/wb/sprühen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sproeien sprok 1. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: spork ■ Wisselvorm, onder voorbehoud: spark ■ Wisselvorm met diminutiefsuffix, zelfstandig naamwoord: sprokkel ■ Wisselvorm met achtervoegsel -ig, bijvoeglijk naamwoord: sprokkig Carlos Montfort: De beste verklaring voor het zelfstandig naamwoord vond ik in het Duits*: Sprock, dürres, leicht zerbrechliches Reisig, Leseholz. Dor, gemakkelijk breekbaar rijs (takken, twijgen, dunne stammen) en Leseholz is hout dat men van de bodem raapt (zie werkwoord lezen) = sprokkelhout. Sprok is zowel een zelfstandig naamwoord (hout met een bepaalde eigenschap) als een bijvoeglijk naamwoord (bepaalde eigenschap van hout, ook sprokkig). * Bron: Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS37439 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sprok Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sprok%22 Met diminutiefsuffix -el: sprokkel "sprokkel", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sprokkel "sprokkel", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22sprokkel%22 Sporkehout ((gewone) vuilboom, hondshout) is woordverwant aan sprok. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M065483 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065482 "Andere namen voor sporkehout zijn spork, ..., sprokkel, ..." "sporkehout", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sporkehout#Naamgeving Spork leidt naar spark dat ook woordverwant is. Kijk bij spark. ● Verwante termen: ● Duitse term, zelfstandig naamwoord: Sprock, verkleind: Sprockel ● Duitse termen, bijvoeglijk naamwoord: sprock, sprockelig, sprockig ● Duitse term: Fallholz = valhout, zoals valfruit www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS37439 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS09438 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS22062 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS22067 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS37442 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS22071 www.dwds.de/wb/dwb/Sprockel www.dwds.de/wb/Fallholz 2. █ Bijvoeglijk naamwoord Bros, broos. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065591 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sprok ● Relevante term: broos + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sprok sprokkel sprok•kel █ Zelfstandig naamwoord Verkleinvorm van sprok. Kijk bij sprok. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sprokkel sprokkelen sprok•ke•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) sprokkelen, (de) sprokkeling Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sprokkelen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065594 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sprokkelen Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/sprokkelen ● Verwante termen: ● Duitse termen: auf(lesen), raffen (Het Nederlandse werkwoord rapen is verwant aan het Duitse werkwoord raffen.) www.duden.de/rechtschreibung/zusammenraffen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sprokkelen sprokkelhout sprok•kel•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rap ■ [[sprok + kel] + [hout]] Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065594.re.7 "rap", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/rap5 "rap", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M057479 Rap is een wisselvorm van raap (valfruit, raapfruit), maar heeft hier betrekking op hout (raaphout). Kijk bij raap. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Leseholz, Sprock, Sprockel, Sprockelholz, Raff, Raffholz https://de.wikipedia.org/wiki/Leseholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=leseholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS22068 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sprokkelhout spruit █ Zelfstandig naamwoord Jonge uitloper of zich ontwikkelende kiem of knop van een gewas. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065603 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54448 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spruit1 Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/spruit "spruitkool", "spruitjes", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spruitkool ● Verwante termen: ● Duitse term: Spross www.dwds.de/wb/Spross https://de.wiktionary.org/wiki/Spross ● Engelse term: sprout https://en.wiktionary.org/wiki/sprout www.etymonline.com/word/sprout + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spruit spruiten sprui•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) spruiten, (de) spruiting Loten vormen, uitlopen. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065604 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/spruiten Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22spruiten%22 "ontspruiten", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/ontspruiten "ontspruiten uit" ● Verwante termen: ● Duitse termen: sprießen/spriessen, sprossen www.dwds.de/wb/sprießen https://de.wiktionary.org/wiki/sprießen www.dwds.de/wb/sprossen ● Engelse term: sprout. Naamwoord van handeling: sprouting https://en.wiktionary.org/wiki/sprout www.etymonline.com/word/sprout https://en.wikipedia.org/wiki/Sprouting + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spruiten spurrie spur•rie █ Zelfstandig naamwoord Bepaalde wilde plant en voormalig veevoedergewas. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_spurrie ● Verwante term: lupine + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#spurrie sta...
staaf █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: staf Kijk bij staf. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#staaf staak █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/staak Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22staak%22 Bij mandenmakers in Zuid-Nederland. "Ieder der zware wissen die men bij het oprechten insteekt en waar de andere wissen rond gevlochten zijn." (JOOS [1900-1904]; CORN.-VERVL. 2058). Ook staander. Bron, gewijzigde tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065645&article=mandenmakers "staket", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/staket "staket", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22staket%22 ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Staak, Staken www.plattmakers.de/nl/5168/Staak www.plattmakers.de/nl/5169/Staken ● Duitse termen: Stake, Staken www.dwds.de/wb/Stake www.dwds.de/wb/Staken https://de.wikipedia.org/wiki/Stakholz ● Duitse term, afgeleide: Stakete https://de.wiktionary.org/wiki/Stakete www.dwds.de/wb/Stakete ● Duitse term, afgeleide: Staket www.dwds.de/wb/Staket https://de.wiktionary.org/wiki/Staket ● Engelse term: stake www.etymonline.com/word/stake https://en.wiktionary.org/wiki/stake#Etymology + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#staak staand hout █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] In de bosbouw: Levend hout dat niet geoogst oftewel geveld is. Hout = bomen. ● Verwante termen:
● Franse term: bois en grume. Taaltechnisch zou de term bois debout moeten zijn, maar dit heeft een andere, specifieke semantische betekenis in de Franse taal. https://fr.wikipedia.org/wiki/Bois_debout + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#staand-hout staf █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: staaf Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/staf1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/staaf Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22staf%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22staaf%22 "herdersstaf", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M025485 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Staff www.plattmakers.de/nl/6149/Staff ● Duitse term: Stab www.dwds.de/wb/Stab#1 https://de.wiktionary.org/wiki/Stab www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=ES04569 ● Engelse termen: staff, stave www.etymonline.com/word/staff www.etymonline.com/word/stave + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#staf stakenfase stā•ken•fā•se █ Zelfstandig naamwoord Bron: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bos_(vegetatie)#Bosontwikkeling ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stakenfase stalstrooisel stal•strooi•sel █ Zelfstandig naamwoord Datgene wat in de stal onder het vee gestrooid wordt (stro, plaggen enzovoort). Bron, gewijzigde overname: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067092&article=stal ● Verwante termen: ● Duitse term: Stalleinstreu. Kortweg: Streu https://de.wikipedia.org/wiki/Tiereinstreu ● Engelse termen: bedding, stable litter. Litter van Frans lit, daarvoor van Latijn lectus = bed, bedding https://en.wikipedia.org/wiki/Bedding_(animals) ● Franse term: litière https://fr.wikipedia.org/wiki/Litière + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stalstrooisel stalvoederen stal•voe•de•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stalvoederen, (de) stalvoedering Voederen van vee op stal. ● Verwante term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stalvoederen stam █ Zelfstandig naamwoord 1. Boomstam. 2. Plantenstengel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stam_(plant) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stam Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066012 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54622 ● Verwante termen: ● Duitse term: Stamm ● Engelse termen: stem, trunk www.etymonline.com/word/stem https://en.wikipedia.org/wiki/Trunk_(botany) ● Franse termen: fût, tronc ● Franse term voor gekapte stam (bol): grume https://fr.wiktionary.org/wiki/fût https://fr.wikipedia.org/wiki/Tronc_(botanique) https://fr.wiktionary.org/wiki/tronc www.larousse.fr/dictionnaires/francais/grume/38448 https://fr.wikipedia.org/wiki/Grume https://fr.wiktionary.org/wiki/grume + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stam stamaanzet stam•aan•zet █ Zelfstandig naamwoord Begin van de stam, ontstaand uit het wortelstelsel. De stamaanzet bevindt zich ongeveer ter hoogte van het bodemoppervlak. ● Verwante termen: ● Franse term, kraag: collet https://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/collet/17199?q=collet#17071 https://fr.wiktionary.org/wiki/collet + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamaanzet stamafvoer stam•af•voer █ Zelfstandig naamwoord De hoeveelheid neerslag die via de stam van de boom de bodem bereikt. Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/stamafvoer ● Verwante termen: ● Duitse term: Stammablauf + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamafvoer stambasis stam•ba•sis █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stamvoet Deel van de stam dat zich kort bij de bodem bevindt. Denkbeeldig voetstuk van de boom. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stambasis stamboom stam•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: opgaande boom Boom die een overwegend takvrije, rechtopgaande stam en boven uitgebreide takken heeft. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066016 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stamboom, kijk bij 3 ● Verwante termen: ● Duitse term: Stammbaum https://de.wikipedia.org/wiki/Stammbaum + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamboom stambreuk stam•breuk █ Zelfstandig naamwoord 1. Breuk in een stam. Inwendige breuk. 2. Het afbreken van een stam. Volledige breuk. Veroorzaakt door uitzonderlijke last of verval. ● Verwante termen: ● Engelse term: stem breakage ● Verwante Engelse termen: snow breakage, wind breakage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stambreuk stamhout stam•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout van de boomstam, in tegenstelling tot takken- of wortelhout. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamhout stamhout oogsten op maat █ Werkwoordelijke woordgroep Vóór het gebruik van machinale houtverwerking werd hout van opgaande bomen dikwijls geoogst bij een bepaalde diameter. Zo vermeed men dat men de stam handmatig in de lengte moest doorzagen of klieven, een arbeidsintensief proces. Meer concreet: brandhout hoeft niet dik te zijn. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamhout-oogsten-op-maat stamkwaliteit stam•kwa•li•teit █ Zelfstandig naamwoord Mate waarin het hout van de stam vrij is van gebreken zoals knoesten, scheuren, holten, draaigroei ... ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamkwaliteit stamlengte stam•leng•te █ Zelfstandig naamwoord Bij loofbomen in de meeste gevallen: De afstand gemeten vanaf de stamvoet tot onderste gesteltak. Bij naaldbomen: De afstand gemeten vanaf de stamvoet tot de top. Kijk ook bij spil. Opmerking: een ongesnoeide boom die vrijstaand groeit draagt takken over de hele stam. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamlengte stamreiniging stam•rei•ni•ging █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoorden van handeling van stam reinigen ■ Waarschijnlijk van Duitse bosbouwterm Astreinigung 1. In de bosbouw: Het verwijderen van dode takken van de stam langs natuurlijke (afvallen, takafstoting) of kunstmatige (snoeien) weg, met als resultaat respectievelijk doel noestvrij hout. Bron, bewerkte tekst: Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/s.html Bron: Inverde PDF-bestand: www.inverde.be/content//woordenlijst%20bosbeheer%20D_F_NL.pdf Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/37/encyclopedie Natuurlijke stamreiniging kan een door de mens gestuurd proces zijn door bomen kort bijeen te planten waardoor takafstoting wordt veroorzaakt. ● Verwante termen bij 1:
natürliche und künstliche Astreinigung, Wertastung https://de.wikipedia.org/wiki/Wertästung www.waldwissen.net/waldwirtschaft/waldbau/pflege/wsl_wertastung/index_DE 2. Afscheiding van schors, zoals bij de plataan. Schorsafstoting ● Verwante termen bij 2:
stamschijf stam•schijf █ Zelfstandig naamwoord Een platrond afgesneden stuk van de stam. ● Verwante termen: ● Duitse term: Stammscheibe ● Engelse termen: stem disc, wood disc + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamschijf stamsnoei stam•snoei █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van stam snoeien Het snoeien op de stam. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamsnoei stamtal stam•tal █ Zelfstandig naamwoord Het stamtal (N) is het aantal bomen per hectare. ● Verwante termen: ● Duitse term: Stammzahl + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamtal stamtalvermindering stam•tal•ver•min•de•ring █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stamtalreductie Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/stamtalvermindering natuurlijke en kunstmatige stamtalvermindering ● Verwante termen: ● Duitse term: Stammzahlreduktion. Synoniem: Standraumerweiterung + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamtalvermindering stamvlak stam•vlak █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Kortweg: vlak De eigenschap hebbend gelijk te lopen met de buitenkant van de stam. Niet uitstekend = vlak. Wanneer een tak vlak tegen de stam afgesneden wordt, zonder dat er een takkraag overblijft, heeft men stamvlak gesneden. ● Verwante termen: ● Engelse term: flush + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamvlak stamvoet stam•voet █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stambasis Deel van de stam dat zich kort bij de bodem bevindt. Denkbeeldig voetstuk van de boom. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Stammfuss, Wurzelanlauf + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamvoet stamvork stam•vork █ Zelfstandig naamwoord Vorkvormige vertakking in een stam. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamvork stamvorm stam•vorm █ Zelfstandig naamwoord Vorm van de stam, recht, krom of vertakt. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stamvorm standplaats stand•plaats █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/standplaats ● Verwante termen: ● Duitse term: Standort https://de.wikipedia.org/wiki/Standort_(Ökologie) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#standplaats standplaatsfactor stand•plaats•fact•or █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Standplaatsfactor Factor = Omstandigheid die meewerkt om een bepaalde toestand in het leven te roepen Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M016308&article=omstandigheid ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#standplaatsfactor standplaatsgeschiktheid stand•plaats•ge•schikt•heid █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia https://www.ecopedia.be/encyclopedie/standplaatsgeschiktheid ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#standplaatsgeschiktheid standvogel stand•vō•gel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Standvogel ● Verwante term: trekvogel ● Duitse term: Standvogel https://de.wikipedia.org/wiki/Standvogel ● Engelse term: resident bird + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#standvogel stapelen stā•pe•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stapelen, (de) stapeling Op een stapel of stapels zetten. Ook koud stapelen; los op elkaar stapelen, zonder bindmiddel zoals mortel. Kijk bij stapelmuur. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stapelen "opstapelen", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/opstapelen ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stapelen stapelmuur stā•pel•muur █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: (koud) gestapelde muur Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stapelmuur ● Verwante termen: ● Duitse term: Trockenmauer https://de.wikipedia.org/wiki/Trockenmauerwerk ● Engelse term: dry stone wall https://en.wikipedia.org/wiki/Dry_stone ● Franse term: mur de pierre(s) sèche(s) https://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre_sèche ● Verwante Italiaanse term: trullo https://nl.wikipedia.org/wiki/Trullo ● Verwante Ierse term: clochán https://en.wikipedia.org/wiki/Clochán + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stapelmuur stapelval stā•pel•val █ Zelfstandig naamwoord Het tegelijkertijd vallen van twee of meer bomen waarbij een boom tegen een andere boom valt en vorige doet vallen. ● Verwante termen: ● Engelse term: deadfall (= a tangled mass of fallen trees and branches) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stapelval stapsteen stap•steen █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/stapsteen ● Verwante termen: ● Duitse term: Trittstein https://de.wikipedia.org/wiki/Trittsteinkonzept ● Engelse term: stepping stone https://en.wiktionary.org/wiki/stepping_stone ● Franse term: pierre de gué. Gué van Germaans wad. https://fr.wikipedia.org/wiki/Gué https://fr.wiktionary.org/wiki/gué#Étymologie www.cnrtl.fr/etymologie/gué + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stapsteen ste...
steeg █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: steg Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/steg www.etymologiebank.nl/trefwoord/steeg1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/steeg4 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22steg%22 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22steeg%22 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Steg, Steig www.dwds.de/wb/Steg www.dwds.de/wb/Steig https://de.wiktionary.org/wiki/Steg https://de.wiktionary.org/wiki/Steig ● Engelse termen: stig, sty https://en.wiktionary.org/wiki/stig#Old_English https://en.wiktionary.org/wiki/sty#Etymology_2 www.etymonline.com/word/sty + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steeg steekaks steek•aks █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: steekbeitel, stootaks Gereedschap dienend tot het uitkappen en uitsteken van pennen of tappen en pen- of tapgaten. Een gereedschap, waarbij men geen steel bezigt, maar het ijzer in de hand houdt, daar het niet met een zwaai, maar alleen stekend of stotend met geringe kracht wordt aangewend. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M003264.re.3 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/steekbijl?lang=nl Kijk ook bij aks, beslagbijl, binden, pen-en-gatverbinding en snik. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Stoßaxt ● Engelse term: twybil ● Engelse term voor een grote beitel die gebruikt wordt zoals de steekaks: slick. Slick is woordverwant aan Nederlands slichten oftewel slechten = glad maken. Slick kan vertaald worden als slichtbeitel oftewel slechtbeitel. https://en.wikipedia.org/wiki/Twybil https://en.wikipedia.org/wiki/Slick_(tool) ● Franse termen: bondax, demi-besaiguë, demi-bisaiguë https://fr.wiktionary.org/wiki/bondax ● Noorse term: stikkøks www.smie.no/images/com_droppics/8/52f3ac5276d9a.jpg www.smie.no + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steekaks steekbeitel steek•bei•tel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Beitel#Steekbeitel ● Verwante termen: ● Duitse termen: Stechbeitel, Stecheisen, Stemmeisen, Stichbeitel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steekbeitel steel █ Zelfstandig naamwoord 1. Deel van een handgereedschap dat dient als handvat. Langwerpig en rond of ovaal. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/steel Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55088 ● Verwante termen: ● Duitse term: Stiel www.dwds.de/wb/Stiel ● Engelse termen, woordverwant: stail, stale ● Engelse term: handle https://en.wiktionary.org/wiki/stail#Noun https://en.wiktionary.org/wiki/stale#Etymology_2 www.merriam-webster.com/dictionary/stail ● Franse term: manche https://fr.wiktionary.org/wiki/manche https://www.cnrtl.fr/etymologie/manche 2. Stengel van een plant. bladsteel, bloemsteel, vruchsteel. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/steel ● Verwante termen: ● Duitse term: Stiel www.dwds.de/wb/Stiel ● Engelse term, woordverwant aan steel: stalk. [stal + k] -> stal = steel ● Engelse term: plant stem www.etymonline.com/word/stalk https://en.wiktionary.org/wiki/stalk#Etymology_1 https://en.wikipedia.org/wiki/Plant_stem ● Franse term: tige https://fr.wiktionary.org/wiki/tige + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steel steelmaker steel•mā•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: stelenmaker [stē•len•mā•ker] Iemand die stelen maakt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066284.re.31 Houtdraaierij Coppens Bron: Etwie www.etwie.be/database/actor/houtdraaierij-coppens Bron: Het Nieuwsblad www.nieuwsblad.be/cnt/blkma_02889710 ● Verwante termen: ● Duitse term: Stielmacher ● Franse term: emmancheur + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steelmaker steelwig steel•wig █ Zelfstandig naamwoord Kliefwig op een steel. Lijkt op een kliefhamer/kliefbijl. Stokwig is een benaming van Het MOT. Als het om werktuigen gaat is de term stok eigenlijk slecht gekozen omdat men in dit verband altijd van een steel spreekt. Een lang handvat is een steel. www.mot.be/resource/Tool/stokwig?lang=nl ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steelwig steelzaag steel•zaag █ Zelfstandig naamwoord Snoeizaag op een steel. De steel verlengt de reikwijdte van de zager. Verwante termen: Duitse term: Stangensäge. Stocksäge duikt tegenwoordig op als synoniem, maar deze term verwijst oorspronkelijk naar een handsnoeizaag om druivenstokken te snoeien; stok = dik hout van de druivelaar. https://de.wikipedia.org/wiki/Stangensäge Engels term: pole saw + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steelzaag steenkamp steen•kamp █ Zelfstandig naamwoord Veld met stenige bodem. Veldnaam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/steenkamp ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steenkamp steenkool steen•kool █ Zelfstandig naamwoord Brandbare versteende plantenresten. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Steenkool ● Verwante termen: ● Duitse term: Kohle https://de.wikipedia.org/wiki/Kohle ● Engelse term: coal https://en.wikipedia.org/wiki/Coal ● Franse term: charbon https://fr.wikipedia.org/wiki/Charbon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steenkool steenkoolteer steenkoolteer █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: koolteer Teer van steenkool. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Steenkoolteer ● Verwante termen:
steenman steen•man █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: steenmannetje Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Steenmannetje ● Verwante termen: veldsteen veldsteenhoop ● Duitse termen: Steinmann, Steinmännchen https://de.wikipedia.org/wiki/Steinmännchen ● Engelse term: cairn https://en.wikipedia.org/wiki/Cairn#Cairns_and_anthropomorphism + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steenman steenvoorde steen•voor•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: steevoort, stevoort Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/steenvoorde Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stevoort#Etymologie Bron: http://vilvoordeanno.be/000%20Vilvoorde/centrum/leuvensesteenweg%20steevoortkapel.html https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/70599 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Steenvoorde_(gemeente) Steinfurt, Stanford ● Verwante term: voorde + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steenvoorde steenvrucht steen•vrucht █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Steenvrucht De amandel is een steenvrucht. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Amandel_(noot) ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Steinfrucht ● Engelse term: drupe, stone fruit https://en.wikipedia.org/wiki/Drupe https://simple.wikipedia.org/wiki/Stone_fruit ● Franse term: drupe https://fr.wikipedia.org/wiki/Drupe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steenvrucht steilrand steil•rand █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Steilrand Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066368.re.13 ● Verwante termen:
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS42747 Duden brengt Steilrand in verbinding met Abfall der Geest zur Marsch. www.duden.de/rechtschreibung/Steilrand https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kleev_(Dithm.)_Geest_un_Marsch.jgp.JPG https://de.wikipedia.org/wiki/Amt_Geest_und_Marsch_Südholstein + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steilrand stek █ Zelfstandig naamwoord 1. Een van boom of plant afgesneden loot, die men in den grond steekt om te doen wortelen en een nieuwe plant te doen worden. 1.1. Beworteld hakhoutplantgoed. 1.2. Elk deel van een plant dat kan dienen om vegetatief te vermeerderen. Dat kan een tak, stammetje, stengel, blad of wortel zijn. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066374 ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Steckling ● Engelse termen: cutting, slip https://en.wikipedia.org/wiki/Cutting_(plant) https://en.wiktionary.org/wiki/slip#Etymology_2 www.etymonline.com/word/slip ● Franse termen: bouture, plançon https://fr.wiktionary.org/wiki/bouture https://fr.wiktionary.org/wiki/plançon https://www.etymonline.com/word/stick 2. Wisselvorm van stok. Kijk bij stok. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stek stekel stē•kel █ Zelfstandig naamwoord Een scherp uitgroeisel van de opperhuid. Zoals bij rozen en bramen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doorn_(plant) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stekel ● Verwante termen:
https://de.wiktionary.org/wiki/Stachel https://www.dwds.de/wb/Stachel https://de.wikipedia.org/wiki/Stachel_(Botanik) ● Engelse term: prickle https://en.wiktionary.org/wiki/prickle https://en.wikipedia.org/wiki/Thorns,_spines,_and_prickles ● Franse term: aiguillon https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89pine#.C3.89pines_ou_aiguillons_.3F https://fr.wiktionary.org/wiki/aiguillon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stekel steken stē•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) steek, (het) steken, (de) steking 1. Met een scherp, puntig voorwerp in iets dringen. 1.1. Met een puntig, scherp werktuig al stotend of duwend uitsnijden. 1.2. In de aarde steken. Zoden steken. Een rand afsteken. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/steken Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066386 "steek", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066257 "steek", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55063 "zodensteken", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089401.re.41 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steken stekken stek•ken █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) stekken ■ Synoniem: poten Een stek of stekken in de grond steken. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stekken1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stekken Stekken op water Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stekken#/media/File:Stickling2.jpg Stekken is woordverwant aan steken. ● Verwante termen:
● Engelse term: stick https://en.wiktionary.org/wiki/stick#Verb_2 ● Franse termen: bouturer. Naamwoorden van handeling: bouturage, plançonnage https://fr.wiktionary.org/wiki/bouturer https://fr.wikipedia.org/wiki/Bouturage www.larousse.com/en/dictionaries/french/plançon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stekken stelen stē•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stelen [stē•len], (de) steling [stē•ling] Van een steel voorzien. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066400 herstelen: opnieuw van een steel voorzien ● Verwante termen: ● Engelse term, Noord-Amerikaans, een bijl of bijlen stelen: hang ● Franse term: emmancher https://fr.wiktionary.org/wiki/emmancher + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stelen steltwortel stelt•wor•tel █ Zelfstandig naamwoord 1. Verticaal groeiende wortel die bloot is komen te liggen doordat de bodem weggespoeld werd of doordat de bodem gezakt is door inklinking. 2. Bovengrondse steunwortel van bepaalde bomen die van nature niet voorkomen op het Europese continent. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Stelzwurzel ● Engelse term: stilt root https://en.wikipedia.org/wiki/Root#Specialized + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steltwortel stempelhamer stem•pel•hā•mer █ Zelfstandig naamwoord Merkhamer. Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/stempelhamer-houthakkerm?lang=nl ● Verwante termen:
stengel sten•gel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: halm, stam Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stengel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stengel Duits stange + el = stängel, Nederlands stengel "stang", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stang Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stang%22 Zweeds stong ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sprossachse, Stamm, Stängel www.dwds.de/wb/Stängel https://de.wikipedia.org/wiki/Sprossachse + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stengel stengelknop sten•gel•knop █ Zelfstandig naamwoord Eindknop op een stengel waaruit de stengel verder groeit. Onder voorbehoud: uit de knop groeit eerst een blad en daarna de stengel. Het blad verdwijnt na enige tijd en de stengel blijft. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stengelknop stenige akker ste•ni•ge ak•ker █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Akker vol met stenen. "stenig", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066320 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stenige-akker stenige bodem stē•ni•ge bō•dem █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bodem vol stenen. "stenig", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066320 ● Verwante termen: ● Duitse term: steiniger Boden ● Engelse term: stony soil ● Franse term: sol pierreux + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stenige-bodem stenoëciteit ste•no•ēci•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stenoëkisch getal ■ Steno van Oud-Grieks, eco van Oud-Grieks en teit van Frans. -teit Frans, -heid Nederlands Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stenoeciteit ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stenoeciteit stenoëke soort █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Van Oud-Grieks stenos = eng (smal) en Oud-Grieks oikos = huis; oikos = daarvan afgeleid het voorvoegsel eco-, zoals in ecologie ■ Synoniem: enghuizige soort ■ Antoniem: euryeke soort [eu•ry•ēke] Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/ecocide#Woordherkomst_en_-opbouw_2 De schrijfwijze "stenoëke soort" is juist, "stenoeke soort" is fout. Op de tweede letter e hoort een deelteken. Stenoeke is een vadsige overname van Duits stenöke, daarbij verdonderstellend dat "oe" in het Nederlands als "eu" uitgesproken kan worden, wat fout is. "stenos", Bron: Wiktioanry https://en.wiktionary.org/wiki/στενός "oikos", Bron: Wiktionary https://en.wiktionary.org/wiki/οἶκος "kritische soort", Bron: Natuurlexicon.be www.natuurlexicon.be/kritischesoorten.html stenoëek ...ëe... in de woordenlijst van de Taalunie, www.woordenlijst.org/#/?q=*ëe* ● Verwante termen: ● Duitse term: stenöke Art + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stenoeke-soort stenoëkie █ Zelfstandig naamwoord ■ Antoniem: euryekie Bron: Natuurlexicon.be www.natuurlexicon.be/stenoekie.html ● Verwante termen: ● Duitse term: Stenökie https://de.wikipedia.org/wiki/Stenökie www.biologie-schule.de/vergleich-euryoek-stenoek.php www.duden.de/rechtschreibung/Stenoekie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stenoekie stenotoop █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Van Grieks steno + toop ■ Antoniem: eurytoop Bron: https://www.nev.nl/thijsse/woordenlijst.html Bron: Natuurlexicon.be http://www.natuurlexicon.be/stenotoop.html ● Verwante termen: ● Duitse term: stenotop https://www.spektrum.de/lexikon/biologie/stenotop/63669 ● Engelse term: stenotopic https://en.wiktionary.org/wiki/stenotopic www.merriam-webster.com/dictionary/stenotopic + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stenotoop stenotroop █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Van Grieks steno + troop ■ Antoniem: eurytroop ● Verwante termen: ● Duitse term: stenotroph www.spektrum.de/lexikon/biologie/stenotroph/63670 ● Engelse term: stenotropic www.merriam-webster.com/dictionary/stenotropic + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stenotroop stère stè•re █ Zelfstandig naamwoord Maat die overeenstemt met 1 kubieke meter brandhout. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/stapel_meten www.ecopedia.be/424/encyclopedie/ Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stere Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stère Bron: Woordenlijst Taalunie www.woordenlijst.org/#/?q=stère ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Raummeter ● Engelse term: stere https://en.wikipedia.org/wiki/Stere ● Franse term: stère https://fr.wikipedia.org/wiki/Stère + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stere sterbos ster•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: sterrebos (oude schrijfwijze), sterrenbos Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sterrenbos Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/sterrenbos Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tussen-n_in_de_Nederlandse_spelling ● Verwante termen:
● Franse term: forêt étoilée + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#sterbos steunblad steun•blad █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: steunblaadje ■ Synoniem: stipule Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Steunblaadje Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066546.re.15 ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Nebenblatt ● Engelse term: stipule https://en.wikipedia.org/wiki/Stipule ● Franse term: stipule https://fr.wikipedia.org/wiki/Stipule + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steunblad steungestel steun•ge•stel ■ Synoniem: stutgestel Gestel onder een oude boom die een gesteltak of gesteltakken ondersteunt. LOOFKAMER!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#steungestel sti...
