Voorblad > W waadplaats waad•plaats █ Zelfstandig naamwoord Plaats waar men kan waden of doorwaden. Kijk bij waadte en wad. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waadplaats waadte waad•te █ Zelfstandig naamwoord ■ Waarschijnlijk een jongere wisselvorm van wad, wat hetzelfde betekent ■ Synoniemen: voorde, waadplaats Plaats waar men kan waden of doorwaden. Kijk ook bij wad. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083167 "gewaad", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=13721 "voorde", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M081750 "voorde", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Voorde_(doorwaadbare_plaats) ● Verwante termen: ● Duitse termen, woordverwant: Wat, Wätte ● Duitse term: Furt https://de.wikipedia.org/wiki/Furt Die erste Wasserversorgung der oberen Stadt stellte einstmals der Stadtbach dar, ein offen geführter Wasserlauf, vergleichbar mit den sog. „Bächle“, die heute noch Freiburg/Breisgau durchziehen. Als die Hausbesitzer nach und nach eigene Hausbrunnen gruben oder sich aus den Röhrenbrunnen am Marktplatz versorgten, staute man hier den Bach zu einem kleinen Teich auf, um die Pferde waschen zu können (Pferdeschwemme). Weil das Wasser so seicht war, daß man darin ‚waten‘ konnte, nannte man den Platz bald die „Wätte“. Overgenomen van een ondertussen vergane webbladzijde over Günzburg (D). www.360cities.net/ws/image/ecke-hofgasse-waetteplatz Wat www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DW01051 www.dwds.de/wb/Watt#1 www.dwds.de/wb/Watt#2 Wattenbach https://de.wikipedia.org/wiki/Zandtbach#Etymologie https://de.wikipedia.org/wiki/Wattenbach_(Lichtenau) ● Engelse term, woordverwant aan waadte: wade ● Engelse term, woordverwant aan voorde: ford https://en.wiktionary.org/wiki/wade#Noun www.merriam-webster.com/dictionary/ford https://en.wikipedia.org/wiki/Ford_(crossing) ● Franse term: gué https://fr.wikipedia.org/wiki/Gué https://fr.wiktionary.org/wiki/gué#Étymologie ● Arabische term: wadi https://de.wiktionary.org/wiki/Wadi + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waadte waaiboom waai•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. Boom waarvan de groeivorm vervormd werd door aanhoudende wind. 2. Boom waarvan de kroon en/of de stam niet geleid is. Waarschijnlijk een vertaling van Frans arbre plein vente, een term uit de fruitteelt, om een onderscheid te maken met een leiboom. De kroon van een waaiboom is het gewaai. "De vorming (= het door snoei vormen) van een waaiboom." = "La formation d'un arbre plein vente." "gewaai", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M019964&article=getakte ● Verwante termen: ● Duitse term: Windflüchter https://de.wikipedia.org/wiki/Windflüchter ● Engelse term: windswept tree https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Windswept_trees ● Verwante Franse term: port en drapeau. Deze term beschrijft de groeivorm, niet de boom. https://fr.wikipedia.org/wiki/Port_en_drapeau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waaiboom waaibomenhout waai•bō•men•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout van waaibomen. Een vorm van reactiehout. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waaibomenhout Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083186.re.1 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waaibomenhout waaier waai•er █ Zelfstandig naamwoord 1. Het geheel aan takken van een boom of struik waarvan de hoofdtakken waaiervormig geleid zijn. ● Verwante termen bij 1: 2. Bepaalde bloeiwijze. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waaier_(bloeiwijze) ● Verwante term bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waaier waaiervormig waai•er•vor•mig █ Bijvoeglijk naamwoord De vorm van een waaier hebbend. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083189.re.59 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/waaiervormig ● Verwante termen:
https://www.dwds.de/wb/fächerförmig https://de.wiktionary.org/wiki/fächerförmig ● Engelse term: fan shaped + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waaier waan ■ Wisselvorm: wan Kijk bij wan. waard █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: weerd, weert, woerd, woert ■ Wisselvormen, gevormd onder Hoogduitse invloed: weerder, werder 1. In of aan het water gelegen land; land dat geheel of gedeeltelijk met water omringd is. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083266 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waard_(landschap) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waard2 Plaatsnamen: Bichterweerd, Stevensweert, Visserweert, Weert "woerd", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086972 "woert", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=74185 "woert", Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID55692 "woerd", Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4814 "waarder", Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22waard%22 "waarder", Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4769&article=werder "waarder", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=69903&article=werder "werder", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72452 "weerder", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bankva http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71802&article=werder Weert = Duits Werth ● Verwante termen bij 1: ● Duitse termen, woordverwant: Werd, Werder, Werth, Wörth, Wurth www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#w https://de.wikipedia.org/wiki/Werder_(Landschaft) https://de.wikipedia.org/wiki/Werder www.dwds.de/wb/Werder www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW02244 www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=werder www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=w%F6rth www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW29363 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=worth https://nl.wikipedia.org/wiki/Werder_Bremen https://de.wikipedia.org/wiki/Stadtwerder ● Engelse term, verwant aan de Duitse woordverwante termen: worth "-worth: as final element in place names, from Old English worþ "enclosed place, homestead." www.etymonline.com/word/-worth 2. Wilg, wilgenhout. Hout dat op de waarden groeit, bij uitstek wilg. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waard5 www.etymologiebank.nl/trefwoord/werf3 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M083267 "weerdhout", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M080257&article=weerdhout ● Verwante term bij 2: rijs + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waard waardboom waard•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die als waard dient voor een organisme. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waardplant ● Verwante termen: ● Duitse term: Wirtsbaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waardboom waardbos waard•bos █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: weerdbos Bos op een waard. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083266.re.5 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waardbos waardehout waar•de•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout waarvoor de houtverwerkende industrie het hoogste bedrag betaald. Hout zonder 'gebreken' zoals noesten, scheuren en kromgroei. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wertholz + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waardehout waardhout waard•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: waardenhout Hout op een waard, in het bijzonder wilgenrijshout. Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/waardhout Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083266.re.8 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waardhout waardplant waard•plant █ Zelfstandig naamwoord Plant waarop een organisme bestanddelen vindt, die voor zijn groei en/of vermeerdering nodig zijn. Dit kan voedsel zijn (voedselplant), bijvoorbeeld nectar, of een plek waarop eitjes afgezet worden. Bron, gedeeltelijke overname: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waardplant "gastheer", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Gastheer_(biologie) ● Verwante termen: ● Duitse term: Wirtspflanze www.duden.de/rechtschreibung/Wirtspflanze https://de.wikipedia.org/wiki/Wirt_(Biologie) ● Engelse termen: host, host plant https://en.wikipedia.org/wiki/Host_(biology) ● Franse term: plante hôte https://fr.wikipedia.org/wiki/Hôte_(biologie) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waardplant waarneming waar•ne•ming █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Observatie ● Verwante term: inventariseren + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waarneming waat █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wate Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waat Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22waat%22 Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-w/ ● Verwante termen: ● Duitse term: Waat www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RW01628 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waat wad █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wadde, wat ■ Waarschijnlijk een jongere wisselvorm: waadte Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wad Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083438 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wad%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wad1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/wad2 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wad ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wat, Watt https://de.wikipedia.org/wiki/Watt_(Küste) https://de.wiktionary.org/wiki/Watt www.plattmakers.de/nl/419/Watt Wat www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DW01051 www.dwds.de/wb/Watt#1 www.dwds.de/wb/Watt#2 ● Engelse term: wade https://en.wiktionary.org/wiki/wade#Noun https://en.wikipedia.org/wiki/Wade_(surname) ● Franse term, woordverwant: gué www.cnrtl.fr/etymologie/gué https://en.wiktionary.org/wiki/guado https://en.wiktionary.org/wiki/vadum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wad waden wā•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) waden Door ondiep water lopen. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/waden Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083449 "doorwaden", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M014701 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/waden https://nl.wiktionary.org/wiki/doorwaden ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan waden: waten ● Engelse term, woordverwant aan waden: wade ● Engelse term: ford www.etymonline.com/word/wade www.etymonline.com/word/ford ● Franse term voor door de modder lopen: patauger https://fr.wiktionary.org/wiki/patauger https://fr.wiktionary.org/wiki/patte https://fr.wikipedia.org/wiki/Vieux-francique + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waden wadde wad•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wad Kijk bij wad. Duitse term Wadelholz www.woerterbuchnetz.de/DWB/?lemma=wadelholz "holz das im wadel, zur richtigen zeit, abgehauen ist. namentlich versteht man darunter strauchholz, reisholz, das bei dem in einem bestimmten termin stattfindenden abholzen mit abgeschlagen wird." wadel www.woerterbuchnetz.de/DWB/?lemma=wadel "mondphase, vollmond, zeit des abnehmenden monds, rechte zeit etwas vorzunehmen u. s. w. ein in mehrfacher beziehung schwer zu beurtheilendes wort." https://archive.org/stream/diekonservierung00bubb/diekonservierung00bubb_djvu.txt "Seit alters her gelten die Wintermonate November, Dezember und Januar als beste Fällzeit des Holzes. Im besonderen gilt dies für die Zeit von Mitte Dezember bis Mitte Januar, die auch als „Wadel" bezeichnet wird. Wadelholz soll fester, zäher, haltbarer sein und weniger leicht zu Rißbildungen neigen als das in anderer Zeit geschlagene Holz. Schon Vitruvius sagt^), daß es am besten sei, das Holz vom Anfange des Herbstes bis dahin zu fällen, wo der Westwind zu wehen anfängt. ..." ● Verwante term: maanhout ● Verwante Duitse term: Holzwedel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GH12079 https://digital.idiotikon.ch/idtkn/id15.htm#!page/150465/mode/1up wagenmaker wā•gen•mā•ker █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wagenmaker Familienaam: Wagemakers ● Verwante term: radenmaker ● Duitse term: Wagner https://de.wikipedia.org/wiki/Stellmacherei https://de.wikipedia.org/wiki/Wagner_(Familienname) Karrenbauer https://de.wikipedia.org/wiki/Karrenbauer ● Engelse term: wainwright. Engels wain, ook voorkomend in wainscot, is verwant aan Fries wein https://en.wikipedia.org/wiki/Wainwright www.etymonline.com/word/wainwright www.etymonline.com/word/wain http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=114023 www.etymonline.com/word/wright Wain is verwant aan het Friese wein www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wain http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=114023 Engels wrain, Nederlands wrecht en wrechte, verwant aan werken https://en.wiktionary.org/wiki/wrecht http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=06683&article=wright http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=74600&article=wright ● Franse term: charron https://fr.wikipedia.org/wiki/Charron_(métier) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wagenmaker wagenmakerij wā•gen•mā•ke•rij █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083484 https://de.wikipedia.org/wiki/Wagnerei ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wagenmakerij wagenschot wā•gen•schot █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stukhout Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/wagenschot.shtml Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wagenschot Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083487 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70097 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083487 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wagenschot ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wagenschosz, Wagenschott, Wagenschutt https://de.wikipedia.org/wiki/Wagenschott www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW01713 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DW00182 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW01719 ● Engelse term: wainscot. Engels wain, ook voorkomend in wainwright, is verwant aan Fries wein https://en.wikipedia.org/wiki/Wainscot_(disambiguation) https://en.wiktionary.org/wiki/wainscot www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wain www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wainscot http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=114023 ● Franse term: merrain? https://fr.wikipedia.org/wiki/Merranderie www.larousse.fr/dictionnaires/francais/merrain/50670?q=merrain#50561 www.larousse.fr/dictionnaires/francais/douvain/26654?q=douvain#26524 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wagenschot wal █ Zelfstandig naamwoord 1. Bolle vergraving in het landschap. Heeft een territoriale of defensieve functie. ■ Synoniemen bij 1: gracht, graft Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083537 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wal ● Verwante termen: ● Engelse termen: wale, wall www.merriam-webster.com/dictionary/wall www.merriam-webster.com/dictionary/wale www.etymonline.com/word/wall ● Franse term: talus https://fr.wiktionary.org/wiki/talus www.cnrtl.fr/etymologie/talus 2. Overdrachtelijk van 1, de betekenis die nu goed gekend is: Stenen muur van een vesting; stadswal. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wal walhaak wal•haak █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: sloothaak Gereedschap gelijkend op een mesthaak (of soms gewoonweg een mesthaak) om sloten van waterplanten te ontdoen. Er zijn walhaken/sloothaken die speciaal ontworpen zijn om te wallen (betekenis 2) en ze zijn daardoor verschillend van mesthaken. Maar mesthaken kunnen dus ook gebruikt worden om sloten vrij te maken en in die context heten ze walhaak. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Sloothaak Bron: Het MOT www.mot.be/resource/Tool/mesthaak?lang=nl ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#walhaak wallen wal•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wallen, (de) walling 1. "Aan de stadswallen werken; wallen oprichten of versterken, vernieuwen e.d." Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083585 ■ Synoniem, indien het gaat over een bolle gracht: grachten ● Verwante term bij 1: ● Duitse term bij1: wallen www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html ● Engelse term bij 1: wall "to enclose with a wall", bron: www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wall 2. "Rond (een zeker stuk land) de slooten opmaken door den slappen kant af te steken en op het land te halen, en ze van waterplanten e.d. te zuiveren." Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083585 ■ Synoniem: zouwen ● Verwante termen bij 2: 3. "Van graszoden lage, langwerpige verhoogingen maken om stukken land van elkaar af te scheiden." Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083585 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/tuunwal ● Verwante term: tuin + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wallen walmes wal•mes █ Zelfstandig naamwoord Zouwmes. Kijk bij zouwmes. Afbeelding: http://plaatjes.groenekracht.com/Images/920470_walmes_vaktuin.JPG + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#walmes wan 1. █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Latijn vannus Platte mand om het kaf van het koren te scheiden door middel van schudden. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wan_(mand) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wan1 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wan%22 Het MOT www.mot.be/resource/Tool/wan?lang=nl ● Verwante termen bij 1: ● Nederduitse term bij 1: Wann https://plattmakers.de/nl/1011/Wann ● Duitse term bij 1, woordverwant aan wan: Wanne ● Duitse term bij 1, vertaalequivalent: Worfel www.dwds.de/wb/Wanne https://de.wikipedia.org/wiki/Worfel ● Engelse term bij 1: winnowing fan ● Franse term: van https://fr.wikipedia.org/wiki/Van_(agriculture) 2. █ Zelfstandig naamwoord 2. ■ Wisselvorm: waan 2. ■ Antoniem: kant 2.1. Oorspronkelijk, bijvoeglijk naamwoord. *Gebrekkig, ontoereikend; ondeugdelijk, slecht. 2.1.1. Afgeleid van 1, zelfstandig naamwoord. Natuurlijke ronding van de stam die nog aanwezig is aan gezaagd of beslagen hout. *Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4778 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M083648 "waan", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083219&article=spint http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083218&article=spint werkwoord "wanen" Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID18803 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70294 ● Verwante termen bij 2: ● Engelse term bij 2, woordverwant: wane ● Engelse term bij 2, woordverwant werkwoord: wane ● Verwante Engelse term bij 2: live edge www.dictionary.com/browse/wane www.etymonline.com/word/wane https://en.wikipedia.org/wiki/Live_edge https://en.wiktionary.org/wiki/wane www.trestlewood.com/blog/post/28/What-is-Wane?/ 3. █ Bijvoeglijk naamwoord 3. ■ Wisselvorm: waan Gebrekkig. Wan hout is gebrekkig hout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083647 "waan", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083218 "das volle mass nicht haltend" www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LW00511 ● Verwante termen bij 3: ● Duitse term bij 3: Wan www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LW00511 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW00634 woerterbuchnetz.de/RhWB/call_wbgui_py_from_form?sigle=RhWB&mode=Volltextsuche&hitlist=&patternlist=&lemid=RW00759#XRW00762 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wan wanbeheer wan•be•heer █ Zelfstandig naamwoord Slecht beheer, verkeerd beheer. ● Verwante termen: ● Engelse term: mismanagement + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wanbeheer wandelprieel wan•del•pri•eel Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M037674&article=wandelprieel In een wandelprieel kon een machthebber ongezien wandelen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wandelprieel wang █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: gewang Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wang2 1. Beboste vlakte 2. Groen veld, weide Bron: Taaldacht www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-w gewang: 1. Beemd. 2. Stuk aaneengesloten bouwland bij de boerderij. Bron: Woordenboek Egelzer plat door Bernard Brouns www.egelzerplat.nl/images/stories/pdf/egelzer%20plat_hollensj_01112006.pdf Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wang2 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70301&lemmodern=wang&article=kade Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083693&lemmodern=wang&article=kade Wang betekent hier: aan de kant (van iets) gelegen. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083693&lemmodern=wang&article=bevindend Plaatsnaam in België: Wange Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wange Namen van lichaamsdelen in het landschap: mond/monding, neus/nes, wang) ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wang, Wangen, Wengen www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW06416 www.dwds.de/wb/Wange https://de.wikipedia.org/wiki/Wang https://de.wikipedia.org/wiki/Wangen https://de.wiktionary.org/wiki/Wangen www.daniel-stieger.ch/flurnamen.htm#w + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wang wankant wan•kant █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: wan ■ Synoniemen: boomkant, boskant wan + kant Gezaagd houtdeel waar nog schors op zit. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010558 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083732 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M010558 Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/wankant.shtml ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Wahnkant www.plattmakers.de/nl/17593/Wahnkant ● Duitse term, woordverwant: Wankante, Rijnlands: Wankant ● Duitse term: Waldkante www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RW00762 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW03966 ● Engelse termen: wane edge, waney edge + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wankant wankantig wan•kan•tig █ Bijvoeglijk naamwoord Een wankant of wankanten hebbend. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083732.re.2 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083732&citaatcompleet=wankantig ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant: wankantig ● Duitse term: waldkantig www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RW00763 waldkantig www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW03967 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IW00454 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wankantig wanmand wan•mand █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wan Kijk bij wan. wanmolen wan•mo•len █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wanmolen (dorsmachine) ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan wanmolen: Wanmühle ● Duitse termen: Rotationsworfelmaschine, Worfelmühle https://de.wikipedia.org/wiki/Rotationsworfelmaschine ● Engelse term: winnowing machine ● Franse termen: tarare, vannoir https://fr.wikipedia.org/wiki/Tarare_(machine) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wanmolen wannen wan•nen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wannen, (de) wanning Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083761 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wannen Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID18791 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70394 ● Verwante term: wan ● Duitse termen: wannen, windsichten, worfeln www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&lemid=LW00640&sigle=Lexer https://de.wikipedia.org/wiki/Windsichten www.woerterbuchnetz.de/DWB/call_wbgui_py_from_form?sigle=DWB&mode=Volltextsuche&lemid=GW26895#XGW26895 ● Engelse term: winnow https://en.wikipedia.org/wiki/Winnowing ● Franse term: vanner https://fr.wiktionary.org/wiki/vanner + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wannen wanschop wan•schop █ Zelfstandig naamwoord Wanvormige houten schop waarmee men graan schept. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wanschop want █ Zelfstandig naamwoord Handschoen zonder vingers. Gebruikt bij het vlechten van doornstruiken. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/want1 "doornewant", "dorenwant" ● Verwante termen: ● Franse term: moufle http://plessage.overblog.com/le-pliage-en-thi%C3%A9rache-avesnois-il-arrive-en-parlant-de-plessage-d%26-039-utiliser-l%26-039-expression-tressage-de-haie.-dans-bien-des-styles-r + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#want warande wa•ran•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Van Picardisch warande, daarvoor van Nederlands waren/bewaren, nauw verwant aan Duits wahren/bewahren Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M083868 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Warande Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/warande1 www.etymologiebank.nl/trefwoord/warande2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22warande%22 ● Verwante termen: ● Engelse term, woordverwant: warrant https://www.etymonline.com/word/warrant + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#warande warmoes war•moes █ Zelfstandig naamwoord ■ warm + moes Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/warmoes Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22warmoes%22 Warmoes betekent warme moes; moes die warm bereid wordt. ● Verwante term: moes ● Duitse term: Warmus www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW07331 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#warmoes warrelgroei warrelige draad ● Verwante term: kreupelgroei wassen was•sen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) was, (het) wassen, (de) wassing 1. In lengte groeien. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wassen2 Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=wassen&lang=nn Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084030 "volwassen" ● Verwante termen bij 1: ● Nederduitse term bij 1: wassen www.plattmakers.de/nl/2443/wassen ● Duitse term bij 1: wachsen www.dwds.de/wb/wachsen#1 ● Engelse term: wax www.etymonline.com/word/wax https://en.wiktionary.org/wiki/wax#Etymology_3 2. Met was insmeren. ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wassen wastine was•ti•ne █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: woestine Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID33392 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=70746 www.ecopedia.be/380/encyclopedie/ wastine –> woestenij –> woestijn ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wöste, Wöstenije www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html ● Engelse term: waste www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=waste + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wastine waterbeheer wā•ter•be•heer █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterbeheer ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterbeheer water bergen wā•ter ber•gen █ Werkwoordelijke woordgroep █ Naamwoord van handeling: (de) waterberging (Regen)wateroverschotten uit de omgeving tijdelijk of langdurig bergen. www.atlasnatuurlijkkapitaal.nl/waterberging ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#water-bergen waterberging wā•ter•ber•ging █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van water bergen Kijk bij water bergen. waterdoorlatendheid wā•ter•door•lā•tend•heid █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniemen: doorlatendheid, permeabiliteit Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Doorlatendheid Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Permeabiliteit_(materiaal) Bron: Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/permeabiliteit.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/k-waarde.shtml www.joostdevree.nl/shtmls/porositeit.shtml www.smartgeotherm.be/achtergrond-waterdoorlatendheid/ ● Verwante term: bodemporie + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterdoorlatendheid waterdruk wā•ter•druk █ Zelfstandig naamwoord Druk die stromend water uitoefent op een boom of struik tijdens overstroming. Veewerende Maasheggen zijn op zodanige wijze gemaakt dat ze weerstand bieden aan de druk van het stromende water. ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterdruk wateren wā•te•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wateren, (de) watering 1. Hout in water leggen. Doel: - om het hout te verduurzamen door logen - om het hout gemakkelijker te kunnen zagen met als bijkomstigheid verduurzaming en houtopslag zonder rot, insectenvraat, ... - om hout soepel te maken voor gebruik (vlechtroeden en -banden klaar maken om te vlechten of om een steel in vorm te buigen logen www.restauratieambacht.be/index.php?option=com_content&task=view&id=274&Itemid=462 Rapport: Effect van wateren op de duurzaamheid en technologische eigenschappen van grenen https://homepage.tudelft.nl/f2n51/03_Hout%20in%20Gevels.pdf Hout dat gevlot werd is gewaterd. ● Verwante termen bij 1:
www.duden.de/rechtschreibung/waessern ● Engelse term bij 1: pond. Naamwoord van handeling: ponding 2. Water gericht voeren, 2.a. over een gebied (bv. hooiland), bevloeien, irrigeren. 2.b. water afvoeren. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/irrigeren Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Irrigatie Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/11/etymologie-wetering-en-wateren/ ● Verwante termen bij 2:
www.duden.de/rechtschreibung/bewaessern https://de.wikipedia.org/wiki/Wiesenbewässerung ● Engelse termen bij 2: drowning, floating www.farm-direct.co.uk/farming/history/watermeadow/index.html https://en.wikipedia.org/wiki/Water-meadow 3. Van water voorzien, te drinken geven. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084063 ● Verwante term bij 3: ● Duitse term bij 3: wässern. Naamwoorden van handeling: Wässern, Wässerung www.duden.de/rechtschreibung/waessern https://de.wiktionary.org/wiki/wässern + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wateren waterend dood hout wā•ter•end dood hout █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniem: aquatisch dood hout Dood hout dat zich in het water bevindt. Het dode hout watert. "waterend", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/waterend Document: Afwegingen bij het plaatsen van rivierhout door Rijkswaterstaat. https://staticresources.rijkswaterstaat.nl/binaries/Rivierhout%2C%20afwegingen%20bij%20plaatsing%20en%20beheer_tcm21-98704.pdf ● Verwante termen: Een Duitse webstede over waterend dood hout: www.totholz.de + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterend-dood-hout waterhuishouding wā•ter•huis•hou•ding 1. █ Zelfstandig naamwoord De wijze waarop water in een bepaald gebied wordt opgenomen, zich verplaatst, gebruikt, verbruikt en afgevoerd wordt. In de meeste gevallen wordt dit beïnvloed door menselijk handelen. Bron: Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Waterhuishouding Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterhuishouding Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A015772 2. █ Zelfstandig naamwoord Het opnemen, verwerken en weer afgeven van water door een plant. Bron: Guy De Kinder www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A015772 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterhuishouding watering wā•te•ring 1. █ Zelfstandig naamwoord 1. █ Naamwoord van handeling van wateren ■ Wisselvorm: wetering Het wateren (in verschillende betekenissen); en in direct hierbij aansluitend gebruik. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084085 ● Verwante term bij 1: 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wetering ■ Synoniem: vloeiweide Weide die zodanig is aangelegd dat zij (kunstmatig) bevloeid kan worden. Vloeiweide. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084085 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vloeiweide Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/11/etymologie-wetering-en-wateren/ ● Verwante termen bij 2: ● Duitse termen bij 2: Schwemmwiese, Wässerwiese ● Engelse term bij 2: water meadow https://en.wikipedia.org/wiki/Water-meadow 3. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wetering Natuurlijke of aangelegde (meestal langgestrekte) waterloop. Ook in benamingen van waterlopen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084085 "wetering", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085747 Bron: Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/wetering Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wetering ● Verwante termen bij 3: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#watering watererosie wā•ter•ēro•sie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Erosie#Watererosie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#watererosie waterleiding wā•ter•lei•ding █ Zelfstandig naamwoord a. Gegraven waterweg die dient om water naar een bestemde plaats te leiden, kanaal. b. Gegraven waterweg dienende voor den afvoer van overtollig water dat zich in een bep. gebied, inz. binnen een waterkering, bevindt; afwateringskanaal, afvoersloot, greppel. c. Natuurlijke of gegraven waterloop in algemenere zin, stroom, sloot, beek. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1, bewerkte tekstovername: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084098 Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/waterleiding Bron: Wikipedia. Wikipedia beschrijft waterleiding enkel als een netwerk van buizen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterleiding ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterleiding Engelse term waterlogged █ Bijvoeglijk naamwoord Verzadigd met water, geconserveerd in water. https://en.wiktionary.org/wiki/waterlogged ● Verwante term: wateren waterloop wā•ter•loop █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084105 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Watergang_(wateroppervlak) water + loop. Kijk ook bij loop. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wasserlauf www.duden.de/rechtschreibung/Wasserlauf https://de.wiktionary.org/wiki/Wasserlauf + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterloop waterloot wā•ter•loot █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: waterlot Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterlot ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wasserlode, Wasserreis, Wasserreisser, Wasserschoss https://de.wikipedia.org/wiki/Wasserreis_(Pflanzenmorphologie) https://de.wikipedia.org/wiki/Wasserschoss https://de.wikipedia.org/wiki/Angsttrieb ● Engelse term: water sprout https://en.wikipedia.org/wiki/Water_sprout an upright, adventitious shoot arising from the trunk or branches of a plant ● Franse term: drageon of gourmand? https://fr.wikipedia.org/wiki/Gourmand_(botanique) https://fr.wikipedia.org/wiki/Drageon + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterloot watermerkziekte wā•ter•merk•ziek•te █ Zelfstandig naamwoord Ziekte die verschillende wilgensoorten kan aantasten (Salix alba en Salix fragilis in het bijzonder), veroorzaakt door de bacterie Brenneria salicis. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Watermerkziekte ● Verwante termen: ● Duitse term: Wasserzeichenkrankheit ● Engelse term: watermark disease ● Franse term: coloration bactérienne? + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#watermerkziekte watermolen wā•ter•mō•len █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: beekmolen Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Watermolen_(door_water_aangedreven_molen) ● Verwante termen: ● Duitse term: Wassermühle https://de.wikipedia.org/wiki/Wassermühle ● Engelse term: water mill https://en.wikipedia.org/wiki/Watermill ● Franse term: moulin à eau https://fr.vikidia.org/wiki/Moulin_à_eau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#watermolen wateropname wā•ter•op•nā•me █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van water opnemen Het opnemen van water door planten en diasporen. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaad_(plant)#Wateropname ● Verwante term:
https://de.wikipedia.org/wiki/Wasseraufnahme + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wateropname waterporie wā•ter•pō•rie █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: hydathode, waterklier Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterporie Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#hydathode ● Verwante termen: ● Duitse term: Wasserspalte ● Duitse term, van Grieks en Latijn: Hydathode https://de.wikipedia.org/wiki/Hydathode ● Engelse term, van Grieks en Latijn: hydathode https://en.wikipedia.org/wiki/Hydathode ● Franse term, van Grieks en Latijn: hydathode https://fr.wikipedia.org/wiki/Hydathode + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterporie waterput wā•ter•put █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: put Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waterput https://nl.wikipedia.org/wiki/Welput ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Born, Pütt www.plattmakers.de/nl/118/Born www.plattmakers.de/nl/1021/Pütt ● Duitse term: Brunnen https://de.wikipedia.org/wiki/Brunnen ● Engelse term: well https://en.wikipedia.org/wiki/Well www.etymonline.com/word/well www.etymologiebank.nl/trefwoord/wel2 ● Franse term: puits à eau https://fr.wikipedia.org/wiki/Puits_à_eau https://fr.wikipedia.org/wiki/Puits https://fr.wiktionary.org/wiki/puits www.cnrtl.fr/etymologie/puits + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterput waterverspreider wā•ter•ver•sprei•der █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Plant waarvan de diasporen verspreid worden door water. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterverspreider waterverspreiding wā•ter•ver•sprei•ding █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (door) water verspreiden Verspreiding van diasporen door het water. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#waterverspreiding we...
wede wē•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: wer, wide, wie, wieje, wijde 1. Hout, bos. (hout in de betekenis van bepaalde harde stof, als boomindividu en als bos) 1.bis. Wijde = wilg. Wede en woud zijn woordverwant. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084263 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085923 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086167 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084441 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086132 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71056 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71057 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085441 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73025 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wede%22 www.taaldacht.nl/vergeten-woorden-w/ "widu", Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID3816 wiedauw (wede + ouw) ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Weide https://de.wikipedia.org/wiki/Weiden_(Botanik) www.dwds.de/wb/Weide#1 ● Engelse termen bij 1, woordverwant: withe, withy www.thefreedictionary.com/withe https://en.wiktionary.org/wiki/withe https://www.etymonline.com/word/withe https://www.etymonline.com/word/withy https://en.wiktionary.org/wiki/withy https://en.wikipedia.org/wiki/Withy 2. Isatis tinctoria. Uit deze plant haalde men blauwe kleurstof. Vroeger hier gecultiveerd, nu zeldzaam. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wede Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wede Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wede%22 ● Verwante term bij 2: ● Engelse term bij 2: woad www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=woad + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wede wederkerend beheer wē•der•kē•rend be•heer ■ Synoniem: regelmatig beheer Kijk bij regelmatig beheer. weel █ Zelfstandig naamwoord 1. Land begroeid met wilgentwijgen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084518 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085241 "welie", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085241 ● Verwante termen bij 1: 2. Weel is hier een wisselvorm van wiel. Ronde oftewel wielvormige diepe waterplas, gevormd door een dijkdoobraak. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084517 Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/weel Plaatsnaam: Oosterweel Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Oosterweel Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID29851 ● Verwante term bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weel weer █ Zelfstandig naamwoord 1. Visweer. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084553 Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4997 Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID62372 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Weervisserij ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term bij 1: Wehr https://de.wikipedia.org/wiki/Fischwehr www.duden.de/rechtschreibung/Wehr_Anlage_Einrichtung_Stauwehr ● Engelse term bij 1: weir https://en.wikipedia.org/wiki/Fishing_weir www.merriam-webster.com/dictionary/weir www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=weir 2. Verdedigingswerk. Wisselvorm: were Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72475 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 12: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72475 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084556 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weer2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/weer7 landweer Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22landweer%22 www.dwds.de/wb/Wehr ● Verwante termen bij 2: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weer weerd █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: waard Kijk bij waard. + Lemmaschakel: - weerdbos weerd•bos █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij waardbos. weerhaag weer•haag █ Zelfstandig naamwoord Werende, beschermende haag. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=VMNW&actie=article&uitvoer=HTML&id=ID37212 ● Verwante termen: ● Duitse term: Wehrhecke www.uni-goettingen.de/de/brauchtum/56553.html + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weerhaag weervissen weer•vissen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) weervissen, (de) weervisserij Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Weervisserij Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/weervisserij https://nl.wiktionary.org/wiki/visserij ● Verwante term: weer + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weervissen wegel wē•gel █ Zelfstandig naamwoord weg + -el Verkleinwoord van weg. Weggetje, pad. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71886 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M084881 De uitgang -el is een diminutiefsuffix. ● Verwante term: zandweg ● Duitse term: Wegel www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW01277 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wegel wegkwijnen weg•kwij•nen █ Werkwoord ■ Synoniem: kwijnen. Kijk bij kwijnen. wei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: weide Kijk bij weide. weide wei•de 1. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wei Voer, voedsel. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID27613 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71927 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1 en 2: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062 ● Verwante term bij 1: ● Duitse term: Weide www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DW01374 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Lexer&lemid=LW01357 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=weide 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wei Grasland dat beweid wordt. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Weiland Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weide1 Kijk ook bij wis. ● Verwante termen bij 2:
https://de.wikipedia.org/wiki/Weide_(Grünland) www.dwds.de/wb/Weide#2 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IW01750 ● Luxemburgse term: wêd http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/WLM/wbgui_py?lemid=MW00269 ● Waalse termen: waide, wede ● Engelse term: pasture https://en.wikipedia.org/wiki/Pasture ● Franse termen: pâture, prairie, pré https://fr.wikipedia.org/wiki/Pâture https://fr.wikipedia.org/wiki/Prairie_(agriculture) 3. █ Zelfstandig naamwoord Wisselvorm: wijde Wilg. Kijk bij wijde. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weide weidebloem wei•de•bloem █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: weibloem Bloem die in de weide groeit. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.22 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Weideblume, Wiesenblume https://de.wiktionary.org/wiki/Wiesenblume + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weidebloem weideboom wei•de•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die in een weide staat. ● Verwante termen: ● Duitse term: Hutebaum https://de.wikipedia.org/wiki/Hutebaum + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weideboom weidegang wei•de•gang █ Zelfstandig naamwoord 1. Het (doen) gaan naar en (laten) begrazen door het vee van de weide, inz. beschouwd als voedingswijze tgov. (zomer)stalvoedering. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.35 2. Recht van weidegang, het recht tot beweiding van gronden anders dan krachtens eigendom of overeenkomst (zie verder weiderecht). Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.35 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weidegang weidehaag wei•de•haag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: weideheg Veewerende haag aan of rondom een weide. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weidehaag weidekruid wei•de•kruid █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.67 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weidekruid weiden wei•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) weiden ■ Synoniemen: grazen, hoeden 1. Vee op een weide laten grazen. Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=weiden&lang=nn Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085068 ● Verwante termen bij 1: 2. Grazen. Van Dale www.vandale.be/opzoeken?pattern=weiden&lang=nn Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085068 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weiden weiderecht wei•de•recht █ Zelfstandig naamwoord Het recht zijn vee te laten grazen op de gemeenschappelijke weiden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085071 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weiderecht weidevogel wei•de•vo•gel █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085062.re.117&article=weidevogel www.sovon.nl/nl/content/bmp-w-bmp-weide-en-akkervogels ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weidevogel weit █ Zelfstandig naamwoord Tarwe. Zoals in boekweit. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weit Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22weit%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Weizen www.dwds.de/wb/Weizen ● Engelse term: wheat www.etymonline.com/word/wheat + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#weit wel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: wals, welle ■ Synoniemen: landrol, pletrol, rolblok, veldrol, welblok, welboom, welhout Afbeelding. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72205 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085148 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72080 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72174 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Gladde_rol ● Verwante term: wellen ● Duitse termen: Ackerwalze, Holzwalze, Walle, Walze http://wiki-de.genealogy.net/Walze_(Landwirtschaft https://de.wikipedia.org/wiki/Walze_(Landtechnik) www.wntwoerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RW00614 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wel welk █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72189 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085249 ● Verwante termen: ● Duitse term: welk www.duden.de/rechtschreibung/welk www.dwds.de/wb/welk + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#welk welken wel•ken █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/welken Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22welken%22 "verwelken" ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#welken wellen wel•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wellen, (de) welling ■ Wisselvorm: walsen Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085284 ● Verwante term: wel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wellen werend maken wē•rend mā•ken █ Werkwoordelijke woordgroep Van omheiningen zoals heggen en tuinen. Door bepaalde handelingen ervoor zorgen dat de omheining weert oftwel de toegang verhindert. "werend", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/werend ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#werend-maken werend vermogen wē•rend ver•mō•gen █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Mate waarin een heg mensen of vee doorgang kan beletten. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#werend-vermogen werf █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: werft 1. Wilg. Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=72508&article=werft Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085510 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/werf3 2. Verhoogde plaats. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085506 Bron: Woordenboek der Friese Taal, 1800-1975, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WFT&id=114426 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/werf1 ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/4119/Warft ● Duitse term: Werft www.dwds.de/wb/Werft https://de.wiktionary.org/wiki/Werft https://en.wiktionary.org/wiki/Werft#Etymology + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#werf werkbank werk•bank █ Zelfstandig naamwoord Werktafel waaraan bepaalde werk- of ambachtslui arbeid verrichten en die daartoe vaak speciaal toegerust is (bijvoorbeeld met onderdelen om werkstukken vast te zetten, met een voorziening om gereedschap in op te bergen en dergelijke), naar gelang van de eisen van elk(e) ambacht of arbeid. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085534.re.32 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Werkbank ● Verwante termen: ● Duitse termen: Hobelbank, Werkbank https://de.wikipedia.org/wiki/Werkbank ● Engelse term: work bench https://en.wikipedia.org/wiki/Workbench www.etymonline.com/word/bench www.etymonline.com/word/bank ● Franse term: établi https://fr.wikipedia.org/wiki/Établi https://fr.wiktionary.org/wiki/établi#Nom_commun_1 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#werkbank werken wer•ken █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) werken, (de) werking Van hout: Krimpen of zwellen (en daardoor kromtrekken); barsten of scheuren. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085534&article=zwellen Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Werken_(hout) ● Verwante termen:
werkhout werk•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: gebruikshout Hout dat na de velling verwerkt wordt en niet bestemd is als brandhout. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?wdb=WNT&actie=article&uitvoer=HTML&id=M085543 ● Verwante termen: ● Duitse term: Nutzholz. Bauholz. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#werkhout werkmeubel werk•meu•bel █ Zelfstandig naamwoord Meubel dat dienstig is bij een bepaald werk of werken en dat in veel gevallen bepaaldelijk bedacht en gemaakt is om dienstig te zijn bij dit werk of werken. Weetje: Het woord meubilair, dat een Frans leenwoord is, kan vervangen worden door gemeubelte. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#werkmeubel wethout wet•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wetlat Stuk hout om een zeis mee te wetten. Wetstrekel. Kijk ook bij strekel. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wetzholz + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wethout wetlat wet•lat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wethout Kijk bij wethout. wetsteen wet•steen █ Zelfstandig naamwoord Steen om messen en scherpe gereedschappen scherp te maken, het zogenaamde wetten. Slijpsteen. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085774 ● Verwante termen: ● Duitse term: Wetzstein www.dwds.de/wb/Wetzstein ● Engelse term: whetstone www.etymonline.com/word/whetstone ● Franse term: pierre à aiguiser. Wetsteen voor een zeis: pierre à faux + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wetsteen wetsteenschede wet•steen•schē•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wetsteenschee ■ Kortweg: steenschede, steenschee Koker die aan broeksriem gedragen wordt waarin een wetsteen in water geplaatst kan worden. Wordt gebruikt bij het maaien met de zeis. strekelbus ● Verwante termen: ● Duitse termen: Kumpf, Schlotterfass https://de.wikipedia.org/wiki/Kumpf_(Köcher) ● Franse term: coffin www.larousse.fr/dictionnaires/francais/coffin/16963?q=coffin#16832 Étui contenant de l'eau, dans lequel le faucheur met la pierre à aiguiser. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wetsteenschede wetstreek wet•streek █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij strekel. wetstrekel wet•stre•kel █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij strekel. wetten wet•ten █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wetten Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wetten Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wetten%22 Bron: Neerlandistiek https://www.neerlandistiek.nl/2016/06/etymologie-wetten/ ● Verwante termen: ● Nederduitse term: wetten www.plattmakers.de/nl/3817/wetten ● Duitse term: wetzen www.dwds.de/wb/wetzen https://de.wiktionary.org/wiki/wetzen ● Engelse term: whet https://en.wiktionary.org/wiki/whet www.etymonline.com/word/whet ● Franse term: aguiser https://fr.wiktionary.org/wiki/aiguiser + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wetten wi...
wied █ Zelfstandig naamwoord █ Stofnaam ■ Wisselvorm: wiet ■ Synoniem: onkruid Onkruid. Kruidachtige wilde gewassen op plaatsen waar het de mens niet past. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wied Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085919 ● Verwante termen: ● Engelse term: weed https://en.wikipedia.org/wiki/Weed www.etymonline.com/word/weed + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wied wieden wie•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wieden Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085926 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: weden www.plattmakers.de/nl/842/weden ● Duitse termen: jäten, wieten https://de.wikipedia.org/wiki/Jäten www.dwds.de/wb/jäten www.dwds.de/wb/dwb/wieten www.duden.de/rechtschreibung/wieten www.dwds.de/wb/wieten ● Engelse term: weed www.etymonline.com/word/weed ● Franse termen: sarcler, désherber https://fr.wikipedia.org/wiki/Sarclage https://fr.wikipedia.org/wiki/Désherbage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wieden wiek █ Zelfstandig naamwoord Bundel ineengedraaid, gezwingeld (gedraaid) vlas; ben. van zaken die uit een stuk katoen of linnen bestaan, en daarvan afgeleide bet. Veroud., maar nog gewest. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085945&article=houtskool ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wiek wiel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: waal, weel, wieling ■ Synoniem: kolk Waterhoudende kom in de bodem die ontstaan is door een dijkdoorbraak. Later in overdrachtelijke betekenis synoniem voor (molen)vijver. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kolk_(water) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wiel2 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71743 Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2014/08/addenda-ewn-waal-en-wiel/ Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wiel "wieling", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085973 Plaatsnaam: Oosterweel https://nl.wikipedia.org/wiki/Oosterweel ● Verwante term: kolk + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wiel wiep █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wiep Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wiep%22 u̯eip-, u̯eib- https://indo-european.info/pokorny-etymological-dictionary/u%CC%AFeip-_u%CC%AFeib.htm https://indo-european.info/pokorny-etymological-dictionary/index.htm#u%CC%AFeip-_u%CC%AFeib.htm https://indo-european.info/pokorny-etymological-dictionary/index.htm ● Verwante term: ● Duitse termen: Wiepe, Wiepen ● Verwante Duitse term: Wippe www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW20241 www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW20243 www.dwds.de/wb/Wippe ● Engelse term: whip https://en.wiktionary.org/wiki/whip#Etymology www.etymonline.com/word/whip www.etymonline.com/word/*weip- + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wiep wier █ Zelfstandig naamwoord ■ Enkelvoud en meervoud (collectivum): wier ■ Meervoud: wieren ■ Synoniemen, enkelvoud: alg, alge ■ Synoniem, meervoud: algen 1. In het algemeen spraakgebruik: Benaming voor verschillende (maar niet onderscheiden), meestal draad- of lintvormige waterplanten, die groeien op waardgronden, oevers en op den bodem van zeeën en rivieren, waarbij zij ook het wateroppervlak kunnen bedekken. Ook zeegras en zeewier genoemd. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 1.a., http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086009 2. Benaming voor een familie van waterplanten (Algae), waarbinnen zeer veel, in onderafdelingen gegroepeerde soorten onderscheiden worden en die behoort tot de loofplanten (Thallophyten) als onderklasse van de klasse der sporeplanten (Cryptogamen). Ook als benaming voor een bepaalde onderafdeeling of soort daarvan. Bron, artikel 1.b.: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086009 ● Verwante termen:
wig █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: weg ■ Synoniem: kijl ■ Synoniem voor kleine wig: spie Schuin toelopend blok of blokje waarmee iets kan worden vastgeklemd of gekloofd. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wig_(gereedschap) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086087 Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2017/09/etymologie-wegge-wig/ Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wig1 Kijk ook bij spie. ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Keil ● Engelse term: wedge https://en.wikipedia.org/wiki/Wedge_(mechanical_device) www.etymonline.com/word/wedge ● Franse term: coin https://fr.wikipedia.org/wiki/Coin_(machine_simple) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wig wijde wij•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: weide, widauw, wiede, wijd, wijt ■ Maasrijnlands: wie [wiej] 1. Benaming voor het plantengeslacht wilg (Salix) of voor een bepaalde soort daarvan; wilgeboom. 2. Wilgetak; bij uitbreiding: buigzame, taaie twijg, teen, inz. van wilgen- of eikenhout en bepaaldelijk gebruikt als bind- of vlechtmateriaal. Bron van 1 en 2: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086132 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijde%22 J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek, Leiden, Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/weide1 ● Verwante termen: ● Duitse term: Weide https://de.wikipedia.org/wiki/Weiden_(Gattung) ● Nederduitse term: Wied www.plattmakers.de/nl/2149/Wied www.plattmakers.de/nl/1528/Wichel ● Zweedse term: vide https://sv.wikipedia.org/wiki/Videsläktet + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wijde wijer wij•er █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: vijver, weier, weiert, wijert, wouwer 1. Bekken, plas met stilstaand water. Wisselvorm van vijver. Wijers werden veel gebruikt om vis in te kweken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Vijver Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijer2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijer%22 Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086186 "wijert", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086186&article=wijert "wouwer", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087317 "wouwer", Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID98762 ● Verwante term bij 1: ● Duitse term bij 1: Weiher https://de.wikipedia.org/wiki/Weiher_(Gewässer) www.dwds.de/wb/Weiher 2. Spaarbekken, plas voor een watermolen. Molenvijver, stuwvijver Plaatsnaam: de Molenvijvers, Genk. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijer_(watermolen) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086186 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijer2 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wijerd www.leestekensvanhetlandschap.nl/molenvijver ● Verwante termen bij 2:
https://de.wikipedia.org/wiki/Mühlenteich ● Engelse term: mill pond https://en.wikipedia.org/wiki/Mill_pond + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wijer wijm █ Zelfstandig naamwoord Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/12/etymologie-wijme/ Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijm%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijm ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wijm wijnbouw wijn•bouw █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijnbouw ● Verwante termen: ● Duitse term: Weinbau https://de.wikipedia.org/wiki/Weinbau ● Engelse term: viticulture https://en.wikipedia.org/wiki/Viticulture ● Franse term: viticulture https://fr.wikipedia.org/wiki/Viticulture + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wijnbouw wijngaard wijn•gaard █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm, samentrekking van wijngaard: wingerd Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wijngaard Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wijngaard%22 "druivengaard", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M015211.re.35 "wingerd", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086640&lemmodern=wingerd&domein=0&conc=true ● Verwante termen: ● Duitse term: Weinberg https://de.wikipedia.org/wiki/Weinberg ● Engelse term: vineyard. yard = gaard https://en.wikipedia.org/wiki/Vineyard www.etymonline.com/word/vineyard www.etymonline.com/word/yard ● Franse term: vignoble https://fr.wikipedia.org/wiki/Vignoble + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wijngaard wild █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wild ● Verwante termen: ● Duitse term: Wild https://de.wikipedia.org/wiki/Wild ● Engelse term: game https://en.wikipedia.org/wiki/Game_(food) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wild wildbaan wild•baan █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086399 ● Verwante termen: ● Duitse term: Wildbahn https://de.wikipedia.org/wiki/Wildbahn www.dwds.de/wb/Wildbahn ● Engelse term: forest https://en.wikipedia.org/wiki/Forest#Etymology + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wildbaan wildban wild•ban █ Zelfstandig naamwoord Het recht in een bangebied over de jacht, de visserij en soms bij uitbreiding het watergebruik. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086397&article=wildbann Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID850 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73661 "bannen", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/bannen#Nederlands Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/bannen ● Verwante term: banwoud ● Duitse term: Wildbann + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wildban wilde peer wil•de peer █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilde_peer ● Verwante term: doornstuik ● Duitse termen: Dornenbirne, Dornbirne, Holzbirne, Wildbirne https://de.wikipedia.org/wiki/Wildbirne + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wilde-peer wilderd wil•derd ■ Wisselvorm: wildert Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wilderd%22 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wildert ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wilderd Duitse term Wildheu ■ Synoniem: Bergheu In de natuur oftewel wild gegroeid hooi. Dit hooi wordt geoogst in de Alpen op steile hellingen (Heubergen, Bergwiesen). De graslanden waarop geoogst wordt hebben een hoge biodiversiteit. https://de.wikipedia.org/wiki/Wildheuen  ● Verwante termen: wildschade wild•scha•de █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wildschade ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wildschaden, Wildverbiss https://de.wikipedia.org/wiki/Wildschaden https://de.wikipedia.org/wiki/Verbiss#Wildverbiss + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wildschade wildwal wild•wal █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wildwal ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wildwal wilg █ Zelfstandig naamwoord ■ Oud synoniem: wede Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilg Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wilg ● Verwante termen: ● Duitse term: Weide https://de.wikipedia.org/wiki/Weiden_(Botanik) ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Willow www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=willow ● Franse term: saule https://fr.wikipedia.org/wiki/Saule + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wilg wilgenteen wil•gen•teen █ Zelfstandig naamwoord Teen van wilg. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wilgenteen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wilgenteen wilgenwater wil•gen•wa•ter █ Zelfstandig naamwoord Loog van wilgenscheuten. Wilgenwater bevat de plantenhormonen salicine en indool-3-boterzuur. Met wilgenwater wordt de beworteling van stekken gestimuleerd. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Indool-3-boterzuur https://nl.wikipedia.org/wiki/Salicine ● Verwante termen: ● Duitse term: Weidenwasser http://horti.wikia.com/wiki/Weidenwasser ● Franse term: eau de saule https://fr.wikipedia.org/wiki/Eau_de_saule ● Engelse term: willow water https://en.wikipedia.org/wiki/Willow_water www.bluestem.ca/willow-article1.htm + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wilgenwater wimmel wim•mel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: wemel, wimpel Handboor om kleine gaten te maken, bijvoorbeeld om het voorboren van een spijkergat, daarom ook spijkerboor genoemd. http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73689 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086489&article=wimmel http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085363 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085362 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065290.re.23 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=54023 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065289 "wemel", onrustig , veel te beweeglijk mens. Groot Woordenboek van het dialect van Meeuwen - 100 jaor Mièver kal, door Jean Bosmans. werkwoord wemelen, Duits wimmeln 'het wemelt er van de wespen" https://nl.wiktionary.org/wiki/wemelen www.dwds.de/wb/wimmeln https://de.wiktionary.org/wiki/wimmeln "wemelhout" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085364.re.8 "wemelboor" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M085364.re.4 "wriemelboor" http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087467.re.7 ● Verwante termen: ● Engelse term: wimble. Vergelijk met Nederlands wimpel. https://en.wiktionary.org/wiki/wimble + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wimmel windas wind•as █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windas Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086510 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/windas Bron: Centrum Agrarische Geschiedenis https://cagnet.be/item/116206 "kaapstander", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaapstander Kijk ook bij winde. ● Verwante termen: ● Engelse term: windlass www.etymonline.com/word/windlass + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windas windbestuiving wind•be•stui•ving █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (door de) wind bestuiven ■ Synoniem: anemofilie, van Grieks anemos = wind Bestuiving door wind. ● Verwante termen:
https://en.wiktionary.org/wiki/anemophily + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windbestuiving windbreker wind•bre•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: windscherm Kijk bij windscherm. windbreuk wind•breuk █ Zelfstandig naamwoord Breuk veroorzaakt door winddruk. Een inwendige of volledige breuk. ● Verwante termen: ● Duitse term: Windbruch ● Engelse termen: wind breakage, wind fracture ● Engelse term, Noord-Amerika: windsnap + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windbreuk windbreukboom wind•breuk•boom █ Zelfstandig naamwoord Een boom waarvan de stam gebroken is door wind of storm. ● Verwante termen: ● Franse term: volis https://fr.wiktionary.org/wiki/volis https://fr.wiktionary.org/wiki/volins + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windbreukboom winddruk wind•druk █ Zelfstandig naamwoord Druk die de wind uitoefent op delen van een boom of struik. ● Verwante termen: ● Franse term: pression du vent ● Engelse term: wind blow + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winddruk winde win•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: win, wing Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086535 Bron: eWND www.meertens.knaw.nl/ewnd/boeken/woord/41942 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windas Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/winde1 Domme kracht. Kijk ook bij windas. "winden", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/winden www.dwds.de/wb/winden ● Verwante termen: ● Duitse term: Winde ● Nederduitse term: Winn https://de.wikipedia.org/wiki/Winde_(Mechanik) www.dwds.de/wb/Winde Winn www.plattmakers.de/nl/2650/Winn ● Engelse term: winch www.etymonline.com/word/winch + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winde winderosie wind•ēro•sie █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Erosie#Winderosie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winderosie windgroeivorm wind•groei•vorm █ Zelfstandig naamwoord Groeivorm van een boom of stuik die gevormd is door aanhoudende winddruk uit één richting. www.bildarchivaustria.at/Pages/ImageDetail.aspx?p_iBildID=8398872 Beeld: www.bildarchivaustria.at/Preview/8398872.jpg ● Verwante termen: ● Duitse term: Windwuchsform + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windgroeivorm windmolen wind•mo•len █ Zelfstandig naamwoord Een molen die aangedreven wordt door wind. ● Verwante term: molen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windmolen windschade wind•scha•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: stormschade Schade aan planten veroorzaakt door sterke wind. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windschade windscherm wind•scherm █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: windbreker Lichaam dat een windstroom breekt. ● Verwante termen: ● Duitse term: Windschutz ● Franse termen: abri du vent, brise-vent ● Engelse term: windbreak + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windscherm windscheur wind•scheur █ Zelfstandig naamwoord Scheur in hout die ontstaan is door winddruk. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windscheur windsingel wind•sin•gel █ Zelfstandig naamwoord Windscherm van hoge bomen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windsingel windsnoei wind•snoei █ Zelfstandig naamwoord Van bomen. Het afrukken van takeinden, meestal zachte eindscheuten, door sterke wind. "windsnoeisel" Windsnoei is een term bedacht door Carlos Montfort, voor het eerst wereldkundig gemaakt op Termen op Boheest op 24 april 2019. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windsnoei windsnoeisel wind•snoei•sel █ Zelfstandig naamwoord Van bomen. Snoeisel, meestal zachte takeinden, dat afgerukt is door de wind. Windsnoeisel is een term bedacht door Carlos Montfort, voor het eerst wereldkundig gemaakt op Termen op Boheest op 25 april 2019. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windsnoeisel windval wind•val ■ Synoniem, indien het om fruit gaat: valfruit Datgene wat door de wind op de grond gewaaid is: bomen, takken, vruchten. Bron, bewerkt tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086615 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windval windvang wind•vang █ Zelfstandig naamwoord Het opvangen van de wind. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windvang Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086616 Vang, naamwoord van handeling van vangen. Weetje: Met achtervoegsel -st: vangst. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/vang Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22vang%22 ● Verwante termen: ● Franse term: brise-vent https://fr.wiktionary.org/wiki/brise-vent ● Engelse termen: sail area, wind fetch + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windvang windvanger wind•van•ger █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Windvanger ● Verwante term: windvang ● Duitse term: Windfänger ● Franse term: attrape-vent ● Engelse term: wind catcher + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windvanger windverspreider wind•ver•sprei•der █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Plant waarvan de zaden verspreid worden door wind. ● Verwante termen: ● Duitse term: Windstreuer https://de.wikipedia.org/wiki/Windstreuer + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windverspreider windverspreiding wind•ver•sprei•ding █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (door de) wind verspreiden Verspreiding van zaden/diasporen door wind. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windverspreiding windworp wind•worp █ Zelfstandig naamwoord Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Windworp ● Verwante termen: ● Duitse term, vertaalequivalent: Windwurf ● Duitse term: Entwurzelung www.duden.de/rechtschreibung/Windwurf https://de.wikipedia.org/wiki/Sturmholz ● Engelse term: windthrow https://en.wikipedia.org/wiki/Windthrow ● Franse term: déracinage? + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windworp windworpboom wind•worp•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom die ontworteld of gebroken is door wind. ● Verwante termen: ● Duitse term: Windwurfbaum ● Franse term: chablis https://fr.wikipedia.org/wiki/Chablis_(arbre) ● Engelse term: windthrown tree + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#windworpboom winkel win•kel █ Zelfstandig naamwoord Hoek, bocht. Alleen als toponymisch element overgeleverd. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4809 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/winkel2 www.etymologiebank.nl/trefwoord/winkel Plaatsnaam: Maaswinkel Maaswinkel, Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Maaswinkel Nederlands winkel, Duits Winkel. Bron: Van Dale www.vandale.nl/opzoeken?pattern=Winkel&lang=dn ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winkel winterannuel win•ter•an•nuel █ Zelfstandig naamwoord Plant die in het najaar kiemt, de winter als bladrozet doorbrengt, vroeg in het voorjaar bloeit en de zomer in zaadvorm overleeft. Bron: Sectie Thijsse (bewerkte tekst): www.nev.nl/thijsse/woordenlijst.html www.annetanne.be/kruidenklets/2008/02/08/winterannuellen/ www.annetanne.be/kruidenklets/2007/03/19/vroegeling/ "annuel", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/annuel ● Verwante termen: ● Engelse term: winter annuel https://en.wikipedia.org/wiki/Annual_plant#Winter + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterannuel winterbed win•ter•bed █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterbed Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086703 ● Verwante termen: ● Verwante Franse term: lit majeur https://fr.wikipedia.org/wiki/Lit_majeur + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterbed winterbeek win•ter•beek █ Zelfstandig naamwoord Winterbeken zijn veelal door mensenhanden gegraven afvoerkanaaltjes die alleen in de winter water bevatten. Bron: Dialecten en naamgeving in Haspengouw, Jan Segers www.dbnl.org/tekst/sege010dial01_01/sege010dial01_01_0002.php Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086699.re.39 sauwe (zouw) op hasel.be: www.hasel.be/node/289890 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Spreng ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterbeek winterbevloeiing win•ter•be•vloei•ing █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van (in de) winter bevloeien Van wateringen: Bevloeien in de winter. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterbevloeiing winterbloeier win•ter•bloei•er █ Zelfstandig naamwoord Plant die in de winter bloeit. Gele kornoelje, hazelaar en forsythia zijn winterbloeiers. Bijvoeglijk naamwoord: winterbloeiend ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterbloeier winterbode win•ter•bo•de █ Zelfstandig naamwoord Verschijning die de winter aankondigt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086699.re.64 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterbode winterdijk win•ter•dijk █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterdijk ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterdijk wintergast win•ter•gast █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wintergast ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintergast wintergewas win•ter•ge•was █ Zelfstandig naamwoord Gewas dat in de winter op het veld staat en in de winter of in het voorjaar wordt geoogst. Bron: Algemeen Nederlands Woordenboek http://anw.inl.nl/article/wintergewas Winterrogge. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintergewas wintergroen win•ter•groen █ Bijvoeglijk naamwoord Wintergroen duidt aan dat de boom of struik in de winter bladeren draagt. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintergroen winterhard win•ter•hard █ Bijvoeglijk naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterhard winterharde plant, plante vivace ● Verwante termen: ● Duitse term: winterhart ● Engelse termen: hardy, winter hardy https://en.wiktionary.org/wiki/hardy ● Franse term: résistant au froid + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterhard winterhardheid win•ter•hard•heid █ Zelfstandig naamwoord Mate waarin een plant winterhard is. wintervastheid ● Verwante termen: ● Duitse term: Winterhärte https://de.wikipedia.org/wiki/Winterhärte ● Engelse termen: hardiness, winter hardiness https://en.wikipedia.org/wiki/Hardiness_(plants) https://en.wiktionary.org/wiki/vivace + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterhardheid winterinteressant win•ter•in•te•res•sant █ Bijvoeglijk naamwoord In de winter: Planten die textuur, kleur of andere visuele effecten bieden door bladkleur, vruchten, schorsbeeld en andere verschijnselen en die het winterbeeld opfleuren zijn winterinteressant. ● Verwante termen:
Plants that provide texture, color or other visual effects through leaves, fruit, bark characteristics and other means that enliven the winter. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterinteressant winterkaal win•ter•kaal █ Bijvoeglijk naamwoord Van bepaalde planten. In de winter geen bladeren dragend. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Bladverliezend ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterkaal winterpunt win•ter•punt █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: kortste dag ■ Antoniemen: zomerpunt, langste dag Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Kortste_dag ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterpunt winteropslag win•ter•op•slag █ Zelfstandig naamwoord 1. Het opslaan van gewassen in de winter. 2. Plaats waar gewassen in de winter opgeslagen worden. Wintervoorraad. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086699.re.311 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winteropslag winterrust win•ter•rust █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rustperiode Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Winterrust Kijk ook bij groeirust. ● Verwante termen: ● Duitse term: Winterruhe https://de.wikipedia.org/wiki/Winterruhe ● Engelse term: winter rest https://en.wikipedia.org/wiki/Winter_rest ● Franse termen: repos l'hiver, repos végétatif + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterrust wintersnoei win•ter•snoei █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van winter snoeien Snoei die men in de winter uitvoert. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintersnoei wintertooi win•ter•tooi █ Zelfstandig naamwoord Het geheel aan bladeren en voortplantingsorganen van bomen en struiken in de winter en hoe dat eruitziet. Wat bomen en struiken in de winter dragen. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintertooi wintertuin win•ter•tuin █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wintertuin Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/wintertuin https://toerisme.mechelen.be/wintertuin-ursulinen ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Wintergarten ● Franse term: jardin_d'hiver https://fr.wikipedia.org/wiki/Jardin_d'hiver ● Engelse term: winter garden https://en.wikipedia.org/wiki/Winter_garden + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintertuin wintervoedsel win•ter•voed•sel █ Zelfstandig naamwoord Voedsel dat dieren in de winter eten. ● Verwante term: wintervoorraad + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintervoedsel wintervoorraad win•ter•voor•raad █ Zelfstandig naamwoord www.ethologie.nl/voorbeelden/eekhoorn.htm ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wintervoorraad winterwater win•ter•wa•ter █ Zelfstandig naamwoord Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086739 ● Verwante term: winterbeek + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#winterwater wipdraaibank wip•draai•bank █ Zelfstandig naamwoord Draaibank die aangedreven wordt door een lange, smalle buigzame stam op en neer te laten bewegen door een pedaal. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wippendrehbank, Wippdrechselbank ● Engelse term: pole lathe https://en.wikipedia.org/wiki/Pole_lathe ● Franse term: tour à perche + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wipdraaibank wippen wip•pen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wippen In de context van deze lijst heeft wippen - een werkwoord met meerdere betekenissen - in het bijzonder de volgende betekenis. Zich min of meer heftig en snel, sprongsgewijze op en neer Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086752 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73926 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wippen Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wippen ● Verwante termen: ● Duitse term: wippen www.dwds.de/wb/wippen https://de.wiktionary.org/wiki/wippen ● Engelse term: whip www.etymonline.com/word/whip https://en.wiktionary.org/wiki/whip#Etymology + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wippen wipzaag wip•zaag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem voor bepaalde uitvoering: decoupeerzaag, van Duits Dekupiersäge, daarvoor van Frans werkwoord découper Zaag die door een mechanisme op en neer bewogen wordt. Er zijn verschillende typen wipzagen, maar ze worden niet altijd zo benoemd. Bijvoorbeeld, een raamzaag in een zaagmolen is ook een wipzaag. https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagmolen#/media/Bestand:Molen_Bolwerksmolen,_onderbonkelaar_krukas.jpg De drijfstang van deze raamzaag wordt een wuifelaar genoemd. Wuifelaar, weifelaar -> werkwoord weifelen. Weifelen en wippen hebben dezelfde wortel. https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Het_Jonge_Schaap,_Zaandam#/media/File:Molen_Het_Jonge_Schaap_krukwiel_wuifelaar.jpg www.ensie.nl/betekenis/wuifelaar Steekwipzaag oftewel decoupeerzaag. De steekwipzaag kan in een gat gestoken worden om het zagen vanaf daar aan te vangen. Tafelwipzaag. Met de tafelwipzaag ken men figuren zagen en daarom is het ook een figuurzaag of figuurzaagmachine. https://nl.wikipedia.org/wiki/Figuurzaagmachine https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dekupiersaege_scroll_saw.jpg Molenraamzaag. Wipcirkelzaag, kantelcirkelzaag. Om rondhout tot blokken brandhout te verzagen. "decoupeerzaag", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Decoupeerzaag "decoupeerzaag", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A003873&article=wipzaag ● Verwante termen: ● Duitse term: Wippsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Wippsäge https://de.wiktionary.org/wiki/Wippsäge Dekupiersäge https://de.wikipedia.org/wiki/Dekupiersäge Stichsäge https://de.wikipedia.org/wiki/Stichsäge https://de.wiktionary.org/wiki/Stichsäge ● Engelse term: whipsaw https://en.wikipedia.org/wiki/Whipsaw "whip" in whipsaw heeft betrekking op het werkwoord whip, Nederlands en Nederduits wippen. scroll saw https://en.wikipedia.org/wiki/Scroll_saw jig saw https://en.wikipedia.org/wiki/Jigsaw_(power_tool) https://en.wikipedia.org/wiki/Jigsaw_(tool) ● Franse term: scie sauteuse https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_sauteuse scie à découper, scie à chantourner https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie_à_chantourner + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wipzaag wis █ Zelfstandig naamwoord ■ Oude wisselvorm: wisse ■ Fries: wisse 1. Vlechtroede, meestal van wilg. Wisselvormen: viets*, wits Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wis2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22wis%22 "wisse", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086804 *Voeren Spreekwoorden: Iemand is wissen snijden: iemand is ervandoor Een band en een wis, die haalt men waar die is: een band en een wis neemt men waar men ze vindt, ook op andermans eigendom. Plaatsnaam: Vissenakker (vis = wis) Vits, van vakwerk, is een een wisselvorm van wis. ● Verwante termen bij 1:
● Engelse term bij1: bolt? www.thefreedictionary.com/withe https://en.wiktionary.org/wiki/withe www.etymonline.com/word/withe www.etymonline.com/word/withy https://en.wiktionary.org/wiki/withy https://en.wikipedia.org/wiki/Withy ● Luxemburgse (Duitse) term bij 1: Fitsch "kleine biegsame Gerte", bron: http://engelmann.uni.lu:8080/portal/WBB2009/LWB/wbgui_py?lemid=HF02545 ● Waalse term bij 1: fèsse, bron: Dictionnaire liégeois ● Waalse term bij 1: fèce, bron: Bulletin de la Société liégeoise de littérature wallonne Weidenhippe, weetsehief (weets = wits, hief = hiep, heep) https://youtu.be/EJofdaR5kFY?t=162 ● Franse term: pleyon, plion https://fr.wiktionary.org/wiki/pleyon 2. Onderlegger voor gebak, gemaakt van een wis in de betekenis van 1. Voluit: koekenwis. De latere metalen onderliggers worden plaatselijk ook wis genoemd. ● Verwante term bij 2:: koekenwis 3. Weide: wisch, Wiese (Duits) Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086780 - Plaatsnaam: Wis, Wins, plaats bij Blendeke (verfranst tot Blendecques), Noord-Frankrijk (verfranst Vlaanderen). - Plaatsnaam: Wis, plaats bij Doetinchem, provincie Gelderland, Nederland. Bron: Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4811&article=wisch - Plaatsnaam: Wijshagen (B) Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wijshagen#Toponymie https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121940 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=73938&article=wisch ● Verwante term bij 3: weide ● Duitse termen bij 3: Wiese, Wisch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW23872 4. Bundel, zoals in vrijwis. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086804 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086779 Bron: Wikipedia, Limburgs https://li.wikipedia.org/wiki/Wis Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=71056 ● Verwante termen bij 4: ● Duitse term bij 4: Wisch www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PW03221 ● Oud-Noorse term bij 4: visk Heggstad gamalnorsk ordbok 812), halmvisk 'strohwisch', sefvisk 'rohrwisch' (nur einmal belegt, s. Heggstad gamalnorsk ordbok 812), halmvisk 'strohwisch', sefvisk 'rohrwisch' Bron: Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm via Woerterbuchnetz, www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW23868 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wis wisse wis•se 1. █ Zelfstandig naamwoord Wisselvorm van wis : vlechtroede, teen. Kijk bij wis. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086804 2. █ Zelfstandig naamwoord ■ Van wis. Kijk bij wis. Kubieke meter brandhout. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wisse Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wisse#Zelfstandig_naamwoord Woordenlijst Taalunie www.woordenlijst.org/#/?q=wisse ● Verwante term: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wisse wissen wis•sen █ Bijvoeglijk naamwoord Gemaakt van wissen. Een wissen mand. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wissen wissenhout wis•sen•hout █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: roedenhout ■ Contextueel synoniem: rijs of rijshout (indien het over rijs van wilgen gaat) Hout dat geoogst werd of geoogst kan worden in de vorm van wissen; vlechtroeden. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wissenhout wissenmes wis•sen•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: houwmes, kapmes, wissenwapen Elk snoeimes dat geschikt is om wissen mee te oogsten, in het bijzonder een werktuig dat de vorm heeft van een sikkelvormig kapmes. http://blogimages.seniorennet.be/mandenmaken/35-3ba89db621a32532e252cc91c03579b1.jpg Het MOT www.mot.be/resource/Tool/griendhakmes?lang=nl "rijszicht", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=46453 Handwerktuig om hardere grassoorten en wissen te kappen. Bron: Erfgoedinzicht.be https://erfgoedinzicht.be/collecties/detail/7c6f1432-074d-5060-8517-6b9ec0a4923d/media/7f23ab4d-6764-d13f-3c22-439a2bcc73cf ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wissenmes witrot wit•rot █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Witrot Bron: Ecopedia www.ecopedia.be/274/encyclopedie/ ● Verwante termen: ● Duitse term: Weißfäule https://de.wikipedia.org/wiki/Weißfäule + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#witrot wo...
