Voorblad > W
waadplaats waad•plaats █ Zelfstandig naamwoord 1. Plaats waar vee of mensen kunnen waden (pootjebaden), zonder noodzakelijkerwijze op die plaats het waterlichaam al wadend te kunnen oversteken. Dat is het verschil met 2.
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waadplaatsDoorwaadbare plaats. Voorde.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083167 "gewaad", Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=13721 "voorde", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M081750 "voorde" in Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Voorde_(doorwaadbare_plaats)
● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant: Wat, Wätte ● Duitse term: Furt https://de.wikipedia.org/wiki/Furt Die erste Wasserversorgung der oberen Stadt stellte einstmals der Stadtbach dar, ein offen geführter Wasserlauf, vergleichbar mit den sog. „Bächle“, die heute noch Freiburg/Breisgau durchziehen. Als die Hausbesitzer nach und nach eigene Hausbrunnen gruben oder sich aus den Röhrenbrunnen am Marktplatz versorgten, staute man hier den Bach zu einem kleinen Teich auf, um die Pferde waschen zu können (Pferdeschwemme). Weil das Wasser so seicht war, daß man darin ‚waten‘ konnte, nannte man den Platz bald die „Wätte“. Overgenomen van een ondertussen vergane webbladzijde over Günzburg (D). www.360cities.net/ws/image/ecke-hofgasse-waetteplatz Wat www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DW01051 Wattenbach https://de.wikipedia.org/wiki/Zandtbach#Etymologie https://de.wikipedia.org/wiki/Wattenbach_(Lichtenau) ● Franse term: gué https://fr.wikipedia.org/wiki/Gué ● Engelse term: ford www.merriam-webster.com/dictionary/ford https://en.wikipedia.org/wiki/Ford_(crossing) ● Arabische term: wadi
waaiboom
waai•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. Boom waarvan de groeivorm vervormd werd door aanhoudende wind. 2. Boom waarvan de kroon en/of de stam niet geleid is. Waarschijnlijk een vertaling van Frans arbre plein vente, een term uit de fruitteelt, om een onderscheid te maken met een leiboom. De kroon van een waaiboom is het gewaai.
"De vorming (het door snoei vormen) van een waaiboom." = "La formation d'un arbre plein vente."
"gewaai", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
Artikel 2., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M019964 ● Verwante termen: ● Duitse term: Windflüchter https://de.wikipedia.org/wiki/Windflüchter ● Verwante Franse term: port en drapeau. Deze term beschrijft de groeivorm, niet de boom. https://fr.wikipedia.org/wiki/Port_en_drapeau ● Engelse term: windswept tree https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Windswept_trees + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waaiboom waaibomenhout
waai•bo•men•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout van waaibomen. Een vorm van reactiehout. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waaibomenhout Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083186.re.1 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waaibomenhout 1. Het geheel aan takken van een boom of struik waarvan de hoofdtakken waaiervormig geleid zijn.
● Verwante termen bij 1: 2. Bepaalde bloeiwijze.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waaier_(bloeiwijze) ● Verwante term bij 2: waan
■ Wisselvorm: wan
■ Wisselvormen: weerd, weert, woerd, woert
1. Land aan water gelegen.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083266 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waard_(landschap)
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waard2 Afgeleide plaatsnamen: Bichterweerd, Stevensweert, Visserweert, Weert
woerd, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086972 woert, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=74185
woert, Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID55692 woerd, Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4814 waarder, Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22waard%22 waarder, Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4769&article=werder waarder, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=69903&article=werder weerder, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bankva http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71802&article=werder Weert = Duits Werth
● Verwante termen bij 1: ● Duitse termen, woordverwant: Werd, Werder, Werth, Wörth, Wurth
www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#w https://de.wikipedia.org/wiki/Werder_(Landschaft) https://de.wikipedia.org/wiki/Werder www.dwds.de/wb/Werder www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW02244
www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=werder www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=w%F6rth www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW29363 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=worth ● Engelse term, verwant aan de Duitse woordverwante termen: worth "-worth: as final element in place names, from Old English worþ "enclosed place, homestead." www.etymonline.com/index.php?term=-worth&allowed_in_frame=0 2. Wilg, wilgenhout. Hout dat op de waarden groeit, bij uitstek wilg.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waard5 www.etymologiebank.nl/trefwoord/werf3 ● Verwante term bij 2: rijs + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waard waard•boom
█ Zelfstandig naamwoord Boom die als waard dient voor een organisme.
waardbos
waard•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: weerdbos Bos op een waard. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083266 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M083267 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waardbos waar•de•hout
█ Zelfstandig naamwoord Hout waarvoor de houtverwerkende industrie het hoogste bedrag betaald. Hout zonder 'gebreken' zoals noesten, scheuren en kromgroei.
waardhout
waard•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: waardenhout Hout op een waard, in het bijzonder wilgenrijshout. Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/waardhout Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083266.re.8 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waardhout
● Duitse term: Wirtspflanze
www.duden.de/rechtschreibung/Wirtspflanze https://de.wikipedia.org/wiki/Wirt_(Biologie) ● Franse term: plante hôte https://fr.wikipedia.org/wiki/Hôte_(biologie) ● Engelse termen: host, host plant
https://en.wikipedia.org/wiki/Host_(biology) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waardplant waar•ne•ming
█ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van waarnemen
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Observatie ● Verwante term: inventariseren + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waarneming ■ Synoniem: wadde
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wad Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083438 ● Verwante termen:
● Duitse term: Wat, Watt https://de.wikipedia.org/wiki/Watt_(Küste) Wat www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DW01051 █ Naamwoord van handeling: (het) waden
Door ondiep water lopen.
Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=waden&lang=nn doorwaden = wadend oversteken Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=waden&lang=nn Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waden Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083449 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014701 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/waden https://nl.wiktionary.org/wiki/doorwaden ● Verwante termen: ● Duitse term: waten ● Engelse termen: ford, wade www.ecologydictionary.org/WADE + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waden wadde
wad•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wad
Kijk bij wad.
Duitse term Wadelholz www.woerterbuchnetz.de/DWB/?lemma=wadelholz "holz das im wadel, zur richtigen zeit, abgehauen ist. namentlich versteht man darunter strauchholz, reisholz, das bei dem in einem bestimmten termin stattfindenden abholzen mit abgeschlagen wird." wadel www.woerterbuchnetz.de/DWB/?lemma=wadel "mondphase, vollmond, zeit des abnehmenden monds, rechte zeit etwas vorzunehmen u. s. w. ein in mehrfacher beziehung schwer zu beurtheilendes wort." https://archive.org/stream/diekonservierung00bubb/diekonservierung00bubb_djvu.txt "Seit alters her gelten die Wintermonate November, Dezember und Januar als beste Fällzeit des Holzes. Im besonderen gilt dies für die Zeit von Mitte Dezember bis Mitte Januar, die auch als „Wadel" bezeichnet wird. Wadelholz soll fester, zäher, haltbarer sein und weniger leicht zu Rißbildungen neigen als das in anderer Zeit geschlagene Holz. Schon Vitruvius sagt^), daß es am besten sei, das Holz vom Anfange des Herbstes bis dahin zu fällen, wo der Westwind zu wehen anfängt. ..." ● Verwante term: maanhout ● Verwante Duitse term: Holzwedel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH12079 https://digital.idiotikon.ch/idtkn/id15.htm#!page/150465/mode/1up wā•gen•mā•ker
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wagenmaker Familienaam: Wagemakers ● Verwante term: radenmaker ● Duitse term: Wagner https://de.wikipedia.org/wiki/Stellmacherei https://de.wikipedia.org/wiki/Wagner_(Familienname) ● Franse term: charron https://fr.wikipedia.org/wiki/Charron_(métier) ● Engelse term: wainwright https://en.wikipedia.org/wiki/Wainwright Wain is verwant aan het Friese wein
www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wain http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=114023 wagenmakerij
wā•gen•mā•ke•rij █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083484 https://de.wikipedia.org/wiki/Wagnerei ● Verwante termen: wā•gen•schot
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stukhout Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/wagenschot.shtml Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wagenschot Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083487 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70097 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083487
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wagenschot ● Verwante termen:
● Duitse termen: Wagenschosz, Wagenschott, Wagenschutt
https://de.wikipedia.org/wiki/Wagenschott www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW01713 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DW00182 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW01719 ● Franse term: merrain? https://fr.wikipedia.org/wiki/Merranderie www.larousse.fr/dictionnaires/francais/merrain/50670?q=merrain#50561 www.larousse.fr/dictionnaires/francais/douvain/26654?q=douvain#26524 ● Engelse term: wainscot https://en.wikipedia.org/wiki/Wainscot_(disambiguation) www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wain www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wainscot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wagenschot 1. Bolle vergraving in het landschap. Heeft een territoriale of defensieve functie.
■ Synoniemen bij 1: gracht, graft
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083537Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank ● Franse term: talus
● Engelse termen: wale, wall www.merriam-webster.com/dictionary/wall www.merriam-webster.com/dictionary/wale www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wall 2. Overdrachtelijk van 1, de betekenis die nu goed gekend is: Stenen muur van een vesting; stadswal.
wal•haak
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: sloothaak
Gereedschap gelijkend op een mesthaak (of soms gewoonweg een mesthaak) om sloten van waterplanten te ontdoen.
Er zijn walhaken/sloothaken die speciaal ontworpen zijn om te wallen (betekenis 2) en ze zijn daardoor verschillend van mesthaken. Maar mesthaken kunnen dus ook gebruikt worden om sloten vrij te maken en in die context heten ze walhaak.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sloothaak Het MOT www.mot.be/resource/Tool/mesthaak?lang=nl ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#walhaak wal•len
█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wallen, (de) walling 1. "Aan de stadswallen werken; wallen oprichten of versterken, vernieuwen e.d." Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083585 ■ Synoniem, indien het gaat over een bolle gracht: grachten ● Verwante term bij 1: ● Duitse term bij1: wallen www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html ● Engelse term bij 1: wall "to enclose with a wall", bron: www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wall 2. "Rond (een zeker stuk land) de slooten opmaken door den slappen kant af te steken en op het land te halen, en ze van waterplanten e.d. te zuiveren." Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083585 ■ Synoniem: zouwen ● Verwante termen bij 2:
3. "Van graszoden lage, langwerpige verhoogingen maken om stukken land van elkaar af te scheiden."
Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083585 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/tuunwal ● Verwante term: tuin + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wallen wal•mes
█ Zelfstandig naamwoord Zouwmes. Kijk bij zouwmes.
Afbeelding: http://plaatjes.groenekracht.com/Images/920470_walmes_vaktuin.JPG + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#walmes 1. █ Zelfstandig naamwoord
Platte mand om het kaf van het koren te scheiden door middel van schudden. Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Wan_(mand)
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wan1 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wan%22 Het MOT www.mot.be/resource/Tool/wan?lang=nl ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1, woordverwant: Wanne
● Duitse term bij 1, vertaalequivalent: Worfel www.dwds.de/wb/Wanne https://de.wikipedia.org/wiki/Worfel ● Engelse term bij 1: winnowing fan
2. █ Zelfstandig naamwoord
2. ■ Wisselvorm: waan
2. ■ Antoniem: kant Natuurlijke ronding van de stam die nog aanwezig is aan gezaagd en/of bewerkt hout. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M083648 waan, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083219 werkwoord wanen
Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID18803 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70294 ● Verwante termen bij 2:
● Engelse term bij 2, woordverwant: wane ● Engelse term bij 2, woordverwant werkwoord: wane ● Verwante Engelse term bij 2: live edge www.dictionary.com/browse/wane www.etymonline.com/word/wane https://en.wikipedia.org/wiki/Live_edge https://en.wiktionary.org/wiki/wane www.trestlewood.com/blog/post/28/What-is-Wane?/ 3. █ Bijvoeglijk naamwoord
3. ■ Wisselvorm: waan Gebrekkig. Wan hout is gebrekkig hout. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083647 waan, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083218 "das volle mass nicht haltend" www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LW00511 ● Verwante termen bij 3: ● Duitse term bij 3: Wan www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LW00511 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW00634 woerterbuchnetz.de/RhWB/call_wbgui_py_from_form?sigle=RhWB&mode=Volltextsuche&hitlist=&patternlist=&lemid=RW00759#XRW00762 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wan wanbeheer
wan•be•heer █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handelingn van wanbeheren Slecht beheer, verkeerd beheer. ● Verwante termen: ● Engelse term: mismanagement + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wanbeheer wan•del•pri•eel
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank In een wandelprieel kon een machthebber ongezien wandelen.
■ Wisselvorm: gewang
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wang2 1. Beboste vlakte 2. Groen veld, weide Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-w gewang: 1. Beemd. 2. Stuk aaneengesloten bouwland bij de boerderij.
Bron: Woordenboek Egelzer plat door Bernard Brouns
www.egelzerplat.nl/images/stories/pdf/egelzer%20plat_hollensj_01112006.pdf Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wang2 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70301&lemmodern=wang&article=kade Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083693&lemmodern=wang&article=kade Wang betekent hier: aan de kant (van iets) gelegen.
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083693&lemmodern=wang&article=bevindend Plaatsnaam in België: Wange Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wange Namen van lichaamsdelen in het landschap: mond/monding, neus/nes, wang)
● Verwante termen: ● Duitse termen: Wang, Wangen, Wengen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW06416 www.dwds.de/wb/Wange https://de.wikipedia.org/wiki/Wang https://de.wikipedia.org/wiki/Wangen https://de.wiktionary.org/wiki/Wangen www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#w + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wang ■ Kortweg: wan
■ Synoniemen: boomkant, boskant
wan + kant
Gezaagd houtdeel waar nog schors op zit.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010558 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083732 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010558 Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/wankant.shtml ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: Wankante, Rijnlands: Wankant ● Duitse term: Waldkante www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RW00762 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW03966 ● Engelse termen: wane edge, waney edge + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wankant wankantig
wan•kan•tig █ Bijvoeglijk naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=M083732 Een wankant of wankanten hebbend. ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: wankantig ● Duitse term: waldkantig www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RW00763 waldkantig www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW03967 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IW00454 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wankantig wanmand
wan•mand
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wan Kijk bij wan.
wanmolen
wan•mo•len █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wanmolen (dorsmachine) ● Verwante termen: ● Duitse termen: Rotationsworfelmaschine, Worfelmühle https://de.wikipedia.org/wiki/Rotationsworfelmaschine ● Franse term: tarare https://fr.wikipedia.org/wiki/Tarare_(machine) ● Engelse term: winnowing machine + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wanmolen wan•nen
█ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wannen, (de) wanning
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083761
● Verwante term: wan ● Duitse termen: wannen, windsichten, worfeln www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&lemid=LW00640&sigle=Lexer https://de.wikipedia.org/wiki/Windsichten www.woerterbuchnetz.de/DWB/call_wbgui_py_from_form?sigle=DWB&mode=Volltextsuche&lemid=GW26895#XGW26895 ● Franse term: vanner ● Engelse term: winnow https://en.wikipedia.org/wiki/Winnowing + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wannen wanschop
wan•schop █ Zelfstandig naamwoord Wanvormige houten schop waarmee men graan schept.
Handschoen zonder vingers. Gebruikt bij het vlechten van doornstruiken.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/want1 "doornewant", "dorenwant"
● Franse term: moufle
http://plessage.overblog.com/le-pliage-en-thi%C3%A9rache-avesnois-il-arrive-en-parlant-de-plessage-d%26-039-utiliser-l%26-039-expression-tressage-de-haie.-dans-bien-des-styles-r + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#want warande
wa•ran•de █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083868 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Warande Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/warande Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22warande%22 ● Verwante termen: ● Engelse term, woordverwant: warrant www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=warrant + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#warande war•moes
█ Zelfstandig naamwoord
■ warm + moes
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/warmoes Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22warmoes%22 Warmoes betekent warme moes; moes die warm bereid wordt.
● Verwante term: moes ● Duitse term: Warmus www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW07331 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#warmoes warrelgroei warrelige draad █ Naamwoorden van handeling: (de) was, (het) wassen, (de) wassing
1. In lengte groeien. Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=wassen&lang=nn Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084030 "volwassen"
was•ti•ne
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: woestine Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID33392 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70746 www.ecopedia.be/380/encyclopedie/ wastine –> woestenij –> woestijn
● Verwante termen: ● Duitse termen: Wöste, Wöstenije www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html ● Engelse term: waste www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=waste + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wastine wā•ter•be•heer
█ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van water beheren Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterbeheer ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterbeheer █ Naamwoord van handeling: (de) waterberging
(Regen)wateroverschotten uit de omgeving tijdelijk of langdurig bergen. www.atlasnatuurlijkkapitaal.nl/waterberging ● Verwante termen: waterberging
wā•ter•ber•ging █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van water bergen Kijk bij water bergen. █ Bijvoeglijk naamwoord
■ Synoniemen: doorlatendheid, permeabiliteit Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doorlatendheid Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Permeabiliteit_(materiaal) Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/permeabiliteit.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/k-waarde.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/porositeit.shtml www.smartgeotherm.be/achtergrond-waterdoorlatendheid/ ● Verwante term: bodemporie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterdoorlatendheid wā•ter•druk
█ Zelfstandig naamwoord Druk die stromend water uitoefent op een boom of struik tijdens overstroming. Veewerende Maasheggen zijn op zodanige wijze gemaakt dat ze weerstand bieden aan de druk van het stromende water.
█ Naamwoorden van handeling: (het) wateren, (de) watering
1. Hout in water leggen. Doel: - om het hout te verduurzamen door logen - om het hout gemakkelijker te kunnen zagen met als bijkomstigheid verduurzaming en houtopslag zonder rot, insectenvraat, ... - om hout soepel te maken voor gebruik (vlechtroeden en -banden klaar maken om te vlechten of om een steel in vorm te buigen logen www.restauratieambacht.be/index.php?option=com_content&task=view&id=274&Itemid=462 Rapport: Effect van wateren op de duurzaamheid en technologische eigenschappen van grenen https://homepage.tudelft.nl/f2n51/03_Hout%20in%20Gevels.pdf Hout dat gevlot werd is gewaterd.
● Verwante termen bij 1:
www.duden.de/rechtschreibung/waessern ● Engelse term bij 1: pond. Naamwoord van handeling: ponding 2. Water gericht voeren, 2.a. over een gebied (bv. hooiland), bevloeien, irrigeren. 2.b. water afvoeren. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/irrigeren Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Irrigatie Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/11/etymologie-wetering-en-wateren/ ● Verwante termen bij 2:
www.duden.de/rechtschreibung/bewaessern https://de.wikipedia.org/wiki/Wiesenbewässerung ● Engelse termen bij 2: drowning, floating www.farm-direct.co.uk/farming/history/watermeadow/index.html https://en.wikipedia.org/wiki/Water-meadow 3. Van water voorzien, te drinken geven.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084063
● Verwante term bij 3: ● Duitse term bij 3: wässern. Naamwoorden van handeling: Wässern, Wässerung www.duden.de/rechtschreibung/waessern https://de.wiktionary.org/wiki/wässern + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wateren waterend dood hout
wā•ter•end dood hout █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■
Synoniem: aquatisch dood hout
Dood hout dat zich in het water bevindt. Het dode hout watert.