stichel sti•chel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: stechel, stegel ■ Synoniem: overstapje Opstapje in een omheining, doorsteek in een heg. Ook een padje, in dit verband woordverwant aan steeg. Stichel (Duits) –> werkwoord Sticken (Oudduits) –> werkwoord steken (Nederlands) –> werkwoord oversteken (Nederlands) "steg + el"? steg in de betekenis van plank, vonder, van stijgen Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/steg Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22steg%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stichel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066567 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55235 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55025 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID69182 "stechel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066215 "stegel", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stegel "overstapje", Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/overstapje ● Verwante termen:
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=stiegel Vorrichting, und zwar a) zum Hinübersteigen. α Zaunübertritt, "eine Art Stiege, Leiter (mit einer einzige Sprosse) an einem Feldzaun", hölzerne Staffel, "aus Pfhäalen und darübergeschlagenen Brett gezimmert und auf beiden seiten des Zauns angebracht", für Fussgänger, aber auch dazu bestimmt, "dem Weidevieh den Weg zu Verammeln", stelle wo man den Zaun übersteigen konnte Bron: Schweizerisches Idiotikon, https://digital.idiotikon.ch/idtkn/id10.htm#!page/101537/mode/1up, via Woerterbuchnetz, www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=stiegel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stichel stijl 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Van Latijn stilus of stylus Van een plant. Bepaald deel in een bloem. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stijl_(plant) Eenstijlige en tweestijlige meidoorn. ● Verwante termen: 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Van Volkslatijn stelum 2. ■ Synoniemen: post, stander (Duits Ständer) In een houten geraamte zoals vakwerk. Een verticaal geplaatste oftewel staande balk. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stijl1 "stander", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54658 "staander", "stander", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066073&article=stijl ● Verwante termen: ● Duitse term: Ständer https://de.wikipedia.org/wiki/Ständer https://de.wikipedia.org/wiki/Ständerbauweise + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stijl stijl- en regelwerk stijl- en re•gel•werk █ Zelfstandig naamwoord Artikel in voorbereiding. bij vakwerk stijl (Duits: Stiel, Ständer): verticaal hout in vakwerk regel (Duits: Riegel): horizontaal hout in vakwerk Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55295 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058225 "stijlwerk", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A014362.re.1 "regelwerk", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M058251 gepikt stijl- en regelwerk Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M053750&lemmodern=pikken&article=houwen) ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stijl-en-regelwerk stik █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: stek ■ Wisselvorm, opgenomen in Zuid-Limburg (NL): stikker Puntige stok. Ook gemaakt van metaal. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stek www.etymologiebank.nl/trefwoord/stik3 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066631 De stik als tuierstaak: www.dewit.eu/nl/assortiment/bosbouw-gereedschappen/stik-400-x-14mm-vierkant ● Verwante termen:
www.etymonline.com/word/stick https://en.wiktionary.org/wiki/stick#Etymology_1 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stik stikken stik•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stikken, (de) stikking 1. Met een plant, zaad of kiem als object: beletten te groeien of te ontkiemen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel A.2.b., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066639 In Nederland wordt deze term ook gebruikt voor het dunnen van de kroon van een knotboom. Kijk bij dunnen. In de betekenis van 2, 3 en 4 is stikken woordverwant aan steken en stekken. Stikken in de betekenis van 1 komt van "in de adem blijven steken". Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stikken1 2. Paling vangen met een stik oftewel elger. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID2550 3. Palen in de grond steken, een terrein afzetten. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel I.1.a., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55302 ● Verwante termen bij 3: stik stikker tuinen 4. Steken, prikken, pikken met een scherp of puntig voorwerp. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066641 ● Verwante termen bij 4: steken ● Duitse term bij 4: sticken. Naamwoord van handeling: Sticken www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=sticken ● Engelse term bij 4, woordverwant: stitch www.etymonline.com/word/stitch + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stikken stikker stik•ker █ Zelfstandig naamwoord Steker. Lange, puntige metalen roede. Kan gebruikt worden om gaten in de grond te steken, bijvoorbeeld bij het tuinen. Kijk ook bij stik en stikken. ● Verwante termen: graafstok stik stikken tuinen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stikker stikstof stik•stof █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/1094/encyclopedie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stikstof_(element) https://nl.wikipedia.org/wiki/Distikstof ● Verwante termen:
stikstoffixatie stik•stof•fi•xā•tie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stikstoffixatie ● Verwante termen:
● Engelse term: ● Franse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stikstoffixatie stikstofkringloop stik•stof•kring•loop █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stikstofkringloop ● Verwante termen:
stimulus sti•mu•lus █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: prikkel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stimulus ● Verwante termen:
● Engelse term: ● Franse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stimulus stins █ Zelfstandig naamwoord Versterkte adellijke woning, burcht. Alleen als historische term. Ontleend aan Fries stins, oorspronkelijk stenen huis (stin = steen). Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066676 Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/stins ● Verwante term: stinsenplant + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stins stinsenplant stin•sen•plant █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stinsenplant ● Verwante termen:
sto...
stobbe stob•be █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: stubbe Boomstronk, wortelstronk. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stobbe Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stobbe Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stobbe%22 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066694 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stobbe "stubbe", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067171 "stubbe", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56011 "stubbe", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stubbe ● Verwante termen: ● Nederduitse termen, woordverwant: Stubb, Stubben www.plattmakers.de/nl/7589/Stubb www.plattmakers.de/nl/225/Stubben ● Duitse termen, woordverwant: Stubbe, Stubben ● Duitse term: Stock www.dwds.de/wb/Stubbe www.dwds.de/wb/Stubben www.duden.de/rechtschreibung/Stubben www.duden.de/rechtschreibung/Stock_Pflanze_Ast_Klotz_Stab https://de.wikipedia.org/wiki/Baumstumpf ● Engelse term, woordverwant: stub ● Engelse term: stump https://www.etymonline.com/word/stub https://en.wiktionary.org/wiki/stub#Etymology https://en.wikipedia.org/wiki/Tree_stump www.etymonline.com/word/stump https://en.wiktionary.org/wiki/stump ● Noorse term: stubbe https://no.wikipedia.org/wiki/Stubbe ● Zweedse term: stubbe https://sv.wikipedia.org/wiki/Stubbe https://sv.wiktionary.org/wiki/stubbe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stobbe stobbenwal stob•ben•wal █ Zelfstandig naamwoord Gerooide stobben van opgaande bomen die lijnvormig langs elkaar worden gelegd als een wal. Een natuurbeschermende maatregel in Nederland. Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Stobbenwal Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/stronkenwal ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stobbenwal stoel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stoof Wortelstel met stengelvoet van een plant. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066702&article=wortelstel Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55397&article=tronk ● Verwante termen: ● Engelse term: stool https://en.wiktionary.org/wiki/stool + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoel stoelen stoe•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stoelen, (de) stoeling ■ Synoniem: uitstoelen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066705 "uitstoelen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M072318 ● Verwante termen: ● Engelse term: stool + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoelen stofwisseling stof•wis•se•ling █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van stofwisselen ■ Synoniem: metabolisme Omzetting van voedingsstoffen in bouwstoffen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stofwisseling ● Verwante term: fotosynthese ● Duitse term: Stoffwechsel https://de.wikipedia.org/wiki/Stoffwechsel ● Engelse term: metabolism https://en.wikipedia.org/wiki/Metabolism ● Franse term: métabolisme https://fr.wikipedia.org/wiki/Métabolisme + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stofwisseling stok █ Zelfstandig naamwoord 1. Recht stuk hout, staaf, knuppel. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stok1 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stok ● Verwante termen bij 1: knuppel rondhout ● Duitse term bij 1: Stock www.dwds.de/wb/Stock#1 ● Engelse termen bij 1: stick, stock https://en.wiktionary.org/wiki/stick https://en.wiktionary.org/wiki/stock ● Franse term bij 1: bâton 2. Boomstronk. Ook boomstam. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3454 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stok%22 De Duitse uitdrukking "auf Stock setzen" (op stok zetten) heeft betrekking op het kappen van bomen en hakhout. Plaatsnamen: Stok , Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Stok_(plaats) Stokrooie, Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Stokrooie#Etymologie ● Verwante termen bij 2: afzetten kappen stam stoel stronk stubbe terugzetten vellen ● Duitse term bij 2: Stock www.dwds.de/wb/Stock#3 ● Engelse term bij 2: stock https://en.wiktionary.org/wiki/stock www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=stock + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stok stomen stō•men █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stomen, (de) stoming 1. Stoom afgeven met een bepaald doel. 1.1. Hout met stoom verhitten om het te kunnen buigen. 1.2. Gereedschap reinigen met stoom om te ontsmetten. 1.3. Onkruid verdelgen met stoom. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Dämpfen_(Holz) ● Engelse term: steam www.etymonline.com/word/steam + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stomen stomp █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stomp Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stomp%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stomp "stumper", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stumper ● Verwante termen: ● Duitse termen: Stump, Stumpf ● Duitse term, met voorvoegsel Baum-: Baumstumpf www.dwds.de/wb/Stump www.dwds.de/wb/Stumpf https://de.wikipedia.org/wiki/Baumstumpf ● Engels term, woordverwant: stump https://en.wikipedia.org/wiki/Tree_stump www.etymonline.com/word/stump ● Franse term, woordverwant: estompe www.cnrtl.fr/etymologie/estompe ● Franse termen: bout, chicot www.larousse.fr/dictionnaires/francais/bout/10733 www.cnrtl.fr/etymologie/bout www.larousse.fr/dictionnaires/francais/chicot/15288 www.cnrtl.fr/etymologie/chicot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stomp stoof █ Zelfstandig naamwoord ■ Woordverwant aan stub(be) Van hakhout. Deel van de plant dat overblijft na het wegsnijden van de stam of stammen, en waaruit een nieuwe stam of stammen groeien. Stronk, stubbe. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stoof2 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stoof_(hout) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066811 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55523 "stuif", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s/ "stuip" (wisselvorm van stub(be)), Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-s/ ● Verwante termen:
www.duden.de/rechtschreibung/Stock_Pflanze_Ast_Klotz_Stab + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoof stoofopslag stoof•op•slag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: hakhoutkroon, haakpslag Van hakhout. Opslag die na afzetten uit een stoof groeit. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Stockausschlag ● Franse term, vertaalequivalent: cépée. Andere betekenissen: stronk van een struik (stoof, stoel), scheut. https://fr.wiktionary.org/wiki/cépée https://fr.wiktionary.org/wiki/cep https://fr.wiktionary.org/wiki/cippus https://en.wiktionary.org/wiki/cippus www.cnrtl.fr/etymologie/cépée + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoofopslag stoomkist stoom•kist █ Zelfstandig naamwoord Kist waarin hout gestoomd wordt om het te buigen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Dampfkiste ● Engelse term: steam box + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoomkist stoomzaag stoom•zaag █ Zelfstandig naamwoord Zaag die aangedreven wordt door stoom. Of zaag die aangedreven wordt door een elektrische motor die aangedreven wordt door stoom. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoomzaag stoppel stop•pel █ Zelfstandig naamwoord ■ Ontleend uit of eigen nevenvorm van Volkslatijn stupula, Latijn stipula, oorspronkelijk halm betekenend Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stoppel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stoppel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066837&article=korenhalm Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55567&article=halm Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4524&article=halm ● Verwante termen: ● Duitse term: Stoppel www.duden.de/rechtschreibung/Stoppel_Halm_Stoppelfeld_Barthaar https://de.wiktionary.org/wiki/Stoppel www.dwds.de/wb/Stoppel ● Engelse term: stubble https://en.wiktionary.org/wiki/stubble www.etymonline.com/word/stubble www.etymonline.com/word/stipule ● Franse term: chaume www.larousse.fr/dictionnaires/francais/chaume/14992?q=chaume#14861 https://fr.wiktionary.org/wiki/chaume stub (stobbe, stubbe) en stubbel/stoppel (stipula) hebben waarschijnlijk een gemeenschappelijke Indo-Europese wortel. https://en.wiktionary.org/wiki/stub https://en.wiktionary.org/wiki/stub + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoppel stoppelgewas stop•pel•ge•was █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stoppelgewas ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoppelgewas stoppelknol stop•pel•knol █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stoppelknol ● Verwante termen: knol stoppel stoppelgewas + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoppelknol stoppelweide stop•pel•wei•de █ Zelfstandig naamwoord 1. Stoppelveld dat beweid wordt. 2. In Drenthe: eslating. www.geheugenvandrenthe.nl/stoppelweide ● Verwante termen: ● Duitse term: Stoppelweide "Stoppelweide, das Stoppelfeld nach der Getreideerndte, worauf das Vieh geweidet wird: Rindvieh, Schafe, Gänse etc". Bron: www.kruenitz1.uni-trier.de/xxx/s/ks34805.htm (klik door op Stoppelweide) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoppelweide stoppelveld stop•pel•veld █ Zelfstandig naamwoord Veld waarop stoppels staan. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066837.re.45 Naar een afbeelding op Wikipedia. ● Verwante termen: ● Duitse term: Stoppelfeld https://de.wikipedia.org/wiki/Stoppelfeld ● Engelse term: stubble field https://en.wikipedia.org/wiki/Crop_residue ● Franse termen: chaume, champ de chaume https://fr.wikipedia.org/wiki/Chaume_(agriculture) https://fr.wiktionary.org/wiki/chaume + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoppelveld stoppen stop•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stoppen, (de) stopping In een ijle, veewerende heg. Gaten in de heg dichten door in te boeten (bijplanten), levend hout te buigen/leggen/vlechten of door dood hout toe te voegen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stoppen1 ● Verwante termen: ● Duitse term: stopfen www.dwds.de/wb/stopfen ● Engelse term: stop https://en.wiktionary.org/wiki/stop#Verb ● Franse term: boucher https://fr.wiktionary.org/wiki/boucher + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stoppen stormbreuk storm•breuk █ Zelfstandig naamwoord Tak- of stambreuk die veroorzaakt is door storm. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stormbreuk stormhout storm•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat afgebroken of geworpen is door storm. Kijk bij hout om de meervoudige betekenis van hout te lezen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Sturmholz https://de.wikipedia.org/wiki/Sturmholz ● Engelse termen: windthrow, windthrown trees https://en.wiktionary.org/wiki/windthrow https://en.wikipedia.org/wiki/Windthrow ● Franse term: chablis https://fr.wiktionary.org/wiki/chablis + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stormhout stormschade storm•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade aan gewassen en biotopen door storm. ● Verwante termen: ● Duitse term: Sturmschaden + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stormschade stormvlakte storm•vlak•te █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stormveld Vlakte waar een storm heerst of geheerst heeft en waar na de storm grote lichamen zoals bomen tegen de vlakte gegaan zijn. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066856.re.118 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stormvlakte stormvloed storm•vloed █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stormvloed ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Engelse term: ● Franse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stormvloed stormworp storm•worp █ Zelfstandig naamwoord Het omverwerpen van een boom of bomen door storm. ● Verwante termen: ● Duitse term: Sturmwurf ● Engelse term: wind throw https://en.wikipedia.org/wiki/Windthrow www.merriam-webster.com/dictionary/windthrow uprooting wind uprooting uprooting of trees windthrown + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stormworp stra...
straal █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: houtstraal Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtstraal Bron: Joostdevree.nl https://www.joostdevree.nl/shtmls/hout_allerlei.shtml#houtstralen ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Holzstrahl ● Engelse termen: medullary ray, ray https://en.wikipedia.org/wiki/Medullary_ray_(botany) ● Franse termen: rayon, rayon médullaire + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#straal straatboom straat•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom in een straat. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#straatboom straatdorp straat•dorp █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: lintdorp, straatnederzetting Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Lintdorp "Woonkernen vertonen niet noodzakelijk een concentrische groei vanuit een centraal punt. Soms is de bewoning geschikt in twee rijen rond een lineair element zoals een weg. Het reliëf zoals de afwisseling van ruggen en depressies kon hierin een rol spelen (bv. in de Condroz). Een straatdorp kan teruggaan op een driesdorp wanneer een (langgerekte) dries met min of meer centrale weg is verkaveld en de bewoners in het bezit zijn gekomen van "het stuk voor de deur" waardoor de rooilijn zich na verloop van tijd heeft verplaatst tot aan de weg." Bron: KU Leuven https://ees.kuleuven.be/VFT/Excursies/Binnen-Vlaanderen/begrippenlijst/begrippen/straatdorp.htm Dorpsvormen en landelijke nederzettingspatronen, Bron: KU Leuven https://ees.kuleuven.be/VFT/Excursies/Binnen-Vlaanderen/Inleiding/Context/Vormen/traditioneel.htm Plockroy, Wijshagen (B), is een voorbeeld van een straatdorp. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Plokrooi Bron: Agenstschap Onroerend Erfgoed, Vlaamse Gewest https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/135261 ● Verwante termen: dorp driesdorp https://de.wikipedia.org/wiki/Straßendorf https://de.wikipedia.org/wiki/Hagenhufendorf https://de.wikipedia.org/wiki/Waldhufendorf https://de.wikipedia.org/wiki/Zeilendorf + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#straatdorp stratificatie stra•ti•fi•cā•tie █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van straticiferen (lagen, gelagen). Van Frans stratification (strate + fication), daarvoor van Latijn stratum + Frans -ification. Frans -ification > Frans -fication > Latijn facere > Frans faire > Nederlands doen oftewel maken. De werkwoorden lagen en gelagen kennen we in de Nederlandse taal tegenwoordig eerder onbewust in de vorm van de vervoeging gelaagd, zoals in gelaagd glas. 1. Het proces waarbij zaden vruchtbaar worden, zaad uit de kiemrust halen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stratificatie_(botanie) https://nl.wikipedia.org/wiki/Vernalisatie https://nl.wikipedia.org/wiki/Koude_stratificatie Oorsprong van deze betekenis, van Wikipedia, in het Engels: The term stratification can be traced back to at least 1664 in Sylva, or A Discourse of Forest-Trees and the Propagation of Timber, where seeds were layered (stratified) between layers of moist soil and exposing these strata to winter conditions. Thus, stratification became the process by which seeds were artificially exposed to conditions to encourage subsequent germination. ● Verwante termen bij 1:
https://de.wikipedia.org/wiki/Stratifikation_(Botanik) ● Engelse term bij 1: stratification https://en.wikipedia.org/wiki/Stratification_(seeds) ● Franse term bij 1: stratification https://fr.wikipedia.org/wiki/Stratification 2. Thermale stratificatie. Gelaagheid in temperatuur. Bijvoorbeeld in water. Op een zonnige dag ontvangt het oppvervlaktewater meer zonlicht dan het bodemwater waardoor het oppervlaktewater meer opwarmt dan het bodemwater. In dit geval is er sprake van thermale gelaagdheid. ● Verwante term bij 2: ● Duitse termen bij 2: Stratifikation, Temperaturschichtung https://de.wikipedia.org/wiki/Temperaturschichtung https://de.wikipedia.org/wiki/Luftschicht ● Engelse termen bij2: thermal stratification, stratification https://en.wikipedia.org/wiki/Stratification_(water) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stratificatie stratificeren stra•ti•fi•cē•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stratificeren, (de) stratificatie ■ Van Frans stratifier, daarvoor van Latijn stratificare Zaden behandelen om kiemrust of hardschaligheid te doorbreken teneinde de zaden te laten kiemen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A014411&article=tuinb ● Verwante termen: Franse term: stratifier. Naamwoord van handeling: stratification https://fr.wiktionary.org/wiki/stratifier https://fr.wiktionary.org/wiki/stratification + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stratificeren stre...
