Voorblad > Z zaad █ Zelfstandig naamwoord Plantenvoortbrengsel (uitgegroeide zaadknop) waaruit een plant van dezelfde soort kan groeien. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaad_(plant) ● Verwante termen: ● Nederduits: Saat www.plattmakers.de/nl/850/Saat ● Duitse term, woordverwant: Saat ● Duitse termen, vertaalequivalenten in biologie: Same, Samen https://de.wiktionary.org/wiki/Saat https://de.wikipedia.org/wiki/Same_(Pflanze) www.dwds.de/wb/Samen https://de.wiktionary.org/wiki/Same https://de.wiktionary.org/wiki/Samen ● Engelse term: seed https://en.wikipedia.org/wiki/Seed https://en.wiktionary.org/wiki/seed www.etymonline.com/word/seed ● Franse term: graine https://fr.wikipedia.org/wiki/Graine + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaad zaadbank zaad•bank █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaadbank_(ecologie) https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaadbank_(genenbank) Ecopedia www.ecopedia.be/12/encyclopedie ● Verwante termen: ● Duitse termen: Saatbank, Saatgutbibliothek https://de.wikipedia.org/wiki/Saatgutbibliothek ● Engelse termen: seed bank, soil seed bank, canopy seed bank https://en.wikipedia.org/wiki/Seedbank https://en.wikipedia.org/wiki/Soil_seed_bank https://en.wikipedia.org/wiki/Canopy_seed_bank ● Franse termen: banque de semence, banque de graines du sol https://fr.wikipedia.org/wiki/Banque_de_semence https://fr.wikipedia.org/wiki/Banque_de_graines_du_sol + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadbank zaadbed zaad•bed █ Zelfstandig naamwoord Bodem waarin zaden kiemen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Saatbett https://de.wikipedia.org/wiki/Saatbett ● Engelse term: seedbed https://en.wikipedia.org/wiki/Seedbed + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadbed zaadbeginsel zaad•be•gin•sel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaadknop Kijk bij zaadknop. zaadboom zaad•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Bosbouwkundig synoniem: overstaander 1. Boom die met zijn zaad nakomelingen voortbrengt. 2. In de bosbouw: Een boom die men bij een kapping laat staan om nakomelingen voort te brengen. ● Verwante termen ● Duitse term: Samenbaum ● Engelse term: seed tree https://en.wikipedia.org/wiki/Seed_tree ● Franse term: estallon. In een middelbos: baliveau de l'âge de la dernière coupe = overstaander die blijven staan is bij de laatste kap. Bron: http://micmap.org/dicfro/search/dictionnaire-godefroy/estallon https://en.wiktionary.org/wiki/estalon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadboom zaadgoed zaad•goed █ Zelfstandig naamwoord Zaaizaad. Hetgeen gezaaid wordt. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087670.re.168 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadgoed zaadknop zaad•knop █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: zaadbeginsel, ovulum Kleine knopvormige structuur in het vruchtbeginsel, vóór de bevruchting. Groeit uit tot een zaad. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaadknop ● Verwante termen: ● Duitse term: Samenanlage https://de.wikipedia.org/wiki/Samenanlage ● Engelse term: ovule https://en.wikipedia.org/wiki/Ovule ● Franse term: ovule https://fr.wikipedia.org/wiki/Ovule_(botanique) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadknop zaadlob zaad•lob █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: cotyl Het eerste blaadje van een kiemplant. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaadlob ● Verwante termen: ● Duitse termen: Keimblatt, Kotyledone, Kotyledo https://de.wikipedia.org/wiki/Kotyledone ● Engelse termen: cotyledon, seed-leaf https://en.wikipedia.org/wiki/Cotyledon ● Franse term: cotylédon https://fr.wikipedia.org/wiki/Cotylédon + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadlob zaadmantel zaad•man•tel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: arillus Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaadmantel ● Verwante term: zaad ● Duitse termen: Arillus, Samenmantel https://de.wikipedia.org/wiki/Arillus ● Engelse termen: aril, arillus https://en.wikipedia.org/wiki/Aril ● Franse termen: arille https://fr.wikipedia.org/wiki/Arille + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadmantel zaadoogst zaad•oogst █ Zelfstandig naamwoord Oogst van zaden. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadoogst zaadplanten zaad•plan•ten █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaadplanten ● Verwante termen: ● Duitse term: Samenpflanzen https://de.wikipedia.org/wiki/Samenpflanzen ● Engelse term: seed plants https://en.wikipedia.org/wiki/Spermatophyte ● Franse term: plantes à graines https://fr.wikipedia.org/wiki/Spermatophyta + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadplanten zaadpluis zaad•pluis █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: pluis Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaadpluis (bv vrouwelijke populier) ● Verwante termen: ● Duitse term: Samenhaar https://de.wikipedia.org/wiki/Samenhaar + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadpluis zaadtuin zaad•tuin █ Zelfstandig naamwoord 1. Tuin die ingericht is om zaadgoed voort te brengen. 2. Bos of deel van een bos dat aangeduid is als plaats om zaadgoed te winnen. Zaadboomgaard. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadtuin zaadvang zaad•vang █ Zelfstandig naamwoord Zaadvangend lichaam. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadvang zaadverspreiding zaad•ver•sprei•ding █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaad_(plant)#Natuurlijke_verspreidingswijze_van_zaden ● Verwante termen: ● Duitse term: Samenausbreitung https://de.wikipedia.org/wiki/Samenausbreitung ● Engelse term: seed dispersal https://en.wikipedia.org/wiki/Seed_dispersal ● Franse term: dissémination des graines https://fr.wikipedia.org/wiki/Dissémination_des_graines + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadverspreiding zaadvoorraad zaad•voor•raad █ Zelfstandig naamwoord Hoeveelheid voorhanden zaad. ● Verwante term: zaadbank ● Duitse term: Samenvorrat ● Engelse term: seed stock https://en.wiktionary.org/wiki/seed_stock + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadvoorraad zaadvorming zaad•vor•ming █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaadzetting De vorming van zaad in een plant. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaadvorming zaad winnen zaad win•nen █ Werkwoordelijke woordgroep Zaad oogsten van planten, in het bijzonder van bomen en struiken. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaad-winnen zaadwinning zaad•win•ning █ Zelfstandig naamwoord Kijk bij zaad winnen. zaad zetten zaad zet•ten █ Werkwoordelijke woordgroep Bij een plant: Vormen van een vruchtbeginsel na de bloei. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaad-zetten zaadzetting zaad•zet•ting █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaadvorming Kijk bij zaadvorming. zaag █ Zelfstandig naamwoord Werktuig dat dient om door een heen en weer gaande beweging harde materialen zoals hout in stukken te delen of te vormen, gewoonlijk bestaande uit een aan één zijde getande, platte strook ijzer of staal en bevestigd in een handvat, raam of beugel; vervolgens ook in toepassing op zaagmachines met een andervormig blad en een doorgaande beweging zoals de cirkelzaag en de lintzaag; zowel ter aanduiding van het gehele werktuig als van het zaagblad in engere zin. Bron, gewijzigde tekstovername: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087696 Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaag Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zaag ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/603/Saag ● Duitse term: Säge https://de.wikipedia.org/wiki/Säge https://de.wiktionary.org/wiki/Säge www.dwds.de/wb/Säge ● Engelse term: saw https://en.wikipedia.org/wiki/Saw ● Franse term: scie.Scie is een deverbaal van het werkwoord scier. https://fr.wikipedia.org/wiki/Scie https://fr.wiktionary.org/wiki/scie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaag zaagbank zaag•bank █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087802.re.30 Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/ZAAGBANK ● Verwante termen: ● Duitse term: Sägebank ● Engelse term: saw bench ● Franse term: table à scier? + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagbank zaagblad zaag•blad █ Zelfstandig naamwoord Deel van de zaag, zijnde een getand blad, waarmee men het hout doorsnijdt. ● Verwante termen: ● Duitse term: Sägeblatt ● Engelse term: sawblade ● Franse term: lame de scie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagblad zaagbok zaag•bok █ Zelfstandig naamwoord Bok (schraag, steun) om op te zagen. ● Verwante termen: ● Duitse term: Sägebock + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagbok zaagezel zaag•ēzel █ Zelfstandig naamwoord Zaagbok, zaagstelling. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M016273.re.18 Plaatsnaam in Achel (B): Den Ezel. Plaats waar een stelling stond waarop men bomen tot planken kon verzagen. ● Verwante termen: ● Franse term: chèvre + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagezel zaaghout zaag•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat geschikt is of bestemd is om verzaagd te worden. (geen brandhout) Bron: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087802.re.36 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schnittholz ● Franse term: sciage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaaghout zaagklem zaag•klem █ Zelfstandig naamwoord Toestel om een zaagblad zodanig vast te zetten, dat men haar gemakkelijk kan zetten en vijlen. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087696.re.52 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagklem ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sägeklemme, Sägekluppe ● Engelse termen: saw clamp, saw vise ● Franse term: étau d’affûtage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagklem zaagkuil zaag•kuil █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaagput Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagkuil Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087802.re.57 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087802.re.41 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/zaagkuil ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sägegrube, Sägekuhle ● Engelse term: saw pit https://en.wikipedia.org/wiki/Saw_pit ● Franse term: fosse de sciage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagkuil zaaglust zaag•lust █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaagwoede De drang die een mens voelt om bomen om te zagen. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sägelust, Sägewut + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaaglust zaagmolen zaag•mō•len █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: houtzaagmolen Molen waarin een grote zaag gebouwd is die aangedreven kan worden door wind, water, stoom of stroom. Zaagtypen:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagmolen https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File%3AEnige_stoomhoutzagerij_van_Nederland-516937.ogv https://nl.wikibooks.org/wiki/Houtzaagmolens_praktijkhandboek ● Verwante termen: ● Engelse term: saw mill + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagmolen zaagput zaag•put █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaagkuil Kijk bij zaagkuil. zaagsmid zaag•smid █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: zagenmaker, zagensmid Smid die zich toelegt op het maken van zagen. ● Verwante term: zaag ● Duitse termen: Sägenschmid, Sägeschmied www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Adelung&lemid=DS00110 www.rzuser.uni-heidelberg.de/~cd2/drw/e/sa/gesc/hmie/sageschmied.htm Scherschmid www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS07119 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagsmid zaagsnede zaag•sne•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: kerf Snede die de zaag maakt. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zaagsnede ● Verwante termen: ● Duitse term: Sägeschnitt ● Engelse termen: kerf, saw cut, saw groove, saw slot www.merriam-webster.com/dictionary/kerf ● Franse term: trait de scie https://fr.wiktionary.org/wiki/trait_de_scie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagsnede zaagstelling zaag•stel•ling █ Zelfstandig naamwoord Stelling waarop men met een kraanzaag hout kan zagen zaagezel, schraag ● Verwante termen: ● Duitse term: Sägegerust? ● Engelse termen: saw threstle, threstle ● Franse termen: échafaudage, tréteaux de sciage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagstelling zaagvijl zaag•vijl █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: scherpvijl Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagvijl ● Verwante termen: ● Duitse term: Sägefeile, Schärffeile ● Engelse termen: saw file, sharpening file ● Franse term: lime d'affûtage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagvijl zaagwerk zaag•werk █ Zelfstandig naamwoord Werk dat bestaat uit zagen. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087802.re.66 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaagwerk zaagwoede zaag•woe•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaaglust Kijk bij zaaglust. zaagzettang zaag•zet•tang █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: zettang Kijk bij zettang. zaaien zaai•en █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (de) zaaiing, (het) zaaien Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaaien Als wederkerend werkwoord: zich uitzaaien ● Verwante termen: ● Nederduitse term: saihn. Naamwoorden van handeling: Saat = tijd om te zaaien www.plattmakers.de/nl/9031/saihn www.plattmakers.de/nl/850/Saat ● Duitse term: säen. Naamwoorden van handeling: Saat, Säen https://de.wiktionary.org/wiki/säen https://de.wikipedia.org/wiki/Saat https://de.wiktionary.org/wiki/Saat ● Engelse term: sow. Naamwoord van handeling: sowing https://en.wikipedia.org/wiki/Sowing ● Franse term: semer. Naamwoorden van handeling: semis, les semailles https://fr.wikipedia.org/wiki/Semis_(agriculture) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaaien zaaigraan zaai•graan █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=M087717 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaaigraan zaaikorf zaai•korf █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zaaimand Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zaaikorf Het Virtuele Land - Centrum Agrarische Geschiedenis www.hetvirtueleland.be/cag/items/show/48654 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaaikorf zaailing zaai•ling █ Zelfstandig naamwoord Uit een zaad gegroeide jonge plant die uit de kiemfase is. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaailing Ecopedia www.ecopedia.be/379/encyclopedie/ ● Verwante termen:
https://de.wikipedia.org/wiki/Sämling https://de.wikipedia.org/wiki/Schössling ● Duitse term, antoniem: Kernwuchs. Vrij vertaald: kiemgroei. Gekiemde plant <> gestekte plant, aflegger. https://de.wikipedia.org/wiki/Kernwuchs www.dwds.de/wb/Kernwuchs ● Engelse term: seedling https://en.wikipedia.org/wiki/Seedling https://en.wiktionary.org/wiki/seedling + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaailing zaaitijd zaai•tijd █ Zelfstandig naamwoord Geschikte tijd om te zaaien; tijd waarin gezaaid hoort te worden. Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087728 Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zaaitijd ● Verwante termen: ● Duitse term: Saatzeit ● Engelse term: sowing time ● Franse term: les semailles (ook: het inzaaien) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaaitijd zaaizaad zaai•zaad █ Zelfstandig naamwoord Zaad dat voorbestemd is om gezaaid te worden. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087732 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zaaizaad zachthellend zacht•hel•lend █ Bijvoeglijk naamwoord De eigenschap hebbend te hellen onder een kleine hoek. Bijvoorbeeld een zachthellende oever. hellend, Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/hellend ● Verwante term: steilrand + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zachthellend zachtrot zacht•rot █ Zelfstandig naamwoord Ecopedia www.ecopedia.be/395/encyclopedie/ Bomenbieb.nl www.bomenbieb.nl/boomziekte/korsthoutskoolzwam/ ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zachtrot zagen zā•gen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) gezaag, (het) zagen Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Hout_zagen https://nl.wikipedia.org/wiki/Zagen_(verspaningstechniek) Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/gezaag https://nl.wiktionary.org/wiki/ge- ● Verwante termen: ● Nederduitse term: sagen www.plattmakers.de/nl/2513/sagen ● Duitse term: sägen www.dwds.de/wb/sägen ● Engelse term: saw www.etymonline.com/word/saw ● Franse term: scier www.cnrtl.fr/etymologie/scier www.cnrtl.fr/definition/scier https://it.wiktionary.org/wiki/segare + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zagen zager zā•ger █ Zelfstandig naamwoord (nomen agentis) In vroegere tijden. Iemand die, al dan niet beroepsmatig, bomen tot planken en balken zaagt. https://data.cultureelerfgoed.nl/semnet/9e96c21e-50a3-42b5-9ee9-91fa28d9023b.html Onderzager en bovenzager. Patroniemen: Seegers, Zeegers Nomen agentis (naamwoord van een handelende). ● Verwante termen: ● Engels patroniem: Sawyer www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=sawyer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zager zagerij zā•ge•rij █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: houtzagerij Plaats waar hout gezaagd wordt met machines. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtzagerij ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sägerei, Sägewerk https://de.wikipedia.org/wiki/Sägewerk ● Engelse term: saw mill https://en.wikipedia.org/wiki/Sawmill ● Franse term: scierie https://fr.wikipedia.org/wiki/Scierie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zagerij zakband zak•band █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087810 ● Verwante term: band ● Duitse term: Sackband + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zakband zandbinder zand•bin•der █ Zelfstandig naamwoord 1. Plant die in zand groeit en met haar wortels zand vasthoudt. 2. Plant die in zand groeit en met haar bovengrondse delen (vooral gebladerte) zand vasthoudt. ● Verwante termen: ● Engelse term: sand binder Merriam-Webster: a grass or other plant that grows in sand which it holds in place by its rootstocks and roots + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandbinder zandgronden zand•gron•den █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zandgronden ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandgronden zandheg zand•heg █ Zelfstandig naamwoord Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/zandheg ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandheg zandhorst zand•horst █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: santhorst Op zandgrond: Met kreupelhout begroeide hoogte. Bron: Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID19082 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=48313 ● Verwante termen: ● Engelse term:sandhurst https://en.wikipedia.org/wiki/Sandhurst + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandhorst zandinwaai zand•in•waai █ Zelfstandig naamwoord De verplaatsing van zand door de wind naar een windafwaarts gelegen gebied. Een wal kan bescherming bieden tegen zandinwaai. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandinwaai zandpad zand•pad █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zavelpad Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087914 zavelpad, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087999.re.26 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandpad zandvang zand•vang █ Zelfstandig naamwoord Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/zandvang.shtml ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandvang zandverstuiving zand•ver•stui•ving █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zandverstuiving https://nl.wikipedia.org/wiki/Zandverstuiving_(natuurdoeltype) Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=64969&article=zandverstuiving Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087921 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/zandverstuiving Toponiemen met zand als tweede lid: Cadzand Kootwijkerzand Hulshorsterzand Harskamperzand ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandverstuiving zandwal zand•wal █ Zelfstandig naamwoord Bron: Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/zandwal Bron: Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zandwal ● Verwante termen:
zandweg zand•weg █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zandweg Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087922 ● Verwante termen: ● Duitse term: Sandweg www.duden.de/rechtschreibung/Sandweg + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zandweg zangboom zang•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom waarin zangvogels zingen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zangboom zangvogel zang•vō•gel █ Zelfstandig naamwoord Naam voor alle vogels die behoren tot de Orde der Passeriformes, welke ongeveer zestig percent van alle vogelsoorten uitmaakt. Het zijn over het algemeen de kleinere vogelsoorten, die zich in en buiten de broedtijd veelvuldig door hun zang onderscheiden (door middel van hun zangstrottenhoofd oftewel syrinx). Bron, gewijzigde tekstovername: Verklarend en etymologisch woordenboek van de Nederlandse vogelnamen door K.J. Eigenhuis (2004), langs Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zangvogel Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zangvogels Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087931.re.144 ● Verwante termen:
zavel zā•vel █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: savel ■ Waarschijnlijk afgeleid van Latijn sabulum Zand. Tevens plaatsnaam. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zavel Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087999 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zavel Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2018/02/zavel/ Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Savelsbos ● Verwante term: dekzand + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zavel zavelkuil zā•vel•kuil █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zandkuil, zavelput Kuil in de grond die ontstaat door het afgraven van zavel oftewel zand. Bron, gewijzigde tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087999.re.19 "zandkuil", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087891.re.208 "zavelput", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M087999.re.29 Patroniemen: Savelkoel, Savelkoels, Zavelkoul, Zavelkouls ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sandkaule, Sandkuhle www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS00545 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS01760 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zavelkuil zavelstreek zā•vel•streek █ Zelfstandig naamwoord ■ zavel + streek Streek, ook strekel [strē•kel] = bepaalde houten tuig om een zeisblad te scherpen. Zavel = zand, slijpzand Zavelstreek = streek die met zand besmeerd wordt waarop de streek schurend vermogen krijgt. ● Verwante term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zavelstreek ze...
zeeduin zee•duin █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: kustduin Duin aan de kust. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088055.re.196 www.geologievannederland.nl/landschap/landschapsvormen/kustduin ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeeduin zeef █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: zift Oorspronkelijk een komvormig handwerktuig met een bodem van gaas of vol gaatjes om mengsels te scheiden op basis van korrelgrootte, of vast van vloeibaar. Tegenwoordig gemaakt in vele vormen. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeef ● Verwante term: wan ● Duitse term: Sieb https://de.wikipedia.org/wiki/Sieb ● Engelse term: sieve https://en.wikipedia.org/wiki/Sieve ● Franse term: tamis https://fr.wikipedia.org/wiki/Tamis + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeef zeefmaker zeef•maker █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zevenmaker https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sieber-1568.png www.beroepenvantoen.nl/Oude-beroepen-Z.html ● Verwante term: zeef ● Duitse term: Sieber, Siebmacher www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS07475 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeefmaker zeelklos zeel•klos █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: spanblok Kijk bij spanblok. Zeelklos is een woord bedacht door Carlos Montfort. Voor het eerst wereldkundig gemaakt op 12 oktober 2019 op Termen van Boheest. ● Verwante term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeelklos zeewier zee•wier █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeewier ● Verwante termen: ● Duitse termen: Seetang, Tang https://de.wikipedia.org/wiki/Seetang ● Engelse term: seaweed https://en.wikipedia.org/wiki/Seaweed ● Franse term: varech https://fr.wikipedia.org/wiki/Varech + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeewier zeis █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: seis, zeisie, zeisel, zeisen, zeisem, zeising, zeissie, zessie Bepaald handwerktuig om te maaien. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeis Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zeis Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088419 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22zeis%22 Het Virtuele Land - Centrum Agrarische Geschiedenis www.hetvirtueleland.be/items/show/48661 Het MOT www.mot.be/resource/Tool/zeis?lang=nl zein, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088407 zeisen, Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zeisen Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zeisen zeisene, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=51207 zeisie, zeissie -ie als plus-foneem www.dbnl.org/tekst/_tij003195901_01/_tij003195901_01_0010.php https://books.google.be/books?id=0rPczFW55pAC&pg=PA32&lpg=PA32&dq=plusfoneem&source=bl&ots=YpteXuzVPi&sig=NgN3C8cgjVk8SdHolpwV7rmJKB0&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwik4pTJ_ZTdAhVMaVAKHdAhC-8Q6AEwAnoECAgQAQ#v=onepage&q=plusfoneem&f=false www.etymonline.com/word/*sek- ● Verwante termen:
www.plattmakers.de/nl/3440/Sees www.plattmakers.de/nl/3857/Sesel ● Duitse term: Sense https://de.wikipedia.org/wiki/Sense_(Werkzeug) www.dwds.de/wb/Sense https://de.wikipedia.org/wiki/Sensenwerk ● Engelse term: scythe https://en.wikipedia.org/wiki/Scythe https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Scythes_in_art ● Franse term: faux https://fr.wikipedia.org/wiki/Faux_(outil) + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeis zeisblad zeis•blad ■ Kortweg: blad ■ Synoniem: zeismes Blad van de zeis. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeisblad zeisboom zeis•boom █ Zelfstandig naamwoord ■ Kortweg: boom ■ Wisselvorm: zeisenboom ■ Synoniemen: snade, snaad, zeissteel Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52866 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064634&article=snaad Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56451 (swade) ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sensenbaum, Sensenstiel, Sensenwurf ● Engelse termen: snath, snathe www.merriam-webster.com/dictionary/snath + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeisboom zeisen zei•sen █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) zeisen ■ Wisselvorm: zeisenen Met een zeis gras of graan maaien. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zeisen#Werkwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zeisen zeisie zei•sie █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: zeis. Kijk bij zeis. zelfbestuiving zelf•be•stui•ving █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfbestuiving Ecopedia www.ecopedia.be/378/encyclopedie ● Verwante termen: ● Duitse term: Selbstbestäubung https://de.wikipedia.org/wiki/Selbstbestäubung ● Engelse term: self-pollination https://en.wikipedia.org/wiki/Self-pollination ● Franse term: autopollinisation https://fr.wikipedia.org/wiki/Autopollinisation + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zelfbestuiving zelfbevruchting zelfbevruchting █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: autogamie Samensmelting van een mannelijke gameet met een vrouwelijke gameet van hetzelfde individu. Bron, dode koppeling: http://static.digischool.nl/bi/pbb/search.php Een geslaagde zelfbestuiving leidt tot een zelfbevruchting. Bestuiven leidt niet noodzakelijk tot bevruchten. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zelfbevruchting zelflossend blok zelf•los•send blok █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniem: zelflossende katrol Ecopedia www.ecopedia.be/221/encyclopedie  ● Verwante termen: ● Duitse term: Selbstauslösende Umlenkrolle (Bron: grube.de) ● Engelse term, Noord-Amerika: self releasing snatch block to snatch, afgeleid van het Nederlandse snakken en snaken www.merriam-webster.com/dictionary/snatch snakken, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064641 snaken, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M064639 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zelflossend-blok zelflossende katrol zelf•los•sen•de ka•trol █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] ■ Synoniem: zelflossend blok Kijk bij zelflossend blok. zelfontbranden zelf•ont•bran•den █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) zelfontbranden, (de) zelfontbranding anaërobe zelfontbranding, Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfontbranding_(scheikunde) ● Verwante term: broei + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zelfontbranden zelfredzaam zelf•red•zaam █ Bijvoeglijk naamwoord Het vermogen hebbend zichzelf te redden of te helpen. Bijvoorbeeld met de kennis van woningbouw, landbouw, bosbouw ... ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zelfredzaam zelfverspreider zelf•ver•sprei•der █ Zelfstandig naamwoord dat degene/datgene noemt die/dat een handeling verricht (nomen agentis) Plant die haar zaden verspreid zonder externe hulp. (brem, springzaad) ● Verwante termen: ● Duitse term: Selbststreuer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zelfverspreider zelfvoorzieningslandbouw zelf•voor•zie•nings•land•bouw █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zelfvoorzieningslandbouw https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestaanseconomie ● Verwante termen: ● Duitse term: Subsistenzwirtschaft https://de.wikipedia.org/wiki/Subsistenzwirtschaft ● Engelse term: subsistence agriculture https://en.wikipedia.org/wiki/Subsistence_agriculture ● Franse termen: agriculture de subsistance, agriculture vivrière https://fr.wikipedia.org/wiki/Économie_de_subsistance https://fr.wikipedia.org/wiki/Agriculture_vivrière + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zelfvoorzieningslandbouw zemel zē•mel █ Zelfstandig naamwoord Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zemel Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2015/06/etymologie-zemel/ Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zemelen ● Verwante term: graan ● Duitse term: ● Engelse term: ● Franse term: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zemel zethaak zet•haak █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem, onder voorbehoud: balkhaak MOT www.mot.be/resource/Tool/zethaak-hout?lang=nl Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088702 "balkhaak", onder voorbehoud een synoniem, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005060 Afbeelding: www.laterreestunjardin.com/wp-content/uploads/2019/01/Hache-2-1.jpg Bron: www.laterreestunjardin.com/les-outils-du-jardinier/ Ecopedia.be www.ecopedia.be/encyclopedie/pikhaak ● Verwante termen: ● Nederduitse termen: Sethaak, Sethaken [set•hā•ken] www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS27075 www.plattmakers.de/nl/3835/Haak www.plattmakers.de/nl/3836/Haken ● Duitse term: Setzhaken [setz•hā•ken] www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS27075 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zethaak zetijzer zet•ij•zer █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: zaagzetijzer Het MOT www.mot.be/resource/Tool/zaagzetijzer?lang=nl ● Verwante termen: ● Engelse term: www.mot.be/resource/Tool/saw-setting-iron?lang=en ● Franse term: www.mot.be/resource/Tool/tourne-a-gauche?lang=fr + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zetijzer zettang zet•tang █ Zelfstandig naamwoord ■ Voluit: zaagzettang Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zaagzettang Het MOT www.mot.be/resource/Tool/zaagzettang?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse term: Schränkzange ● Engelse termen: saw set, saw setting pliers www.mot.be/resource/Tool/saw-setting-pliers?lang=en ● Franse term: www.mot.be/resource/Tool/pince-a-avoyer?lang=fr + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zettang zetten zet•ten █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) zetten, (de) zetting De tanden van een zaag in bepaalde positie buigen met een zetijzer, zettang of hamer. ● Verwante termen: ● Duitse term: schränken. Naamwoorden van handeling: Schränken, Schränkung www.duden.de/rechtschreibung/schraenken https://de.wikipedia.org/wiki/Schränkung_(Säge) ● Engelse term: set. Naamwoord van handeling: setting ● Franse term: avoyer. Naamwoord van handeling: avoyage https://fr.wiktionary.org/wiki/avoyer https://fr.wikipedia.org/wiki/Avoyage + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zetten zi...
zicht █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: kniezeis, pik Eenhandige zeis. Wordt tesamen met de mathaak oftewel pikhaak gebruikt. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zicht_(gereedschap) Het MOT www.mot.be/resource/Tool/zicht?lang=nl Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zicht1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088804 "pik", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M053700 "pik", Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/pik2 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Kniesense, Sichte https://de.wikipedia.org/wiki/Sichte www.hvva.org/hvvanew7-2b.JPG ● Engelse termen: sith, flemish scythe https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Siths https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Siths_in_art ● Franse termen: pique, piquet, sape www.mot.be/resource/Tool/sape?lang=fr + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zicht zichten zich•ten █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) zichten Afsnijden met de zicht. Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zichten#Werkwoord ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zichten zichthout zicht•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout dat na verwerking zichtbaar is. Bijvoorbeeld het hout aan de oppervlakte van een meubel. ● Verwante term: blindhout + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zichthout zichtlaan zicht•laan █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zichtlaan ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zichtlaan zichtscherm zicht•scherm █ Zelfstandig naamwoord In de context van deze lijst: bomen en struiken die door hun opstelling het zicht ontnemen. Van toepassing op een haag of dichte bomenrij die het zicht op een gebouw of tuin ontneemt. ● Verwante termen: ● Franse term: brise vue + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zichtscherm ziektebeeld ziek•te•beeld █ Zelfstandig naamwoord Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088873 ● Verwante term: plantenziekte + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#ziektebeeld ziekteverwekker ziek•te•ver•wek•ker █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: pathogeen Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Pathogeen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#ziekteverwekker zigzagsgewijs zig•zags•ge•wijs █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniemen: zigzag, zigzagpatroon, zigzagvormig Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088991 Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zigzag_(lijn) Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2017/02/etymologie-zigzag/ Groeiwijze die men aantreft in jonge takken van onder meer hazelaar en veldiep. https://nl.wiktionary.org/wiki/zigzagsgewijs https://nl.wiktionary.org/wiki/zigzag ● Verwante termen: ● Duitse term: Zickzack-Muster https://de.wikipedia.org/wiki/Zick-Zack-Muster ● Engelse term: zigzag https://en.wikipedia.org/wiki/Zigzag ● Franse term: zigzag https://fr.wikipedia.org/wiki/Zigzag https://fr.wiktionary.org/wiki/zigzag + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zigzagsgewijs zijp █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: ziep Keine waterloop. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ziepbeek Ziepbeek kan als een tautologie beschouwd worden omdat ziep op zich een waternaam is. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089127 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zijp Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4931 Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 1200-1300, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=VMNW&id=ID67252 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=51904 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=52098 Busselziep, Opoeteren? (B) Kraaizijpe, Zonnebeke (B) Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4931.re.3&article=kraaizijpe Er is woordverwantschap tussen zijp en sijpelen (in het Duits ook siepen en seifen). Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zijpen Plaatsnaam: Zijpstraat ● Verwante term: beek ● Duitse term: Seife Regenrinne im Feld, Strassenrinne. Bron: 2.a., woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS17352 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zijp zink █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: zenk, zonk ■ Van het werkwoord zinken Laagte in de bodem. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zink1 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089278 senke, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=51403 zonk, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089622 zinken, Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zinken ● Verwante termen: ● Duitse term: Senke ● Duitse term, met voorvoegsel: Bodensenke www.dwds.de/wb/Senke + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zink zinkhout zink•hout █ Zelfstandig naamwoord Hout in water dat niet drijft. www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/woord.php?woord=zei#zinkhout Bijvoorbeeld, hout van de gele kornoelje zinkt in water. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zinkhout zinkstuk zink•stuk █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zinkstuk ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zinkstuk zo...