woelmuizen woel•mui•zen █ Zelfstandig naamwoord Bepaalde onderfamilie van de Cricetidae. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Woelmuizen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#woelmuizen woelriek woel•riek █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: woelvork Kijk bij woelvork. woelschade woel•scha•de █ Zelfstandig naamwoord Schade die zoogdieren zoals evers en mollen al woelend aan de bodem aangericht hebben. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#woelschad woelvork woel•vork █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: woelriek ● Verwante term: vork ● Franse term: grelinette + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#woelvork woeste grond woes•te grond █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: woest, woeste Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Woeste_grond Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086986 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M086983 woest, bijvoeglijk naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/woest ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#woeste-grond woestijn woes•tijn █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wastine, woeste, woestine Oorspronkelijke betekenis: Grote dorre vlakte met weinig vegetatie. Woeste grond. Hedendaagse betekenis: Grote dorre vlakte, met weinig neerslag en weinig vegetatie. De uitgang -tine, zoals in woestine en wastine, werd in de loop der tijd -tijn. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Woestijn https://nl.wikipedia.org/wiki/Lommelse_Sahara Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/woestijn woest, bijvoeglijk naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/woest woest, bijvoeglijk naamwoord Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22woest%22 woeste, zelfstandig naamwoord http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22woeste%22 Nederlands woest (bijvoeglijk naamwoord) Engels waste (bijvoeglijk en zelfstandig naamwoord) Duits Wüste (zelfstandig naamwoord) www.etymonline.com/word/waste ● Verwante termen: ● Duitse term: Wüste (Nederlands woeste) ● Engelse term: waste www.etymonline.com/word/waste https://en.wiktionary.org/wiki/waste ● Engelse term, woordverwant: vast www.etymonline.com/word/vast + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#woestijn -wolde █ Achtervoegsel ■ Wisselvorm: -wold ■ Wisselvorm van woud Achtervoegsel in plaatsnamen dat verwijst naar een woud. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/-wolde Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/woud2 http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/wold2 Wold en wolde zijn woordverwant aan wild. ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Woold www.plattmakers.de/nl/69/Woold ● Engelse termen: weald, wold https://en.wiktionary.org/wiki/wold www.etymonline.com/word/wold + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#-wolde wolf Op een graanzeis: Gestel van houten latten dat dient als toejacht. Het gestel lijkt op de tanden van een wolf. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wolf wolkjes wolk•jes █ Zelfstandig naamwoord Tekening in hout die op wolkjes lijkt. Wolkjesfiguratie. Wolkjesesdoorn. ● Verwante termen: ● Engelse termen: curly, quilt, quilted https://en.wikipedia.org/wiki/Quilt_maple ● Franse term: (érable) ondé + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wolkjes wolkjesboom wolk•jes•boom █ Zelfstandig naamwoord Google afbeeldingen. ● Verwante termen: ● Engelse term: bonsai cloud tree + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wolkjesboom wolkjesvorm wolk•jes•vorm █ Zelfstandig naamwoord Snoei in de vorm van een wolkje. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wolkjesvorm wond █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wonde Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087085 Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=74318 Wond of wonde?: www.taaladvies.net/taal/advies/vraag/1733/ ● Verwante termen: ● Duitse term: Wunde ● Engelse term: wound www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=wound + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wond wondafgrendeling wond•af•gren•de•ling █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van wond afgrendelen Het mechanisme waardoor de boom beschadigingen geneest en waarbij door diverse fysiologische processen in de boom het beschadigde weefsel zodanig wordt overgroeid en afgegrendeld (ingekapseld) van het nog gezonde hout dat de bedreiging van het gezonde hout (door bijvoorbeeld rot veroorzakende microrganismen) wordt geminimaliseerd. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wondafgrendeling wondheling wond•hē•ling █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van wond helen Overgroeien van de snoei- of breukwond. ● Verwante termen: ● Engelse term: wound occlusion Occlusion is the process of trees forming callus and clearwood over wounds. (www.escholarship.org/uc/item/2nh227fr#) + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wondheling wondhout wond•hout █ Zelfstandig naamwoord Wondparenchym, wondweefsel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Parenchym ● Verwante termen: ● Engelse term: callus tissue + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wondhout wormsteek worm•steek █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wormgat Gat of gang in een gewas of vrucht veroorzaakt door wormen; wormgat. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087216 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wormsteek wormstekig worm•stē•kig █ Bijvoeglijk naamwoord Door wormen aangetast. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087216.re.8 ● Verwante term: wormsteek ● Duitse term: wurmstichig www.duden.de/rechtschreibung/wurmstichig + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wormstekig wormvraat worm•vraat █ Zelfstandig naamwoord Vraat door wormen. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Wurmfrass, Wurmstich + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wormvraat worp █ Zelfstandig naamwoord Naamwoord van handeling van werpen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/worp Achtervoegsel in schaduwworp en windworp. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#worp wortel wor•tel █ Zelfstandig naamwoord 1. Ondergronds gedeeld van een plant. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(plant) Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wortel 2. Bepaalde groente. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(groente) ● Verwante termen: ● Duitse term, wordverwant: Wurzel https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzel_(Pflanze) ● Franse term: racine https://fr.wikipedia.org/wiki/Racine_(botanique) ● Engelse term, woordverwant: root. wroot - w = root https://en.wikipedia.org/wiki/Root www.etymonline.com/word/root www.etymonline.com/word/*wrād- + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortel wortelaanloop wor•tel•aan•loop █ Zelfstandig naamwoord Deel van de stam dat bovengronds uitloopt in de gestelwortel. "aanloop", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M000549 ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelanläuf https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelanlauf + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelaanloop wortelaanzet wor•tel•aan•zet █ Zelfstandig naamwoord Het punt waar een hoofdwortel uit de stronk of een zijwortel uit een hoofdwortel groeit. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelaanzet wortelademhaling wor•tel•ā•dem•hā•ling █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van ademen door de wortels Zuurstofopname door de wortels. ● Verwante termen: ● Engelse term: root respiration https://en.wikipedia.org/wiki/Respiration https://en.wikipedia.org/wiki/Gas_diffusion_in_soil + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelademhaling wortelbacteriën wor•tel•bac•tē•ri•en █ Zelfstandig naamwoord ● Verwante termen: + Lemmaschakel: - wortelbed wor•tel•bed █ Zelfstandig naamwoord Afgeperkt deel in een tuin waarin wortelen worden geteeld. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.45 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelbed wortelbeitel wor•tel•bei•tel █ Zelfstandig naamwoord Grote beitel die beslagen wordt met de sleg om wortels te doorsnijden. Komt van pas bij het rooien met de rooilier. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelbeitel wortelbereik wor•tel•be•reik █ Zelfstandig naamwoord Met voorzetsel binnen: binnen wortelbereik. Binnen wortelreikwijdte, deel van de ruimte waarin wortels voedingsstoffen kunnen opnemen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelbereich + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelbereik wortelconcurrentie wor•tel•con•cur•ren•tie █ Zelfstandig naamwoord Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Wortelconcurrentie ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelconcurrentie wortelcontact wor•tel•con•tact █ Zelfstandig naamwoord Van planten: Onderlinge aanraking van wortels van verschillende individuen. www.hbvl.be/limburg/provincie-helpt-fruitsector-in-strijd-tegen-kersenvirus-video.aspx Little Cherry Virus iepenziekte ● Verwante termen:
+ Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelcontact worteleinde wor•tel•ein•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: worteltop 1. Uiteinde van een wortel. 2. De kant van een stuk hout waar vroeger de wortels zaten. Worteleinde; de onderkant van een stam <> krooneinde ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelende + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#worteleinde wortelen wor•te•len █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) wortelen, (de) worteling █ Werkwoordelijke werkgroep: wortel schieten Wortel schieten, wortel(s) ontwikkelen. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wortelen bewortelen: wortels geven aan beworteling: het wortels geven aan Ensie www.ensie.nl/betekenis/wortelen?q=wortelen ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelen wortelent wor•tel•ent █ Zelfstandig naamwoord Een door mensenhand geplaatste ent op een wortel. Wordt toegepast in Bonsai en bij de veredeling van iepen. ● Verwante termen: ● Engelse term: root gafting http://dictionary.reference.com/browse/root+graft http://treephys.oxfordjournals.org/content/31/6/575.full + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelent wortelexsudaat wor•tel•ex•su•daat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: wortelafscheiding, wortelafscheidsel ■ Synoniemen, letterlijke vertaling van exsudaat: worteluitzweetsel, worteluitzweting Stof die wortels afscheiden. Meer bij exsudaat. Wortelexudatie: Het afscheiden door wortels. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelexudat ● Engelse term: root exudate ● Franse term: exsudat racinaire + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelexsudaat wortelgang wor•tel•gang █ Zelfstandig naamwoord Ruimte die de wortel al groeiend maakt in de bodem. Als de wortel wegrot, kan de gemaakte ruimte leeg blijven. www.goedbodembeheer.nl/beheer/akkerbouw/flevoland/146-geheim-flevoland-de-ondergrond ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelgang wortelgestel wor•tel•ge•stel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelstelsel Het geheel van wortels van een plant, boom en dergelijke. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.81 (hoofdwortel, gestelwortel, zijwortel) ● Verwante term: wortel ● Duitse termen: Wurzelsystem, Wurzelgeflecht, Wurzelwerk ● Engelse term: root system + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelgestel wortelhaar wor•tel•haar █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortelhaar ● Verwante termen: ● Duitse term: Faserwurzel ● Engelse term: root hair https://en.wikipedia.org/wiki/Root_hair ● Franse term: poil racinaire https://fr.wikipedia.org/wiki/Poil_racinaire + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelhaar wortelhals wor•tel•hals █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelkraag De overgang tussen de stengel en de wortel van een plant. Bij een boom: Waar de stam overgaat naar de stronk/wortelgestel. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(plant)#Algemeen ● Verwante termen: ● Engelse term: root collar The transition zone between stem and root at the ground line of a tree or seedling. + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelhals wortelhout wor•tel•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. ■ Synoniem: stronkhout Het hout van een boom dat onder de grond groeit. 2. ■ Synoniem: wortelknolhout Houtige verdikking in een in het wortelstelsel. Heeft een onregelmatig draadverloop wat resulteert in gefigureerd hout. Voorbeelden van gefigureerd wortelhout zijn: - Bruyère-hout van wortelknollen van Boomhei (Erica arborea). (Fr. bruyère = Erica, hei) - Walnoot (waarschijnlijk vooral van de zwarte walnoot) ● Verwante termen bij 2: ● Duitse term bij 2: Wurzelholz https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelholz 3. Een vaak gebruikte, maar foute benaming voor gefigureerd stamhout. Het houtbeeld lijkt opeen, vandaar de verwarring. ● Verwante termen bij 3: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelhout wortelhuid wor•tel•huid █ Zelfstandig naamwoord Opperhuid van de wortel. Epidermis. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Epidermis https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhizodermis ● Verwante term: wortel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelhuid wortelkap, wortelkapping 1. Het kappen van wortels op zich. Wortelsnoei. 2. Het vellen van een boom of struik d.m.v. de wortels door te kappen en de boom of struik dan om te trekken of duwen. ● Verwante term: wortel wortelkapje wor•tel•kap•je █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelmutsje Kijk bij wortelmutsje. wortelkluit wor•tel•kluit █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wortelkluit ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelklumpen + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelkluit wortelknobbel wor•tel•knob•bel █ Zelfstandig naamwoord ■ Feitelijk synoniem, doch soms een andere betekenis hebbend: wortelknol Zwelling aan het ondergrondse deel van een plant. Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/wortelknobbel Er zijn goedaardige en kwaadaardige wortelknobbels. Goedaardige wortelknobbels worden veroorzaakt door bepaalde bacteriën. Deze bacteriën en de gastplant leven in symbiose.Kwaadaardige wortelknobbels zijn het resultaat van een plantenziekte. Goedaardige wortelknobbels vormen het geslacht Rhizobium https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhizobium "wortelknobbeltjes" en "wortelknolletjes", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.110 Zwarte els is een boomsoort die in symbiose leeft met bacteriën uit het geslacht Rhizobium. ● Verwante termen:
● Engelse term: root nodule https://en.wikipedia.org/wiki/Root_nodule ● Franse termen: nodosité, nodule https://fr.wikipedia.org/wiki/Nodosité + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelknobbel wortelknobbelbacteriën wor•tel•knob•bel•bac•te•ri•en █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem voor het geslacht der wortelknobbelbacteriën: Rhizobium "Rhizobium", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Rhizobium ● Verwante termen:
https://en.wikipedia.org/wiki/Rhizobium https://en.wikipedia.org/wiki/Rhizobia ● Franse term: Rhizobium https://fr.wikipedia.org/wiki/Rhizobium + Lemmaschakel: - wortelknol wor•tel•knol █ Zelfstandig naamwoord ■ Feitelijk synoniem, doch soms een andere betekenis hebbend: wortelknobbel 1.1. Opgezwollen bijwortel met reservevoedsel. Uit de knolletjes ontstaan nieuwe planten. Klaverzuring, dahlia en speenkruid zijn voorbeelden van planten die wortelknollen vormen. 1.2. Knolvormig opgezwollen wortel, kan autogeen zijn zoals bij zoete aardappel, Ipomoea batatas, of allogeen zoals bij veel vlinderbloemigen onder invloed van de bacterie Rhizobia. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_%28plant%29#Wortelknol 2. Houtige uitwas aan een wortelstelsel. Heeft een onregelmatig draadverloop wat resulteert in gefigureerd hout. Wortelhout. Een bekend voorbeeld van gefigureerd wortelhout is Bruyère-hout van wortelknollen van Boomheide (Erica arborea). (Fr. bruyère = Erica, hei) http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M034297.re.107&lemmodern=wortelknol http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.111&lemmodern=wortelknol http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A015976.re.9&lemmodern=wortelknol ● Verwante termen:
● Engelse termen: burl, nodule www.backyardnature.net/roottype.htm + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelknol wortelkraag wor•tel•kraag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelhals Kijk bij wortelhals. wortelmutsje wor•tel•muts•je █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: calyptra, wortelkapje Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortelmutsje ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelhaube https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelhaube ● Engelse term: root cap https://en.wikipedia.org/wiki/Root_cap ● Franse term: coiffe terminale + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelmutsje wortelporie wor•tel•pō•rie █ Zelfstandig naamwoord Porie in de wortelhuid. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelporie wortelrot wor•tel•rot █ Zelfstandig naamwoord Rot in wortels. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelbefall ● Engelse term: root rot https://en.wikipedia.org/wiki/Root_rot https://en.wikipedia.org/wiki/Laminated_root_rot ● Franse term: pourriture racinaire https://fr.wikipedia.org/wiki/Pourriture_racinaire + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelrot wortelschade wor•tel•scha•de █ Zelfstandig naamwoord 1. Schade aan wortels. 2. Schade veroorzaakt door wortels. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelschaden ● Engelse term: root damage ● Franse term: endommagement des racines + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelschade wortelschimmels wor•tel•schim•mels █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: mycorrhiza, mycorrhizale schimmels Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Mycorrhiza Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Straalzwammen ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Mykorrhiza https://de.wikipedia.org/wiki/Arbuskuläre_Mykorrhizapilze ● Engelse term: root fungi mycorrhiza https://en.wikipedia.org/wiki/Mycorrhiza + Lemmaschakel: - wortelschors wor•tel•schors █ Zelfstandig naamwoord De schors die zich ontwikkelt op wortels. ● Verwante termen: ● Engelse term: root bark https://en.wiktionary.org/wiki/rootbark + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelschors wortelschotel wor•tel•schō•tel █ Zelfstandig naamwoord Afbeeldingen in Google Images. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelteller www.waldwissen.net/dossier/wsl_dossier_sturm_windwurf_DE + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelschotel wortels dompelen █ Werkwoordelijke woordgroep Kijk bij dompelen. wortelsnoei wor•tel•snoei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelkap Hoogstamboomgaard.be www.hoogstamboomgaard.be/wortelsnoei.html Ook in Bonsai worden wortels gesnoeid. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelschnitt http://quagga-illustrations.de/produkt/h0013688/ ● Engelse term: root pruning ● Franse term: taille des racines + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelsnoei wortelstek wor•tel•stek █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Stekken#Wortelstek ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelstek wortelsteker wor•tel•stē•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: rooi-ijzer, wortelbijl Het MOT www.mot.be/resource/Tool/rooiijzer?lang=nl De wortelsteker wordt tegenwoordig nog gemaakt of aangeboden door DeWit in Groningen en Orit in Tilburg. www.dewit.eu/nl/assortiment/stootijzers/boomwortelsteker-1200-x-28mm-knop www.orit.nl/index.php?route=product/product&path=61_66&product_id=50 Afbeelding: www.dewit.eu/uploads/afbeeldingen/artikelen/product-number-7000-7999/7071.jpg ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelsteker wortelstelsel wor•tel•ge•stel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: wortelgestel Het geheel of samenstel van wortels van een plant. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087254.re.200 ● Verwante term: wortel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelstelsel wortelstok wor•tel•stok █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: rizoom. Oude schrijfwijze: rhizoom Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortelstok Bron: Wisiwis, UGent Plantentuin www.wisiwis.ugent.be/glossary.php#wortelstok ● Verwante termen: ● Duitse term, woordverwant aan wortelstok: Wurzelstock. Wurzelstock betekent ook boomstronk. ● Duitse term, van Latijn: Rhizom www.dwds.de/wb/Wurzelstock www.duden.de/rechtschreibung/Wurzelstock https://de.wikipedia.org/wiki/Rhizom ● Engelse term: root stalk ● Engelse term, van Latijn: rhizome https://en.wikipedia.org/wiki/Rhizome www.etymonline.com/word/root www.etymonline.com/word/stalk ● Franse term: drageon ● Franse term, van Latijn: rhizome https://fr.wikipedia.org/wiki/Drageon https://fr.wiktionary.org/wiki/drageon#Étymologie www.cnrtl.fr/etymologie/drageon www.dwds.de/wb/Trieb www.dwds.de/wb/etymwb/treiben www.plattmakers.de/nl/1296/drieven www.larousse.fr/dictionnaires/francais/drageon/ https://fr.wikipedia.org/wiki/Rhizome + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelstok wortelontwikkeling wor•tel•ont•wik•ke•ling █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van wortels ontwikkelen Wortelvorming. (ook kunstmatige wortelontwikkeling (lucht en bodem)) ● Verwante termen: ● Engelse termen: layering (air layering), root development ● Franse term: marcottage https://fr.wikipedia.org/wiki/Marcottage + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelontwikkeling wortelopdruk wor•tel•op•druk █ Zelfstandig naamwoord De opwaartse druk die wortels veroorzaken aan de oppervlakte. ● Verwante term: wortel + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelopdruk wortelopname wor•tel•op•na•me █ Zelfstandig naamwoord Opname van voedingsstoffen en water door wortels. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelopname wortelopslag wor•tel•op•slag █ Zelfstandig naamwoord Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wortel_(plant)#Wortelopslag ● Verwante termen: ● Duitse term: Wurzelbrut https://de.wikipedia.org/wiki/Wurzelbrut ● Engelse term, wortelscheut: basal shoot https://en.wikipedia.org/wiki/Basal_shoot ● Franse term, wortelscheut: pétreau https://fr.wiktionary.org/wiki/pétreau + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelopslag wortelvoet wor•tel•voet █ Zelfstandig naamwoord Deel van de gestelwortel dat zich boven de grond bevindt, gehecht aan de stam. ● Verwante termen:
wortelvorming wor•tel•vor•ming █ Zelfstandig naamwoord █ Naamwoord van handeling van wortels vormen Het vormen van de wortels. ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wortelvorming woud █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: wold. Kijk bij -wolde. Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/woud www.etymologiebank.nl/trefwoord/woud2 Bron: Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22woud%22 Plaatsnaam: Waltwilder, Bilzen (B). Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Waltwilder#Etymologie Woud is woordverwant aan wild. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wald https://de.wikipedia.org/wiki/Wald https://de.wikipedia.org/wiki/Wald_(Begriffsklärung) https://de.wiktionary.org/wiki/Wald www.dwds.de/wb/Wald www.wissen.de/wortherkunft/wald ● Engelse term: weald, wold www.etymonline.com/word/weald www.etymonline.com/word/wold https://en.wikipedia.org/wiki/The_Wolds https://en.wiktionary.org/wiki/wold https://en.wikipedia.org/wiki/Weald https://en.wikipedia.org/wiki/Weald_(disambiguation) https://en.wiktionary.org/wiki/weald + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#woud wouw █ Zelfstandig naamwoord Plant uit het Middellandse Zeegebied die hier geteeld werd om er verfstof van te maken. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wouw_(plant) Bron: Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2018/01/wouw-plant/ Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wouw2 ● Verwante term: taan + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wouw wr...
wrakhout wrak•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout van een wrak. ● Verwante termen: ● Duitse term: Wrackholz ● Engelse term: wreckwood ● Franse term: bois d'épave + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wrakhout wrang █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: vrang Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Wrang Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087382 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/wrang3 www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=wer#wrang ● Verwante termen: ● Duitse term: Wrang, Wrange "gebogenes holz, krummholz im schiffsbau". Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GW27516 + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wrang wrattig wrat•tig █ Bijvoeglijk naamwoord De gelijkenis met wratten hebbend. Bijvoorbeeld wrattige schors van vlier en beuk. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087398.re.4 ● Verwante termen: ● Duitse term: warzig www.duden.de/rechtschreibung/warzig ● Engelse term: warty + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wrattig wrikken wrik•ken █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) wrikken "Een klein vaartuig, sloep of boot door middel van een enkele riem bewegen, door deze in een dol op het hek te leggen en snel heen en weder te draaien." Bron, bewerkte tekst: Militair woordenboek, H.M.F. Landolt, (1861). www.dbnl.org/tekst/land016mili01_01/land016mili01_01_0024.php#a3426 Als term in de scheepvaart, ter aanduiding van die roeiwijze waarbij ter voortstuwing van een klein vaartuig slechts met één, aan de achterzijde in het water bewegenden riem gewerkt wordt." Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 4, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087488 ● Verwante termen: + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wrikken wringbaar wring•baar █ Bijvoeglijk naamwoord Gezegd van een houten roede die men door wringen buigbaarder kan maken. De vezels laten hierbij in de lengterichting los. Wringbare bindwissen kan men oogsten van wilgen, inlandse eik, hazel en berk. "wringen", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087494 "-baar", Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/-baar ● Verwante termen: ● Duitse term: wringbar ● Engelse term: wringable https://en.wiktionary.org/wiki/wringable https://en.wiktionary.org/wiki/wring www.etymonline.com/word/wring ● Franse term: tordable? https://fr.wiktionary.org/wiki/tordre + Lemmaschakel: www.termenvanboheest.org/w#wringbaar wringlat wring•lat █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: spanlat, spanlatje, wringsel, wringlatje, wringstok Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087494.re.34 "spanlat", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M065087.re.50 "wringsel", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087494.re.9 "wringstok", Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087494.re.44 ● Verwante termen:
|