Voorblad > T taan █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam Looistof. Bron: Etymologiebank www.etymologiebank.nl/trefwoord/taan Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067542 Er zijn hydrolyseerbare en niet-hydrolyseerbare tanninen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tannine https://nl.wikipedia.org/wiki/Looizuur "taander" = looier "proanthocyanidine", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Proanthocyanidine "tanende bekendheid" = afnemende bekendheid ● Verwante term: ● Verwante Engelse term: tan www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=tan https://en.wikipedia.org/wiki/Tan_(color) https://en.wikipedia.org/wiki/Tenné https://en.wikipedia.org/wiki/Tawny_(color) https://en.wikipedia.org/wiki/Tanbark + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#taan tafelzaag tā•fel•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: paneelzaag Zaagmachine waarbij het te zagen voorwerp op een tafelblad rust. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tafelzaag ● Verwante termen: ● Duitse term: Tischsäge https://de.wiktionary.org/wiki/Tischsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Formatkreissäge ● Engelse term: table saw https://en.wikipedia.org/wiki/Table_saw + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tafelzaag taillehout tail•le•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: taelgehout, taliehout ■ taille + hout. taillie van Frans taille -> taillis = hakhout Hakhout. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56906 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56989 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067629.re.12 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56987 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#taillehout tak █ Zelfstandig naamwoord Oorspronkelijk betekent tak puntig voorwerp, wat overeenkomt met Cultuurduits Zacke. Aan een plant, inzonderheid een boom of heester. Uit de stam of stengel (of uit een andere tak) voortkomend uitspruitsel of arm van dezelfde aard als de stam of stengel zelf. Bron, gewijzigde tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067631 Bron: Etymologiebank www.etymologiebank.nl/trefwoord/tak Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tak%22 Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=tak&lang=nn ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant aan tak: Tack, Tacke, Zacke. Besef dat de Duitse z deels ook een t-klank is. www.dwds.de/wb/Zacke https://de.wiktionary.org/wiki/Zacke ● Duitse termen, vertaalequivalenten: Ast, Zweig ● Engelse term: branch ● Verwante Engelse term: zigzag www.etymonline.com/word/zig-zag ● Franse term: branche + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tak takaanzet tak•aan•zet █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: aanzet Plaats op een stam of (gestel)tak waar een tak uiterlijk aanvangt. ● Verwante termen: ● Duitse term: Astansatz + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takaanzet takafstoting tak•af•stō•ting █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van takken afstoten ■ Bosbouwkundig synoniem: natuurlijke stamreiniging Wanneer opgaande bomen dicht bij elkaar wassen krijgen de lagere takken te weinig zonlicht om bij te dragen aan fotosynthese. In dit geval worden de takken door de bomen afgestoten. In de bosbouw wordt plantgoed kort bij elkaar geplant om takafstoting te veroorzaken en zo noestvrij stamhout te bekomen. ● Verwante termen: ● Engelse term: branch abscission + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takafstoting takbemesting tak•be•mes•ting █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (met) takken bemesten In de bosbouw: het laten liggen van takken, afkomstig van het uitdunningshout. Door het verrotten van dit hout ontstaat humus en daardoor een bemesting en een grondbedekking. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067631.re.17 De takken die blijven liggen door takbemesting vormen brandgevaar. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takbemesting takbezet tak•be•zet █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: takvrij Met takken bezet. "een takbezette boomstam" ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takbezet takbezetting tak•be•zet•ting █ Zelfstandig naamwoord Het aantal takken aan een boom of struik. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bezetting https://nl.wiktionary.org/wiki/bezetten ● Verwante termen: ● Duitse term: Astbesetzung + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takbezetting takbreuk tak•breuk █ Zelfstandig naamwoord 1. Breuk in een tak. Inwendige breuk. 2. Het afbreken van een tak. Afbreuk. ● Verwante termen: ● Duitse term: Astbruch + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takbreuk takhoek tak•hoek █ Zelfstandig naamwoord Hoek tussen de stam en de tak, uitgedrukt in graden. De stam boven de takaanzet is het nulpunt. ● Verwante termen: ● Engelse term: branch angle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takhoek takhout tak•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: takkenhout ■ Oude wisselvorm: takkehout ■ Synoniemen: rijs, rijshout Hout afkomstig van takken, brandhout met veel takken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067631.re.28 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takhout takkebon tak•ke•bon █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: takkebed, visbon Aan de Zaan, vlechtwerk van takken of takkenbossen, dat dicht bij het land in het water wordt gelegd om vis te vangen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067631.re.20 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067631.re.16 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M080403 Schlenge ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takkebon takkenbos tak•ken•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rijsbos, mutsaard Bundel takken. ● Verwante termen: ● Engelse term: Reisigbündel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takkenbos takkenhout tak•ken•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: takhout Kijk bij takhout. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takkenhout takkenhut tak•ken•hut █ Zelfstandig naamwoord Een hut gemaakt van takken. ● Verwante termen: ● Duitse term: Asthütte ● Engelse term: branch hut ● Franse term: hutte de branchages + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takkenhut takkenril tak•ken•ril █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: houtril, takkenwal Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Takkenwal ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takkenril takkenschaar tak•ken•schaar █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: takschaar Grote snoeischaar om takken mee te knippen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Takkenschaar Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/doornhaagschaar?lang=nl Takkenschaar van Original Löwe uit Duitsland, www.original-loewe.de/scheren/astscheren/astschere-detail/scissor/Scissors/show/amboss-astschere-mit-gebogener-klinge-laenge-80-cm.html www.youtube.com/watch?v=k3VG_3IBQQk&feature=youtu.be&t=363 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Astschere, Baumschere https://de.wikipedia.org/wiki/Baumschere ● Franse termen: cisaille à branchage, ébranchoir, ébrancheur https://fr.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9cateur#S.C3.A9cateur_de_force.2C_.C3.A9lagueur_ou_.C3.A9brancheur ● Engelse termen: branch cutter, loppers https://en.wikipedia.org/wiki/Loppers + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takkenschaar takknop tak•knop █ Zelfstandig naamwoord Knop waaruit een tak groeit. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takknop takkraag tak•kraag █ Zelfstandig naamwoord Verdikking van stamweefsel bij de takaanzet. ● Verwante termen: ● Duitse term: Astkragen https://de.wikipedia.org/wiki/Astkragen ● Engelse term: branch collar https://en.wikipedia.org/wiki/Branch_collar + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takkraag takstand tak•stand █ Zelfstandig naamwoord Stand van de tak op de stam. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takstand taksterfte tak•sterf•te █ Zelfstandig naamwoord Het afsterven van een tak of takken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#taksterfte takverdeling tak•ver•dē•ling █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: ● Duitse term: Astverteilung + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takverdeling takvrij tak•vrij █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: takbezet Zonder takken. "een takvrije boomstam" ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#takvrij tang █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen, met diminutiefsuffix el: tangel, tengel Duits Tangel betekent naald van een naaldboom en Duits Tangelbaum en Tangelholz betekenen naaldboom en naaldhout. Duits Tanne en Nederlands Den zijn mogelijk woordverwant aan tang. "tengel", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tengel1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/tengel2 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067720 Duits Tangel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=tangel Engels tang www.etymonline.com/word/tang Bijdrage geschreven op 28 september 2018 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: - talhout tal•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: telhout ■ Synoniem: talwede Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067654 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=57045 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71057 wede http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71056 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/talhout http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M068020 www.etymologiebank.nl/trefwoord/tal Honderdhout en duizendhout: hout dat bij het getal honderd of duizend verkocht wordt. Bron: Nederduitsch Taalkundig woordenboek tal, aantal fisseel, een inhoudsmaat van hout, hoogstwaarschijnlijk een wisselvorm van fasceel. Kijk bij fasceel. www.meertens.knaw.nl/mgw/maat/199 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zahlholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GZ00242 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#talhout tanen tā•nen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067718 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID24152 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/tanen Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tanen "getaand", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/getaand "tanende bekendheid" = afnemende bekendheid ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tanen tannine tan•ni•ne █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij taan en looizuur. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tannine tappen tap•pen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) tappen, (de) tapping Van bomen: Het sap laten uitvloeien. Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=tappen&lang=nn Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tappen "aftappen" "hars tappen" "sap tappen" ● Verwante termen: ● Duitse term: zapfen ● Engelse term: tap https://en.wikipedia.org/wiki/Birch_sap https://en.wikipedia.org/wiki/Resin_extraction ● Franse term: saigner? + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tappen tapschade tap•schā•de █ Zelfstandig naamwoord Schade die ontstaat bij het tapppen. (stelt men vast bij oogsten, in het houtbeeld) ● Verwante term: tappen ● Engelse term: tapping damage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tapschade tapschadeboom tap•scha•de•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die schade opgelopen heeft door tappen. ● Verwante term: tappen taps █ Bijvoeglijk naamwoord Kegelvormig. Bron: Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=taps&lang=nn ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#taps tas █ Zelfstandig naamwoord Stapel. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067799 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=57174 Houttas, mijt. ● Verwante term: tassen ● Franse term: tas (Bijvoorbeeld tas de fagots) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tas tassen tas•sen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) tassen, (de) tassing Stapelen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067809 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tassen ● Verwante term: tas + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tassen taxon █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Taxon ● Verwante termen: ● Duitse term: Taxon https://de.wikipedia.org/wiki/Taxon ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Taxon ● Franse term: taxon https://fr.wikipedia.org/wiki/Taxon + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#taxon taxonomie taxō•nō•mie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Taxonomie_in_de_biologie ● Verwante termen: ● Duitse term: Taxonomie https://de.wikipedia.org/wiki/Taxonomie ● Engelse term: taxonomy https://en.wikipedia.org/wiki/Taxonomy_(biology) ● Franse term: taxonomie https://fr.wikipedia.org/wiki/Taxonomie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#taxonomie taxonomische rang taxō•nō•mi•sche rang █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij rang. te...