zode zō•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: plag/vlag, ris/rus Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Graszode https://nl.wikipedia.org/wiki/Zode_(vegetatie) Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zode1 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22zode%22 ● Verwante termen: ● Duitse termen: Sode, Soden www.dwds.de/wb/Sode https://de.wikipedia.org/wiki/Grassode www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS18819 (Rasenstück, ausgestochenes Grasstück (zum Verbrennen)) www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS30240 (torfscholle, ausgestochenes rasenstück) (... zunächst von dem zur feuerung (als siedemittel) gebrauchten torf gesagt, nachher auch auf das grüne rasenstück bezogen worden ist;) www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=Meyers&lemid=IS10972 www.plattmakers.de/nl/773/Soden "sumpfige Stelle in Feld u. Wiese, Sumpf; Wiesenstück im Felde" http://www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS18854 ● Zwitserduitse term: Sode https://digital.idiotikon.ch/idtkn/id7.htm#!page/70319/mode/1up ● Engelse term: sod https://en.wikipedia.org/wiki/Sod https://en.wiktionary.org/wiki/sod www.etymonline.com/word/sod + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zode zoden zō•den █ Werkwoord █ Naamwoord van handeling: (het) zoden ■ Synoniem: plaggen Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=53082 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089401.re.1 ● Verwante termen: ● Duitse termen: soden www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS30248 www.wallhecke.de/Niederdeutsch/niederdeutsch.html + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoden zodenbijl zō•den•bijl █ Zelfstandig naamwoord Het MOT www.mot.be/resource/Tool/zodenbijl?lang=nl ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zodenbijl zodenslag zō•den•slag █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: zoodslag Recht van zoden te steken of meer algemeen van aarde te halen. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089401.re.38 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zodenslag zoei █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zouw Kijk bij zouw. zoeien zoei•en █ Werkwoord ■ Synoniem: zouwen Kijk bij zouwen. zoeimes zoei•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zouwmes Kijk bij zouwmes. zoekwortel zoek•wor•tel █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: strijkwortel Kijk bij strijkwortel. zoemboom zoem•boom █ Zelfstandig naamwoord Boom of hogere struik in bloei die veel bijen, hommels en andere gevleugelde insecten aantrekt op zoek naar nectar. Als men in de buurt van de boom komt lijkt het alsof de boom zoemt. Dat is het geluid van de vleugelslagen van de talrijke insecten die aangetrokken worden door de nectar in de zoemboom. Enkele voorbeelden van zoemboomsoorten zijn boswilg, meidoorn, linde en valse acacia. ● Verwante termen: ● Engelse term: buzzing tree www.flickr.com/photos/jen_in_brisbane/3043092916/ + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoemboom zoemplek zoem•plek █ Zelfstandig naamwoord Plek met bloemen en bloesem in een tuin of park waar je vliegende insecten zoals vliegen en bijen luid hoort zoemen. Aster, klimop, wilg en linde zijn planten die veel zoemende insecten aantrekken. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoemplek zoethout zoet•hout █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoethout ● Verwante term: hout ● Duitse term: Süßholz https://de.wikipedia.org/wiki/Lakritze ● Engelse term: liquorice (stick) ● Franse term: (baton de) réglisse + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoethout zoetwatergetijde zoet•wa•ter•ge•tij•de █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zoetwatergetij Getijde in zoete wateren. ● Verwante term: vloedbranding ● Verwante Engelse termen: tidal marsh, tidal river https://en.wikipedia.org/wiki/Tidal_marsh https://en.wikipedia.org/wiki/Tidal_river + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoetwatergetijde zoetwatergetijdenatuur zoet•wa•ter•ge•tij•de•na•tuur █ Zelfstandig naamwoord Zoetwatergetijdenatuur keert terug op Tiengemeten door Marion de Boo http://natuurtijdschriften.nl/download?type=document;docid=580040 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoetwatergetijdenatuur zomerannuel zō•mer•an•nuel █ Zelfstandig naamwoord Term voor eenjarige planten die in dezelfde groeiperiode kiemen, zaad zetten en afsterven. Bron: www.groen.net/Article.aspx?id=6884 annuel, Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/annuel ● Verwante termen: ● Engelse term: summer annual https://en.wikipedia.org/wiki/Annual_plant#Summer + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomerannuel zomerbed zō•mer•bed █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zomerbed Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089521 ● Verwante termen: ● Franse term: lit mineur https://fr.wikipedia.org/wiki/Lit_mineur + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomerbed zomerbode zō•mer•bō•de █ Zelfstandig naamwoord Verschijning die de zomer aankondigt. Ontwikkeling in een plant die aantoont dat de zomer nabij is. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089515.re.65 www.volkskrant.nl/wetenschap/de-fluiter-is-de-ultieme-zomerbode~a4038140/ ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomerbode zomerdijk zō•mer•dijk █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zomerkade ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomerdijk zomergast zō•mer•gast █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zomergast Vogels en vlinders. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomergast zomerinteressant zō•mer•in•te•res•sant █ Bijvoeglijk naamwoord In de zomer: Planten die textuur, kleur of andere visuele effecten bieden door bladkleur, vruchten, schorsbeeld en andere verschijnselen en die het zomerbeeld opfleuren zijn zomerinteressant. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomerinteressant zomerloot zō•mer•loot █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: zomerlot In de zomer gevormde loot. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089515.re.261&article=zomerloot ● Verwante termen: ● Duitse term: summer shoot https://en.wikipedia.org/wiki/Lammas_growth + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomerloot zomerpunt zō•mer•punt █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: langste dag ■ Antoniemen: winterpunt, kortste dag Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Langste_dag ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomerpunt zomersnoei zō•mer•snoei █ Zelfstandig naamwoord Snoei uitgevoerd in de zomer. In het boek Bossen van Vlaanderen staat geschreven dat geleide hagen best twee maal per zomerhalfjaar geschoren, geleid en gevlochten worden. Bossen van Vlaanderen - Een historische ecologie. Guido Tack, Paul Van den Bremt en Martin Hermy. Davidsfonds, 1993. Bladzijde 88, kolom 2. Zomersnoei kan zonnebrand veroorzaken aan appels en druiven ● Verwante termen: ● Duitse term: Sommerschnitt + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomersnoei zomertooi zō•mer•tooi █ Zelfstandig naamwoord Het geheel aan bladeren en voortplantingsorganen van bomen en struiken in de zomer en hoe dat eruitziet. Wat bomen en struiken in de zomer dragen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomertooi zomp █ Zelfstandig naamwoord Moeras. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zomp2 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22zomp%22 Neerlandistiek www.neerlandistiek.nl/2016/06/etymologie-zomp/ Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zomp ● Verwante termen: ● Duitse term: Sumf ● Engelse termen: sump, swamp www.etymonline.com/word/sump www.etymonline.com/word/swamp + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zomp zompig zom•pig █ Bijvoeglijk naamwoord ■ Synoniem: moerassig Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zompig Van Dale www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/zompig ● Verwante termen: ● Engelse term, woordverwant: swampy https://en.wiktionary.org/wiki/swampy ● Engelse term: marshy https://fr.wiktionary.org/wiki/marshy + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zompig zonlichtdempend zon•licht•dem•pend █ Bijvoeglijk naamwoord De eigenschap hebbend zonlicht te dempen. De dichte kroon van een opgaande boom heeft een zonlichtdempend effect op planten onder de kroon. www.dbnl.org/tekst/hulz002ontr02_01/hulz002ontr02_01_0004.php dempend, Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/dempend ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zonlichtdempend zonnebrand zon•ne•brand █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: schorsbrand 1. Schade door directe lichtinval van de zon op bomen met een dunne schorslaag zoals beuk. Waar nevenstaande, schaduwwerpende bomen weggehaald worden kan er zonnebrand optreden bij de overstaanders. Zware kroonsnoei kan leiden tot schorsbrand bij de gesnoeide boom. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zonnebrand 2. Schade door directe lichtinval van de zon op appelen, peren en druiven. www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm www.houtwal.be/vakartikels/ziekten_plagen/zonnebrand.htm ● Verwante termen: ● Duitse termen: Rindenbrand, Sonnenbrand https://de.wikipedia.org/wiki/Holzfehler#Rindenbrand www.forst.tu-muenchen.de/EXT/LST/BOTAN/LEHRE/PATHO/abiotisch/sonnenbrand.html ● Engelse term: sunscald https://en.wikipedia.org/wiki/Sun_scald ● Franse term: coup de soleil + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zonnebrand zonnescherm zon•ne•scherm █ Zelfstandig naamwoord Scherm dat beschutting biedt tegen zonlicht. ● Verwante termen:
https://en.wikipedia.org/wiki/Brise_soleil ● Franse term: brite-soleil https://fr.wikipedia.org/wiki/Brise-soleil + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zonnescherm zonnescheur zon•ne•scheur █ Zelfstandig naamwoord Scheur in de schors van een zonnebrandgevoelige soort zoals beuk, veroorzaakt door zonlicht. ● Verwante term: zonnebrand + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zonnescheur zonnewende zon•ne•wen•de █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zonnewende Zomerwende en winterwende. ● Verwante termen: ● Duitse term: Sonnenwende https://de.wikipedia.org/wiki/Sonnenwende ● Engelse term: solstice https://en.wikipedia.org/wiki/Solstice ● Franse term: solstice https://fr.wikipedia.org/wiki/Solstice + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zonnewende zoöchorie zoö•cho•rie █ Zelfstandig naamwoord Verspreiding van zaden door dieren. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoöchorie Ecopedia www.ecopedia.be/145/encyclopedie/ bestuiving, bevruchting ● Verwante termen: ● Duitse term: Zoocherie https://de.wikipedia.org/wiki/Zoochorie ● Engelse term: zoophily https://en.wikipedia.org/wiki/Zoophily ● Franse term: zoocherie https://fr.wikipedia.org/wiki/Zoochorie https://fr.wikipedia.org/wiki/Pollinisation#Pollinisation_par_les_animaux_.28la_zoogamie.29 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoochorie zoögamie zoö•ga•mie █ Zelfstandig naamwoord Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zoogamie ● Verwante term: -gamie ● Engelse term: zoogamy https://en.wiktionary.org/wiki/zoogamy ● Franse term: zoogamie https://fr.wiktionary.org/wiki/zoogamie + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoogamie zoom █ Zelfstandig naamwoord 1. Gedeelte van een vlak of voorwerp dat zich langs de grens of aan den omtrek daarvan bevindt. 1.1. Rand van een bos, veld, aardlaag enzovoort. Bron, bewerkte tekst: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089737 Ecopedia www.ecopedia.be/317/encyclopedie Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoom Zoom als plaats- of stroomnaam: https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoom_(beek) https://nl.wikipedia.org/wiki/Bergen_op_Zoom#Toponymie https://nl.wikipedia.org/wiki/Somme_(rivier) ● Verwante termen: ● Duitse termen: Krautsaum, Saum ● Franse termen: bande herbeuse, ourlet, ourlet herbacé, ourlet herbeux + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoom zoomkap zoom•kap █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zoomslag Kijk bij zoomslag. zoom-mantelvegetatie zoom-man•tel•ve•ge•ta•tie █ Zelfstandig naamwoord Door de bomen het bos zien - Bosbouwbegrippenlijst www.doordebomenhetboszien.nl/html/z.html Natuurlexicon.be www.natuurlexicon.be/mantelenzoomvegetatie.html ● Verwante termen: ● Franse term: lisière https://fr.wikipedia.org/wiki/Lisière + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoom-mantelvegetatie zoomslag zoom•slag █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zoomkap Ecopedia www.ecopedia.be/182/encyclopedie/ Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Productiebos#Zoomslag ● Verwante termen: ● Duitse term: Saumschlag https://de.wikipedia.org/wiki/Saumschlag + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoomslag zoomvegetatie zoom•ve•ge•tā•tie █ Zelfstandig naamwoord Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/zoomvegetatie ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoomvegetatie zoönose zoö•no•se █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoönose Ecopedia www.ecopedia.be/272/encyclopedie/ ● Verwante term: vector ● Duitse term: Zoonose https://de.wikipedia.org/wiki/Zoonose ● Engelse term: zoonosis https://en.wikipedia.org/wiki/Zoonosis ● Franse term: zoonose https://fr.wikipedia.org/wiki/Zoonose + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoonose zoutschade zout•scha•de █ Zelfstandig naamwoord Encyclo.nl www.encyclo.nl/begrip/Zoutschade ● Verwante term: plantenziekte + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zoutschade zouw █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: zaw, zeeg, zoe, zoef, zoeg, zoei, zuw [zöw] "zoei", Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089422 E-WLD http://e-wld.nl/trefwoord/search/?search=zouw "zoei", Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22zoei%22 sauwe www.hasel.be/node/289890 zeeg, Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zeeg1 zeeg, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M088088 zijgen www.etymologiebank.nl/trefwoord/zijgen neerzijgen https://nl.wiktionary.org/wiki/neerzijgen zijg, zij = vergiet http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089066 zeegdijk, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=50869 Ziek, plaatsnaam, Etymologiebank.n www.etymologiebank.nl/trefwoord/ziek2 Ziek, plaatsnaam, Wikipadia https://nl.wikipedia.org/wiki/Ziek_(plaats) ● Verwante termen: ● Duitse term: Sau, Sode, Su, Suche, Suge Sode "Rinne, nicht gepflastert, in der die schmutzigen Abwässer stehen, Strassengosse, Sumpfgraben, auch der darin befindliche schlammige Schmutz, Wasserabflussrinne im Hof, im Keller [Pohlsödche Abfluss aus dem Stalle Bo; Wassergraben, Regenrinne im Felde" Bron: Artikel 2.a. www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS18819 Sode www.dwds.de/wb/Sode Su Su = Sau (s. d.); Su II -ū: = Wasserabzugsgraben s. Suge I. Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RS28353 Suche Artikel d. "als wasserleitung auf dem felde Schöpf tirol. 728; rinnsal eines baches, mühlgraben" Bron: www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=DWB&lemid=GS55811 Suge www.wdw.uni-trier.de/onlinewb/index.php3?id=62584 ● Mogelijk verwante Engelse term, woordverwantschap dus onzeker: seaw https://en.wiktionary.org/wiki/seaw ● Waalse term, woordverwant: sohe "Le sillon fait pour la plantation de la haie s'appelle so/ie. Une sohe est aussi une rigole qui permet l'écoulement des eaux d'un terrain humide (sohi one wede). Ce travail est aujourd'hui supplanté par le drainage, drênèS^e." https://archive.org/stream/BulletinDictionnaireWallon1/wallon_bulletin1_djvu.txt + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zouw zouwen zou•wen █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) zoeien, (de) zoeiing ■ Wisselvorm: zoeien Het aanleggen en onderhouden van zouwenn, bijvoorbeeld met een zoewmes. ● Verwante termen: ● Waalse term, woordverwant: sohï + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zouwen zouwhak zouw•hak Hak om te zouwen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zouwhak zouwkoord zouw•koord █ Zelfstandig naamwoord Koord die bij het zouwen gespannen wordt om ... 1. de zouw rechtlijnig te laten verlopen, 2. de diepte van de zouw te bepalen, 3. het verval van de zouw te bepalen of de zouw waterpas te leggen. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zouwkoord zouwmes zouw•mes █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: zoegmes, zoeimes ■ Synoniem: walmes Gereedschap om zouwen aan te leggen en te onderhouden. Het zouwmes kan ook gebruikt worden om klot dat op de bodem gedroogd is in stukken te snijden. Het MOT www.mot.be/resource/Tool/zodensnijder?lang=nl ● Verwante termen: ● Duitse termen: Bänden-messer, Bänden-axt (Bänd = beemd), Wiesenbeil, Wiesenmesser www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&lemid=RB01004 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=RhWB&mode=Vernetzung&hitlist=&patternlist=&lemid=RB00992#XRB00993 (Wiesenbeil zum Aufhauen der Wiesenrinnen) Het Wiesenbeil heeft waarschijnlijk een iets andere functie dan het zoeimes. Met het Wiesenbeil slaat men in de grond en met het zoeimes snijdt men. www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=wiesenmesser www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=wiesenbeil www.mot.be/resource/Tool/zodenbijl?lang=nl + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zouwmes zouwschop zouw•schop █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvorm: zouwbats ■ Synoniem, uit de bouwwereld: kabelschop Versmalde bats om zouwen te vegen of uit te graven. www.polet.be/sites/polet/files/products/1103121.jpg In de context van zouwen had deze schop nog geen naam. De samensteller heeft deze naam bedacht en hier geplaatst op 2 oktober 2018. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zouwschop zu...