streek █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: strekel [[strē•kel], streek + el], strijkel, strijker, strik, strikke ■ Fries: strikel ■ Wisselvormen met voorzetsel: wetstreek, wetstrekel, wetstrikkel, zavelstreek ■ Synoniemen: strijkstok, meel, wethout, wetlat Stuk hout waarmee men een zeisblad al strijkend scherpt. Strijkstok. Bron: Hagelandsch idioticon www.dbnl.org/arch/tuer001bijd01_01/pag/tuer001bijd01_01.pdf Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55767&article=strijkstok Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066952&article=strekel Bron: elektronische Woordenbank van de Nederlandse dialecten www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/24074 "haarstrikke", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M024273.re.23&article=haarstrikke ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#streek streekeigen streek•ei•gen █ Bijvoeglijk naamwoord 1. Overeenkomend met de aard en de tradities van een bepaalde streek. Berteft ook het gebruik van planten. Bron, met toegevoegde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A014417.re.2 Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=98654 2. Van planten. Van nature voorkomend in een streek, planten die aangepast zijn aan de bodem en het klimaat. Van nature is hier een ruim begrip omdat de plant mogelijkerwijs in de loop der tijd door de mens geïntroduceerd is. Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=98654 ● Verwante termen bij 2: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#streekeigen streeplijst streep•lijst █ Zelfstandig naamwoord Bij het inventariseren van planten: een lijst met alle plantnamen die men kan tegenkomen. Als een plant op de lijst gevonden wordt, wordt er bij de naam een streepje/vinkje geschreven. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#streeplijst strekel strē•kel █ Zelfstandig naamwoord ■ streek + el (-el = diminutiefsuffix) ■ Wisselvormen: streek, strijkel, strijker, strik, strikke ■ Fries: strikel ■ Wisselvormen met voorzetsel: wetstreek, wetstrekel, wetstrikkel, zavelstreek ■ Synoniemen: strijkstok, meel, wethout, wetlat Stuk hout waarmee men een zeisblad al strijkend scherpt. Strijkstok. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066966 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55768 "strijkel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067032 "wethout", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085784.re.7 "wetstrekel", "wetstrikkel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085784.re.19 Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=99008 Bron: elektronische Woordenbank van de Nederlandse dialecten www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/82284 Bron: Het Virtuele Land www.hetvirtueleland.be/cag/items/show/48562 Streek en strekel zijn woordverwant aan het werkwoord strijken, Vroegmiddelnederlands en Middelnederlands streken, Duits streicheln, Engels stroke. meel: Bron: Naaijkens, J., Gast, C., Swanenberg, A.P.C., www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/27644 Bron: www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-m/ "strekelbus", Bron: Het Virtuele Land www.hetvirtueleland.be/cag/items/show/48563 "strijkel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067032&article=strijkel "wethout", Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/wethout?lang=nl "haarstrikke", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M024273.re.23&article=haarstrikke Nederlands achtervoegsel -el; Oud-Germaans -il of -ila Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=F000023&article=-ila ● Verwante termen:
www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS52170 –> "ein mit theer und sand überzogenes stück holz, womit die sense gestrichen wird, um sie zu schärfen" Duits Striegel is mogelijk een wisselvorm van Duits Strichel. www.dwds.de/wb/Striegel Sträk'l (strekel) "ein mit theer und sand überzogenes stück holz, womit die sense gestrichen wird, um sie zu schärfen" www.woerterbuchnetz.de/DWB/call_wbgui_py_from_form?sigle=DWB&mode=Volltextsuche&hitlist=&patternlist=&lemid=GS52169 ● Waalse term, provincie Luik, van de wisselvorm streek: stritche ● Engelse term: strickle https://en.wiktionary.org/wiki/strickle ● Engelse termen: strigil. Van Latijn strigilis dat dezelfde wortel heeft als de Germaanse vorm. www.etymonline.com/word/strigil https://en.wikipedia.org/wiki/Strigil https://en.wiktionary.org/wiki/strigil + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strekel strekelen strē•ke•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) strekelen, (de) strekeling ■ Synoniem: wetten Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M066968 Strekelen is een frequentatieve vorming van strijken. Kijk bij strijken. "frequentatief", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/frequentatief Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/strekelen Strekelen is woordverwant aan Duits streicheln. ● Verwante termen: ● Duitse term: streicheln. Naamwoorden van handeling: Streicheln, Streichelung, Strich? www.dwds.de/wb/streicheln + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strekelen stri...
strijken strij•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) streek, (het) strijken, (de) strijking 1. Langs of over iets gaan. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/strijken 1.1. Van bepaalde werktuigen. Scherpen door ze over een voorwerp heen en weer te bewegen. Met een streek oftewel strekel over een zeisblad strijken. Bron, met toegevoegde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067033&article=zeisen 1.2. Vlak langs of over een oppervlakte gaan. -> Strijkwortel Bron: artikel I.B.2., Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067033 "streek", naamwoord van handeling, Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55767 "pennenstreek", "penseelstreek" ● Verwante termen: ● Duitse term: streichen. Naamwoorden van handeling: Streich, Streichen, Streichung www.dwds.de/wb/streichen -> schärfen ● Engelse termen: strike, stroke www.etymonline.com/word/strike www.etymonline.com/word/stroke ● Engelse term, naamwoord van handeling, Nederlands streek: streak www.etymonline.com/word/streak + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strijken strijkwortel strijk•wor•tel █ Zelfstandig naamwoord Opervlakkige wortel. Strijken: Vlak langs of over een oppervlakte gaan. Bron: artikel I.B.2., Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067033 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strijkwortel stro...
stro strō █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam Gedorst koren. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stro Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stro Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stro%22 Weetje: In het gebied langs de rivier de Jeker, waar de grond mergelhoudend is, teelde men stro dat sterk, soepel en glanzend was. Met dit stro werden hoeden gevlechten. Sluizen en Val-Meer zijn enkele Nederlandstalige plaatsen waar dit gebeurde. Bron: Heemkring Falla-Meirs http://users.skynet.be/fa112229/emigratie_van_strohoedenmakers_naar_nederland_.html Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sluizen_(Tongeren) Bron: FamilieWiki http://gallusmagnus.nl/index.php/Cohu,_Familie ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Stroh www.dwds.de/wb/Stroh ● Engelse term: straw https://en.wikipedia.org/wiki/Straw www.etymonline.com/word/straw ● Franse term: paille https://fr.wikipedia.org/wiki/Paille + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stro strobaal strō•baal █ Zelfstandig naamwoord Baal bestaande uit stro. ● Verwante termen: ● Duitse term: Strohballen https://de.wiktionary.org/wiki/Strohballen www.dwds.de/wb/Strohballen ● Engelse term: straw bale ● Franse termen : balle de paille, botte de paille ● Franse term, verkleinvorm: ballot de paille https://fr.wiktionary.org/wiki/balle www.cnrtl.fr/etymologie/balle https://fr.wikipedia.org/wiki/Botte_(agriculture)#Botte_de_paille,_botte_de_foin www.cnrtl.fr/etymologie/ballot https://fr.wiktionary.org/wiki/ballot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strobaal stroband strō•band █ Zelfstandig naamwoord Strooien band waarmee een schoof wordt gebonden. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55895 ● Verwante termen: ● Duitse term: Strohband www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=strohband + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stroband strobbe strob•be ■ Wisselvormen: strobbel, strubbe, strubbel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/strobbe Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067065 "strubbe", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55969 "strubbe", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067128 "strubbe", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55969 "strobbel", strubbel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067065.re.1 "strubben", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Strubben "strubben", Bron: Geheugen van Drenthe www.geheugenvandrenthe.nl/strubben "strubben", Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/strubben ● Verwante termen: ● Duitse term: Strubben ● Duitse term, met voorvoegsel ge-: Gestrüpp www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS27227 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=Gestr%FCpp www.dwds.de/wb/Gestrüpp ● Duitse termen, bijvoeglijk naamwoord: struppig, strubbelig, strubblig www.dwds.de/wb/struppig www.dwds.de/wb/strubbelig + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strobbe strodekken strō•dek•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) strodekken, (de) strodekking Een beeldenreeks op Wikimedia via Google Afbeeldingen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strodekken strodekker strō•dek•ker █ Zelfstandig naamwoord (nomen agentis) Bron: http://data.cultureelerfgoed.nl/semnet/49f6e9cc-aa33-4d63-af02-ab8e447d7c52 Afbeelding: www.geneaknowhow.net/in/beroepen/beroep-overig/strodekker.html ● Verwante termen: ● Duitse term: Strohdecker ● Franse term: couvreur en chaume + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strodekker strohuls strō•huls █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Strohuls ● Verwante termen: ● Duitse term: Strohhülse + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strohuls stromen strō•men █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) stromen, (de) stroming, (de) stroom ■ Synoniem: vloeien Van water, in het bijzonder van een rivier, beek, zee: Zich voortbewegen, vloeien. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067099 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: strömen ● Duitse term: fliessen/fließen ● Engelse term: stream ● Franse term: couler + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stromen stroming strō•ming █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van stromen ■ Synoniem: stroom Het, al dan niet krachtig, stromen van water. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067101 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroming Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=stroming&lang=nn ● Verwante termen: ● Duitse term: Strömung https://de.wiktionary.org/wiki/Strömung Engelse term: current, stream https://en.wikipedia.org/wiki/Current_(stream) https://en.wiktionary.org/wiki/current www.etymonline.com/word/current https://en.wiktionary.org/wiki/stream https://www.etymonline.com/word/stream https://www.etymonline.com/word/*sreu- Franse term: cours https://fr.wiktionary.org/wiki/cours https://fr.wiktionary.org/wiki/cours_d’eau + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stroming stronk █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: sunk, tronk, strunk, tsjunk (Frans: tronc, Engels: trunk) ■ Synoniemen van 1: stobbe, stok, stubbe Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stronk Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stronk%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tronk Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tronk%22 1. Stomp van een boom of struik. 2. Knotboom. Wisselvormen: sunk, tronk, tsjunk/tschunk Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55922 3. De gehele boomstam. Bol. Vandaar ook boomstronkkist. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067078 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067165 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stronk Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55922 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stronk%22 Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=stronk&lang=nn Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stobbe ● Verwante termen: ● Duitse termen: Strunk, Stubbe, Stubben, Baumstumpf, Stumpf www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS12020 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS27332 www.duden.de/rechtschreibung/Strunk https://de.wikipedia.org/wiki/Baumstumpf ● Engelse term: tree stump, trunk https://en.wikipedia.org/wiki/Tree_stump https://en.wikipedia.org/wiki/Stump_harvesting www.etymonline.com/word/trunk ● Franse term: souche, tronc https://fr.wikipedia.org/wiki/Souche https://fr.wiktionary.org/wiki/souche https://fr.wikipedia.org/wiki/Tronc_(botanique) https://fr.wiktionary.org/wiki/tronc + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stronk stronkgat stronk•gat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rooigat Gat in de bodem waar ooit een stronk zat, overblijfsel na rooien of windworp. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stronkgat stronkhoogte stronk•hoog•te █ Zelfstandig naamwoord Hoogte van de stronk boven het maaiveld. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stronkhoogte stronkhout stronk•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelhout Hout van de stronk van een boom. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stronkhout stronkopslag stronk•op•slag █ Zelfstandig naamwoord Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Stronkopslag ● Verwante termen: ● Duitse term: Stockausschlag https://de.wikipedia.org/wiki/Stockausschlag + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stronkopslag stronkoogsten stronk•oog•sten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) stronkoogst, (het) stronkoogsten, (de) stronkoogsting Inzamelen van stronken. ● Verwante termen: ● Engelse term, naamwoord van handeling: stump harvesting + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stronkoogsten strooien strooi•en █ Bijvoeglijk naamwoord Gemaakt van stro. Een strooien dak. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/strooien ● Verwante term: stro + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strooien strooien strooi•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) strooi, (het) strooien, (de) strooiing Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067091 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/strooien Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/strooien "strooi", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067091.re.5 "onderstrooien", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=A011774 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: straien https://plattmakers.de/nl/1339/straien ● Duitse term: streuen. Naamwoorden van handeling: Streu, Streuen, Streuung https://www.dwds.de/wb/streuen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strooien-werkwoord strooisel strooi•sel █ Zelfstandig naamwoord ■ Regionale wisselvormen: struisel, strussel ■ strooi + sel 1. Materiaal dat men op de stalvloer strooit. 1.1. In verband met de potstalcultuur: materiaal dat men in een stal strooit om meststof te bekomen. Kan bestaan uit biezen, dennenaalden, heide, pijpenstrootjes, stro, turf, ... 1.2.. Gevallen bladeren en naalden die in het bos geoogst werden voor 1 en 1.1. Bladstrooisel. Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/strooisel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067092 Bron: http://mill.arts.kuleuven.be/rewo/wldvbl.htm Bron: http://vlaamswoordenboek.be/definities/term/strussel Bron: http://vlaamswoordenboek.be/definities/term/struisel Bron: www.dbnl.org/tekst/_bie001196701_01/_bie001196701_01_0057.php Bron: eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/27799 "turfstrooisel", Bron: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M071300 Afbeelding Strooisel en stro zijn nauw woordverwant. ● Verwante termen: ● Nederduitse term, woordverwant: Straiels ● Nederduitse term: Strai = strooi https://plattmakers.de/nl/1342/Straiels https://plattmakers.de/nl/6566/Strai ● Duitse term, woordverwant: Streusel ● Duitse term, vertaalequivalent: Streu = strooi ● Duitse termen, met voorvoegsel: Bodenstreu, Laubstreu, Nadelstreu http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS26711 http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS11760 http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS52152 www.dwds.de/wb/Streu www.dwds.de/wb/Streusel https://de.wikipedia.org/wiki/Streusel https://de.wikipedia.org/wiki/Tiereinstreu https://de.wikipedia.org/wiki/Streu_(Ökologie) https://de.wikipedia.org/wiki/Streuwiese https://de.wikipedia.org/wiki/Tiereinstreu https://de.wikipedia.org/wiki/Streu www.spektrum.de/lexikon/geographie/streu/7741 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS26660 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strooisel strooisellaag strooi•sel•laag █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Strooisellaag ● Verwante term: ● Duitse termen: Streuschicht https://de.wikipedia.org/wiki/Streu_(Ökologie) ● Verwante Engelse termen: forest floor, soil litter, plant litter https://en.wikipedia.org/wiki/Plant_litter + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strooisellaag stroom █ Zelfstandig naamwoord 1. Zich voortbewegende watermassa, in 't bijzonder van een rivier, beek, zee enz. Door oevers of banken begrensd water dat langs een natuurlijke weg afvloeit. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067096 onderstroom zeestroom stroming ● Verwante termen bij 1: sapstroom stromen stroming stroomgebied ● Engelse term bij 1: current, stream https://en.wikipedia.org/wiki/Stream ● Franse term bij 1: cours d'eau https://fr.wikipedia.org/wiki/Cours_d'eau 2. Beweging van een hoeveelheid lucht van de ene plaats naar de andere. Luchtstroom. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/luchtstroom ● Verwante term bij 2: ● Engelse termen bij 2: air current, current + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stroom stroomgebied stroom•ge•bied █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: drainagebekken, rivierbekken Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroomgebied ● Verwante termen: ● Duitse term: Flussgebiet https://de.wikipedia.org/wiki/Einzugsgebiet + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stroomgebied stroop █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: siroop Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroop https://nl.wikipedia.org/wiki/Appelstroop Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/stroop Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067103 "sroop", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065623 Bron: www.vilters-vanhemel.be/limburg_voeren_stroopstokerij.html Bron: www.watatenzij.nl/2012/02/11/langzame-stroop-eugene-wiertz/ ● Verwante termen: ● Duitse term, vertaalequivalent voor stroop: Kraut ● Duitse term, vertaalequivalent voor siroop: Sirup https://de.wikipedia.org/wiki/Apfelkraut https://de.wikipedia.org/wiki/Birnenhonig https://nl.wikipedia.org/wiki/Birnenhonig https://de.wikipedia.org/wiki/Rübenkraut https://de.wiktionary.org/wiki/Kraut https://de.wikipedia.org/wiki/Zuckerrübensirup https://de.wikipedia.org/wiki/Sirup https://de.wiktionary.org/wiki/Sirup ● Engelse term: syrup https://en.wikipedia.org/wiki/Syrup https://en.wikipedia.org/wiki/Apple_butter ● Franse term: sirop https://fr.wikipedia.org/wiki/Sirop https://fr.wikipedia.org/wiki/Vin_cuit_(Suisse) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stroop strop █ Zelfstandig naamwoord Sleepketting of -kabel met een aantrekbare lus om hout uit te slepen. Bron: Ensie www.ensie.nl/probos/strop ● Verwante term: uitslepen ● Duitse term: Rückekette ● Engelse term, Noord-Amerika: choker ● Franse term: contextueel indien ketting ipv draad: chaines de débardage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strop stropen strō•pen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) stropen 1. Het onrechtmatig bejagen van dieren. ● Verwante term bij 1: stroperij 2. Takken ontbladeren voor loofvoeder. ■ Synoniem: stroppen Volgens het boek Bossen van Vlaanderen: het oogsten van bladeren op takken voor loofvoeder. Bladzijde 90: "De techniek die bij de bladerpluk werd gebruikt, wordt stropen genoemd." Bossen van Vlaanderen - Een historische ecologie. Guido Tack, Paul Van den Bremt en Martin Hermy. Davidsfonds, 1993. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067105 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067122 ● Verwante term bij 2: loofvoeder + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stropen stroperij strō•pe•rij █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroperij ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stroperij stroperijdruk strō•pe•rij•druk █ Zelfstandig naamwoord De mate van schade die stroperij aanricht aan een populatie. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stroperijdruk stropop strō•pop █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: pop ■ Synoniemen: dok, strodok, wiep Bundel stro, op een bepaalde manier geknoopt of gewrongen, om tussen dakpannen te steken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067108&article=dakpannen "dok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M013868 "strodok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067083.re.53 "wiep", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086001&article=dakpannen "wiep", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73918&article=dakpannen Een stropop is een wis in de betekenis van bundel. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stropop strovlechten strō•vlech•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) strovlechten Vlechten met stro. Met strovlechten maakt men siervoorwerpen en gebruiksgoederen zoals hoeden en tassen. In de Jekervallei in België maakte men vroeger op grote schaal hoeden van stro van spelt dat men speciaal kweekte voor de hoedenmakerij. Men liet de halmen langer groeien dan in de huidige voedingsteelt. "strohoed", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Strohoed Bron: Heemkring Falla-Meirs http://users.skynet.be/fa112229/emigratie_van_strohoedenmakers_naar_nederland_.html Bron: Jacqueline Colle http://users.skynet.be/jacqueline.colle/paille.htm ● Verwante termen: ● Duitse term: Strohflechten https://de.wikipedia.org/wiki/Strohflechterei https://de.wikipedia.org/wiki/Strohschuh https://de.wikipedia.org/wiki/Strohhut ● Engelse term: straw plait? https://en.wikipedia.org/wiki/Straw_plaiting ● Franse term: tresser de la paille? Naamwoord van handeling: tressage de la paille + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#strovlechten stru...
structuurdiversiteit struc•tuur•di•ver•si•teit █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: structuurvariatie, structuurverscheidenheid Manier waarop een ruimte (habitat, afgebakend gebied) is opgebouwd en de verschillendheid in die opbouw. ● Verwante term: biodiversiteit ● Duitse term: Strukturvielfalt + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#structuurdiversiteit structuurvariatie struc•tuur•vā•ri•ā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: structuurdiversiteit Kijk bij structuurdiversiteit. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#structuurvariatie struik █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: heester Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Struik Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/struik Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067139 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=55997 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22struik%22 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Struuk www.plattmakers.de/nl/292/Struuk ● Duitse termen, vertaaleqivalent: Strauch ● Duitse termen, oudere vormen naast Strauch: Struch, Struck, Struk, Struuk https://de.wikipedia.org/wiki/Strauch https://www.dwds.de/wb/Strauch https://de.wiktionary.org/wiki/Strauch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS27289 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS27227 ● Engelse term: shrub https://en.wikipedia.org/wiki/Shrub https://www.etymonline.com/word/shrub https://en.wiktionary.org/wiki/shrub ● Franse termen: arbrisseau, arbuste, buisson https://fr.wikipedia.org/wiki/Buisson https://fr.wikipedia.org/wiki/Arbrisseau https://fr.wikipedia.org/wiki/Arbuste https://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/arbuste/4978 ● Waalse termen, woordeverwant: strouc, strouk http://chanae.walon.org/lh/wa/dic/index.php?query=strouk + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struik struikgewas struik•ge•was █ Zelfstandig naamwoord Gewas bestaande uit struiken. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/struikgewas Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067145 ● Verwante termen: ● Duitse term: Gebüsch https://de.wiktionary.org/wiki/Gebüsch www.dwds.de/wb/Gebüsch ● Engelse term: brushwood www.etymonline.com/word/brushwood https://en.wiktionary.org/wiki/brushwood ● Franse term: broussailles https://fr.wiktionary.org/wiki/broussailles + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struikgewas struikhout struik•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Contextueel synoniem: rijshout 1. Struikgewas, struikenbos(je). Hout = bos (groep struiken). 2. Hout van struiken, typisch kleiner in diameter dan boomhout (hout van bomen). ● Verwante termen: ● Engelse term: brushwood + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struikhout struikig strui•kig █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067139.re.6 "een struikige vegetatie", "een struikig bos" ● Relevante term: struik ● Duitse term: strauchig www.dwds.de/wb/strauchig https://de.wiktionary.org/wiki/strauchartig www.dwds.de/wb/strauchartig ● Engelse term: shrubby, shrublike + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struikig struikstadium struik•stā•di•um █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: struweelstadium Eén van de ontwikkelingsstadia van bossen waarin de vegetatie voor een aanzienlijk deel bestaat uit struiken. ● Verwante termen: ● Duitse term: Gebüschstadium + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struikstadium struikvorm struik•vorm █ Zelfstandig naamwoord Groeivorm in de vorm van een struik. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struikvorm struikvormend struik•vor•mend █ Bijvoeglijk naamwoord Groeiend in de vorm van een struik. Gebruikt in een zin: Er zijn struikvormende en boomvormende wilgensoorten. "vormend", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/vormend ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struikvormend struikvormig struik•vor•mig █ Bijvoeglijk naamwoord De vorm hebbend van een struik; laaggroeiend en typisch meerstammig. Niet opgaand. ● Verwante termen: ● Duitse term: strauchformig ● Engelse termen: shrubby, shrub-like https://en.wiktionary.org/wiki/shrubby https://en.wiktionary.org/wiki/shrublike + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struikvormig struweel stru•weel █ Zelfstandig naamwoord ■ Van het Middeleeuws Frans, daarvoor van het Waals en mogelijk ook van het Picardisch, daarvoor van een Germaanse vorm van strubbe, struvel, struivel ... Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Struweel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067169 Bron: Etymologiebank.nl http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/struweel Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22struweel%22 Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/12/etymologie-struweel/ Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/struweel ● Verwante termen: ● Duitse term: Dickung ● Duitse term, jagerslatijn?: Dickicht https://de.wikipedia.org/wiki/Dickung www.dwds.de/wb/Dickung https://de.wikipedia.org/wiki/Dickicht www.dwds.de/wb/Dickicht ● Engelse termen: brushwood, thicket https://en.wiktionary.org/wiki/brushwood https://en.wikipedia.org/wiki/Thicket www.etymonline.com/word/thicket https://en.wiktionary.org/wiki/briar www.etymonline.com/word/brier https://en.wiktionary.org/wiki/briar-patch https://en.wiktionary.org/wiki/struweel ● Franse termen: buisson, fourré https://fr.wiktionary.org/wiki/buisson https://fr.wikipedia.org/wiki/Fourré https://fr.wiktionary.org/wiki/fourré + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struweel struweelheg stru•weel•heg █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: struweelhaag Lijnvormig struweel (= aaneengesloten begroeiing van struiken of bramen). Ongeschoren heg. Uitgroeiende heg. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struweelheg struweeltype stru•weel•ty•pe █ Zelfstandig naamwoord Term ter aanduiding van het onderscheidend voorkomen van bepaalde plantensoorten die in groep een struweel vormen en die zich dus als groep onderscheiden van andere plantensoorten die in groep een struweel vormen. "type" = Geheel van karakteristieke kenmerken en eigenschappen gemeen aan een bepaalde groep van gewassen, waardoor deze onderscheiden worden van andere: grondvorm, grondbeeld. Ook ter aanduiding van de groep die aan dit geheel beantwoordt. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071563&article=eigenschappen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struweeltype struweelvegetatie stru•weel•vē•gē•tā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Ontraden term Tautologie. Struweel is vegetatie. Kijk bij struweel. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#struweelvegetatie stu...