Document: Afwegingen bij het plaatsen van rivierhout door Rijkswaterstaat. https://staticresources.rijkswaterstaat.nl/binaries/Rivierhout%2C%20afwegingen%20bij%20plaatsing%20en%20beheer_tcm21-98704.pdf ● Verwante termen: Een Duitse webstede over waterend dood hout: www.totholz.de + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterend-dood-hout wā•ter•huis•hou•ding
1. █ Zelfstandig naamwoord De wijze waarop water in een bepaald gebied wordt opgenomen, zich verplaatst, gebruikt, verbruikt en afgevoerd wordt. In de meeste gevallen wordt dit beïnvloed door menselijk handelen. Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Waterhuishouding Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterhuishouding Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A015772 2. █ Zelfstandig naamwoord Het opnemen, verwerken en weer afgeven van water door een plant. Bron: Guy De Kinder www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A015772 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterhuishouding watering
wā•te•ring 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. █ Naamwoord van handeling van wateren ■ Wisselvorm: wetering Het wateren (in verschillende betekenissen); en in direct hierbij aansluitend gebruik. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084085 ● Verwante term bij 1: 2. █ Zelfstandig naamwoord
■ Wisselvorm: wetering ■ Synoniem: vloeiweide Weide die zodanig is aangelegd dat zij (kunstmatig) bevloeid kan worden. Vloeiweide. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084085 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vloeiweide Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/11/etymologie-wetering-en-wateren/ ● Duitse termen bij 2: Schwemmwiese, Wässerwiese
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#watering● Engelse term bij 2: water meadow https://en.wikipedia.org/wiki/Water-meadow 3. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wetering Natuurlijke of aangelegde (meestal langgestrekte) waterloop. Ook in benamingen van waterlopen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084085 wetering, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085747 Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/wetering Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wetering ● Verwante termen bij 3: watererosie
wā•ter•ēro•sie █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Erosie#Watererosie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#watererosie wā•ter•lei•ding
█ Zelfstandig naamwoord a. Gegraven waterweg die dient om water naar een bestemde plaats te leiden, kanaal. b. Gegraven waterweg dienende voor den afvoer van overtollig water dat zich in een bep. gebied, inz. binnen een waterkering, bevindt; afwateringskanaal, afvoersloot, greppel. c. Natuurlijke of gegraven waterloop in algemenere zin, stroom, sloot, beek. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
Artikel 1, bewerkte tekstovername: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084098 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/waterleiding Wikipedia. Wikipedia beschrijft waterleiding enkel als een netwerk van buizen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterleiding ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterleiding Engelse term waterlogged █ Bijvoeglijk naamwoord
wā•ter•loop
█ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084105 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Watergang_(wateroppervlak) water + loop. Kijk ook bij loop.
● Verwante termen: ● Duitse term: Wasserlauf www.duden.de/rechtschreibung/Wasserlauf https://de.wiktionary.org/wiki/Wasserlauf + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterloop ■
Wisselvorm: waterlot
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterlot ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wasserlode, Wasserreis, Wasserreisser, Wasserschoss https://de.wikipedia.org/wiki/Wasserreis_(Pflanzenmorphologie) https://de.wikipedia.org/wiki/Wasserschoss https://de.wikipedia.org/wiki/Angsttrieb ● Franse term: drageon of gourmand? https://fr.wikipedia.org/wiki/Gourmand_(botanique) https://fr.wikipedia.org/wiki/Drageon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterloot watermerkziekte
wā•ter•merk•ziek•te █ Zelfstandig naamwoord Ziekte die verschillende wilgensoorten kan aantasten (Salix alba en Salix fragilis in het bijzonder), veroorzaakt door de bacterie Brenneria salicis. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Watermerkziekte ● Verwante termen: ● Duitse term: Wasserzeichenkrankheit ● Franse term: coloration bactérienne? ● Engelse term: watermark disease + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#watermerkziekte wā•ter•mō•len
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: beekmolen Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Watermolen_(door_water_aangedreven_molen) ● Verwante termen: ● Duitse term: Wassermühle https://de.wikipedia.org/wiki/Wassermühle ● Franse term: moulin à eau https://fr.vikidia.org/wiki/Moulin_à_eau ● Engelse term: water mill https://en.wikipedia.org/wiki/Watermill + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#watermolen Het opnemen van water door planten.
wā•ter•pō•rie
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: hypathode, waterklier Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterporie Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#hydathode ● Verwante termen: ● Duitse term: ● Franse term: ● Engelse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterporie wā•ter•put
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterput https://nl.wikipedia.org/wiki/Welput ● Verwante termen:
● Duitse term: ● Franse term: ● Engelse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterput wā•ter•ver•sprei•der
█ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Plant waarvan de diasporen verspreid worden door water. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterverspreider waterverspreiding
wā•ter•ver•sprei•ding █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (door) water verspreiden Verspreiding van diasporen door het water. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#waterverspreiding we...
wē•de
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: wer, wide, wie, wieje, wijde 1. Hout, bos. (hout in de betekenis van bepaalde harde stof, als boomindividu en als bos) 1.bis. Wijde = wilg. Wede en woud zijn woordverwant.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084263 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085923 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086167 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084441 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086132 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71056 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71057 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085441 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73025 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wede%22 www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-w/ widu, Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3816 wiedauw (wede + ouw)
● Duitse term bij 1: Weide
https://de.wikipedia.org/wiki/Weiden_(Botanik) www.dwds.de/wb/Weide#1 ● Engelse termen bij 1, woordverwant: withe, withy www.thefreedictionary.com/withe https://en.wiktionary.org/wiki/withe https://www.etymonline.com/word/withe https://www.etymonline.com/word/withy https://en.wiktionary.org/wiki/withy https://en.wikipedia.org/wiki/Withy 2. Isatis tinctoria. Uit deze plant haalde men blauwe kleurstof. Vroeger hier gecultiveerd, nu zeldzaam.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wede Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wede Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wede%22 ● Verwante term bij 2: ● Engelse term bij 2: woad www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=woad + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wede wederkerend beheer
wē•der•kē•rend be•heer ■ Synoniem: regelmatig beheer weel
█ Zelfstandig naamwoord 1. Land begroeid met wilgentwijgen. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084518 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085241 welie, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085241 ● Verwante termen bij 1: 2. Weel is hier een wisselvorm van wiel. Ronde oftewel wielvormige diepe waterplas, gevormd door een dijkdoobraak. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084517 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/weel Plaatsnaam: Oosterweel
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Oosterweel Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID29851 ● Verwante term bij 2: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weel weer
█ Zelfstandig naamwoord 1. Visweer. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084553 Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4997 Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID62372 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Weervisserij ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Wehr https://de.wikipedia.org/wiki/Fischwehr www.duden.de/rechtschreibung/Wehr_Anlage_Einrichtung_Stauwehr ● Engelse term bij 1: weir https://en.wikipedia.org/wiki/Fishing_weir www.merriam-webster.com/dictionary/weir www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=weir 2. Verdedigingswerk. Wisselvorm: were
Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72475 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 12: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72475 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084556 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weer2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/weer7 landweer
Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22landweer%22 weerd
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: waard
weer•haag
█ Zelfstandig naamwoord Werende, beschermende haag. Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=VMNW&actie=article&uitvoer=HTML&id=ID37212 ● Verwante termen: ● Duitse term: Wehrhecke www.uni-goettingen.de/de/brauchtum/56553.html + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weerhaag weer•vissen
█ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) weervissen, (de) weervisserij
Wikipedia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Weervisserij
Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/weervisserij https://nl.wiktionary.org/wiki/visserij ● Verwante term: weer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weervissen wē•gel
█ Zelfstandig naamwoord weg + -el
Verkleinwoord van weg. Weggetje, pad.
Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71886 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084881
De uitgang -el is een diminutiefsuffix. ● Verwante term: zandweg ● Duitse term: Wegel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW01277 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wegel wei
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: weide 1. █ Zelfstandig naamwoord
■ Wisselvorm: wei Voer, voedsel. Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID27613 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71927
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1 en 2: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062
● Verwante term bij 1: ● Duitse term: Weide www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LW01357 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=weide 2. █ Zelfstandig naamwoord
■ Wisselvorm: wei Grasland dat beweid wordt. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Weiland Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weide1 Kijk ook bij wis.
● Verwante termen bij 2: ● Duitse term: Weide, Nederlands wede https://de.wikipedia.org/wiki/Weide_(Grünland) www.dwds.de/wb/Weide#2 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IW01750 ● Luxemburgse term: wêd http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/WLM/wbgui_py?lemid=MW00269 ● Franse termen: pâture, prairie, pré https://fr.wikipedia.org/wiki/Pâture https://fr.wikipedia.org/wiki/Prairie_(agriculture) ● Engelse term: pasture https://en.wikipedia.org/wiki/Pasture 3. █ Zelfstandig naamwoord Wisselvorm: wijde
Wilg. Kijk bij wijde.
weidebloem
wei•de•bloem █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: weibloem Bloem die in de weide groeit.
Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.22 ● Verwante termen:
● Duitse termen: Weideblume, Wiesenblume
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weidebloem
weideboom wei•de•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die in een weide staat. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hutebaum https://de.wikipedia.org/wiki/Hutebaum + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weideboom weidegang wei•de•gang █ Zelfstandig naamwoord 1. Het (doen) gaan naar en (laten) begrazen door het vee van de weide, inz. beschouwd als voedingswijze tgov. (zomer)stalvoedering. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.35 2. Recht van weidegang, het recht tot beweiding van gronden anders dan krachtens eigendom of overeenkomst (zie verder weiderecht). Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.35 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weidegang weidehaag wei•de•haag
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: weideheg
Veewerende haag aan of rondom een weide. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weidehaag wei•de•kruid
█ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.67 ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weidekruid weiden wei•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) weiden
■ Synoniemen: grazen, hoeden
1. Vee op een weide laten grazen. Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=weiden&lang=nn Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085068 2. Grazen.
Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=weiden&lang=nn Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085068 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weiden weiderecht
wei•de•recht █ Zelfstandig naamwoord Het recht zijn vee te laten grazen op de gemeenschappelijke weiden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085071 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weiderecht wei•de•vo•gel
█ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.117&article=weidevogel www.sovon.nl/nl/content/bmp-w-bmp-weide-en-akkervogels ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#weidevogel weit
█ Zelfstandig naamwoord Tarwe. Zoals in boekweit. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weit Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22weit%22 ● Verwante termen: ■ Wisselvormen: wals, welle
■ Synoniemen: landrol, pletrol, rolblok, veldrol, welblok, welboom, welhout Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72205 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085148 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72080 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72174 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Gladde_rol ● Verwante term: wellen ● Duitse termen: Ackerwalze, Holzwalze, Walle, Walze http://wiki-de.genealogy.net/Walze_(Landwirtschaft https://de.wikipedia.org/wiki/Walze_(Landtechnik) www.wntwoerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RW00614 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wel welk
█ Bijvoeglijk naamwoord Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72189 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085249 ● Verwante termen:
● Duitse term: welk
welkenwww.duden.de/rechtschreibung/welk www.dwds.de/wb/welk + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#welk wel•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/welken Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22welken%22 "verwelken"
wel•len
█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wellen, (de) welling
■ Wisselvorm: walsen
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085284 ● Verwante term: wel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wellen werend maken
wē•rend mā•ken
█ Werkwoordelijke woordgroep Van omheiningen zoals heggen en tuinen. Door bepaalde handelingen ervoor zorgen dat de omheining weert oftwel de toegang verhindert. werend, Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/werend ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#werend-maken wē•rend ver•mō•gen
█ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord]
Mate waarin een heg mensen of vee doorgang kan beletten.
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#werend-vermogen ■ Wisselvorm: werft
1. Wilg.
Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72508&article=werft Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085510
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/werf3 2. Verhoogde plaats.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085506 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=114426 Etymologiebank.nl werkbank
werk•bank █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Werkbank ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hobelbank, Werkbank ● Franse term: établi ● Engelse term: work bench + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#werkbank werken
wer•ken
● Verwante term: scheluw█ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) werken, (de) werking Van hout: Krimpen of zwellen (en daardoor kromtrekken); barsten of scheuren. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085534 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#werken werkhout
werk•hout
● Duitse term: Nutzholz. Bauholz.█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: gebruikshout Hout dat na de velling verwerkt wordt en niet bestemd is als brandhout. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M085543 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#werkhout wet•hout
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wetlat Stuk hout om een zeis mee te wetten. Wetstrekel. Kijk ook bij strekel. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wetzholz + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wethout wetsteen
wet•steen █ Zelfstandig naamwoord Steen die dient om messen en scherpe gereedschappen scherp te maken, het zogenaamde wetten. Slijpsteen. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085774 ● Verwante termen:
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wetsteen ■ Wisselvorm: wetsteenschee ■ Kortweg: steenschede, steenschee Koker die aan broeksriem gedragen wordt waarin een wetsteen in water geplaatst kan worden. Wordt gebruikt bij het maaien met de zeis.
strekelbus
● Verwante termen: ● Franse term: coffin www.larousse.fr/dictionnaires/francais/coffin/16963?q=coffin#16832 Étui contenant de l'eau, dans lequel le faucheur met la pierre à aiguiser. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wetsteenschede wet•streek █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij strekel. wetten
wet•ten
█ Werkwoord
█ Naamwoord van handeling: (het) wetten
● Verwante termen:Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wetten Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wetten%22 ● Duitse term: wetzen ● Franse term: aguiser https://fr.wiktionary.org/wiki/aiguiser ● Engelse term: whet https://en.wiktionary.org/wiki/whet + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wetten wi...
■ Wisselvorm: wiet
■ Synoniem: onkruid
Onkruid. Kruidachtige wilde gewassen op plaatsen waar het de mens niet past. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wied Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085919 ● Engelse term: weed
https://en.wikipedia.org/wiki/Weed
www.etymonline.com/word/weed + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wied wie•den
█ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wieden
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085926
● Verwante termen: ● Duitse termen: jäten, wieten https://de.wikipedia.org/wiki/Jäten www.dwds.de/wb/jäten www.duden.de/rechtschreibung/wieten www.dwds.de/wb/wieten ● Franse termen: sarcler, désherber https://fr.wikipedia.org/wiki/Sarclage https://fr.wikipedia.org/wiki/Désherbage ● Engelse term: weed + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wieden wiek
█ Zelfstandig naamwoord Bundel ineengedraaid, gezwingeld (gedraaid) vlas; ben. van zaken die uit een stuk katoen of linnen bestaan, en daarvan afgeleide bet. Veroud., maar nog gewest. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085945&article=houtskool ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wiek wiel
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: waal, weel, wieling ■ Synoniem: kolk Waterhoudende kom in de bodem die ontstaan is door een dijkdoorbraak. Later in overdrachtelijke betekenis synoniem voor (molen)vijver. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kolk_(water) Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wiel2 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71743 Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2014/08/addenda-ewn-waal-en-wiel/ Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wiel wieling, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085973 Plaatsnaam: Oosterweel
https://nl.wikipedia.org/wiki/Oosterweel ● Verwante term: kolk + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wiel wiep
█ Zelfstandig naamwoord Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wiep Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wiep%22 ● Verwante term: mutsaard ● Verwante Duitse termen: Wiepe, Wiepen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW20241 www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW20243 ● Engelse term: whip https://en.wiktionary.org/wiki/whip#Etymology www.etymonline.com/word/whip + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wiep ■ Enkelvoud en meervoud (collectivum): wier
■ Meervoud: wieren
■ Synoniemen, enkelvoud: alg, alge
■ Synoniem, meervoud: algen 1. In het algemeen spraakgebruik: Benaming voor verschillende (maar niet onderscheiden), meestal draad- of lintvormige waterplanten, die groeien op waardgronden, oevers en op den bodem van zeeën en rivieren, waarbij zij ook het wateroppervlak kunnen bedekken. Ook zeegras en zeewier genoemd. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1.a., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086009 2. Benaming voor een familie van waterplanten (Algae), waarbinnen zeer veel, in onderafdelingen gegroepeerde soorten onderscheiden worden en die behoort tot de loofplanten (Thallophyten) als onderklasse van de klasse der sporeplanten (Cryptogamen). Ook als benaming voor een bepaalde onderafdeeling of soort daarvan. Bron, artikel 1.b.: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086009 ● Verwante term: uei + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wier ■ Wisselvorm: weg
■ Synoniem: kijl
■ Synoniem voor kleine wig: spie Schuin toelopend blok of blokje waarmee iets kan worden vastgeklemd of gekloofd. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wig_(gereedschap) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086087 Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2017/09/etymologie-wegge-wig/ Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wig1 Kijk ook bij spie.
● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Keil ● Franse term: coin https://fr.wikipedia.org/wiki/Coin_(machine_simple) ● Engelse term: wedge https://en.wikipedia.org/wiki/Wedge_(mechanical_device) www.etymonline.com/word/wedge + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wig wijde wij•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: weide, widauw, wiede, wijd, wijt ■ Maasrijnlands: wie [wiej]
1. Benaming voor het plantengeslacht wilg (Salix) of voor een bepaalde soort daarvan; wilgeboom. 2. Wilgetak; bij uitbreiding: buigzame, taaie twijg, teen, inz. van wilgen- of eikenhout en bepaaldelijk gebruikt als bind- of vlechtmateriaal. Bron van 1 en 2: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086132 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijde%22 J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden, Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weide1 ● Verwante termen: ● Duitse term: Weide https://de.wikipedia.org/wiki/Weiden_(Gattung) ● Nederduitse term: Wied www.plattmakers.de/nl/2149/Wied www.plattmakers.de/nl/1528/Wichel ● Zweedse term: vide https://sv.wikipedia.org/wiki/Videsläktet + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wijde 1. Bekken, plas met stilstaand water. Wisselvorm van vijver. Wijers werden veel gebruikt om vis in te kweken.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vijver Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijer2 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijer%22
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086186 wijert, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086186&article=wijert wouwer, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087317 wouwer, Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID98762 ● Verwante term bij 1: ● Duitse term bij 1: Weiher https://de.wikipedia.org/wiki/Weiher_(Gewässer) www.dwds.de/wb/Weiher 2. Spaarbekken, plas voor een watermolen. Molenvijver, stuwvijver
Plaatsnaam: de Molenvijvers, Genk. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijer_(watermolen) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086186 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijer2 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wijerd www.leestekensvanhetlandschap.nl/molenvijver ● Verwante termen bij 2:
https://de.wikipedia.org/wiki/Mühlenteich ● Engelse term: mill pond https://en.wikipedia.org/wiki/Mill_pond + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wijer wijm
█ Zelfstandig naamwoord Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/12/etymologie-wijme/ Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijm%22 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijm ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wijm wijnbouw
wijn•bouw █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijnbouw ● Verwante termen: ● Duitse term: Weinbau https://de.wikipedia.org/wiki/Weinbau ● Franse term: viticulture https://fr.wikipedia.org/wiki/Viticulture ● Engelse term: viticulture https://en.wikipedia.org/wiki/Viticulture + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wijnbouw ■ Wisselvorm, samentrekking van wijngaard: wingerd Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijngaard
Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijngaard%22 "druivengaard", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015211.re.35 "wingerd", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086640&lemmodern=wingerd&domein=0&conc=true
● Duitse term: Weinberg
https://de.wikipedia.org/wiki/Weinberg ● Franse term: vignoble https://fr.wikipedia.org/wiki/Vignoble ● Engelse term: vineyard. yard = gaard https://en.wikipedia.org/wiki/Vineyard www.etymonline.com/word/vineyard www.etymonline.com/word/yard + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wijngaard wild
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wild ● Verwante termen: ● Duitse term: Wild https://de.wikipedia.org/wiki/Wild ● Engelse term: game https://en.wikipedia.org/wiki/Game_(food) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wild wildbaan
wild•baan █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086399 ● Verwante termen: ● Duitse term: Wildbahn https://de.wikipedia.org/wiki/Wildbahn www.dwds.de/wb/Wildbahn ● Engelse term: forest https://en.wikipedia.org/wiki/Forest#Etymology + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wildbaan wild•ban
█ Zelfstandig naamwoord Het recht in een bangebied over de jacht, de visserij en soms bij uitbreiding het watergebruik.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086397&article=wildbann Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID850 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73661 bannen, Wiktionary
https://nl.wiktionary.org/wiki/bannen#Nederlands Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bannen ● Verwante term: banwoud ● Duitse term: Wildbann + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wildban wilde peer
wil•de peer █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilde_peer ● Verwante term: doornstuik ● Duitse termen: Dornenbirne, Dornbirne, Holzbirne, Wildbirne https://de.wikipedia.org/wiki/Wildbirne + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wilde-peer wilderd
wil•derd
■ Wisselvorm: wildert
Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wilderd%22 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wildert ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wilderd
Wildheu
■ Synoniem: Bergheu
In de natuur oftewel wild gegroeid hooi. Dit hooi wordt geoogst in de Alpen op steile hellingen (Heubergen, Bergwiesen). De graslanden waarop geoogst wordt hebben een hoge biodiversiteit.