zuiger zui•ger █ Zelfstandig naamwoord Oorspronkelijk een term uit de boomfruitteelt: Tak die meestal op de rug van een gesteltak boven in de boom groeit en waarvan de schors/bast glad blijft. Zuigers zijn ongezonde, instabiele takken die in veel gevallen uit zichzelf terugsterven. Bron, bewerkte tekst: www.fruitpluktuin.nl/fruit/Overige/woordenlijst-van-fruitboom Deze tak verbruikt oftewel zuigt nutteloos groeikracht van de boom, nutteloos in de ogen van de oogster. In de terminologie van boomverzorgers komt zuiger ook voor als een tak die concurreert met de top van de hoofdstam. vormbreker, vorm zoals in groeivorm; een tak die de gewenste groeivorm van de boom verbreekt. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuiger zuidvrucht zuid•vrucht █ Zelfstandig naamwoord Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuidvrucht Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M089919 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M004072&article=zuidvruchten ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuidvrucht zuigwortel zuig•wor•tel █ Zelfstandig naamwoord Wortel van een (half)parasiet die in het weefsel van de gastheer doordringt, en daar sappen uitzuigt (= haustorium). Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article_content&wdb=WNT&id=M010308 ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuigwortel zuilboom zuil•boom █ Zelfstandig naamwoord 1. Een boom of hogere struik die van nature zuilvormig is, met opstaande takken, zoals de jeneverbes. "zuileik", Bron: Dendrologie.nl PDF-bestand: http://dendrologie.nl/wp-content/uploads/De-zuileiken-in-het-Von-Gimborn-Arboretum-te-Doorn.pdf 2. Een boom of struik die van jongs af aan door de mens in een zuilvorm gesnoeid is en door de mens in deze vorm gehouden wordt door regelmatig te snoeien. ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuilboom zuiver kwartiers zui•ver kwar•tiers █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord/bijwoord + bijvoeglijk naamwoord] Woergroep die wijst op de methode van hout versnijden, evenwijdig met de draad. Het versnijden gebeurt door middel van zagen of klieven. Joostdevree.nl www.joostdevree.nl/shtmls/rift_gezaagd.shtml www.joostdevree.nl/bouwkunde2/kwartiers_gezaagd.htm In de video hieronder kun je zien hoe een boomstam zuiver kwartiers versneden wordt door middel van klieven. ● Verwante termen: ● Duitse termen: Radialschnitt, Riftschnitt ● Engelse term: rift sawn Rift is verwant aan to rive (= splijten). www.merriam-webster.com/dictionary/rift www.merriam-webster.com/dictionary/rive ● Franse term: débit(age) sur maille + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuiver-kwartiers zuiveren zui•ve•ren █ Werkwoord █ Naamwoorden van handeling: (het) zuiveren, (de) zuivering In de bosbouw: In een jong bos (vóór het omslagpunt) wegnemen van slecht gevormde of beschadigde exemplaren of bomen die de gewenste soorten in hun groei belemmeren. Bron: www.doordebomenhetboszien.nl/html/z.html Ensie www.ensie.nl/probos/zuiveren ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuiveren zulle zul•le █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: zille, zul http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22zulle%22 ● Verwante termen: ● Nederduitse term: Süll www.plattmakers.de/nl/175/Süll ● Duitse term: Schwelle www.dwds.de/wb/Schwelle https://de.wiktionary.org/wiki/Schwelle ● Engelse term: sill www.etymonline.com/word/sill https://en.wiktionary.org/wiki/sill#Etymology_1 + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zulle zuurdesem zuur•dē•sem █ Zelfstandig naamwoord Deze term is een tautologie. Kijk bij desem. + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuurdesem zuurminnend zuur•min•nend █ Bijvoeglijk naamwoord Wordt gezegd van planten die een zure bodem (een bodem met een lage pH) verkiezen. Bron: Een bewerking van de tekst van Guy De Kinder. www.houtwal.be/vakjargon/_vaktaal_index.htm minnend, Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/minnend ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zuurminnend zw...
zwad █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: swade, swat, zwade, zwat 1. Hoeveelheid gewas die door één slag met een zeis wordt afgemaaid; snede gras. Lees ook de toevoeging onder 3. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwad 2. Rij van gemaaid gewas. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwad Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwad Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090233 Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56581&article=swade Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56451 Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4841 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090245 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schwade https://de.wikipedia.org/wiki/Schwade ● Engelse termen, woordverwant: swade, swath ● Engelse term: reap www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=swade www.merriam-webster.com/dictionary/swath https://en.wiktionary.org/wiki/reap#Noun https://en.wikipedia.org/wiki/Windrow ● Franse term: andain https://fr.wikipedia.org/wiki/Andain 3. In de vorm van zwade: grote zeis of zeissteel Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090245 +++
Toevoeging bij 1Zwad in de betekenis van 1 kan in verband gebracht worden met de lemma's zwet en swette die een grens aanduiden. zwet, zwette, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090555&article=swethe swette, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56767&article=swethe De verklaring hiervoor is te vinden in een Engelstalige bron. Old Frisian swethe "boundary made by a scythe". www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=swath De grens heeft de breedte van een zwad in de betekenis van 1. Oudfries swethe [grens] Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwad sweththe https://sites.google.com/site/hvberkelrodenrijs/straatnamen sweththe Oudnederlands Woordenboek, 500-1200, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=ONW&id=ID4932&article=sweththe https://books.google.be/books?id=bd5MyxUOX78C&pg=PA23&lpg=PA23&dq=sweththe&source=bl&ots=UJFf7USdOp&sig=eKV9zG3DSlXXMbhp4OjUPitsv-s&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjw_L61zaHSAhXEIsAKHRmmB30Q6AEISTAJ#v=onepage&q=sweththe&f=false https://books.google.be/books?id=9_X44k9-3j8C&pg=PA874&lpg=PA874&dq=sweththe&source=bl&ots=ZQV_4On7ig&sig=Ba8P5LIwSHKAP5C7YcVgaUtstKo&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj8vrSFzqHSAhXKJcAKHbeTBXw4ChDoAQgvMAU#v=onepage&q=sweththe&f=false swet www.dbnl.org/tekst/_tij003192501_01/_tij003192501_01_0011.php Rik Thomas vermeldt in zijn werk Tussen schachttoren en steenstort* dat zwart in Zwarte berg mogelijk een wisselvorm is van swat of swade en dan is zwarte berg een heuvel aan of op een grens. Swat is ook een dialectisme dat zwart betekent en daardoor kan in de loop der tijd betekenisverwisseling en daaropvolgend klankverwisseling ontstaan. Nog enkele relevante tekstdelen uit Elien Ranson's Masterproef**: Bladzijde 115 Hieruit kan afgeleid worden dat Zwart een derivatie is van ‘swaerde’ of ‘sweerde’ wat duidt op grond met grasbegroeiing (Van Goethem, 1965, p. 32). Als uitgegaan wordt van de ligging van het gehucht op de grens Moerbeke-Stekene, lijkt een verklaring van zwart als grensscheiding ook mogelijk. In dit geval zouden ‘zwart’ en ‘swaerten’ eerder afkomstig zijn van het Middelnederlandse ‘swat’ of ‘swade’ (Van Goethem, 1965, p. 32). Bladzijde 122 Het bepalende gedeelte swert of zwart kan op diverse manieren verklaard worden. Indien het letterlijk geïnterpreteerd wordt, wijst zwart op de kleur en dus op de hoedanigheid van de bodem. Hoewel de dunne bodemlaag van heidegronden over het algemeen aan de donkere kant is, stelt Heyse (1989b) dat deze benaming weinig specifiek is. Zwart zou eerder een vervorming zijn van ofwel het Middelnederlandse ‘swet’ wat grensscheiding betekent, ofwel ‘sweerde, swaerde’, wat duidt op grond met grasbegroeiing (Van Goethem, 1965, p. 32). Hoewel beide verklaringen mogelijk zijn, gezien de bodemgesteldheid, geeft Heyse (1989b, p. 61) de voorkeur aan de betekenis van grensscheiding waardoor het toponiem kan verklaard worden als ‘grensscheidende heuvel’. * Rik Thomas, Tussen schachttoren en steenstort : oorsprong en verleden van een zwarte berg, zijn zwart goud en de mijnwerkers die er leefden. Opglabbeek. ISBN 90-807338-1-4. ** Elien Ranson, Historisch-geografisch onderzoek naar de relatie tussen toponiemen en het landschap in het studiegebied gelegen in de gemeentes Moerbeke, Stekene en Sinaai. 2011. Masterproef. http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/787/501/RUG01-001787501_2012_0001_AC.pdf swaerde, zwoerd, Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 2, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56479 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 2, http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090749 +++
+ Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwad zwadkeerder zwad•keer•der █ Zelfstandig naamwoord 1. Beugel aan een zeis die het zwad tijdens het maaien keert. ■ Synoniemen: jager, toejacht, toejager ■ Synoniem, indien groot en gemaakt van hout: wolf Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090233.re.5&article jager, Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M028581&article=graszeis& ● Verwante termen bij 1: ● Duitse term, indien groot en gemaakt van hout: Reff (Nederlands rijf = hark) www.werkzeuginfos.de/sense-kaufen/ www.dwds.de/wb/Reff 2. Machine die het zwad keert. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090233.re.5&article ● Verwante termen bij 2: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwadkeerder zwam █ Zelfstandig naamwoord Paddenstoel. Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwam Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank Artikel 2: http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090302 Geïntegreerde Taal-Bank, Instituut voor de Nederlandse Taal http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=results&wdb=wnt%2Cvmnw%2Conw%2Cmnw&uitvoer=HTML&lemmodern=%22zwam%22 ● Verwante termen: ● Duitse term: Schwamm www.dwds.de/wb/Schwamm + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwam zwamvlok zwam•vlok █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: mycelium Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwamvlok ● Verwante termen: ● Duitse term: Myzel https://de.wikipedia.org/wiki/Myzel ● Engelse term: mycelium https://en.wikipedia.org/wiki/Mycelium ● Franse term: mycélium https://fr.wikipedia.org/wiki/Mycélium + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwamvlok zwank █ Bijvoeglijk naamwoord Buigzaam. Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56541 Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090324 Duits schwingen en Engels swag en swing zijn woordverwant aan zwank. www.etymonline.com/word/swag www.etymonline.com/word/swing www.dwds.de/wb/schwingen zwenken, Duits schwenken/schwanken Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwenken www.dwds.de/wb/schwenken ● Verwante term: buigbaar ● Duitse termen: schwank, schwunk www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=PfWB&lemid=PS06103 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/wbgui_py?sigle=LothWB&lemid=CS01307 www.woerterbuchnetz.de/cgi-bin/WBNetz/startGlobalSearch.tcl?stichwort=schwunk www.dwds.de/wb/schwank + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwank zwart residuloog zwart re•si•du•loog █ Woordgroep [bijvoeglijk naamwoord + zelfstandig naamwoord] Bijprodukt in de papierproductie. www.proz.com/kudoz/english_to_dutch/paper_paper_manufacturing/3211367-black_liquor.html ● Verwante term: teer ● Duitse term: https://de.wikipedia.org/wiki/Schwarzlauge ● Engelse term: https://en.wikipedia.org/wiki/Black_liquor ● Franse term: https://fr.wikipedia.org/wiki/Liqueur_noire + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwart-residuloog zwartstreperig zwart•strē•pe•rig █ Bijvoeglijk naamwoord Van hout. Zwarte strepen bevattend. Houtinfobois.be www.houtinfobois.be/nl/tools/woordenlijst/#Z ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwartstreperig zwemvijver zwem•vij•ver █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: biologisch zwembad Een zwemvijver is een vijver waarin ook kan gezwommen worden. De zuivering van het water gebeurt volledig biologisch met een filterende moeraszone. Bron: www.heldervijveren.com/nl/vijverinfo/zwemvijver ● Verwante termen: ● Duitse term: Schwimmteich https://de.wikipedia.org/wiki/Schwimmteich ● Engelse termen: natural pool, natural swimming pool https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_pool ● Franse termen: baignade biologique, piscine biologique https://fr.wikipedia.org/wiki/Baignade_biologique + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwemvijver zwerfafval zwerf•af•val █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zwerfvuil Kijk bij zwerfvuil. zwerfhout zwerf•hout █ Zelfstandig naamwoord 1. Zwerfvuil in de vorm van hout. 2. Synoniem voor drijfhout, drijvend op het water of aan land gespoeld. ● Verwante termen: ● Engelse term: driftwood https://en.wikipedia.org/wiki/Driftwood + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwerfhout zwerfsteen zwerf•steen █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniemen: erratisch blok, zwerfblok Steen of kei die door een gletsjer of ijskap is meegevoerd. Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwerfsteen Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090542 Leestekens van het Landschap www.leestekensvanhetlandschap.nl/zwerfsteen Wiktionary https://nl.wiktionary.org/wiki/zwerfblok Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Blok_(afzettingsgesteente) https://nl.wikipedia.org/wiki/Kei_(afzettingsgesteente) Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090541 ● Verwante termen: ● Duitse term: Findling https://de.wikipedia.org/wiki/Findling ● Engelse term: glacial erratic https://en.wikipedia.org/wiki/Glacial_erratic ● Franse term: bloc erratique https://fr.wikipedia.org/wiki/Bloc_erratique + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwerfsteen zwerfvuil zwerf•vuil █ Zelfstandig naamwoord ■ Synoniem: zwerfafval Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwerfafval ● Verwante term: zwerfhout ● Engelse term: litter https://en.wikipedia.org/wiki/Litter + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwerfvuil zwik █ Zelfstandig naamwoord Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwik ● Verwante termen:
www.dwds.de/wb/etymwb/Zweck www.dwds.de/wb/etymwb/Zwecke + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwik zwiksen zwik•sen █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: zwikse, zwiksie, zwiksel, zwikser Bij een waterput: Paal, balk of stok om water mee boven te halen. Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090659 Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwiksen ● Verwante termen: + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwiksen zwin █ Zelfstandig naamwoord ■ Wisselvormen: swin, zwind ■ Synoniem: priel Een langgerekte, ondiepe geul op het strand, evenwijdig met de kustlijn verlopend. Meer algemeen wordt 'zwin' ook gebruikt voor een getijdengeul of voor een natuurlijke laagte met geulen of kreken in buitendijkse gronden, die ook bij eb met zeewater is gevuld. Bron: Vlaams Instituut voor de Zee www.vliz.be/vmdcdata/faq/keywords.php?id=179 www.vliz.be/vmdcdata/faq/keywords.php Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwin_(zee) https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwinkuil Bron: Woordenboek der Nederlandsche Taal, 1500-1976, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090678 http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M090679 Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwin www.etymologiebank.nl/trefwoord/zwinden Bij de lemma's zwin en zwind horen de werkwoorden zwinden en verzwinden, gerelateerd aan de Duitse werkwoorden schwinden en verschwinden. Zwijn in Zwijnaarde en Zwijndrecht is een afgeleide van zwin. Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwijndrecht_(Nederland)#Zwin_en_drecht "swin", Bron: Middelnederlandsch Woordenboek, 1300-1500, Geïntegreerde Taal-Bank http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=MNW&id=56827&article=waterleiding "gezwind", Bron: Etymologiebank.nl www.etymologiebank.nl/trefwoord/gezwind "mui", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Suatiegeul Een mui is een diepere strook in de zeebodem waar het water krachtig richting zee stroomt. Deze krachtige stroom noemt men een muistroom. Bron: Vlaams Instituut voor de Zee www.vliz.be/seafetyfirst/informatieplatform-gevaren-van-de-zee "muistroom", Bron: Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Muistroom Over de muistroom: "Zwem niet te dicht bij strandhoofden! Het is een raad die je beter niet in de wind slaat. Oorzaak zijn de muistromen die aan onze kust nietsvermoedende baders zeewaarts kunnen meesleuren. Ze ontstaan op een natuurlijke wijze in kustzones met veel wind, getij en golven. De benaming is afgeleid van het begrip mui. Een mui is een geul op het strand en de vooroever die loodrecht op de kust is gericht en waarlangs een belangrijk deel van de afvoer van het water naar de zee plaatsvindt." Bron: Vlaams Instituut voor de Zee PDF-bestand: www.vliz.be/docs/zeekrant/zeekrant2008.pdf Nederlands mui, Duits Priel https://de.wikipedia.org/wiki/Priel ● Verwante termen: ● Duitse term: Schwund www.duden.de/rechtschreibung/Schwund www.dwds.de/wb/Schwund www.dwds.de/wb/schwinden www.dwds.de/wb/verschwinden + Bladwijzer: www.termenvanboheest.org/z#zwin |