te █ Voorzetsel Term ter uitdrukking dat men/iets zich ergens bevindt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3494 Zich bevindend in. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/te Plaatsnaam: Te Ename, afgekort tot t'Ename. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=57243 Nederlands "te", Duits "zu" Een voorbeeld in het Duits: Staatlichen Museen zu Berlin (Staatsmusea te Berlijn) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/te1 Komt ook voor als ten en ter. "ter", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=57706 "ter", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/ter "In sommige plaatsnamen is te er mede versmolten tot een eenheid, zo bijv. in Terborg, Tergouw (Ter Goude, “Gouda”), Terwolde e.a.; vgl. ook de talrijke geslachtsnamen met Te, Ter, Ten, waarin de praep. dezelfde betekenis heeft." Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=57243 "ter", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22ter%22 Ter Kameren, Terhulpen, Ter Dolen. Ter = Der. T is stemloos en D is stemhebbend. Der zoals in familienamen die beginnen met Van der. T: Tinallinge, Taarlo... Te: te Hove, Teberg... Ten: Tenhove, ten Noode, Tenbossche, Tenrode... Ter: Teralfene, Terbeeck, Terdonck, Terhaegen, ter IJsele (Rijssel), Tervuren, Ternat, ter Planken, ... Dank aan Luc Vanbrabant (http://laaglandsinfo.jouwweb.be) voor zijn bijdrage aan dit artikel. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#te teelaarde teel•aar•de █ Zelfstandig naamwoord Benaming voor een grondsoort die bestaat uit overblijfselen van vergane planten en die een onmisbaar bestanddeel van alle bouwgronden vormt, humus. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067876 "teellaag", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068013.re.39 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#teelaarde teelbaar teel•baar █ Bijvoeglijk naamwoord Gezegd van land, bodem: Geschikt tot telen. Waar – vooral door de bodemgesteldheid, maar ook door andere omstandidheden zoals klimaat – geteeld kan worden. Teelbaar land, teelbare bodem. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067877 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#teelbaar teelt █ Zelfstandig naamwoord 1. Naamwoord van handeling van telen. Kijk bij telen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067881 2. Het voortbrengsel van telen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067881 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#teelt teeltwijze teelt•wij•ze █ Zelfstandig naamwoord De wijze waarop geteeld wordt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#teeltwijze teen █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: tien, tiend ■ Synoniem: vlechtroede Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/teen2 "Dat nyemandt wissen, theen noch banderoeden ofte peertsen en lese die ghewassen zyn elders dan vp tzyne," Cost. v. Brugge 1, 221 [1552]. Bron: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M053155&article=theen "twee schoven theen omme te legghen de doornehaeghe voor de poorte." Hulst, 1560 Bron: Bossen van Vlaanderen. Bossen van Vlaanderen - Een historische ecologie. Guido Tack, Paul Van den Bremt en Martin Hermy. Davidsfonds, 1993. Bladzijde ?. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067891 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=57302 "tien", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068357 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=57302 Teen en tuin (Zein en Zaun) zijn woordverwant. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Tein, Ten, Zain, Zaine, Zein, Zeine https://de.wiktionary.org/wiki/Zain https://www.dwds.de/wb/Zaine www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RT01369 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RZ00785 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LZ00350 ● Noorse termen: tein, teinn https://en.wiktionary.org/wiki/tein#Norwegian_Nynorsk https://ordbok.uib.no/perl/ordbok.cgi?OPP=tein&nynorsk=+&ordbok=nynorsk https://sv.wiktionary.org/wiki/tein + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#teen teer 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Wisselvormen: -doorn, tere [tē•re?] Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/teer1 www.ensie.nl/betekenis/hesselter Im Hesselter, Aachen (D) http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=MNW&actie=article&uitvoer=HTML&id=57727 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M067898 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1404&article=appelterre http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID9445&article=appelterre http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID1404.re.5 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=69734&article=tree Apeldoorn https://nl.wikipedia.org/wiki/Apeldoorn_(stad) Appelterre https://nl.wikipedia.org/wiki/Appelterre-Eichem Appeltern https://nl.wikipedia.org/wiki/Appeltern Maßholder/Massholder https://de.wikipedia.org/wiki/Feldahorn www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GM02155 Maszholder, Ligustrum www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GG05932 https://de.wiktionary.org/wiki/Geiß https://en.wiktionary.org/wiki/holuntar www.etymonline.com/word/*deru- www.etymonline.com/word/dendro- ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/etymwb/Teer https://www.dwds.de/wb/Wacholder ● Engelse term: tree www.etymonline.com/word/tree ● Zweedse term: trä https://sv.wikipedia.org/wiki/Trä 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Wisselvormen: taar, tar Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Teer https://nl.wikipedia.org/wiki/Steenkoolteer Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/teer1 houtteer bruinkoolteer steenkoolteer turfteer "taar", Bron: Vlaamswoordenboek.be www.vlaamswoordenboek.be/definities/term/taar "tar", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067766 ● Verwante termen: ● Duitse term: Teer https://de.wikipedia.org/wiki/Teer https://de.wikipedia.org/wiki/Holzteer https://de.wikipedia.org/wiki/Steinkohlenteer https://de.wiktionary.org/wiki/Teer www.dwds.de/wb/Teer www.wald.lauftext.de/vom-wald-zum-forst/fruhe-holzberufe/teerschwelen.html www.wald.lauftext.de/vom-wald-zum-forst/fruhe-holzberufe/so-wurde-harz-gesammelt.html ● Engelse term: tar https://en.wikipedia.org/wiki/Tar https://en.wikipedia.org/wiki/Pine_tar https://en.wikipedia.org/wiki/Coal_tar www.etymonline.com/word/tar ● Franse term: goudron https://fr.wikipedia.org/wiki/Goudron https://fr.wikipedia.org/wiki/Goudron_de_Norvège + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#teer tegendraads tē•gen•draads █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M067919.re.147 www.etymologiebank.nl/trefwoord/tegendraads ● Verwante termen: ● Engelse term: against the grain https://en.wikipedia.org/wiki/Plane_(tool)#Grain_considerations + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tegendraads tekening tē•ke•ning █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: figuratie Kijk bij figuratie. telechorie tē•lē•cho•rie █ Zelfstandig naamwoord Verre verspreiding van zaden. ● Verwante termen: ● Duitse term: Telechorie https://de.wikipedia.org/wiki/Telechorie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#telechorie telen tē•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) teelt, (het) telen, (de) teling ■ Synoniemen: kweken, verbouwen Handeling door mensen: Planten doen ontstaan en tot ontwikkeling brengen. De gehele reeks van werkzaamheden waardoor men planten verkrijgt en tot volle wasdom brengt. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel A.4., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068013 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Teelt_(kweekproces) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/telen fruitteelt, groenteteelt ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: zielen ● Duitse termen: anbauen, züchten www.dwds.de/wb/zielen#et-1 ● Engelse term, woordverwant: till ● Engelse termen: cultivate, grow https://en.wiktionary.org/wiki/till www.etymonline.com/word/till ● Franse termen: cultiver, produire + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#telen telg █ Zelfstandig naamwoord 1. Jonge boom, loot van een stoof. 1.1. Volgroeide nakomeling. Niet gegroeid uit een zaailing. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/telg Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068017 "spruit", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065603 ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Zelch ● Nederduitse term, woordverwant: Telg, Telgen (enkelvoud!) ● Duitse termen: Spross, Sprössling www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=zelch www.plattmakers.de/nl/628/Telg www.plattmakers.de/nl/11979/Telgen www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#z https://de.wikipedia.org/wiki/Sprössling https://de.wikipedia.org/wiki/Spross www.plattmakers.de/nl/6625/Telgholt ● Engelse term: tillow https://en.wiktionary.org/wiki/tillow + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#telg telmerk tel•merk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Telmerk www.wgvanreenen.nl/index_bestanden/Page1885.htm www.omgevingindepraktijk.nl/sites/default/files/bestanden/Erfgoed/2b%20Merk%20op%20hout.pdf www.documentatie.org/uds4/dbdropdownvolgende.asp?search=telmerk&start=0&zoekmethode=6 ● Verwante termen: ● Duitse termen: abbundzeichen, bundzeichen https://de.wikipedia.org/wiki/Abbundzeichen ● Engelse term: jointing mark http://collections.infocollections.org/ukedu/uk/d/Jgtz028be/3.html + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#telmerk tenen tē•nen █ Bijvoeglijk naamwoord Gemaakt van tenen. "een tenen mand" ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tenen tengel ten•gel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tingel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tengel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tengel1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068080 Tengellat is een tautologie. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tengel teren tē•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: ■ Synoniem: taren [tā•ren] Met teer besmeren. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/teren Agriwiki.nl www.agriwiki.nl/wiki/Teren "taren", Vlaamswoordenboek.be www.vlaamswoordenboek.be/definities/geschiedenis/26408 ● Verwante termen: ● Duitse term: teeren https://de.wiktionary.org/wiki/teeren www.dwds.de/wb/teeren ● Engelse term: tar www.etymonline.com/word/tar https://en.wiktionary.org/wiki/tar#Verb ● Franse term: goudronner https://fr.wiktionary.org/wiki/goudronner + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#teren terp █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Terp Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/terp.shtml Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/terp Terp is woordverwant aan dorp. ● Verwante term: dorp + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#terp terpeen ter•peen █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Terpeen ● Verwante term: terpentijn ● Duitse term: Terpene https://de.wikipedia.org/wiki/Terpene ● Engelse term: terpene https://en.wikipedia.org/wiki/Terpene ● Franse term: terpène https://fr.wikipedia.org/wiki/Terpène + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#terpeen terpentijn ter•pen•tijn █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: terpentine Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Terpentijn Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/terpentijn terpentijnolie en terpentijnhars terpentijnolie, kienolie http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M032012 Kienöl https://de.wikipedia.org/wiki/Terpentinöl ● Verwante termen: ● Duitse term: Terpentin https://de.wikipedia.org/wiki/Terpentin ● Engelse term: turpentine https://en.wikipedia.org/wiki/Turpentine ● Franse term: térébenthine https://fr.wikipedia.org/wiki/Térébenthine + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#terpentijn thermofiel ther•mō•fiel █ Zelfstandig naamwoord Warmteminnend. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/978/encyclopedie/ Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Thermofiel ● Verwante termen: ● Duitse term: Thermophilie https://de.wikipedia.org/wiki/Thermophilie ● Engelse term: thermophile https://en.wikipedia.org/wiki/Thermophile ● Franse term: thermophile https://fr.wikipedia.org/wiki/Organisme_thermophile + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#thermofiel Engelse term thermowood https://nl.wikipedia.org/wiki/Thermisch_gemodificeerd_hout ● Verwante termen: + Lemmaschakel: - terugslagloze hamer te•rug•slag•lō•ze hā•mer █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ● Verwante term: klophout ● Duitse term: Rückschlagfreier Hammer ● Engelse term: dead blow hammer https://en.wikipedia.org/wiki/Dead_blow_hammer + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#terugslagloze-hamer terugzetten te•rug•zet•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handelingen: (het) terugzetten, (de) terugzetting Hakhout kappen. ● Verwante termen: ● Duitse term, werkwoordelijke woordgroep, vertaalequivalent: auf den Stock setzen ● Duitse term, vaag: schlagen. Naamwoorden van handeling: Schlag, Schlagen https://de.wikipedia.org/wiki/Stockausschlag#„Auf_den_Stock_setzen“ ● Engelse term: coppice (werkwoord!) https://en.wiktionary.org/wiki/coppice#Verb ● Franse term: recepage, recépage, receper, recéper www.larousse.com/en/dictionaries/french/recepage/66955 www.larousse.com/en/dictionaries/french/receper https://fr.wiktionary.org/wiki/receper + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#terugzetten th...
therofyt the•ro•fyt █ Zelfstandig naamwoord Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/411/encyclopedie/ Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Eenjarige_plant ● Verwante term: -fyt + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#therofyt ti...
tiend █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tiende Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tiend Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tiende Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tiend%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zehnt https://de.wikipedia.org/wiki/Zehnt ● Engelse term: tithe https://en.wikipedia.org/wiki/Tithe ● Franse term: dîme, dime https://fr.wikipedia.org/wiki/Dîme + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tiend tiendschuur tiend•schuur █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tiendenschuur Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tiendschuur ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Engelse term: ● Franse term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tiendschuur tiendweg tiend•weg █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tiendweg Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/tiendweg ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tiendweg tijdgras tijd•gras █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: eerste snede Kijk bij eerste snede. tijdelijk grondwater tij•de•lijk grond•water █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Grondwater op een slecht doorlatende laag die zich bevindt boven het freatisch vlak, dit als als gevolg van plaatselijke afwijkingen in de bodemopbouw. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tijdelijk-grondwater tijdsbestek tijds•be•stek █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tijdbestek Bepaalde, afgemeten of toegemeten tijdruimte. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068416 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tijdsbestek tiltang til•tang █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: draagtang Kijk bij draagtang. timmer tim•mer █ Zelfstandig naamwoord 1. Bouwstof, in het bijzonder hout. 2. Gebouw van hout (gemaakt van timmer), later overdrachtelijk kamer, in het Duits Zimmer. Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-t Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/timmer Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=58130 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068474 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zimmer www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RZ01506 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GZ06518 ● Engelse term: timber www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=timber ● Franse term voor duighout én bouwhout: merrain www.cnrtl.fr/definition/dmf/merrain mairien: http://micmap.org/dicfro/search/dictionnaire-godefroy/mairien bois à batir, bois de charpente propre de toutes sorte de constructions et d'usages, en particulier bois à faire des douves et des tonneaux, douvain http://micmap.org/dicfro/search/dictionnaire-godefroy/douvain + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#timmer timmeraks tim•mer•aks █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: timmerbijl Aks oftewel bijl dat gebruikt kan worden bij het timmeren. Het timmeren behelst vele soorten kappende handelingen. Daarom verwijst dit woord niet naar één specifiek type aks oftewel bijl. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M003264.re.2 "timmerbijl", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=58133 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zimmeraxt https://de.wikipedia.org/wiki/Bandhacke + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#timmeraks timmerhout tim•mer•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat voor timmerwerk bij het bouwen of voor kleiner timmerwerk kan dienen of dient, kortweg timmer. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068479 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zimmerholz www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=zimmerholz ● Franse term: bois d'oeuvre + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#timmerhout timmeren tim•me•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) timmeren, (de) timmering ■ Oudnederlands: timbren (verwant aan het Engelse timber) ■ Synoniem: timmerwerk Bouwen, in het bijzonder met hout bouwen. Hout met de aks oftewel de bijl, zaag, schaaf, hamer enzovoort bewerken om ermee te bouwen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068478 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID274 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22timmeren%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/timmeren Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=timmeren&lang=nn ● Verwante termen:
● Duitse termen: schreinern, tischlern www.dwds.de/wb/zimmern www.duden.de/rechtschreibung/zimmern + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#timmeren timmerman tim•mer•man █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Timmerman ● Verwante termen: ● Duitse termen: Zimmermann, Zimmerer https://de.wikipedia.org/wiki/Zimmerer ● Engelse term: carpenter ● Franse term: charpentier https://fr.wikipedia.org/wiki/Charpentier www.charpentiers.culture.fr/ + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#timmerman timmerwerk tim•mer•werk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068483 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zimmerhandwerk ● Engelse term: carpentry https://en.wikipedia.org/wiki/Carpentry ● Franse term: charpente https://fr.wikipedia.org/wiki/Charpente + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#timmerwerk timp █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tempel [timp + el] Driehoekig stuk land. Plaatsnaam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/timp Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22timp%22 "tempel" in Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tempel4 De Tomp, Hamont-Achel: "Volgens M. Degeest (2001) het ietwat vernederlandste dialectwoord "teump", wat spits zou betekenen." www.inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/80087 Woordverwant aan tip dat dezelfde betekenis heeft. Kijk bij tip. ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/6106/Timp www.plattmakers.de/nl/1531/Timpen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#timp tip █ Zelfstandig naamwoord Driehoekig stuk land. Plaatsnaam. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tip1 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/tip Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tip%22 Woordverwant aan timp dat dezelfde betekenis heeft. Kijk bij timp. ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/Zipfel https://de.wiktionary.org/wiki/Zipfel ● Engelse term: tip www.etymonline.com/word/tip#etymonline_v_13350 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tip to...
tobbe tob•be █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tob, top, tubbe Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tobbe Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tobbe%22 ● Verwante term: ● Duitse termen, woordverwant aan tobbe: Tubbe ● Duitse term, woordverwant aan wan: Wanne www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GT13878 www.dwds.de/wb/Wanne ● Engelse term, woordverwant aan tobbe: tub www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=tub ● Franse termen: baquet, cuve, cuvier https://fr.wikipedia.org/wiki/Baquet https://fr.wiktionary.org/wiki/baquet https://fr.wiktionary.org/wiki/bac www.etymologiebank.nl/trefwoord/bak1 https://fr.wiktionary.org/wiki/cuve https://fr.wiktionary.org/wiki/cuvier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tobbe toef █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068766 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/toef2 ● Verwante term: pol + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toef togen tō•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) togen, (de) toging, (de) toog ■ Wisselvormen: teugen, tijgen Trekken, aantrekken. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/togen1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069062 Met nagels (toognagels) opsluiten. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069062&article=opsluiten "toog", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069203 "tijgen", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tijgen1 "tijgen", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tijgen%22 "tieën", Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-t/ tocht = koude luchtstroom of reis www.etymologiebank.nl/trefwoord/tocht www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/tocht ● Verwante termen: ● Duitse termen: ziehen, zucken, zücken. Naamwoorden van handeling: Ziehen, Ziehung, Zucken, Zuckung, Zücken*, Zückung*, Zug ● Nederduitse term: tehen https://de.wiktionary.org/wiki/Ziehung www.dwds.de/wb/ziehen https://de.wiktionary.org/wiki/zucken https://de.wiktionary.org/wiki/Zucken www.dwds.de/wb/zucken https://de.wiktionary.org/wiki/zücken www.dwds.de/wb/zücken Naamwoord van handeling Zückung -> Entzückung. Daaruitvolgend bestaat ook Zücken als naamwoord van handeling. Zug www.duden.de/rechtschreibung/Zug_Wagenreihe_Kolonne_Kraft www.dwds.de/wb/Zug https://de.wiktionary.org/wiki/Zug www.plattmakers.de/nl/1985/tehen ● Engelse termen, woordverwant aan togen: tow, tug www.etymonline.com/word/tow www.etymonline.com/word/tug + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#togen toejacht toe•jacht █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zwadkeerder ■ Synoniem, indien gemaakt van houten latten die lijken op tanden: wolf Beugel aan een zeis, overtrokken met een jutten zak, die het zwad keert tijdens het maaien. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toejacht toekomstboom toe•komst•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. In de bosbouw: een boom die veel en recht hout oplevert (= geld oplevert). 2. Een boom die gaat uitgroeien naar een veteraanboom van grote ecologische en belevingswaarde. Door de bomen het bos zien www.doordebomenhetboszien.nl/html/t.html Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/351/encyclopedie ● Verwante termen: ● Duitse term: Zukunftsbaum https://de.wikipedia.org/wiki/Zukunftsbaum https://de.wikipedia.org/wiki/Z-Baum ● Franse termen: arbre d'avenir, arbre de place, arbre objectif + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toekomstboom toekruid toe•kruid █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068826 Smaakmaker, smaaktoevoeger. Synoniem, leenwoord: condiment https://nl.wikipedia.org/wiki/Condiment www.etymologiebank.nl/trefwoord/condiment herba condimentaria http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068826&article=condimentaria www.etymonline.com/word/condiment https://nl.wikipedia.org/wiki/Vissaus https://nl.wikipedia.org/wiki/Garum ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Zukraut www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GZ09959 ● Duitse termen, vertaalequivalenten: Gewürz, Würzmittel https://de.wikipedia.org/wiki/Gewürz https://de.wikipedia.org/wiki/Würzmittel ● Engelse term: ● Franse term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toekruid toemaat toe•maat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: achtermaat, nagras, tweede snede ■ Regionale wisselvormen: toemert, tumert Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068846 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toemaat tolboom tol•boom █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069090 ● Verwante term: toleik ● Duitse term: Zollbaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tolboom toleik tol•eik █ Zelfstandig naamwoord Plaastnaam in Bree (B). Gerechtsboom? Plaats waar men tol inde? ● Verwante term: tolboom ● Duitse term: Zolleiche + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toleik tomme tom•me █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: tom, tombe, tommel ■ Van Latijn tumbus, tumulus en tumbellum (verkleinwoord). Grafheuvel of nabootsing van een grafheuvel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Grafheuvel WNT, betekenis 4: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=58814 WNT, betekenis 5: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M069128 Plaatsnamen: Tommel, Baarle (NL) https://nl.wikipedia.org/wiki/Tommel Tommelen, Hasselt (B) www.natuurpunt.be/natuurgebied/tommelen Tomstraat ● Verwante termen: grafheuvel ● Engelse term, woordverwant: tomb www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=tomb + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tomme ton █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: vat Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vat_(verpakking) ● Verwante termen: ● Duitse termen: Fass, Tonne ● Engelse term: barrel, cask, tun www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=tun ● Franse termen: futaille, tonneau https://fr.wiktionary.org/wiki/futaille https://fr.wiktionary.org/wiki/fût https://fr.wikipedia.org/wiki/Tonneau_(récipient) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#ton tondel ton•del █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tonder ■ Synoniem: aanmaakstof Licht ontvlambare stof om vuur aan te maken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tondel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069144 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=58818 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tondel Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2017/01/etymologie-tondel/ "tonderzwam", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Echte_tonderzwam ● Verwante termen: ● Duitse term: Zunder https://de.wikipedia.org/wiki/Zunder www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RZ02760 ● Engelse term: tinder https://en.wikipedia.org/wiki/Tinder www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=tinder + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tondel tooggat toog•gat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: trekgat In een pen-en-gat-verbinding die getoogd wordt met een toognagel. Het verzette gat in de pen die de verbinding aantrekt (= toogt) en sluit. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069062.re.11 "trekgat", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070082&article=treknagel vergaring = verbinding http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M075574&article=verbinding ● Verwante termen: ● Duitse term: Spannloch? ● Engelse term: drawbore https://en.wiktionary.org/wiki/drawbore + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tooggat toogijzer toog•ij•zer █ Zelfstandig naamwoord ■ Zuid-Nederlands synoniem: schutijzer IJzeren pen die tijdelijk in een pen-en-gatverbinding gestoken wordt 1. om de verbinding tijdens de constructie aan te trekken vóórdat de toognagel ingeslagen wordt, 2. om de pen-en-gatverbinding tijdens de constructie tijdelijk samen te stellen. Toog komt van het werkwoord togen. Kijk bij togen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Toognagel Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/toognagel.shtml Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/toogijzer?lang=nl Woordenboek van de Brabantse dialecten via Google Books Toognagel via Google Images ● Verwante termen: ● Engelse term: drift pin, drift wedge, hook pin https://en.wikipedia.org/wiki/Drift_pin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toogijzer toognagel toog•nā•gel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: toogpen, toogpin, treknagel Houten nagel die in een pen-en-gatverbinding de verbinding aantrekt (toogt) in de voorziene gaten die bewust iets verspringend zijn geboord. In die asymetrie zit een belangrijk deel van de kracht van de verbinding. Toog komt van het werkwoord togen. Kijk bij togen. Agriwiki.nl www.agriwiki.nl/wiki/Toognagel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Toognagel Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/toognagel.shtml Woordenboek van de Brabantse dialecten via Google Books Toognagel via Google Images "treknagel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070105 ● Verwante termen:
● Engelse termen: treenail, trenail ● Verwante Engelse term: treenailed boat getoogd: tre(e)nailed https://en.wikipedia.org/wiki/Treenail www.thefreedictionary.com/trenail https://en.wikipedia.org/wiki/Treenailed_boat + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toognagel toognagelsluiting toog•nā•gel•slui•ting █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: toognagelslot [toog•nā•gel•slot] Het samenspel van toognagel en nagelgat in een pen-en-gatverbiding dat de verbinding aantrekt oftewel sluit. Toognagelsluiting is een term bedacht door Carlos Montfort, wereldkundig gemaakt op Termen van Boheest op 4 maart 2018. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toognagelsluiting toogpen toog•pen █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: toogpin Synoniem van toognagel. Kijk bij toognagel. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toogpen toogwig toog•wig █ Zelfstandig naamwoord In een ankerbalkgebint trekt oftewel toogt de wig de verbinding aan. Dit is de toogwig. Toogwig is een term bedacht door Carlos Montfort, wereldkundig gemaakt op Termen van Boheest op 4 maart 2018. ● Verwante termen: ● Duitse term:Spannkeil + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toogwig toogwigsluiting toog•wig•slui•ting █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: toogwigslot Het samenspel van toogwig en wiggat in een ankerbalkgebinte dat de verbinding aantrekt oftewel sluit. Toogwigsluiting is een term bedacht door Carlos Montfort, wereldkundig gemaakt op Termen van Boheest op 4 maart 2018. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toogwigsluiting tooi █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: bladtooi ■ Synoniemen: bladerdracht, dracht Hoe een boom of struik bladeren draagt en hoe de mens dit waarneemt in verschillende seizoenen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tooi Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=tooi&lang=nn ● Verwante termen: ● Duitse term: Blättertracht + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tooi -toop █ Achtervoegsel Achtervoegsel dat plaats betekent. Ook als voorvoegsel; topo-. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-toop ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#-toop toplaag top•laag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: bovenlaag, deklaag Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069327.re.171 ● Verwante term: ● Duitse term: Oberschicht https://de.wikipedia.org/wiki/Mutterboden ● Engelse term: top layer https://en.wikipedia.org/wiki/Topsoil + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toplaag topo- █ Voorvoegsel Voorvoegsel dat plaats betekent. Ook als achtervoegsel; -toop. ● Verwante termen:
topografie tō•pō•grā•fie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Topografie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#topografie toponiem tō•pō•niem █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Oudgrieks topos + oniem, van Frans -onyme, daarvoor van Griekse ōnumos Plaatsnaam. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Toponiem Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/toponiem ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toponiem toponymie tō•pō•ny•mie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: plaatsnaamkunde Kijk bij plaatsnaamkunde. ● Verwante term: ● Engelse term: topo- https://en.wiktionary.org/wiki/topo- topscheut top•scheut █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: eindscheut, leidscheut Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M069390 ● Verwante termen: ● Engelse term: leader? + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#topscheut Noorse term tørrfuru ■ Noors tørr = Nederlands dor, Noors furu (Noors voor grove den) = Nederlands vuur/vuure (grove den, spar, vurenboom) Dode, en dus dorre, grove den die gedurende lange tijd nog recht staat, zo benoemd in de Noorse cultuur. Duits Kiefer, Nederlands kienvuur/kienvuure www.dwds.de/wb/etymwb/Kiefer#wb-2 www.dwds.de/wb/etymwb/Föhre ● Verwante term:
+ Lemmaschakel: - totale schaduwworp tō•tā•le schā•duw•worp █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Artikel in voorbereiding. (moet men in ogenschouw nemen bij herstel van hakhout en knotbomen) ● Verwante term: schaduwworp + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#totale-schaduwworp touw █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zeel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/touw1 Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/touw "zeel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088137 "zeel", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zeel Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22touw%22 ● Verwante term: ● Duitse term, woordverwant aan touw: Tau ● Duitse termen: Reep, Seil ● Engelse term: rope, zoals Duits Reep www.etymonline.com/word/rope + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#touw touwbaan touw•baan █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: lijnbaan Kijk bij lijnbaan. touw slaan touw•slaan █ Werkwoordelijke woordgroep Touw maken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#touw-slaan touwslager touw•slā•ger █ Zelfstandig naamwoord █ Nomen agentis ■ Synoniem: zeelslager Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Touwslager ● Verwante termen: ● Duitse termen: Reepschläger, Seiler, Seilschlager, Tauschlager https://de.wikipedia.org/wiki/Reepschläger ● Engelse termen: ropemaker, roper www.thefreedictionary.com/Roper ● Franse term: cordier https://fr.wikipedia.org/wiki/Cordier + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#touwslager touwslagerij touw•slā•ge•rij █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: lijnbaan Plaats waar men touw slaat. Etwie www.etwie.be/database/entry/touwslagerij Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Touwslager ● Verwante termen: ● Duitse term: Seilerei ● Engelse term: ropery www.thefreedictionary.com/ropery https://en.wiktionary.org/wiki/ropery https://en.wiktionary.org/wiki/ropewalk ● Franse term: corderie http://encyclopédie.eu/index.php/histoire/615372156-marine/830636524-CORDERIE + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#touwslagerij Toxandrië █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: Taxandrië, Texandrië Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Toxandrië ● Verwante term: Kempen ● Duitse term: Toxandrien https://de.wikipedia.org/wiki/Toxandrien ● Engelse termen: Taxandria, Toxandria, Toxiandria https://en.wikipedia.org/wiki/Toxandri ● Franse term: Toxandrie https://fr.wikipedia.org/wiki/Toxandrie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#toxandrie tr...
tra █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: trade Pad, weg. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069594 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=59108 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tra Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-t/ tra: brandgang in bos 1350 [MNW] Bron: Chronologisch woordenboek - De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen - Nicoline van der Sijs https://www.dbnl.org/tekst/sijs002chro01_01/colofon.php Tra is woordverwant aan het werkwoord traden, een wisselvorm van treden. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Trate, Tratte Tratt: das land, das (vom vieh) betreten werden darf, 'brachland', 'viehweide'; dän.-norw. traa 'festgetretener platz'; norw. dial. tro, trad 'eingezäunte weide'; schwed. träde 'ruhe des ackers, brachland'. im deutschen nur oberdeutsch; - das recht zum betreten eines grunds und bodens mit vieh; - der durch den druck des tretens oder fahrens im erdboden hervorgerufene sichtbare eindruck; im unterschiede zu 1 vorwiegend niederdeutsch. - wagenspur, wagenrinne im erdboden, s. auch DWB wagentrade. www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GT08121 Wagentrade www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW01767 Trate: grasbewachsener, festgetretener Streifen an der Weinbergsgrenze www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=62817 www.dwds.de/wb/dwb/tratt ● Engelse term: trade www.etymonline.com/word/trade + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tra trachee tra•chee █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: houtvat Kijk bij houtvat. tracheïde tra•che•ïde █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tracheïde ● Verwante termen: ● Duitse term: Tracheide https://de.wikipedia.org/wiki/Tracheide ● Engelse term: tracheid https://en.wikipedia.org/wiki/Tracheid ● Franse term: trachéide https://fr.wikipedia.org/wiki/Trachéide + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tracheide transpiratie trans•pi•rā•tie █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van transpireren, (uit)zweten. Van Frane transpirer, daarvoor van Latijn transpirare dat doorademen betekent. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Transpiratie_(biologie) Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/transpiratie https://nl.wiktionary.org/wiki/transpireren ● Verwante termen:
trapdraaibank trap•draai•bank █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: voetdraaibank De wipdraaibank en de kruktrapdraaibank zijn trapdraaibanken. ● Verwante termen: ● Engelse term: treadle lathe www.etymonline.com/word/treadle + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trapdraaibank trauma trau•ma █ Zelfstandig naamwoord 1. Verwonding aan een plant. 2. Omstandigheid die de vitaliteit van een plant aantast. Deze omstandigheden kunnen zijn: lichttekort, watertekort, snoeischok ... Het vormen van waterloten en bladverlies kunnen het gevolg zijn van trauma's. ● Verwante termen: ● Verwante Duitse term: Angsttrieb https://de.wikipedia.org/wiki/Angsttrieb ● Engelse term: trauma ● Franse term: traumatisme + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trauma trechtervormige entbeschermer trech•ter•vor•mi•ge ent•be•scher•mer █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Kijk bij entbeschermer. tredvegetatie tred•vē•gē•tā•tie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tredplant ● Verwante termen:
trek █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van trekken De reis van trekkende dieren. Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/109/encyclopedie Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vogeltrek www.vlinderstichting.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/?bericht=740 www.vlinderstichting.nl/service-en-vragen/onderwijs/profielwerkstuk1/thema-3-vlindertrek ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trek trekbalk trek•balk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Trekbalk www.irismonument.be/nl.glossarium.definition.Trekbalk.html Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070071 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekbalk trekduivel trek•dui•vel █ Zelfstandig naamwoord Synoniem van duivel. Kijk bij duivel. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekduivel trekhout trek•hout █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hout#Richtweefsel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070086 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zugholz ● Engelse term: tension wood https://en.wikipedia.org/wiki/Reaction_wood www.merriam-webster.com/dictionary/tension%20wood + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekhout trekken trek•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) trek, (het) trekken, (de) trekking 1. Een aftreksel van iets maken. ● Verwante termen bij 1: 2. Een trektocht maken door trekkers zoals trekvogels, trekvlinders en amfibieën. Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=trek&lang=nn ● Verwante termen bij 2: 3. Een aftreksel van iets maken. Iets laten trekken. ● Verwante termen bij 3: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekken trekker trek•ker 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Synoniem: tractor Voertuig om te trekken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tractor Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/trekker ● Verwante termen bij 1: ● Nederduitse term bij 1: Trecker ● Duitse term bij 1: Schlepper www.plattmakers.de/nl/1539/Trecker https://de.wikipedia.org/wiki/Traktor ● Engelse termen, woordverwant: trigger, truck, truckle www.etymonline.com/word/trigger www.etymonline.com/word/truck www.etymonline.com/word/truckle www.etymonline.com/word/track 2. █ Zelfstandig naamwoord Dier dat trekt oftewel grote afstanden aflegt om zicht voort te planten of te overwinteren. ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekker trekmes trek•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: haalmes Kijk bij haalmes. trekperiode trek•pē•ri•ō•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: trektijd Tijd waarin trekkende dieren trekken. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekperiode trekstaak trek•staak █ Zelfstandig naamwoord ■ Term uit het Waasch Idioticon (Waasch = Waaslands (B)) Bij het vellen van bomen, om de boom in de juiste richting te laten vallen: "Ieder der twee staken die men in den grond steekt om er den reep aan te binden, als men boomen velt" Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070093.re.419 Reep betekent hier touw. "reep", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=45784 "reap", Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=80445 De trekstaak wordt vermeld in het boek Bossen van Vlaanderen op bladzijde 102. Bossen van Vlaanderen - Een historische ecologie. Guido Tack, Paul Van den Bremt en Martin Hermy. Davidsfonds, 1993. Uit: Miradal - Erfgoed in Heverleebos en Meerdaalwoud - Hans Baeté, Marc De Bie, Martin Hermy, Paul Van den Bremt, bladzijde 54 Hoofdstuk Heerlijk Vrijwoud door Hans Baeté, Paul Van den Bremt en Marc Gaij "Hoe het rooien in zijn werk ging, weten we uit het vooronderzoek van het boek *Bossen van Vlaanderen (9). Men ging eerst na in welke richting de boom het best kon vallen. Daarna werd een zwaar touw - de reep - met daaraan een licht touw met schietlood of een ander gewicht, over een strategische tak - de gesteltak - geworpen. De reep werd in de valrichting opgespannen aan een andere boom of aan een in de grond gedreven trekstaak. Met een smalle en lange boomspade – en indien nodig ook met een houweel – werd een tot 3 meter brede put rond de boomvoet gegraven. Tegelijkertijd werden de wortels in de put rond de uitgegraven boomvoet met een bijl weggekapt, naar den heysch van den blok dus, op de trekwortel na. De trekwortel belette het vallen van de boom tot het ogenblik dat hij zelf werd doorgekapt. De trekwortel was dan ook bij voorkeur een dikke wortel, tegenovergesteld aan de valrichting."
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekstaak trekvlinder trek•vlin•der █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Trekvlinder ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Engelse term: ● Franse term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekvlinder trekvogel trek•vō•gel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Trekvogel Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/trekvogel ● Verwante termen: ● Duitse term: Zugvogel https://de.wikipedia.org/wiki/Zugvogel_(Begriffsklärung) https://de.wikipedia.org/wiki/Vogelzug https://de.wiktionary.org/wiki/Zugvogel ● Engelse term: migratory bird https://en.wikipedia.org/wiki/Bird_migration ● Franse term: oiseau migrateur https://fr.wikipedia.org/wiki/Migration_des_oiseaux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekvogel trekzaag trek•zaag 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Synoniemen: boomzaag, kerfzaag Lange zaag met een flexibel zaagblad die door twee mensen bediend wordt. Wordt gebruikt om bomen te vellen en boomstammen te korten (rondhout). De twee zagers maken afwisselend een trekbeweging; wanneer de ene trekt, volgt andere zonder druk te zetten en andersom. Als een van de zagers druk zet, dan buigt het zaagblad. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Trekzaag_(tweepersoons_zaag) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070130 Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/trekzaag?lang=nl Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M031242 ● Verwante termen bij 1: ● Duitse termen bij 1: Baumsäge, Schrotsäge, Ziehsäge, Zugsäge ● Duitse term bij 1, vooral Oostenrijk en regionaal: Trummsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Trummsäge www.duden.de/rechtschreibung/Trumm_Stueck_Splitter https://de.wiktionary.org/wiki/Trummsäge Schrotsäge, en ook Schrotaxt = velaks Duits schroten = Nederlands schroden en schrooien (klein maken) "schroden", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M063200 "schroden", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50538 "schrooien", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/schrooien1 Schraadsaag, Nederduits www.plattmakers.de/nl/13314/Schraadsaag www.plattmakers.de/nl/4676/schraden ● Engelse term bij 2: crosscut saw https://en.wikipedia.org/wiki/Crosscut_saw https://en.wiktionary.org/wiki/misery_whip ● Franse term bij 1: scie passe-partout https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_passe-partout 2. █ Zelfstandig naamwoord Verzamelnaam voor zagen die enkel op de trekkende beweging zagen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Trekzaag ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: Ziehsäge ● Engelse term bij 2: pull saw + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trekzaag treurboom treur•boom █ Zelfstandig naamwoord Loofboom met afhangende takken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Treures https://nl.wikipedia.org/wiki/Treurwilg ● Verwante termen: ● Duitse term: Trauerbaum ● Engelse term: weeping tree ● Franse term: arbre pleureur + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#treurboom trofiegraad trō•fie•graad █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Trofiegraad eutroof hypertroof mesotroof oligotroof ● Verwante termen: ● Duitse term: Trophieniveau https://de.wikipedia.org/wiki/Trophieniveau ● Engelse term: trophic level https://en.wikipedia.org/wiki/Trophic_level ● Franse term: niveau trophique https://fr.wikipedia.org/wiki/Niveau_trophique + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trofiegraad trofiesysteem trō•fie•sys•teem █ Zelfstandig naamwoord Oplopende indeling in trofiegraden van voedingsstoffenarm naar voedingsstoffenrijk. ● Verwante termen: ● Duitse term: Trophiesystem https://de.wikipedia.org/wiki/Trophiesystem + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trofiesysteem trog █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070612 deegtrog baktrog bakkerstrog moel www.etymologiebank.nl/trefwoord/moel http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=30372&article=mulde http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=31045&article=mulde http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M039856&article=mulde Troggenmaker De troggenmaker wordt in verbinding gebracht met moldenhouwer (moldenhauer) en schopenhouwer (schopenhauwer). Een molder is een afgestreken maat voor graan. Een moldenhouwer maakte waarschijnlijk troggen die de maat van een molder hadden. Schopenhouwer. Schopen is mogelijk het meervoud van schop, een schop gemaakt van één uitgehold stuk hout zoals de graanschop. Het uithollen van een schop komt overeen met het uithollen van een trog. Men kan aannemen dat de troggenmaker ook schoppen maakte. Bronnen: http://users.skynet.be/fa576263/woordenboek_m.html http://users.skynet.be/fa576263/woordenboek_s.html In het Duits Mollenhauer en Muldenhauer. www.klosterlausnitz-regional.de/Gewerbe/Muldenherstellung https://de.wikipedia.org/wiki/Muldenhauer ● Verwante termen: ● Duitse termen: Molle, Mulde, Trog https://de.wikipedia.org/wiki/Backtrog www.forstmuseum.ch/holzernte-detail.php?id=1074 www.duden.de/rechtschreibung/Molle www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RM06004 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PM03162 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RM07527 ● Engelse termen: trough, trug https://en.wikipedia.org/wiki/Manger https://en.wikipedia.org/wiki/Watering_trough www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=trough https://en.wiktionary.org/wiki/trug https://en.wikipedia.org/wiki/Sussex_trug ● Franse term: auge (drinkbak) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#trog tronk █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: stronk Kijk bij stronk. tros █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tros1 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tros_(bloeiwijze) http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M070766 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tros -troof █ Achtervoegsel Achtervoegsel ter vorming van woorden met de betekenis (wijze van) voeding. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-troof "-trooph", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=A015027 ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#-troof -troop █ Achtervoegsel Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-troop ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#-troop tu...
tuier tui•er █ Zelfstandig naamwoord ■ Middelnederlands: tuder 1. Koord of ketting én paal om vee vast te zetten. 2. Een koord of ketting om vee vast te zetten. Bronnen voor 1 en 2: Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071062 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=59685 tuiergras. gras = gers Regionaal: tudergers(e)/tuderghers, een weide waar vee aan een tuier wordt gezet. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=59687&article=tudergers Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/gars Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22gras%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Tüder www.duden.de/rechtschreibung/Tueder www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GT14123 ● Engelse term: tether www.etymonline.com/word/tether + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuier tuieren tui•e•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) tuieren, (de) tuiering ■ Middelnederlands: tuderen 1. Vee in de weide of op anderen grond zo vastzetten, dat steeds een bepaald gedeelte van het land afgegraasd wordt; (vee) vastgezet laten grazen of weiden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071064 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=59686 "getuierd staan" 2. Een tuierpaal in de grond slaan. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071064 ● Verwante termen: ● Duitse term: tüdern www.duden.de/rechtschreibung/tuedern ● Engelse term: tether https://en.wikipedia.org/wiki/Tether www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=tether + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuieren tuierkooi tui•er•kooi █ Zelfstandig naamwoord Een kooi zonder bodem waarin konijnen kunnen grazen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuierkooi tuierstaak tui•er•staak █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: tuierpaal, tuierpag (pag = peg, pegel) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065645.re.32 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuierstaak tuil █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tuil_(bloeiwijze) ● Verwante termen: bloeiwijze + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuil tuin █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tuun ■ Synoniemen: haag, heg, gaard, hein ■ Synoniem voor 1.1. en 1.1.a.: hof ■ Synoniem voor 1.1.: kamp ■ Synoniem voor 1.1.1. in België: hof 1. Afscheiding, hindernis, opgezet door de mens, gemaakt van dood of levend hout. Als de tuin een ruimte volledig rondom afsluit is het een omheining. 1.1. Bij uitbreiding: de door de tuin omheinde ruimte. Daaruit ontwikkelde Engels town in de semantische betekenis van afgebakende leefgemeenschap. 1.1.a. Begrensd stuk grond waarop gewassen worden geplant of verbouwd. 1.1.1. Moderne betekenis: plaats bij of rond een woning waar de mens meestal gras en mogelijk andere planten plant. In België ook hof genoemd. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tuin Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tuin%22 Bron: Leestekens van het Lanschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/tuin Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/tuin#Woordherkomst_en_-opbouw Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tuin#Etymologie Tuin en teen (Hoogduits Zaun en Zein) zijn woordverwant. ● Verwante termen:
● Duitse term, vertaalequivalent voor 1.1.1.= Garten www.plattmakers.de/nl/581/Tuun www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RZ00541 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PZ00245 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=zaun https://de.wikipedia.org/wiki/Zaun www.dwds.de/wb/Zaun www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=ElsWB&lemid=EZ00348 latteⁿzun : Lattenzaun in zuneⁿ, in züneⁿ : einzäunen. http://de.mittelalter.wikia.com/wiki/Zaun Zun www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=zun Zein www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RZ00785 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LZ00350 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GZ00849 Bannzaun, banzūn www.mhdwb-online.de/wb.php?buchstabe=B&portion=260 Etter, Etterzaun https://de.wikipedia.org/wiki/Etter www.dwds.de/wb/Etter www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=etter eder, www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-e/ https://en.wiktionary.org/wiki/eodor https://de.wikipedia.org/wiki/Thun#Bedeutung_des_Namens Ortsetter, ort(s) + etter https://de.wikipedia.org/wiki/Dorf#Haufendorf Bitz, Bitze https://de.wiktionary.org/wiki/Bitze van Bizune [bitsune], bi = twee; twee tuinen (tuin = aflsluiting) > grondstuk omheind met twee tuinen ● Engelse term, woordverwant: town. De Britse dialecten kennen uitspraken van town die klinken als tuun (tewn/tuwn, bvb. in Carlisle). ● Engelse term, modern vertaalequivalent voor1.: fence Duits Zaun (tsaun) met weglating van de s-klank geeft Taun = Engels town. www.merriam-webster.com/dictionary/town Middle English, from Old English tūn enclosure, village, town; akin to Old High German zūn enclosure, Old Irish dún fortress First Known Use: before 12th century -ton: Brighton https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_generic_forms_in_place_names_in_the_United_Kingdom_and_Ireland www.etymonline.com/word/town http://oldeuropeanculture.blogspot.com/2016/06/dun-tun.html https://en.wikipedia.org/wiki/Fence www.etymonline.com/word/fence -ton in Princeton is een verwijzing naar town, tuin. https://ohbabynames.com/all-baby-names/princeton/ Het eigenlijke Nederlandse vertaalequivalent van Engels fence is weer. (fence/defense = weer/weren, verweren) ● Franse term bij 1, van Nederlands/Nederduits tuun: tune www.cnrtl.fr/etymologie/tune ● Franse termen bij 1, zowel voor dood hout als gevlochten levend hout, vertaalequivalenten: plaissis, plessis ● Franse term bij 1, gevlochten omheining: clôture tressée https://fr.wiktionary.org/wiki/clôture https://fr.wiktionary.org/wiki/tresser http://balises.bpi.fr/langues/signification-du-nom-le-plessis www.cnrtl.fr/definition/dmf/PLAISSIS ● Franse termen bij 1: haie morte, haie sèche https://fr.wikipedia.org/wiki/Haie_morte ● Normandische term: tun. Ook plaatsnaam. http://laaglandsinfo.jouwweb.be/normandia/lijst-normandisch-dialect http://education.ign.fr/sites/all/files/glossaire_noms_lieux.pdf + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuin tuinbouw tuin•bouw █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tuinbouw ● Verwante termen: ● Duitse term: Gartenbau https://de.wikipedia.org/wiki/Gartenbau ● Engelse term: horticulture https://en.wikipedia.org/wiki/Horticulture https://en.wikipedia.org/wiki/Market_garden ● Franse term: horticulture, maraîchage https://fr.wikipedia.org/wiki/Horticulture https://fr.wikipedia.org/wiki/Maraîchage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuinbouw tuinen tui•nen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) tuinen, (de) tuining ■ Wisselvorm: tuunen ■ Wisselvormen, Zuid-Limburgs (NL) en Voerstreek (B): tunge, tuunge 1. Een tuin (= omheining) aanleggen of onderhouden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071114 betuinen = van een tuin voorzien http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22betuinen%22 omtuinen = omheinen www.etymologiebank.nl/trefwoord/omtuinen http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22omtuinen%22 2. Werken in de tuin, tuinieren. ● Verwante termen: ● Duitse term: zäunen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=z%E4unen www.dwds.de/wb/zäunen https://de.wiktionary.org/wiki/zäunen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuinen tuinhamer tuin•ha•mer █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm, oude schrijfwijze: tuunhamer ■ Synoniem: sleg Hamer die bij het tuinen (omheinen), wanneer de omstandigheid er om vraagt, gebruikt wordt om staken te heien. Er bestaan verschillende wijzen van tuinen en enkel bepaalde tuinwijzen vereisen het heien van staken. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071121 www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/20151 https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Tuumhamer ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Tuunhamer www.plattmakers.de/nl/14911/Tuunhamer + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuinhamer tuinieren tui•nie•ren █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) tuinieren ■ Synoniem: tuinen In de tuin werken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tuinieren Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/tuinieren Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tuinieren ● Verwante termen: ● Duitse term: gärtnern. Naamwoorden van handeling: Gartenarbeit, Gärtnerei, Gärtnern. www.duden.de/rechtschreibung/gaertnern ● Engelse term: gardening https://en.wikipedia.org/wiki/Gardening ● Franse termen: faire de jardinage, jardiner. Naamwoord van handeling: jardinage https://fr.wikipedia.org/wiki/Jardinage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuinieren tuinstaak tuin•staak █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: tuunstaak ■ Kortweg: staak ■Synoniem: tuinpaal Dikke staak die bij het tuinen in de grond gestoken wordt. Steunpaal. Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22tuinstaak%22 "tuinpaal", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071102.re.480 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Tuunstaken www.plattmakers.de/nl/13934/Tuunstaken Tuunpaal, Tuunsteke www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html ● Franse term: piquet? https://fr.wiktionary.org/wiki/piquet + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuinstaak tuinwijk tuin•wijk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tuinwijk ● Verwante term: tuin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuinwijk tuit █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: teut, toot Spits toelopend voorwerp. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071148 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/tuit1 "toot", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069296 "toot", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=58891 "toot", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/toot "teut", "teutje", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M069296&lemmodern=toot&article=teutje Plaatsnaam: De Teut, Zonhoven (B) Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Teut_(natuurgebied) Nederlands toot, Duits Tut(e) Nederlands tuit, Nederduits Tuut, Duits Tüt(e) Trechtervormig blaasinstrument: toeter ● Verwante termen:
● Nederduitse term: Tuut https://de.wikipedia.org/wiki/Tüte www.dwds.de/wb/Tüte www.plattmakers.de/nl/711/Tuut www.dwds.de/wb/Tute + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tuit turbatie tur•bā•tie █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Latijn turbātiō. In de bodemkunde. Verstoring van de bodem. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Turbation ● Engelse term: turbation ● Franse term: turbation + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#turbatie turf █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: torf ■ Synoniemen: klot, moer Veen dat, eens gedroogd, als brandstof kan dienen. Er bestaat vast veen en veen als bagger. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Turf_(brandstof) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/turf1 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071281 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22turf%22 Het abc van de turf - 5 eeuwen turfwinning tussen Antwerpen en Breda www.rldevoorkempen.be/sites/default/files/ABC_TURF_S_0.pdf looierijturf http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071281.re.45 moer www.vlaamswoordenboek.be/definities/toon/32448 Kijk ook bij klot en moer. ● Verwante termen: ● Duitse term: Torf https://de.wikipedia.org/wiki/Torf https://de.wiktionary.org/wiki/Torf ● Engelse term, woordverwant: turf ● Engelse term: peat https://en.wikipedia.org/wiki/Peat https://en.wiktionary.org/wiki/turf https://en.wiktionary.org/wiki/peat www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=turf ● Franse term: tourbe https://fr.wikipedia.org/wiki/Tourbe + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#turf turfput turf•put █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: klotput, moerput, turfkuil Put of kuil waar turf uit gewonnen wordt of is. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071281.re.311 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Boerenkuil Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/boerenkuil "turfkuil", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071281.re.233 "klotput", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Klot#Klot_2 "moerput", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Klot#Moer_2 De betekenis van de boerenkuilen in de Peel - Historische en natuurhistorische kwaliteiten door Door Hans Joosten. http://control.yousite.eu/userfiles/wbdpnl/historie_boerenkuilen.pdf ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#turfput turfsteken turf•stē•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) turfsteken, (de) turfsteking Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Turfsteken ● Verwante term:
https://de.wikipedia.org/wiki/Torfstich ● Engelse term: (to) cut peat + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#turfsteken turfwinning turf•win•ning █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van turf winnen ■ Synoniem, in Nederland: vervening Het winnen van turf. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vervening ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#turfwinning turgor tur•gor █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071309 ● Verwante termen: ● Duitse term: Turgor https://de.wikipedia.org/wiki/Turgor ● Engelse term: turgor https://en.wikipedia.org/wiki/Turgor_pressure https://en.wiktionary.org/wiki/turgor ● Franse term: turgescence https://fr.wikipedia.org/wiki/Turgescence + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#turgor turgordruk tur•gor•druk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Turgordruk Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071309.re.3 ● Verwante termen: ● Duitse term: Turgordruck https://de.wikipedia.org/wiki/Turgor ● Engelse term: turgor pressure https://en.wikipedia.org/wiki/Turgor_pressure ● Franse term: pression de turgescence https://fr.wikipedia.org/wiki/Turgescence + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#turgordruk tussenknoopstuk tus•sen•knoop•stuk █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: internodium Kijk bij internodium. tussenwaardplant tus•sen•waard•plant █ Zelfstandig naamwoord Plant waarop een gespecialiseerd organisme een deel van zijn levencyclus doorbrengt. Deze waardplant speelt tijdelijk en opeenvolgend een (soms onvervangbare?) rol in het volbrengen van een volledige levenscyclus van het organisme. Bijvoorbeeld, een roestsoort (schimmel) maakt sporen aan als gast op plantensoort A. De aangemaakte sporen zijn schadelijk voor naburige plantensoort B. Plantensoort A is de tussenwaardplant voor de roest die de plantenziekte veroorzaakt in plantensoort B. De tijdelijkheid bestaat erin dat de roest bijvoorbeeld in de winter verblijft op plantensoort A en wanneer het warmer wordt zich vervolgens richt op plantensoort B. Plantensoort A kan in deze cyclus ook ziek worden door toedoen van het gastorganisme. De volledige levenscyclus van bepaalde gespecialiseerde schimmels bestaat uit de vegetatieve fase en de generatieve fase. https://nl.wikipedia.org/wiki/Paringstype https://nl.wikipedia.org/wiki/Gele_roest https://nl.wikipedia.org/wiki/Melampsora_larici-populina perenroest https://en.wikipedia.org/wiki/Gymnosporangium_sabinae ● Verwante term: waardplant ● Duitse term: Zwischenwirtspflanze ● Engelse termen: alternate host, intermediate host https://en.wikipedia.org/wiki/Intermediate_host + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tussenwaardplant tw...
tweede snede twee•de snē•de █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniemen: achtermaat, etgras, toemaat 1. In de context van hooien: De tweede maaiing van het gras. 2. Afgeleide van 1. Het maaisel van de tweede maaiing oftewel snede. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Grummet, Öhmd, zweite Schur, zweiter Schnitt www.dwds.de/wb/Grummet https://de.wikipedia.org/wiki/Heu#Zweiter_Schnitt:_Grummet.2C_Emde.2C_Ettgr.C3.B6n Schur www.dwds.de/wb/Schur Öhmd, Ohmet www.dwds.de/wb/Öhmd www.dwds.de/wb/Ohmet gromet, groamet in Zuid-Limburg http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A008320&article=grummet ● Engelse term: second cut ● Franse term: deuxième coupe + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tweede-snede tweehuizig twee•hui•zig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: dioecisch ■ Antoniem: eenhuizig Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tweehuizig ● Verwante termen: ● Duitse term: diözisch, zweihäusig. Tweeslachtigheid: Diözien Zweihäusigkeit https://de.wikipedia.org/wiki/Diözie ● Engelse term: dioecious. Tweeslachtigheid: dioecy https://en.wikipedia.org/wiki/Dioecy https://en.wiktionary.org/wiki/dioicus ● Franse term: dioïque. Tweeslachtigheid: diécie https://fr.wikipedia.org/wiki/Diécie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tweehuizig tweejarige plant twee•jā•ri•ge plant █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tweejarige_plant ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tweejarige-plant tweelingboom twee•ling•boom █ Zelfstandig naamwoord https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stockausschlag_1_051.jpg ● Verwante termen: ● Duitse term: Zwillingsbaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tweelingboom tweeslachtig twee•slach•tig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Antoniem: eenslachtig Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tweeslachtigheid De bloemen van tweeslachtige planten bevatten zowel stampers als meeldraden en zijn dus zowel mannelijk als vrouwelijk. Bron: http://library.wur.nl/boombank/dry-glos.html ● Verwante termen: ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Monoicous https://en.wikipedia.org/wiki/Monoecious#Plant_population + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tweeslachtig tweestijlig twee•stij•lig █ Zelfstandig naamwoord Van een bloem: Twee stijlen bevattend. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Tweestijlige_meidoorn ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#tweestijlig twijg 1. █ Zelfstandig naamwoord Jonge, dunne tak. (Jonge,) veelal buigzame, dunne tak, aan of afkomstig van bomen en heesters. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071534 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/twijg Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=60055 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/twijg Twijg zou verwant zijn aan het woord twee; in twee opgaan, vertakken. Zie Etymologiebank.nl. 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. █ Stofnaam Als collectivum (verzamelwoord): verzameling of zekere hoeveelheid van twijgen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 2., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M071534 ● Verwante termen: ● Duitse term: Zweig https://de.wikipedia.org/wiki/Zweig ● Engelse term: twig https://en.wikipedia.org/wiki/Twig www.etymonline.com/word/twig https://en.wiktionary.org/wiki/twig ● Franse term: rameau https://fr.wikipedia.org/wiki/Rameau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/t#twijg |