wildschade
wild•scha•de █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wildschade ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wildschaden, Wildverbiss https://de.wikipedia.org/wiki/Wildschaden https://de.wikipedia.org/wiki/Verbiss#Wildverbiss + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wildschade wildwal
wild•wal █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wildwal ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wildwal wilg
█ Zelfstandig naamwoord ■ Oud synoniem: wede Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilg Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wilg ● Verwante termen: ● Duitse term: Weide https://de.wikipedia.org/wiki/Weiden_(Botanik) ● Franse term: saule https://fr.wikipedia.org/wiki/Saule ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Willow www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=willow + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wilg Teen van wilg.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilgenteen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wilgenteen wilgenwater
wil•gen•wa•ter █ Zelfstandig naamwoord Loog van wilgenscheuten. Wilgenwater bevat de plantenhormonen salicine en indool-3-boterzuur. Met wilgenwater wordt de beworteling van stekken gestimuleerd. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Indool-3-boterzuur https://nl.wikipedia.org/wiki/Salicine ● Verwante termen: ● Duitse term: Weidenwasser http://horti.wikia.com/wiki/Weidenwasser ● Franse term: eau de saule https://fr.wikipedia.org/wiki/Eau_de_saule ● Engelse term: willow water https://en.wikipedia.org/wiki/Willow_water www.bluestem.ca/willow-article1.htm + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wilgenwater wind•as
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windas Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086510 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/windas Het Virtuele Land www.hetvirtueleland.be/items/show/36524/ "kaapstander" in Wikipedia
Kijk ook bij winde.
● Engelse term: windlass
www.etymonline.com/word/windlass + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windas windbestuiving
wind•be•stui•ving █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (door de) wind bestuiven ■ Synoniem: anemofolie, van Grieks anemos; wind Bestuiving door wind. ● Verwante termen: ● Verwante termanemophily https://en.wiktionary.org/wiki/anemophily + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windbestuiving windbreker
wind•bre•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: windscherm Kijk bij windscherm.
windbreuk
wind•breuk █ Zelfstandig naamwoord Breuk veroorzaakt door winddruk. Een inwendige of volledige breuk. ● Verwante termen: ● Duitse term: Windbruch ● Engelse termen: wind breakage, wind fracture ● Engelse term, Noord-Amerika: windsnap + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windbreuk Een boom waarvan de stam gebroken is door wind of storm.
● Verwante termen: ● Franse term: volis https://fr.wiktionary.org/wiki/volis https://fr.wiktionary.org/wiki/volins + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windbreukboom winddruk
wind•druk █ Zelfstandig naamwoord Druk die de wind uitoefent op delen van een boom of struik. ● Verwante termen: ● Franse term: pression du vent ● Engelse term: wind blow + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winddruk ■ Wisselvormen: win, wing
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086535 eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/41942 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windas Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/winde1 Domme kracht.
Kijk ook bij windas.
● Verwante termen:
● Duitse term: Winde ● Nederduitse term: Winn https://de.wikipedia.org/wiki/Winde_(Mechanik) www.dwds.de/wb/Winde Winn www.plattmakers.de/nl/2650/Winn ● Engelse term: winch www.etymonline.com/word/winch + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winde winderosie
wind•ēro•sie █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Erosie#Winderosie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winderosie Groeivorm van een boom of stuik die gevormd is door aanhoudende winddruk uit één richting.
www.bildarchivaustria.at/Pages/ImageDetail.aspx?p_iBildID=8398872 Beeld: www.bildarchivaustria.at/Preview/8398872.jpg ● Verwante termen: ● Duitse term: Windwuchsform + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windgroeivorm wind•mo•len
█ Zelfstandig naamwoord Een molen die aangedreven wordt door wind.
windschade
wind•scha•de
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stormschade
Schade aan planten veroorzaakt door sterke wind.
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windschade windscherm
wind•scherm █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: windbreker Lichaam dat een windstroom breekt. ● Verwante termen: ● Duitse term: Windschutz ● Franse termen: abri du vent, brise-vent ● Engelse term: windbreak + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windscherm windscheur
wind•scheur █ Zelfstandig naamwoord Scheur in hout die ontstaan is door winddruk. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windscheur windsingel
wind•sin•gel █ Zelfstandig naamwoord Windscherm van hoge bomen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windsingel windsnoei wind•snoei
█ Zelfstandig naamwoord Van bomen. Het afrukken van takeinden, meestal zachte eindscheuten, door sterke wind.
"windsnoeisel"
Windsnoei is een term bedacht door Carlos Montfort, voor het eerst wereldkundig gemaakt op Termen op Boheest op 24 april 2019.
windsnoeisel
wind•snoei•sel
█ Zelfstandig naamwoord Van bomen. Snoeisel, meestal zachte takeinden, dat afgerukt is door de wind.
Windsnoeisel is een term bedacht door Carlos Montfort, voor het eerst wereldkundig gemaakt op Termen op Boheest op 25 april 2019. ● Verwante termen: wind•val
■ Synoniem, indien het om fruit gaat: valfruit Datgene wat door de wind op de grond gewaaid is: bomen, takken, vruchten. Bron, bewerkt tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086615 windvang
wind•vang █ Zelfstandig naamwoord Het opvangen van de wind. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windvang Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086616 Vang, naamwoord van handeling van vangen. Weetje: Met achtervoegsel -st: vangst.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/vang Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22vang%22
● Verwante termen: ● Franse term: brise-vent https://fr.wiktionary.org/wiki/brise-vent ● Engelse termen: sail area, wind fetch + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windvang windvanger
wind•van•ger █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windvanger ● Verwante term: windvang ● Duitse term: ● Franse term: ● Engelse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windvanger windverspreider
wind•ver•sprei•der █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Plant waarvan de zaden verspreid worden door wind.
● Verwante termen: ● Duitse term: Windstreuer https://de.wikipedia.org/wiki/Windstreuer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windverspreider wind•ver•sprei•ding
█ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (door de) wind verspreiden Verspreiding van zaden/diasporen door wind.
● Verwante termen: windworp
wind•worp █ Zelfstandig naamwoord Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Windworp ● Verwante termen: ● Duitse term, vertaalequivalent: Windwurf ● Duitse term: Entwurzelung ● Franse term: ● Engelse term: windthrow https://en.wikipedia.org/wiki/Windthrow + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windworp Boom die ontworteld of gebroken is door wind.
● Verwante termen: ● Duitse term: Windwurfbaum ● Franse term: chablis https://fr.wikipedia.org/wiki/Chablis_(arbre) ● Engelse term: windthrown tree + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#windworpboom Hoek, bocht. Alleen als toponymisch element overgeleverd.
Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4809 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/winkel2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/winkel winterannuel
win•ter•an•nuel █ Zelfstandig naamwoord Plant die in het najaar kiemt, de winter als bladrozet doorbrengt, vroeg in het voorjaar bloeit en de zomer in zaadvorm overleeft. Bron: Sectie Thijsse (bewerkte tekst): www.nev.nl/thijsse/woordenlijst.html www.annetanne.be/kruidenklets/2008/02/08/winterannuellen/ www.annetanne.be/kruidenklets/2007/03/19/vroegeling/ annuel, Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/annuel ● Engelse term: winter annuel
https://en.wikipedia.org/wiki/Annual_plant#Winter + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterannuel win•ter•bed
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterbed Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086703 ● Verwante termen: ● Verwante Franse term: lit majeur https://fr.wikipedia.org/wiki/Lit_majeur + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterbed win•ter•beek
█ Zelfstandig naamwoord Bron: Dialecten en naamgeving in Haspengouw, Jan Segers
www.dbnl.org/tekst/sege010dial01_01/sege010dial01_01_0002.php Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086699.re.39 sauwe (zouw) op hasel.be: www.hasel.be/node/289890 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spreng ● Verwante termen: █ Naamwoord van handeling van (in de) winter bevloeien
Van wateringen: Bevloeien in de winter.
Plant die in de winter bloeit.
Gele kornoelje, hazelaar en forsythia zijn winterbloeiers. Bijvoeglijk naamwoord: winterbloeiend
win•ter•bo•de
█ Zelfstandig naamwoord Verschijning die de winter aankondigt. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086699.re.64 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterbode win•ter•dijk
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterdijk ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterdijk wintergast
win•ter•gast █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wintergast ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wintergast win•ter•ge•was
█ Zelfstandig naamwoord Gewas dat in de winter op het veld staat en in de winter of in het voorjaar wordt geoogst. Bron: Algemeen Nederlands Woordenboek http://anw.inl.nl/article/wintergewas Winterrogge.
Wintergroen duidt aan dat de boom of struik in de winter bladeren draagt.
winterhard
win•ter•hard █ Bijvoeglijk naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterhard winterharde plant, plante vivace ● Verwante termen: ● Duitse term: winterhart ● Franse term: résistant au froid ● Engelse termen: hardy, winter hardy https://en.wiktionary.org/wiki/hardy + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterhard Mate waarin een plant winterhard is.
wintervastheid ● Verwante termen: ● Duitse term: Winterhärte https://de.wikipedia.org/wiki/Winterhärte ● Engelse termen: hardiness, winter hardiness https://en.wikipedia.org/wiki/Hardiness_(plants) https://en.wiktionary.org/wiki/vivace + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterhardheid win•ter•in•te•res•sant
█ Bijvoeglijk naamwoord In de winter: Planten die textuur, kleur of andere visuele effecten bieden door bladkleur, vruchten, schorsbeeld en andere verschijnselen en die het winterbeeld opfleuren zijn winterinteressant.
● Verwante
termen:
Plants that provide texture, color or other visual effects through leaves, fruit, bark charecteristics and other means that enliven the winter. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterinteressant win•ter•kaal
█ Bijvoeglijk naamwoord
Van bepaalde planten. In de winter geen bladeren dragend. Wikipedia win•ter•punt
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: kortste dag ■ Antoniemen: zomerpunt, langste dag Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kortste_dag ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterpunt win•ter•op•slag
█ Zelfstandig naamwoord 1. Het opslaan van gewassen in de winter.
2. Plaats waar gewassen in de winter opgeslagen worden. Wintervoorraad.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086699.re.311 ■ Synoniem: rustperiode
https://nl.wikipedia.org/wiki/WinterrustWikipedia Kijk ook bij groeirust. ● Verwante termen: ● Duitse term: Winterruhe https://de.wikipedia.org/wiki/Winterruhe ● Franse termen: repos l'hiver, repos végétatif ● Engelse term: winter rest https://en.wikipedia.org/wiki/Winter_rest + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterrust win•ter•snoei
█ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van winter snoeien
Snoei die men in de winter uitvoert.
wintertooi
win•ter•tooi █ Zelfstandig naamwoord Het geheel aan bladeren en voortplantingsorganen van bomen en struiken in de winter en hoe dat eruitziet. Wat bomen en struiken in de winter dragen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wintertooi wintertuin
win•ter•tuin █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wintertuin Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wintertuin https://toerisme.mechelen.be/wintertuin-ursulinen ● Verwante termen: ● Duitse term: Wintergarten https://de.wikipedia.org/wiki/Wintergarten ● Franse term: jardin_d'hiver https://fr.wikipedia.org/wiki/Jardin_d'hiver ● Engelse term: winter garden https://en.wikipedia.org/wiki/Winter_garden + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wintertuin win•ter•voed•sel
█ Zelfstandig naamwoord Voedsel dat dieren in de winter eten. win•ter•voor•raad
█ Zelfstandig naamwoord www.ethologie.nl/voorbeelden/eekhoorn.htm ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wintervoorraad win•ter•wa•ter
█ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086739 ● Verwante term: winterbeek + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#winterwater wipdraaibank
wippenwip•draai•bank █ Zelfstandig naamwoord Draaibank die aangedreven wordt door een lange, smalle buigzame stam op en neer te laten bewegen door een pedaal. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wippendrehbank, Wippdrechselbank ● Franse term: tour à perche ● Engelse term: pole lathe https://en.wikipedia.org/wiki/Pole_lathe + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wipdraaibank wip•pen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wippen In de context van deze lijst heeft wippen - een werkwoord met meerdere betekenissen - in het bijzonder de volgende betekenis. Zich min of meer heftig en snel, sprongsgewijze op en neer bewegen.
Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086752 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73926 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wippen Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wippen ● Verwante termen: ● Duitse term: wippen www.dwds.de/wb/wippen https://de.wiktionary.org/wiki/wippen ● Engelse term: whip www.etymonline.com/word/whip https://en.wiktionary.org/wiki/whip#Etymology wipzaag wip•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem voor bepaalde uitvoering: decoupeerzaag, van Duits Dekupiersäge, daarvoor van Frans werkwoord découper Zaag die door een mechanisme op en neer bewogen wordt. Er zijn verschillende typen wipzagen, maar ze worden niet altijd zo benoemd. Bijvoorbeeld, een raamzaag in een zaagmolen is ook een wipzaag.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagmolen#/media/Bestand:Molen_Bolwerksmolen,_onderbonkelaar_krukas.jpg De drijfstang van deze raamzaag wordt een wuifelaar genoemd. Wuifelaar, weifelaar -> werkwoord weifelen. Weifelen en wippen hebben dezelfde wortel.
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Het_Jonge_Schaap,_Zaandam#/media/File:Molen_Het_Jonge_Schaap_krukwiel_wuifelaar.jpg www.ensie.nl/betekenis/wuifelaar Steekwipzaag oftewel decoupeerzaag. De steekwipzaag kan in een gat gestoken worden om het zagen vanaf daar aan te vangen. Tafelwipzaag. Met de tafelwipzaag ken men figuren zagen en daarom is het ook een figuurzaag of figuurzaagmachine. https://nl.wikipedia.org/wiki/Figuurzaagmachine Molenraamzaag. Wipcirkelzaag, kantelcirkelzaag. Om rondhout tot blokken brandhout te verzagen.
"decoupeerzaag", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Decoupeerzaag "decoupeerzaag", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A003873&article=wipzaag ● Verwante termen: ● Duitse term: Wippsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Wippsäge Dekupiersäge https://de.wikipedia.org/wiki/Dekupiersäge Stichsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Stichsäge ● Engelse term: whipsaw https://en.wikipedia.org/wiki/Whipsaw "whip" in whipsaw heeft betrekking op het werkwoord whip, Nederlands en Nederduits wippen.
scroll saw https://en.wikipedia.org/wiki/Scroll_saw jig saw https://en.wikipedia.org/wiki/Jigsaw_(power_tool) https://en.wikipedia.org/wiki/Jigsaw_(tool) ● Franse term: scie sauteuse https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_sauteuse scie à découper, scie à chantourner https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_à_chantourner + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wipzaag ■ Oude wisselvorm: wisse
■ Fries: wisse
1. Vlechtroede, meestal van wilg. Wisselvormen: viets*, wits. (*Voeren)
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wis2 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wis%22 "wisse", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
Spreekwoorden:
Iemand is wissen snijden: iemand is ervandoor
Een band en een wis, die haalt men waar die is: een band en een wis neemt men waar men ze vindt, ook op andermans eigendom. Plaatsnaam: Vissenakker (vis = wis)
Vits, van vakwerk, is een een wisselvorm van wis.
● Verwante termen bij 1:
● Engelse term bij 4: bolt? www.thefreedictionary.com/withe https://en.wiktionary.org/wiki/withe www.etymonline.com/word/withe www.etymonline.com/word/withy https://en.wiktionary.org/wiki/withy https://en.wikipedia.org/wiki/Withy ● Luxemburgse (Duitse) term bij 1: Fitsch "kleine biegsame Gerte", bron: http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/LWB/wbgui_py?lemid=HF02545 ● Waalse term bij 1: fèsse, bron: Dictionnaire liégeois
● Waalse term bij 1: fèce, bron: Bulletin de la Société liégeoise de littérature wallonne 2. Onderlegger voor gebak, gemaakt van een wis in de betekenis van 1. Voluit: koekenwis. De latere metalen onderliggers worden plaatselijk ook wis genoemd.
● Verwante term bij 2:: koekenwis 3. Weide: wisch, Wiese (Duits)
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086780 - Plaatsnaam: Wis, Wins, plaats bij Blendeke (verfranst tot Blendecques), Noord-Frankrijk (verfranst Vlaanderen). - Plaatsnaam: Wis, plaats bij Doetinchem, provincie Gelderland, Nederland. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4811&article=wisch - Plaatsnaam: Wijshagen (B) Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijshagen#Toponymie https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121940 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73938&article=wisch ● Verwante term bij 3: weide ● Duitse termen bij 3: Wiese, Wisch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW23872 4. Bundel, zoals in vrijwis.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086804
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086779 Wikipedia, Limburgs https://li.wikipedia.org/wiki/Wis Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71056
● Verwante termen bij 4:
● Duitse term bij 4: Wisch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW03221 ● Oud-Noorse term bij 4: visk
wisseHeggstad gamalnorsk ordbok 812), halmvisk 'strohwisch', sefvisk 'rohrwisch' (nur einmal belegt, s. Heggstad gamalnorsk ordbok 812), halmvisk 'strohwisch', sefvisk 'rohrwisch' Bron: Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm via Woerterbuchnetz, www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW23868 wis•se 1. █ Zelfstandig naamwoord Wisselvorm van wis : vlechtroede, teen. Kijk bij wis.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086804 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Van wis. Kijk bij wis. Kubieke meter brandhout.
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wisse Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wisse#Zelfstandig_naamwoord Woordenlijst Taalunie www.woordenlijst.org/#/?q=wisse ● Verwante term: wis•sen
█ Bijvoeglijk naamwoord Gemaakt van wissen. Een wissen mand.
● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wissen wissenhout
wis•sen•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: roedenhout ■ Contextueel synoniem: rijs of rijshout (indien het over rijs van wilgen gaat) Hout dat geoogst werd of geoogst kan worden in de vorm van wissen; vlechtroeden. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wissenhout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: houwmes, kapmes, wissenwapen Elk snoeimes dat geschikt is om wissen mee te oogsten, in het bijzonder een werktuig dat de vorm heeft van een sikkelvormig kapmes. http://blogimages.seniorennet.be/mandenmaken/35-3ba89db621a32532e252cc91c03579b1.jpg Het MOT www.mot.be/resource/Tool/griendhakmes?lang=nl "rijszicht", Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46453 Handwerktuig om hardere grassoorten en wissen te kappen. Bron: Erfgoedinzicht.be https://erfgoedinzicht.be/collecties/detail/7c6f1432-074d-5060-8517-6b9ec0a4923d/media/7f23ab4d-6764-d13f-3c22-439a2bcc73cf witrot
wit•rot █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Witrot Ecopedia www.ecopedia.be/274/encyclopedie/ ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#witrot wo...
woelmuizen
woel•mui•zen
█ Zelfstandig naamwoord Bepaalde onderfamilie van de Cricetidae. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Woelmuizen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#woelmuizen woelriek
woel•riek
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: woelvork woelschade
woel•scha•de
█ Zelfstandig naamwoord Schade die zoogdieren zoals evers en mollen al woelend aan de bodem aangericht hebben.
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#woelschad● Verwante termen: woel•vork
█ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: woest, woeste
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Woeste_grond Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086986 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086983 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#woeste-grond ■ Wisselvorm: wastine, woeste, woestine
Oorspronkelijke betekenis: Grote dorre vlakte met weinig vegetatie. Woeste grond. Hedendaagse betekenis: Grote dorre vlakte, met weinig neerslag en weinig vegetatie. De uitgang -tine, zoals in woestine en wastine, werd in de loop der tijd -tijn.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Woestijn https://nl.wikipedia.org/wiki/Lommelse_Sahara Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/woestijn woest, bijvoeglijk naamwoord
Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/woest woest, bijvoeglijk naamwoord Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal woeste, zelfstandig naamwoord
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22woeste%22 Nederlands woest (bijvoeglijk naamwoord) Engels waste (bijvoeglijk en zelfstandig naamwoord) Duits Wüste (zelfstandig naamwoord) www.etymonline.com/word/waste ● Verwante termen:
● Duitse term: Wüste (Nederlands woeste) ● Engelse term: waste www.etymonline.com/word/waste https://en.wiktionary.org/wiki/waste ● Engelse term, woordverwant: vast www.etymonline.com/word/vast + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#woestijn █ Achtervoegsel
■ Wisselvorm: -wold ■ Wisselvorm van woud
Achtervoegsel in plaatsnamen dat verwijst naar een woud. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/-wolde Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/woud2 http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/wold2 Wold en wolde zijn woordverwant aan wild.
● Verwante termen:
● Nederduitse term: Woold
www.plattmakers.de/nl/69/Woold
● Engelse termen: weald, wold https://en.wiktionary.org/wiki/wold www.etymonline.com/word/wold + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#-wolde Op een graanzeis: Gestel van houten latten dat dient als toejacht. Het gestel lijkt op de tanden van een wolf. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wolf Tekening in hout die op wolkjes lijkt. Wolkjesfiguratie. Wolkjesesdoorn.
● Verwante termen: ● Franse term: (érable) ondé ● Engelse termen: curly, quilt, quilted https://en.wikipedia.org/wiki/Quilt_maple wolk•jes•boom
█ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen:
● Engelse term: bonsai cloud tree + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wolkjesboom Snoei in de vorm van een wolkje.
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wonde
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087085 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=74318 Wond of wonde?: www.taaladvies.net/taal/advies/vraag/1733/ ● Verwante termen: ● Duitse term: Wunde
● Engelse term: wound www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wound
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wond wondafgrendeling
wond•af•gren•de•ling █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van wond afgrendelen Het mechanisme waardoor de boom beschadigingen geneest en waarbij door diverse fysiologische processen in de boom het beschadigde weefsel zodanig wordt overgroeid en afgegrendeld (ingekapseld) van het nog gezonde hout dat de bedreiging van het gezonde hout (door bijvoorbeeld rot veroorzakende microrganismen) wordt geminimaliseerd. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wondafgrendeling Overgroeien van de snoei- of breukwond.
● Verwante termen: ● Engelse term: wound occlusion Occlusion is the process of trees forming callus and clearwood over wounds. (www.escholarship.org/uc/item/2nh227fr#) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wondheling wondhout
wond•hout █ Zelfstandig naamwoord Wondparenchym, wondweefsel. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Parenchym ● Verwante termen: ● Engelse term: callus tissue + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wondhout worm•steek
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wormgat
Gat of gang in een gewas of vrucht veroorzaakt door wormen; wormgat.
Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087216 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wormsteek worm•stē•kig
█ Bijvoeglijk naamwoord
Door wormen aangetast.
Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087216.re.8 ● Verwante term: wormsteek ● Duitse term: wurmstichig www.duden.de/rechtschreibung/wurmstichig + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wormstekig wormvraat
worm•vraat █ Zelfstandig naamwoord Vraat door wormen. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wurmfrass, Wurmstich + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wormvraat worp
█ Zelfstandig naamwoord Naamwoord van handeling van werpen. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/worp 1. Ondergronds gedeeld van een plant.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(plant) Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wortel 2. Bepaalde groente.
Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(groente)
● Verwante termen: ● Duitse term, wordverwant: Wurzel https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzel_(Pflanze) ● Franse term: racine https://fr.wikipedia.org/wiki/Racine_(botanique) ● Engelse term, woordverwant: root. wroot - w = root https://en.wikipedia.org/wiki/Root www.etymonline.com/word/root www.etymonline.com/word/*wrād- + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortel wor•tel•aan•loop
█ Zelfstandig naamwoord Deel van de stam dat bovengronds uitloopt in de gestelwortel.
aanloop, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M000549 ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelanläuf https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelanlauf wortelaanzet
wor•tel•aan•zet █ Zelfstandig naamwoord Het punt waar een hoofdwortel uit de stronk of een zijwortel uit een hoofdwortel groeit. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelaanzet wortelademhaling
wor•tel•a•dem•ha•ling █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van ademen door de wortels Zuurstofopname door de wortels.
● Engelse term: root
respiration
https://en.wikipedia.org/wiki/Respiration https://en.wikipedia.org/wiki/Gas_diffusion_in_soil + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelademhaling wortelbacteriën wor•tel•bac•tē•ri•en █ Zelfstandig naamwoord Afgeperkt deel in een tuin waarin wortelen worden geteeld.
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelbedBron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.45 wo•rte•lbei•tel
█ Zelfstandig naamwoord Grote beitel die beslagen wordt met de sleg om wortels te doorsnijden. Komt van pas bij het rooien met de rooilier.
wor•tel•be•reik
█ Zelfstandig naamwoord Met voorzetsel binnen: binnen wortelbereik.
Binnen wortelreikwijdte, deel van de ruimte waarin wortels voedingsstoffen kunnen opnemen.
wor•tel•con•cur•ren•tie
█ Zelfstandig naamwoord Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Wortelconcurrentie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelconcurrentie Van planten: Onderlinge aanraking van wortels van verschillende individuen.
www.hbvl.be/limburg/provincie-helpt-fruitsector-in-strijd-tegen-kersenvirus-video.aspx Little Cherry Virus iepenziekte
● Verwante
termen:
worteleinde
wor•tel•ein•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: worteltop 1. Uiteinde van een wortel.
2. De kant van een stuk hout waar vroeger de wortels zaten.
Worteleinde; de onderkant van een stam <> krooneinde ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelende + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#worteleinde wor•te•len
█ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wortelen, (de) worteling █ Werkwoordelijke werkgroep: wortel schieten
bewortelen: wortels geven aan
beworteling: het wortels geven aan wortelent
wor•tel•ent █ Zelfstandig naamwoord Een door mensenhand geplaatste ent op een wortel. Wordt toegepast in Bonsai en bij de veredeling van iepen. ● Verwante termen: ● Engelse term: root gafting
http://dictionary.reference.com/browse/root+graft http://treephys.oxfordjournals.org/content/31/6/575.full + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelent wor•tel•ex•su•daat
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: wortelafscheiding, wortelafscheidsel ■ Synoniemen, letterlijke vertaling van exsudaat: worteluitzweetsel, worteluitzweting Stof die wortels afscheiden. Meer bij exsudaat.
Wortelexudatie: Het afscheiden door wortels.
● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelexudat ● Franse term: exsudat racinaire ● Engelse term: root exudate + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelexsudaat wor•tel•gang
█ Zelfstandig naamwoord Ruimte die de wortel al groeiend maakt in de bodem. Als de wortel wegrot, kan de gemaakte ruimte leeg blijven. www.goedbodembeheer.nl/beheer/akkerbouw/flevoland/146-geheim-flevoland-de-ondergrond ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelgang wortelgestel
wor•tel•ge•stel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelstelsel Het geheel van wortels van een plant, boom en dergelijke. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.81 (hoofdwortel, gestelwortel, zijwortel) ● Verwante term: wortel ● Duitse termen: Wurzelsystem, Wurzelgeflecht, Wurzelwerk ● Engelse term: root system + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelgestel wor•tel•haar
█ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortelhaar ● Verwante termen: ● Duitse term: Faserwurzel ● Franse term: poil racinaire https://fr.wikipedia.org/wiki/Poil_racinaire ● Engelse term: root hair https://en.wikipedia.org/wiki/Root_hair + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelhaar wortelhals
wor•tel•hals █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelkraag De overgang tussen de stengel en de wortel van een plant. Bij een boom: Waar de stam overgaat naar de stronk/wortelgestel. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(plant)#Algemeen ● Verwante termen: ● Engelse term: root collar The transition zone between stem and root at the ground line of a tree or seedling. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelhals wortelhout
wor•tel•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Synoniem: stronkhout Het hout van een boom dat onder de grond groeit. 2. ■ Synoniem: wortelknolhout Houtige verdikking in een in het wortelstelsel. Heeft een onregelmatig draadverloop wat resulteert in gefigureerd hout. Voorbeelden van gefigureerd wortelhout zijn: - Bruyère-hout van wortelknollen van Boomhei (Erica arborea). (Fr. bruyère = Erica, hei) - Walnoot (waarschijnlijk vooral van de zwarte walnoot)
● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: Wurzelholz https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelholz 3. Een vaak gebruikte, maar foute benaming voor gefigureerd stamhout. Het houtbeeld lijkt opeen, vandaar de verwarring. ● Verwante termen bij 3: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelhout wortelhuid
wor•tel•huid █ Zelfstandig naamwoord Opperhuid van de wortel. Epidermis. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Epidermis https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhizodermis ● Verwante term: wortel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelhuid wortelkap, wortelkapping
1. Het kappen van wortels op zich. Wortelsnoei. 2. Het vellen van een boom of struik d.m.v. de wortels door te kappen en de boom of struik dan om te trekken of duwen. ● Verwante term: wortel wortelkluit
wor•tel•kluit █ Zelfstandig naamwoord Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wortelkluit
● Verwante termen:
wortelknobbel● Duitse term: Wurzelklumpen + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelkluit wor•tel•knob•bel █ Zelfstandig naamwoord ■ Feitelijk synoniem, doch soms een andere betekenis hebbend: wortelknol Zwelling aan het ondergrondse deel van een plant. Bron: Wiktionary
https://nl.wiktionary.org/wiki/wortelknobbel Er zijn goedaardige en kwaadaardige wortelknobbels. Goedaardige wortelknobbels worden veroorzaakt door bepaalde bacteriën. Deze bacteriën en de gastplant leven in symbiose.Kwaadaardige wortelknobbels zijn het resultaat van een plantenziekte.
Goedaardige wortelknobbels vormen het geslacht Rhizobium https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhizobium "wortelknobbeltjes" en "wortelknolletjes", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.110 Zwarte els is een boomsoort die in symbiose leeft met bacteriën uit het geslacht Rhizobium.
● Verwante termen:
● Duitse term: Wurzelknoten?
● Engelse term: root nodule https://en.wikipedia.org/wiki/Root_nodule ● Franse termen: nodosité, nodule https://fr.wikipedia.org/wiki/Nodosité + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelknobbel wortelknobbelbacteriën
wor•tel•knob•bel•bac•te•ri•en
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem voor het geslacht der wortelknobbelbacteriën: Rhizobium "Rhizobium", Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhizobium ● Verwante termen:
https://en.wikipedia.org/wiki/Rhizobium https://en.wikipedia.org/wiki/Rhizobia ● Franse term: Rhizobium https://fr.wikipedia.org/wiki/Rhizobium + Bladwijzer: - wortelknol wor•tel•knol █ Zelfstandig naamwoord ■ Feitelijk synoniem, doch soms een andere betekenis hebbend: wortelknobbel
1.1. Opgezwollen bijwortel met reservevoedsel. Uit de knolletjes ontstaan nieuwe planten. Klaverzuring, dahlia en speenkruid zijn voorbeelden van planten die wortelknollen vormen. 1.2. Knolvormig opgezwollen wortel, kan autogeen zijn zoals bij zoete aardappel, Ipomoea batatas, of allogeen zoals bij veel vlinderbloemigen onder invloed van de bacterie Rhizobia. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_%28plant%29#Wortelknol 2. Houtige uitwas aan een wortelstelsel. Heeft een onregelmatig draadverloop wat resulteert in gefigureerd hout. Wortelhout. Een bekend voorbeeld van gefigureerd wortelhout is Bruyère-hout van wortelknollen van Boomheide (Erica arborea). (Fr. bruyère = Erica, hei) http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M034297.re.107&lemmodern=wortelknol http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.111&lemmodern=wortelknol http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A015976.re.9&lemmodern=wortelknol ● Verwante termen:
● Engelse termen: burl, nodule www.backyardnature.net/roottype.htm + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelknol wortelmutsje
wor•tel•muts•je █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: calyptra, wortelkapje Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortelmutsje ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelhaube https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelhaube ● Franse term: coiffe terminale ● Engelse term: root cap https://en.wikipedia.org/wiki/Root_cap + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelmutsje Porie in de wortelhuid.
wortelrot
wor•tel•rot █ Zelfstandig naamwoord Rot in wortels. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelbefall ● Franse term: pourriture racinaire https://fr.wikipedia.org/wiki/Pourriture_racinaire ● Engelse term: root rot https://en.wikipedia.org/wiki/Root_rot https://en.wikipedia.org/wiki/Laminated_root_rot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelrot 1. Schade aan wortels.
2. Schade veroorzaakt door wortels.
● Verwante termen:
● Duitse term: Wurzelschaden ● Franse term: endommagement des racines ● Engelse term: root damage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelschade wortelschimmels
wor•tel•schim•mels █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: mycorrhiza, mycorrhizale schimmels Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Mycorrhiza Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Straalzwammen ● Verwante termen:
● Duitse term: Wurzelpilze https://de.wikipedia.org/wiki/Mykorrhizahttps://de.wikipedia.org/wiki/Arbuskuläre_Mykorrhizapilze ● Engelse term: root fungi mycorrhiza https://en.wikipedia.org/wiki/Mycorrhiza + Bladwijzer: - De schors die zich ontwikkelt op wortels.
● Verwante termen: ● Engelse term: root bark https://en.wiktionary.org/wiki/rootbark + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelschors ● Duitse term: Wurzelteller
www.waldwissen.net/dossier/wsl_dossier_sturm_windwurf_DE + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelschotel wortels dompelen
█ Werkwoordelijke woordgroep
wortelsnoei
wor•tel•snoei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelkap www.hoogstamboomgaard.be/wortelsnoei.html Ook in Bonsai worden wortels gesnoeid.
● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelschnitt http://quagga-illustrations.de/produkt/h0013688/ ● Franse term: taille des racines ● Engelse term: root pruning
wor•tel•snoei•en
█ Werkwoord
█ Naamwoorden van handeling: (de) wortelsnoei, (het) wortelsnoeien
Bijsnijden of geheel wegnemen van wortels van met name vruchtbomen, om de vruchtbaarheid te bevorderen.
Bron, bewerkte tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.189
● Verwante termen:
● Duitse term: das Wurzelschneiten ● Franse term: tailler des racines De wortelsteker wordt tegenwoordig nog gemaakt of aangeboden door DeWit in Groningen en Orit in Tilburg.
www.dewit.eu/nl/assortiment/stootijzers/boomwortelsteker-1200-x-28mm-knop www.orit.nl/index.php?route=product/product&path=61_66&product_id=50 wor•tel•ge•stel
█ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelgestel Het geheel of samenstel van wortels van een plant. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.200 ● Verwante term: wortel + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelstelsel wortelstok
wor•tel•stok █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rizoom. Oude schrijfwijze: rhizoom Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortelstok Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#wortelstok ● Verwante termen: ● Franse term: drageon https://fr.wikipedia.org/wiki/Drageon www.larousse.fr/dictionnaires/francais/drageon/ + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelstok █ Naamwoord van handeling van wortels ontwikkelen
Wortelvorming.
(ook kunstmatige wortelontwikkeling (lucht en bodem))
● Verwante termen: ● Engelse termen: layering (air layering), root development
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelontwikkeling De opwaartse druk die wortels veroorzaken aan de oppervlakte.
Opname van voedingsstoffen en water door wortels.
wortelopslag
wor•tel•op•slag █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(plant)#Wortelopslag ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelbrut https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelbrut ● Engelse term: basal shoot https://en.wikipedia.org/wiki/Basal_shoot + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wortelopslag wor•tel•voet
█ Zelfstandig naamwoord Deel van de gestelwortel dat zich boven de grond bevindt, gehecht aan de stam.
Het vormen van de wortels.
woud
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wold. Kijk bij -wolde. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/woud www.etymologiebank.nl/trefwoord/woud2 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22woud%22 Plaatsnaam: Waltwilder, Bilzen (B). Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waltwilder#Etymologie Woud is woordverwant aan wild.
● Verwante termen: ● Duitse term: Wald https://de.wikipedia.org/wiki/Wald https://de.wikipedia.org/wiki/Wald_(Begriffsklärung) https://de.wiktionary.org/wiki/Wald www.dwds.de/wb/Wald www.wissen.de/wortherkunft/wald ● Engelse term: weald, wold www.etymonline.com/word/weald www.etymonline.com/word/wold https://en.wikipedia.org/wiki/The_Wolds https://en.wiktionary.org/wiki/wold https://en.wikipedia.org/wiki/Weald https://en.wikipedia.org/wiki/Weald_(disambiguation) https://en.wiktionary.org/wiki/weald + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#woud wouw
█ Zelfstandig naamwoord Plant uit het Middellandse Zeegebied die hier geteeld werd om er verfstof van te maken. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wouw_(plant) Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2018/01/wouw-plant/ Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wouw2 ● Verwante term: taan + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wouw wr...
wrakhout
wrak•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout van een wrak. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wrackholz ● Franse term: bois d'épave ● Engelse term: wreckwood + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wrakhout wrang
█ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: vrang Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wrang Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087382 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wrang3 www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=wer#wrang ● Verwante termen: ● Duitse term: Wrang, Wrange "gebogenes holz, krummholz im schiffsbau". Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW27516 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wrang wrat•tig
█ Bijvoeglijk naamwoord
De gelijkenis met wratten hebbend. Bijvoorbeeld wrattige schors van vlier en beuk. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087398.re.4 wrik•ken
█ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wrikken "Een klein vaartuig, sloep of boot door middel van een enkele riem bewegen, door deze in een dol op het hek te leggen en snel heen en weder te draaien." Bron, bewerkte tekst: Militair woordenboek, H.M.F. Landolt, (1861). www.dbnl.org/tekst/land016mili01_01/land016mili01_01_0024.php#a3426 Als term in de scheepvaart, ter aanduiding van die roeiwijze
waarbij ter voortstuwing van een klein vaartuig slechts met één, aan de
achterzijde in het water bewegenden riem gewerkt wordt."
Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 4, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087488 wring•baar
█ Bijvoeglijk naamwoord
Gezegd van een houten roede die men door wringen buigbaarder kan maken. De vezels laten hierbij in de lengterichting los. Wringbare bindwissen kan men oogsten van wilgen, inlandse eik, hazel en berk.
"wringen", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087494 "-baar", Wiktionary
● Verwante termen:
● Engelse term: wringable
https://en.wiktionary.org/wiki/wringable https://en.wiktionary.org/wiki/wring www.etymonline.com/word/wring + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/w#wringbaar |