stubbe stub•be █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: stobbe Kijk bij stobbe. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stubbe stuifmeel stuif•meel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stuifmeel Vroeg stuifmeel (wilg) en laat stuifmeel (klimop). ● Verwante termen: ● Duitse termen: Blütenstaub, Pollen https://de.wikipedia.org/wiki/Pollen ● Franse term: pollen. Vroeg stuifmeel: pollen précoce, laat stuifmeel: pollen tardif https://fr.wikipedia.org/wiki/Pollen ● Engelse term: pollen https://en.wikipedia.org/wiki/Pollen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuifmeel stuifzand stuif•zand █ Zelfstandig naamwoord 1. Zeer fijn zand, dat weinig samenhang en stevigheid bezit, en dan ook gemakkelijk verstuift en voor bouwgrond weinig geschikt is. 2. Grond of terrein, bestaande uit het onder 1 genoemde zand. Bron voor 1 en 2: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067197 Stuifzand als plaatsnaam, bron: Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Stuifzand_(dorp) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuifzand stuiven stui•ven █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/stuiven Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22stuiven%22 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stuiven "verstuiven", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/verstuiven https://nl.wiktionary.org/wiki/ver- ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuiven stukhout stuk•hout █ Zelfstandig naamwoord Benaming voor eikenhout van de zwaarste en beste bomen, dat aan stukken van bepaalde afmetingen gezaagd en vervolgens gekloofd in de handel komt. Ook wagenschot genoemd. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085534 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stukhout stut █ Zelfstandig naamwoord Langwerpige houten steun die voorkomt dat een tak doorzakt. Gebruikt bij fruitbomen met zware vruchtlast en oude monumentale bomen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/stut Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stutten_(bouwkunde) ● Verwante termen: ● Duitse term: Stütze www.dwds.de/wb/Stütze https://de.wiktionary.org/wiki/Stütze ● Engelse termen, vertaalequivalenten: prop, strut ● Engelse term, oud en vergeten: shore https://en.wiktionary.org/wiki/prop#Noun https://en.wiktionary.org/wiki/strut#Noun_3 https://en.wiktionary.org/wiki/shore#Noun_2 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stut stutten stut•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stutten stuw █ Zelfstandig naamwoord + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuw stuwen stu•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuwen stuwwater stuw•wā•ter █ Zelfstandig naamwoord Water dat aanwezig is in stuwwatergrond. Antoniem van kwelwater. ● Verwante termen: ● Duitse term: Stauwasser ● Duitse verwante term: Staunässe. Nässe = nattigheid, Stau + Nässe = stuwnattigheid, stuwwater https://de.wikipedia.org/wiki/Stauwasser + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuwwater stuwwatergrond stuw•wa•ter•grond █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stuwwaterbodem Op plaatsen waar een doorlatende bovenste bodemlaag (zand, zandleem of leem) aanwezig is met enkele meters eronder een ondoorlatende klei- of stenenlaag, raakt ‘s winters de bodem verzadigd met regenwater en droogt hij ‘s zomers uit. Dit zijn stuwwatergronden, ook te begrijpen als "spons" en geen "kwelzones". Bron: Provinciebestuur West-Vlaanderen PDF: www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/leefomgeving/proclam/documents/lb_module5.pdf ● Verwante termen: ● Duitse term: Stauwasserboden www.spektrum.de/lexikon/geographie/stauwasserboeden/7623 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuwwatergrond stuwwaterven stuw•wa•ter•ven █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: regenwaterven Ven gevuld met stuwwater. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#stuwwaterven su...
suberine su•be•ri•ne █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: kurkstof Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Suberine ● Verwante termen: ● Duitse term: Suberin https://de.wikipedia.org/wiki/Suberin ● Engelse term: suberin https://en.wikipedia.org/wiki/Suberin werkwoord suberise, suberize (verkurken) https://en.wiktionary.org/wiki/suberise https://en.wiktionary.org/wiki/suberize naamwoord van handeling suberisation, suberization https://en.wiktionary.org/wiki/suberisation https://en.wiktionary.org/wiki/suberization ● Franse term: subérine https://fr.wikipedia.org/wiki/Subérine + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#suberine subfossiel hout sub•fos•siel hout █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Fossiel van Frans fossile, daarvoor van Latijn fossilis. Sub van Latijn sub = onder Gedurende lange tijd in de bodem of in water bewaard hout, maar niet versteend. Bij de term fossiel denkt men in de eerste plaats aan verstening, maar fossiel heeft ook een bredere betekenis, zoals in fossiele brandstof of fossiele duinen. Echter, over zaken die kunnen verstenen, zoals hout, zegt men dat ze naargelang de toestand subfossiel ofwel fossiel zijn. Versteend hout is fossiel hout en lang bewaard, doch niet versteend hout is subfossiel hout. "sub-", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/sub "fossiel", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/fossiel ● Relevante term: veeneik ● Duitse term, zelfstandig naamwoord: Subfossil ● Duitse term, bijvoeglijk naamwoord: subfossil https://de.wiktionary.org/wiki/subfossil www.dwds.de/wb/subfossil https://de.wiktionary.org/wiki/Fossil https://de.wikipedia.org/wiki/Mooreiche ● Engelse term: subfossil https://en.wikipedia.org/wiki/Subfossil https://en.wiktionary.org/wiki/subfossil ● Franse term: subfossile https://fr.wikipedia.org/wiki/Subfossile + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#subfossiel-hout substraat sub•straat █ Zelfstandig naamwoord ■ Van modern Latijn substratum 1. Datgene waarop iets berust, groeit en zich ontwikkelt; grondlaag; onderlaag. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A014502 1.1. In de glastuinbouw, een kunstmatige bodem voor plantengroei. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Substraat_(ecologie) https://nl.wikipedia.org/wiki/Substraat_(tuinbouw) Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/encyclopedie/substraat Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Substraat Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/substraat Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/substraat "modern Latijn", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/modern_Latijn ● Verwante termen: ● Duitse term: Substrat https://de.wikipedia.org/wiki/Substrat_(Boden) https://de.wikipedia.org/wiki/Substrat_(Ökologie) ● Engelse term: substrate https://en.wikipedia.org/wiki/Substrate_(biology) ● Franse term: substrat https://fr.wikipedia.org/wiki/Support_de_culture https://fr.wikipedia.org/wiki/Substratum_(géologie) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#substraat substraatteelt sub•straat•teelt █ Zelfstandig naamwoord In de glastuinbouw. Teelt op kunstmatige bodem. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Substraat_(tuinbouw) ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#substraatteelt successie suc•ces•sie █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Frans succession, daarvoor van Latijn successio Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Successie_(ecologie) Bron: Ecopedia https://www.ecopedia.be/encyclopedie/successie Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/successie "bosdynamiek", Bron: Ecopedia https://www.ecopedia.be/pagina/bosdynamiek-en-successie "primaire successie", "secundaire successie", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Successie_(ecologie)#Typen ● Verwante term: ontwikkelingsreeks ● Duitse termen: Phasenfolge, Sukzession https://de.wikipedia.org/wiki/Sukzession_(Biologie) ● Engelse term: succession https://en.wikipedia.org/wiki/Ecological_succession https://en.wiktionary.org/wiki/succession ● Franse term: succession https://fr.wikipedia.org/wiki/Succession_écologique https://fr.wiktionary.org/wiki/succession + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/s#successie surrogaat sur•ro•gaat █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Engels surrogate, daarvoor van Latijn surrogāre/subrogāre Oorspronkelijke, neutrale betekenis: vervangend iets, vervangingsmiddel. Semantische betekenis: vervangend iets, ten tijde van schaarste of verval, dat van mindere kwaliteit is dan datgene wat het vervangt. Ondanks dat de kwaliteit van het vervangend iets minder is, kan vorige van levensbelang kan zijn ten tijde van schaarste of verval. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Surrogaat Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank |